[១៦៧] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ពុទ្ធ​ដំណើរ​ទៅកាន់ចារិក ក្នុងកោសលជនបទ ព្រមដោយភិក្ខុសង្ឃច្រើន ប្រមាណ៥០០រូប បានដល់​ទៅស្រុកព្រាហ្មណ៍ ឈ្មោះមនសាកត របស់កោសលជនបទ។ ឮថា ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់​ប្រថាប់នៅក្នុងអម្ពវ័ន ជិតឆ្នេរស្ទឹងអចិរវតី ក្នុងទិសខាងជើង នៃមនសាកតគ្រាម ជិត​ស្រុកមនសាកតនោះ។

[១៦៨] សម័យនោះ ពួកព្រាហ្មណមហាសាល ដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញច្រើន​នាក់ មកសំណាក់នៅក្នុងស្រុកមនសាកត ព្រាហ្មណ៍ទាំងនោះ ឈ្មោះអ្វីខ្លះ គឺឈ្មោះវង្គី​ព្រាហ្មណ៍¹⁾ តារុក្ខព្រាហ្មណ៍​²⁾ បោក្ខរសាតិព្រាហ្មណ៍³⁾ ជាណុសោនិព្រាហ្មណ៍⁴⁾ តោទេយ្យព្រាហ្មណ៍⁵⁾ និងពួក​ព្រាហ្មណមហាសាលឯទៀត ដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញ។ គ្រានោះ ពួកមាណព ជា​វាសេដ្ឋគោត្រ និងភារទ្វាជគោត្រ កំពុងនាំគ្នាដើរត្រសងចុះឡើង ឲ្យស្រួលជើង (ដើម្បី​បន្ទោបង់សេចក្តីរួយស្រពន់) ក៏កើតពាក្យជជែកគ្នា អំពីផ្លូវ និងមិនមែនផ្លូវឡើង។ វាសេដ្ឋ​មាណព បាននិយាយយ៉ាងនេះថា នេះឯងជាផ្លូវត្រង់ នេះឯងជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទី​ស្រោច​ស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹងពួក​ព្រហ្មបាន ផ្លូវ​នេះឯង ដែលបោក្ខរសាតិព្រាហ្មណ៍ បានសំដែងប្រាប់។ ចំណែកខាងភារទ្វាជមាណព បាន​និយាយយ៉ាងនេះថា នេះឯងជាផ្លូវត្រង់ នេះឯងជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទី​ស្រោច​ស្រង់​សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹងពួក​ព្រហ្ម ផ្លូវ​នេះឯង ដែលតារុក្ខព្រាហ្មណ៍ បានសំដែងប្រាប់។ វាសេដ្ឋមាណព មិនអាច​ដើម្បីញុំាង​ភារទ្វាជមាណពឲ្យចូលចិត្តបាន ចំណែកភារទ្វាជមាណព ក៏មិនអាចដើម្បីញុំាង​វាសេដ្ឋ​មាណព ឲ្យចូលចិត្តបានដែរ។

[១៦៩] គ្រានោះ វាសេដ្ឋមាណពបានប្រឹក្សា​នឹងភារទ្វាជៈថា ម្នាលភារទ្វាជៈ ព្រះសមណគោតមនេះឯង ជាសក្យបុត្រ ចេញចាក​សក្យត្រកូល មកទ្រង់ព្រះផ្នួស ឥឡូវនេះ គង់នៅក្នុង​អម្ពវ័ន ជិតឆ្នេរស្ទឹងអចិរវតី ទិសខាងជើង នៃ​មនសាកតគ្រាម ក្បែរ​ស្រុកមនសាកត កិត្តិសព្ទ សរសើរព្រះ​គោតម​ដ៏ចំរើននោះ ពីរោះ ឮខ្ចរខ្ចាយ សុសសាយ​​យ៉ាង​នេះថា ព្រះមានព្រះភាគ​​នោះ ព្រះអង្គឆ្ងាយចាក​សេចក្តីសៅហ្មងគ្រប់យ៉ាង ត្រាស់ដឹងនូវញេយ្យធម៌​ទាំងពួងដោយប្រពៃ ចំពោះព្រះអង្គ។បេ។ ទ្រង់លែង​វិលត្រឡប់​មកកាន់ភព​ថ្មីទៀត ម្នាលភារទ្វាជៈ មក យើងទៅរកព្រះសមណគោតម លុះចូលទៅដល់ហើយ យើងនឹងសួរសេចក្តីនុ៎ះ ចំពោះព្រះសមណគោតម (បើ) ព្រះសមណគោតម ទ្រង់ដោះស្រាយ​ដល់ពួកយើងយ៉ាងណា យើងនឹងចាំនូវសេចក្តី​នោះ យ៉ាងនោះ។ ភារទ្វាជមាណព បានទទួលស្តាប់ពាក្យ​របស់វាសេដ្ឋមាណពថា ម្នាលអ្នក​ដ៏ចំរើន យ៉ាងហ្នឹងហើយ។

[១៧០] គ្រានោះ វាសេដ្ឋមាណព និងភារទ្វាជមាណព ក៏ចូលទៅគាល់​ព្រះមានព្រះភាគ លុះចូលទៅដល់ហើយ ក៏ពោលពាក្យសំណេះសំណាល ទៅរកព្រះមានព្រះភាគ លុះបញ្ចប់ពាក្យ ដែលគួររីករាយ និងពាក្យដែលគួរ​រលឹកហើយ ក៏អង្គុយក្នុងទីដ៏សមគួរ។ លុះវាសេដ្ឋមាណព អង្គុយក្នុងទីដ៏សមគួរហើយ ក៏បានក្រាបបង្គំទូលព្រះមានព្រះភាគ យ៉ាងនេះថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន កាលដែលយើង​ខ្ញុំ​កំពុងនាំគ្នាដើរត្រសងចុះឡើង ឲ្យស្រួលជើង ក៏កើតសំដីជជែកគ្នា អំពី​ផ្លូវ និងមិនមែនផ្លូវ ក្នុងទីហ្នឹង ខ្ញុំព្រះអង្គពោលយ៉ាងនេះថា នេះឯងជាផ្លូវត្រង់ នេះឯង​ជា​ផ្លូវ​ទៀងទាត់ ជាទី​ស្រោច​ស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើតជា​មួយ​នឹង​ពួក​ព្រហ្មបាន ផ្លូវ​នេះឯង ដែលបោក្ខរសាតិព្រាហ្មណ៍ បានសំដែងប្រាប់ ចំណែក​ខាង​ភារទ្វាជមាណព បាន​និយាយយ៉ាងនេះថា នេះឯងជាផ្លូវត្រង់ នេះឯងជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទី​ស្រោច​ស្រង់​សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹងពួក​ព្រហ្ម ផ្លូវ​នេះឯង ដែលតារុក្ខព្រាហ្មណ៍ បានសំដែងប្រាប់ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការប្រកាន់​ខុសគ្នា ក៏មាន ការជជែកគ្នាក៏មាន ការពោលផ្សេងគ្នាក៏មាន អំពីផ្លូវ និងមិនមែន​ផ្លូវនេះ។ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលវាសេដ្ឋ បានឮថា អ្នកនិយាយយ៉ាងនេះថា នេះឯង​ជា​ផ្លូវត្រង់ នេះឯងជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទី​ស្រោច​ស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នក​ប្រតិបត្តិតាម​ផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹងពួក​ព្រហ្ម ផ្លូវ​នេះឯង ដែលបោក្ខរសាតិព្រាហ្មណ៍ បានសំដែងប្រាប់ ឯភារទ្វាជមាណព ពោលយ៉ាងនេះថា នេះជាផ្លូវត្រង់ នេះជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទី​ស្រោច​ស្រង់​សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹងពួក​ព្រហ្ម ផ្លូវ​នេះឯង ដែលតារុក្ខព្រាហ្មណ៍ បានសំដែងប្រាប់ ម្នាលវាសេដ្ឋ កាលបើដូច្នោះ អ្នកទាំងឡាយ ប្រកាន់ខុសគ្នា ព្រោះហេតុដូចម្តេច ជជែកគ្នា ព្រោះហេតុដូចម្តេច ពោលពាក្យផ្សេងគ្នា ព្រោះហេតុដូចម្តេច។ វាសេដ្ឋមាណព ក្រាប​បង្គំទូលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន (យើងខ្ញុំព្រះអង្គ ជជែកគ្នា) ព្រោះផ្លូវ និងមិនមែន​ផ្លូវ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ព្រាហ្មណ៍ទាំងឡាយ គឺពួក​អទ្ធរិយព្រាហ្មណ៍ ពួកតិត្តិរិយ​ព្រាហ្មណ៍ ពួកឆន្ទោកព្រាហ្មណ៍ ពួក​ពវ្ហរិធព្រាហ្មណ៍ បញ្ញត្តផ្លូវទាំងឡាយផ្សេងៗគ្នា ក៏​ពិតមែនហើយ តែថា ផ្លូវទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែស្រោចស្រង់សត្វ នាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវ​នោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹង​ពួកព្រហ្មបាន បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ដូចផ្លូវដ៏ច្រើន ជិត​ស្រុក ឬនិគម ទោះបីជាផ្លូវ​ផ្សេងៗគ្នាមែន ប៉ុន្តែផ្លូវនោះ សុទ្ធតែមូលមករកស្រុកទាំងអស់ ដូចម្តេចមិញ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ពួកព្រាហ្មណ៍ទាំងឡាយ គឺពួក​អទ្ធរិយព្រាហ្មណ៍ ពួកតិត្តិរិយ​ព្រាហ្មណ៍ ពួកឆន្ទោកព្រាហ្មណ៍ ពួក​ពវ្ហរិធព្រាហ្មណ៍ បញ្ញត្ត​ផ្លូវ​ទាំង​ឡាយ​ផ្សេងៗគ្នា ក៏​ពិតមែនហើយ តែផ្លូវទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែង​នាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវ​នោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹង​ពួកព្រហ្ម ដូច្នោះឯង។ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់សួរថា ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកនិយាយថា ផ្លូវរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍​ទាំងនោះ រមែងស្រោចស្រង់សត្វបានឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គ និយាយ​ថា ផ្លូវទាំងនោះ រមែងស្រោចស្រង់សត្វបាន។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកអ្នកនិយាយថា ផ្លូវរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍​ទាំងនោះ រមែងស្រោចស្រង់សត្វបានឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គ និយាយ​ថា ផ្លូវទាំងនោះ រមែងស្រោចស្រង់សត្វបាន។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកនិយាយថា ផ្លូវទាំងនោះ រមែងស្រោចស្រង់សត្វបានឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គ និយាយ​ថា ផ្លូវទាំងនោះ រមែងស្រោចស្រង់សត្វបាន។

[១៧១] ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ថាសួរថា ម្នាលវាសេដ្ឋ ចុះបណ្តាពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើមាននរណាមួយ ទោះបីព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ក្តី ដែល​ឃើញព្រហ្មផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួន ដែរឬទេ។ វាសេដ្ឋមាណពក្រាបទូលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវព្រហ្មនោះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ចុះបណ្តា​ពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើមាននរណាមួយ សូម្បីតែអាចារ្យម្នាក់ ដែល​ឃើញព្រហ្មផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួន ដែរឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវ​ព្រហ្មនេះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ចុះ​បណ្តាពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើមាននរណាមួយ សូម្បីតែអាចារ្យជាប្រធានលើអាចារ្យ ដែល​ឃើញព្រហ្ម​ផ្ទាល់នឹង​ភ្នែករបស់ខ្លួន ដែរឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវព្រហ្ម​នេះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ចុះ​បណ្តាពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើមាននរណាមួយ តាំងអំពីតំណនៃអាចារ្យ​ ជាគំរប់៧មក ដែល​ឃើញព្រហ្មផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួនឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវព្រហ្មនេះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ចុះពួក​ឫសី​ជាន់មុនៗ ជាអ្នកតែងមន្ត អ្នករាយមន្ត ដល់ពួកព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា ពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ តែងស្វាធ្យាយ តាមបទមន្ត​បែប​បុរាណនេះ ដែលពួកឫសីធ្លាប់ស្វាធ្យាយ ធ្លាប់បង្រៀន ធ្លាប់ប្រមូលទុកមកហើយ តែង​សូត្រតាមបទមន្តនោះ តែង​ពោលតាមបទ​មន្ត ដែលឫសីទាំងឡាយ ពោលមកហើយ តែង​បង្រៀនតាមបទមន្ត ដែលឫសីទាំងឡាយ បង្រៀនមកហើយ ឫសីទាំងនោះឈ្មោះ​អ្វីខ្លះ គឺឫសីឈ្មោះ អដ្ឋកៈ១ វាមកៈ១ វាមទេវៈ១ វេស្សាមិត្តៈ១ យមតគ្គី១ អង្គីរសៈ១ ភារទ្វាជៈ១ វាសេដ្ឋៈ១ កស្សបៈ១ ភគុ១ ឫសីទាំងនោះ តើមាន (ឫសីណាមួយ) ពោល​ពាក្យនេះ នឹងអ្នកថា ព្រហ្មនៅក្នុងទីណា ព្រហ្មមានសណ្ឋានយ៉ាងណា ព្រហ្មនៅត្រង់​កន្លែងណា យើងទាំងឡាយស្គាល់ទីនុ៎ះ យើងទាំងឡាយ ឃើញព្រហ្មនុ៎ះ ដូច្នេះដែរឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការស្គាល់ និងការឃើញនុ៎ះ មិនមានទេ។

[១៧២] ព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់សួរថា ម្នាលវាសេដ្ឋ បណ្តាពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើបានឮថា មាននរណាមួយ សូម្បីតែព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ ដែល​ឃើញព្រហ្មផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួន ដែរឬទេ។ វាសេដ្ឋមាណព ក្រាបបង្គំទូលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវព្រហ្មនេះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ចុះបណ្តា​ពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើមាននរណាមួយ សូម្បីតែអាចារ្យម្នាក់ ដែល​ឃើញព្រហ្មនេះផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួន ដែរឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវ​ព្រហ្មនេះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ចុះ​បណ្តាពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើមាននរណាមួយ សូម្បីតែអាចារ្យជាប្រធានលើអាចារ្យ ដែល​ឃើញនូវព្រហ្ម​ផ្ទាល់នឹង​ភ្នែករបស់ខ្លួន ដែរឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវព្រហ្ម​នេះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ចុះ​បណ្តាពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា តើមាននរណាមួយ តាំងអំពីតំណអាចារ្យ​ ជាជីតារបស់អាចារ្យ ជាគំរប់៧ ដែល​ឃើញព្រហ្មផ្ទាល់​នឹង​ភ្នែក​របស់​ខ្លួន ដែរឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ការឃើញនូវព្រហ្មនេះ មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ចុះពួក​ឫសី​ជាន់មុនៗ ដែលជាអ្នកតែងមន្ត ជាអ្នករាយមន្ត ដល់ពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា ពួក​ព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជា ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ តែងស្វាធ្យាយ តាមបទមន្ត​​បុរាណនេះមកហើយ ដែលពួកឫសីធ្លាប់ស្វាធ្យាយ ធ្លាប់បង្រៀន ធ្លាប់ប្រមូលមក តែង​សូត្រតាមបទមន្តនោះ តែង​ពោលតាមបទ​មន្ត ដែល​ឫសី​ទាំងឡាយ ពោលមកហើយ តែង​បង្រៀនតាមបទមន្ត ដែលឫសីទាំងឡាយ បង្រៀន​មក​ហើយ ឫសីទាំងនោះឈ្មោះ​អ្វីខ្លះ គឺឫសីឈ្មោះ អដ្ឋកៈ១ វាមកៈ១ វាមទេវៈ១ វេស្សាមិត្តៈ១ យមតគ្គី១ អង្គីរសៈ១ ភារទ្វាជៈ១ វាសេដ្ឋៈ១ កស្សបៈ១ ភគុ១ ឫសីទាំងនោះ តើមាន (ឫសីណាមួយ) ពោលយ៉ាងនេះ នឹងអ្នកថា ព្រហ្មនៅក្នុងទីណា ព្រហ្ម​មាន​សណ្ឋាន​យ៉ាងណា ព្រហ្មនៅក្នុង​កន្លែងណា យើងទាំងឡាយស្គាល់ទីនុ៎ះ យើងទាំងឡាយ ឃើញព្រហ្មនុ៎ះ ដូច្នេះដែរឬទេ។ ពួកព្រាហ្មណ៍ ដែលបានសម្រេចត្រៃវិជ្ជានោះឯង តែង​និយាយយ៉ាងនេះថា យើងមិនស្គាល់ យើងមិនឃើញទេ តែយើងទាំងឡាយ សំដែងផ្លូវ ដើម្បីកើតជាមួយនឹងព្រហ្មនោះបានថា នេះឯងជាផ្លូវត្រង់ នេះជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទី​ស្រោច​ស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិ​តាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើតជាមួយនឹងពួកព្រហ្ម​បាន។

[១៧៣] ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់សួរថា ម្នាលវាសេដ្ឋ អ្នកសំគាល់​សេចក្តី​នោះ​ដូចម្តេច កាលបើដូច្នោះ ភាសិតរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជា ជាភាសិត​មិនបានសេចក្តី​អស្ចារ្យទេឬ។ វាសេដ្ឋមាណព ក្រាបបង្គំទូលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន កាលបើដូច្នេះ តាមដោយនូវពិត ភាសិតរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ជាភាសិត​មិនមានសេចក្តី​អស្ចារ្យទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ត្រូវហើយ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មិនស្គាល់ព្រហ្មណា មិន​ឃើញព្រហ្មណាទេ តែសំដែងនូវផ្លូវដើម្បីកើតជាមួយនឹងព្រហ្មនោះថា នេះឯងជា​ផ្លូវ​ត្រង់ នេះជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទីស្រោច​ស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើត​ជាមួយនឹងព្រហ្មបាន ហេតុនុ៎ះ នឹងយកជាការមិនបានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ដូចមនុស្ស​មានភ្នែកខ្វាក់ ដើរជាជួរតោងគ្នានឹងគ្នា អ្នកដើរមុន ក៏មើល​មិនឃើញ អ្នកដើរកណ្តាល ក៏​មើលមិនឃើញ អ្នកដើរក្រោយ ក៏​មើលមិនឃើញ ដូចម្តេចមិញ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ភាសិត​របស់​ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជា ក៏មានទំនងឧបមេយ្យ ដូចជាមនុស្ស​ខ្វាក់ ដើរ​ជាជួរ​ អ្នកដើរមុន ក៏មើល​មិនឃើញ អ្នកដើរកណ្តាល ក៏​មើលមិនឃើញ អ្នកដើរក្រោយ ក៏​មើលមិនឃើញ ដូច្នោះឯង ភាសិតនេះ របស់ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជានោះ ជាពាក្យ​គួរឲ្យអ្នកផងសើចចំអកបាន ជាភាសិតឱនថយ (លាមក) ជាភាសិតទទេ ជាភាសិត​សោះសូន្យ មែនពិត។ ម្នាលវាសេដ្ឋ អ្នកសំគាល់ហេតុនោះដូចម្តេច ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា រមែងឃើញព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យ សូម្បីពួកជនឯទៀតច្រើននាក់ ក៏ឃើញ​ដែរ លុះដល់ព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យរះឡើងអំពីទីណា អស្តង្គតទៅក្នុងទីណា ក៏នាំគ្នា​អង្វរករសរសើរ ប្រណម្យអញ្ជលី នមស្ការដើរក្រឡឹង។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ដូច្នោះ​មែនហើយ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា តែងឃើញព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យ សូម្បី​ពួកជន​ឯទៀត​ច្រើននាក់ ក៏ឃើញ​ដែរ លុះដល់ព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យរះឡើងអំពីទីណា អស្តង្គតទៅក្នុងទីណា ក៏នាំគ្នា​អង្វរករសរសើរ ប្រណម្យអញ្ជលី នមស្ការដើរក្រឡឹង។

[១៧៤] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់​ហេតុ​នោះ​ដូចម្តេច ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា តែងឃើញព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យ សូម្បីតែពួកជនឯទៀតច្រើននាក់ ក៏ឃើញព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យ​ដែរ ព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យរះឡើងអំពីទីណា អស្តង្គតទៅក្នុងទីណា ក៏នាំគ្នា​អង្វរករសរសើរ ប្រណម្យអញ្ជលី នមស្ការដើរក្រឡឹង ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ល្មមសំដែងផ្លូវ ដើម្បីកើតជាមួយនឹងព្រះចន្ទ្រ ព្រះអាទិត្យទាំងនោះថា នេះឯង​ជាផ្លូវ​ត្រង់ នេះឯងជាផ្លូវទៀងទាត់ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើត​ជាមួយនឹងព្រះចន្ទ្រ ព្រះអាទិត្យ ដូច្នេះ មានឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មិនមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ បានឮថា ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា តែងឃើញព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យ សូម្បីពួកជនឯទៀតច្រើននាក់ ក៏ឃើញ​ដែរ លុះដល់ព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យរះឡើងអំពីទីណា អស្តង្គតទៅក្នុងទីណា ក៏នាំគ្នា​អង្វរករសរសើរ ប្រណម្យអញ្ជលី នមស្ការដើរក្រឡឹង ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មិនល្មម​សំដែង​ ផ្លូវ ដើម្បីកើតជាមួយនឹងព្រះចន្ទ្រ ព្រះអាទិត្យទាំងនោះថា នេះឯង​ជាផ្លូវ​ត្រង់ នេះឯង​ជា​ផ្លូវទៀងទាត់ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើត​ជាមួយនឹងព្រះចន្ទ្រ ព្រះអាទិត្យបានឡើយ ឮថា ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា មិនដែល​បានឃើញព្រហ្មផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួនទេ បានឮថា អាចារ្យរបស់​ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា ក៏មិនដែល​បានឃើញព្រហ្មផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួនទេ បានឮថា ពួកអាចារ្យ​ ជាប្រធាន​លើអាចារ្យ​ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា ក៏មិនដែល​បានឃើញ​ព្រហ្ម​ផ្ទាល់​នឹងភ្នែក​របស់​ខ្លួនទេ បានឮថា ពួកបុព្វាចារ្យរបស់​ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា តាំង​អំពីតំណនៃអាចារ្យ ជាជីតារបស់អាចារ្យជាគំរប់៧ ក៏មិនដែល​បានឃើញ​ព្រហ្មផ្ទាល់​នឹង​ភ្នែក​របស់ខ្លួនដែរ បានឮថា ពួកឫសីជាន់មុនៗ ដែលជាអ្នកតែងមន្ត ជាអ្នករាយមន្ត ដល់​ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា ក្នុងកាលឥឡូវនេះ តែងស្វាធ្យាយ​តាមបទ​មន្តនេះ ជារបស់ចាស់ ដែលពួកឫសីធ្លាប់ស្វាធ្យាយ ធ្លាប់បង្រៀន ធ្លាប់​ប្រមូលទុក​មកហើយ តែងសូត្រតាមបទមន្តនោះ តែងពោលតាមបទមន្ត ដែលឫសីទាំងឡាយ ពោល​មកហើយ តែងបង្រៀនតាមបទមន្ត ដែលឫសីទាំងឡាយបង្រៀនមកហើយ ឫសី​ណាខ្លះ គឺឫសីឈ្មោះ អដ្ឋកៈ១ វាមកៈ១ វាមទេវៈ១ វេស្សាមិត្តៈ១ យមតគ្គី១ អង្គីរសៈ១ ភារទ្វាជៈ១ វាសេដ្ឋៈ១ កស្សបៈ១ ភគុ១ ឫសីទាំងនោះ បានពោលយ៉ាងនេះ នឹងអ្នកថា ព្រហ្មនៅក្នុងទីណា ព្រហ្មមានសណ្ឋានយ៉ាងណា ព្រហ្មនៅក្នុង​កន្លែងណា យើងស្គាល់​ទីនុ៎ះ យើងឃើញព្រហ្មនុ៎ះ ដូច្នេះដែរឬ។ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជាទាំងនោះ ក៏ពោល​យ៉ាងនេះថា យើងមិនដែលស្គាល់ព្រហ្មណា មិនដែលឃើញព្រហ្មណាទេ ប៉ុន្តែ យើងសំដែងផ្លូវ ដើម្បីកើតជាមួយនឹងព្រហ្មនោះថា នេះឯង​ជាផ្លូវ​ត្រង់ នេះឯង​ជា​ផ្លូវទៀងទាត់ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើត​ជាមួយនឹងព្រហ្មបាន។

[១៧៥] ម្នាលវាសេដ្ឋ អ្នកសំគាល់​សេចក្តីនោះដូចម្តេច កាលបើដូច្នោះ ភាសិត​របស់ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជានោះ ជាភាសិតមិនបានការទេ មិនមែនឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មែនពិតហើយ កាលបើដូច្នោះ ភាសិតរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជានោះ ជាភាសិតមិនបានការណ៍ទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ត្រូវហើយ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជាទាំងនោះ មិនដែលស្គាល់ព្រហ្មណា មិនដែលឃើញព្រហ្ម​ណាទេ ប៉ុន្តែហ៊ានសំដែងផ្លូវ ដើម្បីកើតជាមួយនឹងព្រហ្មនោះថា នេះឯង​ជាផ្លូវ​ត្រង់ នេះឯង​ជា​ផ្លូវទៀងទាត់ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើត​ជាមួយនឹងព្រហ្មនោះបាន ហេតុនេះ នឹងយកជាការណ៍ពុំបានឡើយ។

[១៧៦] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ដូចជាបុរសពោលយ៉ាងនេះថា ខ្ញុំប្រាថ្នាចង់បាននូវស្ត្រី ដែល​មានរូបល្អ ក្នុងជនបទនេះ។ ជនទាំងឡាយ សួរបុរសនោះយ៉ាងនេះថា នែបុរស​ដ៏​ចំរើន ស្ត្រីមានរូបល្អ ក្នុងជនបទ ដែលអ្នកប្រាថ្នាចង់បាន តើអ្នកស្គាល់ស្ត្រីមានរូបល្អ ក្នុងជនបទនោះ ថាជានាងខត្តិយានី ឬនាងព្រាហ្មណី ជានាងវេស្សី ឬជានាង​សុទ្ទីដែរ​ឬ។ បុរសនោះ កាលគេសួរដូច្នេះហើយ ក៏ប្រាប់ថា ខ្ញុំមិនស្គាល់ទេ។ ជនទាំងឡាយ សួរបុរស​នោះ យ៉ាងនេះថា នែបុរស​ដ៏​ចំរើន ស្ត្រីមានរូបល្អ ក្នុងជនបទ ដែលអ្នកប្រាថ្នាចង់បាន តើអ្នកស្គាល់ស្ត្រីមានរូបល្អ ក្នុងជនបទនោះ ថា មានឈ្មោះយ៉ាងនេះ ឬមានគោត្រ​យ៉ាងនេះ ខ្ពស់ ឬទាប ឬយ៉ាងកណ្តាល ខ្មៅ ឬស្រអែម ឬសម្បុរខ្មៅស្រស់ស្អាតថា នៅ​ក្នុងស្រុកឯណោះ និគមឯណោះ ឬនគរឯណោះដែរឬ។ បុរសនោះ កាលគេសួរ​ដូច្នេះ​ហើយ ក៏ប្រាប់ថា ខ្ញុំមិនស្គាល់ទេ។ ជនទាំងឡាយ សួរបុរសនោះយ៉ាងនេះថា នែបុរស​ដ៏​ចំរើន អ្នកមិនស្គាល់ មិនឃើញស្ត្រីណា អ្នកប្រាថ្នាចង់បានស្ត្រីនោះឬ។ បុរសនោះ ដែលគេ​សួរដូច្នេះហើយ ក៏ប្រាប់ថា បាទ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់សេចក្តីនោះដូច​ម្តេច កាលបើដូច្នោះ ភាសិតរបស់បុរសនោះ ជាភាសិតមិនបានការណ៍ មិនមែនទេឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មែនពិតហើយ កាលបើយ៉ាងនេះ ភាសិតរបស់បុរសនោះ ជាភាសិតមិនបានការណ៍។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ត្រូវហើយ បានឮថា ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នក​ត្រៃវិជ្ជា មិនដែលឃើញព្រហ្មផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួនទេ។បេ។

[១៧៧] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ដូចជាបុរសធ្វើជណ្តើរ បម្រុងឡើងប្រាសាទ ត្រង់ផ្លូវ​ធំបែកជា៤។ ជនទាំងឡាយ សួរបុរសនោះយ៉ាងនេះថា ម្នាលបុរស​ដ៏​ចំរើន អ្នកធ្វើ​ជណ្តើរ​បម្រុងឡើងប្រាសាទណា ចុះអ្នកស្គាល់ប្រាសាទនោះថា (នៅ) ក្នុងទិសខាងកើត ឬទិសខាងត្បូង ឬទិសខាងលិច ឬទិសខាងជើង ប្រាសាទនោះខ្ពស់ ឬទាប ឬយ៉ាង​កណ្តាលដែរឬ។ បុរសនោះ កាលគេសួរដូច្នេះហើយ ក៏ប្រាប់ថា ខ្ញុំមិនដឹងទេ។ ជនទាំងឡាយ ​សួរបុរសនោះ យ៉ាងនេះថា ម្នាលបុរស​ដ៏ចំរើន អ្នកមិនដឹង មិនឃើញប្រាសាទណាទេ តែធ្វើជណ្តើរបម្រុងឡើងប្រាសាទនោះឬ។ បុរសនោះ កាលគេសួរដូច្នេះ​ហើយ ក៏ឆ្លើយថា​ បាទ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ អ្នកសំគាល់ហេតុនោះដូចម្តេច កាល​បើដូច្នោះ សំដីនៃបុរសនោះ មិនបានការណ៍ មិនមែនឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មែនពិតហើយ កាលបើយ៉ាងនេះ សំដីរបស់បុរសនោះ មិនបានការណ៍ទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ មែនហើយ បានឮថា ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នក​ត្រៃវិជ្ជា មិនដែលឃើញ​ព្រហ្ម​ផ្ទាល់​នឹងភ្នែក​របស់ខ្លួន បានឮថា ពួកអាចារ្យរបស់​ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា ក៏មិនដែល​ឃើញ​ព្រហ្ម​ផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់ខ្លួនដែរ បានឮថា ពួកអាចារ្យ​ ជាប្រធាន​លើអាចារ្យ​របស់​ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា ក៏មិនដែល​បានឃើញ​ព្រហ្ម​ផ្ទាល់​នឹងភ្នែក​របស់​ខ្លួនដែរ បានឮថា ពួកបុព្វាចារ្យរបស់​ពួកព្រាហ្មណ៍​ តាំងពីតំណនៃអាចារ្យ ជាជីតា​របស់​អាចារ្យ​ជា​គំរប់៧ ក៏មិនដែលឃើញ​ព្រហ្មផ្ទាល់​នឹង​ភ្នែក​របស់ខ្លួនដែរ បានឮថា ពួកឫសីជាន់មុនៗ ដែលជាអ្នកតែងមន្ត ជាអ្នករាយមន្ត ដល់​ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជា ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នក​ត្រៃវិជ្ជា ក្នុងកាលឥឡូវនេះ តែងស្វាធ្យាយ​តាមបទ​មន្តបុរាណនេះ ដែលពួកឫសី​ធ្លាប់​ស្វាធ្យាយ ធ្លាប់បង្រៀន ធ្លាប់​ប្រមូលទុក​មកហើយ តែងសូត្រតាមបទមន្តនោះ តែងពោល​តាម​បទមន្ត ដែលឫសីទាំងឡាយ ពោល​មកហើយ តែងបង្រៀនតាមបទមន្ត ដែលឫសី​ទាំងឡាយបង្រៀនមកហើយ ឫសី​ណាខ្លះ គឺឫសីឈ្មោះ អដ្ឋកៈ១ វាមកៈ១ វាមទេវៈ១ វេស្សាមិត្តៈ១ យមតគ្គី១ អង្គីរសៈ១ ភារទ្វាជៈ១ វាសេដ្ឋៈ១ កស្សបៈ១ ភគុ១ សូម្បី​ឫសី​ទាំងនោះ ក៏មិនពោលយ៉ាងនេះថា ព្រហ្មនៅក្នុងទីណា ព្រហ្មមានសណ្ឋានយ៉ាងណា ព្រហ្មនៅក្នុង​កន្លែងណា យើងទាំងឡាយ ស្គាល់​ទីនុ៎ះ យើងទាំងឡាយ ឃើញព្រហ្មនុ៎ះ ដូច្នេះដែរឬទេ។ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជាទាំងនោះ ក៏ពោល​យ៉ាងនេះថា យើងមិនស្គាល់​ព្រហ្មណា យើងមិនឃើញព្រហ្មណាទេ ប៉ុន្តែ យើងសំដែងផ្លូវ ដើម្បីទៅកើត​ជាមួយ​នឹង​ព្រហ្ម​នោះថា នេះឯង​ជាផ្លូវ​ត្រង់ នេះឯង​ជា​ផ្លូវទៀងទាត់ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នក​ប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើត​ជាមួយនឹងព្រហ្មបាន។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នក​សំគាល់សេចក្តីនោះដូចម្តេច កាល​បើដូច្នោះ សំដីរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ជាសំដី​មិន​បានការណ៍ឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មែនពិតហើយ កាលបើយ៉ាងនេះ សំដីរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ជាសំដីមិនបានការណ៍។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ត្រូវហើយ ម្នាលវាសេដ្ឋ ព្រាហ្មណ៍អ្នក​ត្រៃវិជ្ជាទាំងនោះ មិនស្គាល់​ព្រហ្មណា មិនឃើញព្រហ្មណាទេ ប៉ុន្តែហ៊ានសំដែងផ្លូវ ដើម្បីកើត​ជាមួយ​នឹង​ព្រហ្ម​នោះថា នេះឯង​ជាផ្លូវ​ត្រង់ នេះឯង​ជា​ផ្លូវ​ទៀងទាត់ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែងនាំអ្នក​ប្រតិបត្តិតាមផ្លូវនោះ ឲ្យទៅកើត​ជាមួយ​នឹង​ព្រហ្ម​ ហេតុនេះ យកជាការណ៍​ពុំបានទេ។

[១៧៨] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ដូចស្ទឹងអចិរវតីនេះ ពេញប្រៀបដោយទឹកល្មមក្អែកទំមាត់​ច្រាំង ឱនផឹកបាន គ្រានោះ មានបុរសអ្នកត្រូវការត្រើយខាងនាយ អ្នកស្វែងរកត្រើយខាង​នាយ អ្នកនឹងទៅត្រើយខាងនាយ អ្នកចង់ឆ្លងទៅត្រើយខាងនាយ បុរសនោះ បានមក​ដល់ ក៏ឈរនៅត្រើយខាងអាយ ហើយស្រែកហៅត្រើយខាងនាយថា ម្នាលត្រើយ​ខាងនាយ អ្នកចូរមករកត្រើយខាងអាយ ម្នាលត្រើយខាងនាយ អ្នកចូរមករកត្រើយ​ខាងអាយ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់សេចក្តីនោះដូចម្តេច ត្រើយខាងនាយ នៃស្ទឹង​អចិរវតី (នោះ) មុខជានឹងមករកត្រើយខាងអាច ព្រោះហេតុនៃបុរសនោះស្រែកហៅ ឬព្រោះហេតុនៃបុរសនោះអង្វរ ព្រោះហេតុសេចក្តីប្រាថ្នា ឬព្រោះហេតុ​សេចក្តី​ត្រេកអរ​បានដែរឬ។ វាសេដ្ឋមាណព ក្រាបបង្គំទូលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មិនដូច្នោះទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ព្រាហ្មណ៍អ្នក​ត្រៃវិជ្ជា ក៏ដូច្នោះដែរ គេប្រព្រឹត្តលះបង់ធម៌ ដែលធ្វើ​បុគ្គល​ឲ្យទៅជាព្រាហ្មណ៍ចេញហើយ ប្រព្រឹត្តសមាទានធម៌ ដែលមិនមែនធ្វើបុគ្គល​ទៅជា​ព្រាហ្មណ៍វិញ ហើយពោលយ៉ាងនេះថា យើងហៅព្រះឥន្ទ្រ ហៅព្រះចន្ទ ហៅព្រះវរុណ ហៅព្រះឦសាន ហៅព្រះបជាបតិ ហៅព្រះព្រហ្ម ហៅព្រះមហិន្ទ្រ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជាទាំងនោះ ប្រព្រឹត្តលះបង់ធម៌ ដែលធ្វើ​បុគ្គល​ឲ្យទៅជា​ព្រាហ្មណ៍​ចេញហើយ ប្រព្រឹត្តសមាទានធម៌ ដែលមិនធ្វើបុគ្គលឲ្យ​ទៅជា​ព្រាហ្មណ៍វិញ លុះបែក​ធ្លាយកាយ បន្ទាប់អំពីសេចក្តីស្លាប់ នឹងទៅកើតជាមួយនឹងពួកព្រហ្ម ព្រោះហេតុស្រែក​ហៅ ឬព្រោះហេតុសេចក្តីអង្វរ ព្រោះហេតុសេចក្តីប្រាថ្នា ឬព្រោះហេតុ​សេចក្តីត្រេកអរ ហេតុដូច្នេះនេះ មិនដែលមានឡើយ។

[១៧៩] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ដូចស្ទឹងអចិរវតីនេះ ពេញប្រៀបដោយទឹក ល្មមក្អែកទំមាត់​ច្រាំង ឱនផឹកបាន គ្រានោះ មានបុរសអ្នកត្រូវការត្រើយខាងនាយ អ្នកស្វែងរកត្រើយខាង​នាយ អ្នកទៅត្រើយខាងនាយ អ្នកចង់ឆ្លងទៅត្រើយខាងនាយ បានមក​ដល់ (ស្ទឹងនោះ) ក៏យកខ្សែដ៏មាំ មកចងដើមដៃទៅខាងក្រោយ (ចងស្លាបសេក) យ៉ាងខ្ជាប់ ទុកនៅត្រើយខាងអាយ ម្នាលវាសេដ្ឋ អ្នកសំគាល់សេចក្តីនោះដូចម្តេច បុរសនោះ នឹងចេញ​ពីត្រើយខាងអាយ នៃស្ទឹងអចិរវតី ទៅត្រើយខាងនាយ តើបានឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មិនបានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ដូច្នោះមែនហើយ ក្នុងវិន័យ​របស់​ព្រះអរិយៈ លោកហៅកាមគុណទាំង៥នេះថា ខ្នោះក៏មាន ថាចំណងក៏មាន កាមគុណ​ទាំង៥ តើដូចម្តេចខ្លះ គឺរូប ដែលគួរដឹងបានដោយចក្ខុ គួរប្រាថ្នា គួរស្រឡាញ់ គួរពេញចិត្ត មានសភាពគួរស្រឡាញ់ ប្រកបដោយកាម គួរត្រេកអរ​ សំឡេង ដែល​គួរដឹងបានដោយត្រចៀក។បេ។ ក្លិន ដែល​គួរដឹងបានដោយច្រមុះ។ រស ដែល​គួរដឹងបានដោយអណ្តាត។ ផោដ្ឋព្វៈ ដែល​គួរដឹងបានដោយកាយ គួរប្រាថ្នា គួរស្រឡាញ់ គួរពេញចិត្ត មានសភាពគួរស្រឡាញ់ ប្រកបដោយកាម គួរត្រេកអរ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ​ ក្នុងវិន័យ​របស់ព្រះអរិយៈ លោកហៅកាមគុណ៥នេះឯង ថាខ្នោះក៏មាន ថាចំណងក៏​មាន ម្នាលវាសេដ្ឋ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នក​ត្រៃវិជ្ជា ជាប់ជក់នៅ ជ្រប់នៅ លិចលង់នៅ ឃើញ​ថា​មិនមានទោស មិនមានប្រាជ្ញា ជាគ្រឿង​រលាស់ខ្លួន តែងបរិភោគកាមគុណ​ទាំង​៥​នេះឯង។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជានោះ ប្រព្រឹត្តលះបង់ធម៌ ដែលធ្វើ​បុគ្គល​ឲ្យទៅជាព្រាហ្មណ៍ចេញហើយ ប្រព្រឹត្តសមាទានធម៌ ដែលមិនធ្វើបុគ្គល​ឲ្យទៅជា​ព្រាហ្មណ៍​វិញ ជាប់ជក់នៅ លិចលង់នៅ ឃើញ​ថា​មិនមានទោស មិនមានប្រាជ្ញា ជា​គ្រឿង​​រលាស់ខ្លួន តែងបរិភោគកាមគុណ​ទាំង​៥​ ជាអ្នកមានកាមឆន្ទៈ ជាចំណង លុះបែក​ធ្លាយកាយទៅ ខាងមុខអំពីសេចក្តីស្លាប់ នឹងទៅកើតជាមួយនឹងពួកព្រហ្ម ហេតុនេះ មិនគួរមានឡើយ។

[១៨០] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ដូចស្ទឹងអចិរវតីនេះ ពេញប្រៀបដោយទឹក ល្មមក្អែកទំមាត់​ច្រាំង ឱនផឹកបាន វេលានោះ មានបុរសអ្នកត្រូវការត្រើយខាងនាយ អ្នកស្វែងរក​ត្រើយ​ខាង​​នាយ អ្នកទៅកាន់ត្រើយខាងនាយ អ្នកចង់ឆ្លងទៅត្រើយខាងនាយ បានមក​ដល់ បុរសនោះ ក៏ទទូរអស់ទាំងក្បាល ហើយដេកទៀបត្រើយខាងអាយ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់សេចក្តីនោះដូចម្តេច បុរសនោះ គួរចេញ​អំពីត្រើយខាងអាយ នៃស្ទឹងអចិរវតី ទៅឯត្រើយខាងនាយ បានឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ដំណើរនេះ ពុំគួរទៅបានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ក៏ដូច្នោះដែរ ក្នុងវិន័យ​របស់​ព្រះអរិយៈ លោកហៅ​នីវរណធម៌៥ប្រការនេះថា អាវរណៈ (គ្រឿងទប់) ក៏បាន ហៅថា នីវរណៈ (គ្រឿងរារាំង) ក៏បាន ហៅថា ឱនាហនៈ (គ្រឿងទាញយិត)ក៏បាន ហៅថា បរិយោហនៈ (គ្រឿង​រួបរឹត) ក៏​បាន នីវរណៈទាំង៥ប្រការ តើដូចម្តេចខ្លះ គឺកាមច្ឆន្ទនីវរណៈ១ ព្យាបាទនីវរណៈ១ ថីនមិទ្ធនីវរណៈ១ ឧទ្ធច្ចកុក្កុច្ចនីវរណៈ១ វិចិកិច្ឆានីវរណៈ១ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ​ ក្នុងវិន័យ​របស់ព្រះអរិយៈ លោកហៅ នីវរណៈទាំង៥ប្រការនេះឯង ថា អាវរណៈក៏បាន ហៅថា នីវរណៈក៏បាន ហៅថា ឱនាហនៈក៏បាន ហៅថា បរិយោហនៈក៏បាន។

[១៨១] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នក​ត្រៃវិជ្ជា ត្រូវនីវរណៈទាំង៥នេះដោត​ក្រង ចងរឹត ចងក្រៀក ចាក់ស្រែះហើយ។ ម្នាលវាសេដ្ឋ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជានោះ ប្រព្រឹត្ត​​លះបង់ធម៌ ដែលធ្វើ​បុគ្គល​ឲ្យទៅជាព្រាហ្មណ៍ចេញ ហើយប្រព្រឹត្តសមាទានធម៌ ដែល​មិន​ធ្វើបុគ្គល​ឲ្យទៅជា​ព្រាហ្មណ៍​វិញ ព្រាហ្មណ៍ទាំងនោះ ត្រូវនីវរណៈទាំង៥ ដោតក្រង ចងរឹត ចងក្រៀក ចាក់ស្រែះហើយ លុះបែក​ធ្លាយកាយទៅ ខាងមុខអំពីសេចក្តីស្លាប់ នឹងទៅកើតជាមួយនឹងពួកព្រហ្ម ហេតុនេះ មិនមានសោះឡើយ។

[១៨២] ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់សួរថា ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់សេចក្តីនោះ ដូចម្តេច អ្នកធ្លាប់បានឮពួកព្រាហ្មណ៍​ព្រឹទ្ធាចារ្យ មានអាយុច្រើន ជាអាចារ្យ ប្រធានលើ​អាចារ្យទាំងឡាយ និយាយថា ព្រហ្ម មានស្ត្រីជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ ឬមិនមានស្ត្រីជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ទេ។ វាសេដ្ឋមាណព ក្រាបបង្គំទូលថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ព្រហ្ម​មិនមានស្ត្រីជាគ្រឿងជាប់ចំពាក់ទេ។ ព្រហ្មមានចិត្តចងពៀរ ឬមិនបានចងពៀរទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ព្រហ្មមិនមានចិត្តចងពៀរទេ។ ព្រហ្មមានចិត្តប្រកបដោយ​ព្យាបាទ ឬមិនមានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ព្រហ្មមិនមានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទទេ។ ព្រហ្មមានចិត្តសៅហ្មង ឬមិនមានចិត្ត​សៅហ្មងទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ព្រហ្មមិនមានចិត្តសៅហ្មងទេ⁶⁾ ព្រហ្មប្រព្រឹត្ត​ទៅតាមអំណាច​ចិត្តបាន ឬប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្តមិនបានទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ព្រហ្មប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាចចិត្តបាន។⁷⁾ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់សេចក្តីនោះដូច​ម្តេច ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានស្ត្រីជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ ឬមិនមានស្ត្រីជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា​មានស្ត្រីជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ (គ្រប់គ្រងស្រីដែរ)។ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានចិត្តចងពៀរ ឬមិន​មានចិត្តចងពៀរទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានចិត្តចងពៀរ។ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានចិត្តប្រកបដោយ​ព្យាបាទ ឬមិនមានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទ។ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានចិត្តសៅហ្មង ឬមានចិត្តមិន​សៅហ្មងទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានចិត្តសៅហ្មង។ ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ប្រព្រឹត្ត​ទៅតាមអំណាច​ចិត្តបាន ឬប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្តមិនបានទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាចចិត្តមិនបាន ទេ។

[១៨៣] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អើ បើថា ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជាទាំងនោះ មានស្ត្រី​ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ដូច្នេះ ឯព្រហ្ម ជាអ្នកមិនមានស្ត្រី ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ទេ ចុះបណ្តាពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជា ដែលមានស្ត្រី​ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ តើប្រៀបផ្ទឹមនឹងព្រហ្ម ដែល​មិនមានស្ត្រី ជាគ្រឿងជាប់ចំពាក់ សមគ្នាដែរឬទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ដំណើរនុ៎ះ ប្រៀបធៀបមិនសមគ្នាទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ត្រូវហើយ ព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ដែលមានស្ត្រី​ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ លុះបែកធ្លាយ​កាយ ខាងមុខអំពីសេចក្តីស្លាប់ ក៏ទៅកើតជាមួយនឹងព្រហ្ម ដែលមិនមានស្ត្រី ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ ហេតុដូច្នេះនេះ មិនដែលមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ បានឮដូច្នេះថា ពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជានោះ មានចិត្តចងពៀរ ចំណែកខាងព្រហ្ម មិនមានចិត្តចងពៀរទេ ប្រៀបធៀបពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកត្រៃវិជ្ជា ដែល​មានចិត្តចងពៀរ ជាមួយនឹងព្រហ្ម ដែល​មិនមានចិត្តចងពៀរ តើសមគ្នាដែរឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ដំណើរនុ៎ះ ប្រៀបធៀបមិនបានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ បានឮថា ពួកព្រាហ្មណ៍​អ្នកត្រៃវិជ្ជានោះ មានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទ ព្រហ្ម មិនមានចិត្តប្រកបដោយ​ព្យាបាទទេ ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជា មានចិត្តសៅហ្មង ព្រហ្មមិនមានចិត្តសៅហ្មងទេ ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជា ប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាចចិត្តមិនបានទេ ព្រហ្ម ប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្ត​បាន ចុះបើប្រៀបធៀបពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជា ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្ត​មិនបាន ជាមួយនឹង​ព្រហ្ម ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាម​អំណាច​ចិត្តបាន តើសមគ្នាដែរឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ដំណើរនុ៎ះ ប្រៀបធៀបមិនបានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ត្រូវហើយ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជា ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្ត​មិនបានទាំង​នោះ លុះបែកធ្លាយកាយ ខាងមុខអំពីសេចក្តីស្លាប់ នឹងទៅកើតជាមួយនឹងព្រហ្ម ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្តបាន ហេតុដូច្នេះនេះ មិនដែលមានទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជាទាំងនោះ ចូលទៅ (កាន់ទីមិនមែនផ្លូវ ដោយសំគាល់ថាផ្លូវ) ក្នុងផ្លូវ​ជាទីទៅកាន់ព្រហ្មលោក (ដូចជា) ចុះទៅ (កាន់ទីមានភក់ ដោយសំគាល់ថា ទីរាបស្មើ) លុះ​ចុះទៅហើយ ក៏ដល់នូវសេចក្តីបាក់បែក (នៃអវយវៈតូចធំ) សំគាល់នូវការឆ្លងថា​ស្រួលហើយ ក៏ឆ្លងទៅ ព្រោះហេតុនោះ ត្រៃវិជ្ជារបស់ពួកព្រាហ្មណ៍ អ្នកត្រៃវិជ្ជានេះ អ្នកប្រាជ្ញ តែងហៅថា ព្រៃធំ គឺត្រៃវិជ្ជាខ្លះ ហៅថា ព្រៃដែលគ្មានទឹក គឺត្រៃវិជ្ជាខ្លះ ហៅថា សេចក្តីវិនាស គឺត្រៃវិជ្ជាខ្លះ។

[១៨៤] កាលព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់យ៉ាងនេះហើយ វាសេដ្ឋមាណព ក៏ក្រាបបង្គំ​ទូល​ព្រះមានព្រះភាគ ដូច្នេះថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានឮដូច្នេះថា ព្រះសមណគោតមស្គាល់ផ្លូវ ដើម្បីទៅកើតជាមួយនឹងព្រហ្ម មែនឬ។ ព្រះអង្គ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់សេចក្តីនោះដូចម្តេច មនសាកតគ្រាម នៅក្នុង​ទីជិត​នឹងទីនេះ មនសាកតគ្រាម មិនមែននៅក្នុងទីឆ្ងាយអំពីទីនេះទេឬ។ បពិត្រ​ព្រះគោតម​ដ៏ចំរើន យ៉ាងនោះហើយ មនសាកតគ្រាម នៅក្នុងទីជិតនឹងទីនេះ មនសាកត​គ្រាម មិននៅក្នុងទីឆ្ងាយអំពីទីនេះទេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់​សេចក្តី​នោះ​ដូចម្តេច បុរស​ដែលកើតហើយ ចំរើនហើយ ក្នុងមនសាកតគ្រាមនេះ មានអ្នកផង សួររក​ផ្លូវនៃ​មនសាកតគ្រាម ចំពោះបុរសនោះ ដែលចេញទៅអំពី​មនសាកតគ្រាម ក្នុងខណៈ​នោះ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ បុរសដែលកើតហើយ ចំរើនហើយ ក្នុងមនសាកតគ្រាមនេះ កាលបើ​គេ​សួររក​ផ្លូវនៃមនសាកតគ្រាម សំដីយឺតយូរ និងអឹមអៀម តើមានខ្លះ​ដែរឬ។ បពិត្រ​ព្រះគោតមដ៏ចំរើន សំដីនេះ មិនយឺតយូរ មិនអឹមអៀមទេ។ សេចក្តីនោះព្រោះ​ហេតុអ្វី។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ព្រោះបុរសឯណោះ កើតហើយ ចំរើនហើយ ក្នុង​មនសាកតគ្រាម បានជាបុរសនោះ ស្គាល់ផ្លូវទាំងអស់ ដែលទៅកាន់មនសាកតគ្រាម ដោយច្បាស់លាស់។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ បុរសដែលកើតហើយ ចំរើនហើយ ក្នុងមនសាកតគ្រាមនោះ កាលបើមានអ្នកផង សួររក​ផ្លូវនៃមនសាកតគ្រាម គង់មាន​សំដី​យឺតយូរ និងអឹមអៀមខ្លះ ឯតថាគត កាលបើអ្នកផង សួររកផ្លូវទៅកាន់ព្រហ្មលោក ឬ​បដិបទា ជាទីទៅកាន់ព្រហ្មលោក មិនមានការប្រព្រឹត្តិយឺតយូរ និងការអឹមអៀមឡើយ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ តថាគត ស្គាល់ទាំងព្រហ្ម ស្គាល់ទាំងព្រហ្មលោក ស្គាល់ទាំងបដិបទា ជាទី​ទៅកាន់ព្រហ្មលោក មិនតែប៉ុណ្ណោះសោត ព្រហ្មប្រតិបត្តិយ៉ាងណា ទើបបាន​ទៅកើត​ក្នុងព្រហ្មលោក តថាគត ក៏ស្គាល់ច្បាស់ នូវសេចក្តី​ប្រតិបត្តិនោះ។

[១៨៥] កាលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាងនេះហើយ វាសេដ្ឋមាណព ក្រាបបង្គំទូលព្រះមានព្រះភាគ ដូច្នេះថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គបានឮ​ដូច្នេះថា ព្រះសមណគោតម សំដែងផ្លូវ ដើម្បីទៅកើតជាមួយនឹងព្រហ្មបាន ខ្ញុំព្រះអង្គ សូម​ឱកាស សូមព្រះគោតមដ៏ចំរើន សំដែងផ្លូវ ដើម្បីទៅកើត ជាមួយនឹងព្រហ្ម សូម​ព្រះគោតមដ៏ចំរើន ស្រោចស្រង់ព្រាហ្មណ៍ និងពពួកសត្វផងចុះ។ ព្រះអង្គ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលវាសេដ្ឋៈ បើដូច្នោះ ចូរអ្នកប្រុងស្តាប់ ចូរធ្វើទុកក្នុងចិត្តដោយល្អចុះ តថាគត នឹងសំដែងប្រាប់។ វាសេដ្ឋមាណព បានទទួលស្តាប់ព្រះពុទ្ធដីកា របស់​ព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ។ ព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ព្រះ​តថាគត កើតឡើងក្នុងលោកនេះ ជាព្រះអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធ។បេ។ (បណ្ឌិតគប្បីសំដែង​ឲ្យពិស្តារ ដូចក្នុងសាមញ្ញផលសូត្រផងចុះ)។បេ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ភិក្ខុជាអ្នកបរិបូណ៌ ដោយ​សីលយ៉ាងនេះឯង។បេ។ កាលភិក្ខុនោះ បានពិចារណាឃើញច្បាស់នូវនីវរណៈ​៥​នេះក្នុងខ្លួន ដែលខ្លួនលះបង់ហើយ បាមោជ្ជៈ គឺសេចក្តីត្រេកអរយ៉ាងល្មម ក៏កើតឡើង កាលបើបាមោជ្ជៈ កើតឡើងហើយ បីតិក៏កើតឡើង កាលចិត្តប្រកបដោយបីតិ កើតឡើង​ហើយ កាយក៏រមែងស្ងប់រម្ងាប់ កាលបើមានកាយ​ស្ងប់រម្ងាប់ហើយ ក៏រមែងទទួលនូវ​សេចក្តីសុខ ចិត្តរបស់ភិក្ខុដែលបាន​សេចក្តីសុខហើយ ក៏រមែង​តាំងនៅមាំ។ ភិក្ខុនោះ មានចិត្តប្រកបដោយមេត្តា រមែងផ្សាយទៅកាន់ទិសទី១ ទិសទី២ ទិសទី៣ទិសទី៤ ទាំង​ទិសខាងលើ ទិសខាងក្រោម និងទិសទទឹងបានដូចគ្នា មានចិត្តប្រកបដោយមេត្តា ដ៏ទូលាយ ធំ រកប្រមាណមិនបាន មិនមានពៀរ មិនមានព្យាបាទ ផ្សាយទៅកាន់​លោក​ទាំងពួង គ្រប់ទិស គ្រប់តំបន់។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ មនុស្សមានកំឡាំង ផ្លុំស័ង្ខ អាចញុំាង​បុគ្គល​ឲ្យដឹងបានគ្រប់ទិសទាំង៤ ដោយមិនលំបាក​ យ៉ាងណា ម្នាលវាសេដ្ឋៈ កម្មជាកាមាវចរ​ណា ក្នុងមេត្តាចេតោវិមុត្តិ ដែលបុគ្គលបានចំរើនយ៉ាងនេះ កម្មជាកាមាវចរនោះ មិនបាន​កៀចក្រាញនៅក្នុង​រូបាវចរ និងអរូបាវចរនោះ គឺកម្មជាកាមាវចរនោះ មិនបានឋិតនៅ​ក្នុង​រូបាវចរ និងអរូបាវចរនោះឡើយ ក៏យ៉ាងនោះឯង។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ នេះឯងហៅថា ផ្លូវ​ដើម្បី​ទៅកើតជាមួយនឹងព្រហ្ម។

[១៨៦] ម្នាលវាសេដ្ឋៈ សេចក្តីតទៅទៀតថា ភិក្ខុមានចិត្តប្រកបដោយករុណា។បេ។ មានចិត្តប្រកបដោយមុទិតា។បេ។ មានចិត្តប្រកបដោយឧបេក្ខា ផ្សាយទៅកាន់ទិសទី១ ទិស​ទី២ ទិសទី៣ទិសទី៤ ទាំង​ទិសខាងលើ ទិសខាងក្រោម និងទិសទទឹងបានដូចគ្នា មានចិត្តប្រកបដោយឧបេក្ខា ដ៏ទូលាយធំ រកប្រមាណមិនបាន មិនមានពៀរ មិនមាន​ព្យាបាទ ផ្សាយទៅកាន់​លោក​ទាំងអស់ គ្រប់ទិស គ្រប់តំបន់។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ មនុស្ស ដែលមាន​កំឡាំង ផ្លុំស័ង្ខ អាចញុំាង​បុគ្គល​ឲ្យដឹងបានគ្រប់ទិសទាំង៤បាន ដោយ​មិនលំបាក​ យ៉ាងណា ម្នាលវាសេដ្ឋៈ កម្មជាកាមាវចរ​ណា ក្នុងឧបេក្ខាចេតោវិមុត្តិ ដែល​បុគ្គល​បានចំរើនយ៉ាងនេះ កម្មជាកាមាវចរនោះ មិនបាន​កៀចក្រាញនៅ ក្នុង​រូបាវចរ​ និងអរូបាវចរនោះ គឺកម្មជាកាមាវចរនោះ មិនបានឋិតនៅ​ក្នុង​រូបាវចរ និងអរូបាវចរ​នោះ​ឡើយ ក៏យ៉ាងនោះឯង។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ នេះឯងជាផ្លូវ ដើម្បីកើតជាមួយនឹងព្រហ្ម។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អ្នកសំគាល់​សេចក្តីនោះដូចម្តេច ភិក្ខុមានមេត្តាព្រហ្មវិហារយ៉ាងនេះ ជាអ្នក​មាន​ស្ត្រី ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ ឬមិនមានស្ត្រីជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ​មិនមានស្ត្រីជាគ្រឿងជាប់ចំពាក់ទេ។ ភិក្ខុនោះ មានចិត្តចងពៀរ ឬមិនមានចិត្តចងពៀរទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មិនមានចិត្តចងពៀរទេ។ ភិក្ខុនោះ មានចិត្តប្រកបដោយ​ព្យាបាទ ឬមិនមានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មិនមានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទទេ។ ភិក្ខុនោះ មានចិត្ត​សៅហ្មង ឬមិនមានចិត្ត​សៅហ្មងទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន មិនមានចិត្តសៅហ្មងទេ។ ភិក្ខុនោះ ប្រព្រឹត្ត​ទៅតាមអំណាច​ចិត្តបាន ឬមិនប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្តបានទេ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាចចិត្តបាន។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ អើ បើថា ភិក្ខុ ជាអ្នកមិនមានស្ត្រី​ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ ព្រហ្ម ក៏ជាអ្នកមិនមានស្ត្រី ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់​ហើយ តើប្រៀបធៀប ភិក្ខុដែលមិនមានស្ត្រី​ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ នឹងព្រហ្ម ដែល​មិនមាន​ស្ត្រី ជាគ្រឿងជាប់ចំពាក់ សមគ្នាដែរឬ។ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ប្រៀបធៀបសមគ្នា​ហើយ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ត្រូវហើយ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ភិក្ខុ ដែលមិនមានស្ត្រី​ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ លុះបែកធ្លាយ​កាយ ខាងមុខអំពីសេចក្តីស្លាប់ទៅ នឹងទៅកើតជាមួយនឹង​ព្រហ្ម ដែលមិនមានស្ត្រី ជាគ្រឿង​ជាប់ចំពាក់ ហេតុដូច្នេះនេះ តែងមានជាប្រាកដ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ បានឮដូច្នេះថា ភិក្ខុ មិនមានចិត្តចងពៀរ ព្រហ្ម ក៏មិនមានចិត្តចងពៀរដែរ។បេ។ ភិក្ខុ មិនមានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទ ព្រហ្ម ក៏មិនមានចិត្តប្រកបដោយ​ព្យាបាទដែរ។ ភិក្ខុ មានចិត្តមិនសៅហ្មង ព្រហ្មក៏មានចិត្តមិនសៅហ្មងដែរ។ ភិក្ខុ ប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាចចិត្តបាន ព្រហ្ម ក៏ប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្ត​បានដែរ ប្រៀបធៀបភិក្ខុ ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្ត​បាន នឹង​ព្រហ្ម ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាម​អំណាច​ចិត្តបាន តើសមដែរឬទេ។ បពិត្រ​ព្រះគោតម​ដ៏ចំរើន ប្រៀបធៀប សមគ្នាហើយ។ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ត្រូវហើយ ម្នាលវាសេដ្ឋៈ ភិក្ខុប្រព្រឹត្ត​ទៅ​តាមអំណាច​ចិត្ត​បាន​នោះ លុះបែកធ្លាយកាយ ខាងមុខអំពីសេចក្តីស្លាប់​ទៅ នឹងទៅ​កើត​ជាមួយនឹងព្រហ្ម ដែលប្រព្រឹត្តទៅតាមអំណាច​ចិត្តបាន ហេតុដូច្នេះនេះ តែងមាន​ជាប្រាកដ។

[១៨៧] លុះព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់យ៉ាងនេះហើយ វាសេដ្ឋមាណព និងភារទ្វាជមាណព ក៏បាន​ក្រាប​បង្គំទូល​ព្រះមានព្រះភាគ យ៉ាងនេះថា បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ភាសិតរបស់ព្រះអង្គ ពីរោះណាស់ បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន ភាសិតរបស់ព្រះអង្គ ពីរោះណាស់ ធម៌ដែល​ព្រះអង្គ ទ្រង់សំដែងហើយ ដោយ​អនេក​បរិយាយយ៉ាងនេះ (ភ្លឺច្បាស់ណាស់) បពិត្រព្រះគោតមដ៏ចំរើន គួរនាដូចជាមនុស្សចាប់របស់​ដែល​ផ្កាប់ចុះ ឲ្យផ្ងារឡើងបាន ពុំនោះដូចជាមនុស្សបើក​បង្ហាញរបស់ដែល​គេលាក់បិទបាំង ពុំនោះសោត ដូចជាមនុស្ស​ប្រាប់​ផ្លូវ ដល់អ្នកវង្វេងផ្លូវ ឬក៏ដូចជាមនុស្សកាន់​ប្រទីប ទ្រោលបំភ្លឺ​ក្នុង​ទី​ងងឹត​ ដោយ​គិតថា ពួកមនុស្ស​មានចក្ខុ មើលឃើញនូវរូបទាំងឡាយបាន យើងទាំងឡាយនោះ សូម​ដល់​នូវ​ព្រះគោតម​ដ៏​ចំរើន​ផង ព្រះធម៌ផង ព្រះសង្ឃផង ជាទីពឹង ជាទីរលឹក ចាប់​ដើមតាំង​ពីថ្ងៃនេះទៅ សូម​ព្រះគោតមដ៏ចំរើន ទ្រង់ជ្រាបនូវយើងខ្ញុំទាំងឡាយ ថាជាឧបាសក ដល់សរណគមន៍ ស្មើដោយជីវិត។

ព្រហ្មជាលសូត្រ១ សាមញ្ញផលសូត្រ១ អម្ពដ្ឋសូត្រ១ សោណទណ្ឌសូត្រ១ កូដទន្តសូត្រ១ មហាលិសូត្រ១ ជាលិយសូត្រ១ មហាសីហនាទសូត្រ១ បោដ្ឋបាទសូត្រ១ សុភសូត្រ១ កេវដ្តសូត្រ១ លោហិច្ចសូត្រ១ តេវិជ្ជសូត្រ១។