[១៥១] (សារថីរបស់ព្រះបាទរាជាពល្លិកៈ ពោលថា) ព្រះបាទពល្លិកៈ រមែង​បោះនូវ​របស់​មាំដល់​បុគ្គល​អ្នកមាំ ឈ្នះនូវ​បុគ្គលទន់​ដោយ​កិរិយាទន់ ឈ្នះនូវ​សប្បុរស ដោយ​សប្បុរស ឈ្នះនូវ​អសប្បុរស ដោយអសប្បុរស ព្រះរាជានេះ (មាន​សីល និង​អាចារៈ) ប្រាកដដូច្នេះ ម្នាលសារថី អ្នកចូរចៀស​ចេញអំពី​ផ្លូវទៅ។

[១៥២] (សារថីរបស់ព្រះបាទពារាណសី ពោលថា) ព្រះរាជាគប្បី​ឈ្នះបុគ្គល​អ្នកក្រោធ ដោយសេចក្ដី​មិនក្រោធ គប្បីឈ្នះ​អសប្បុរស ដោយ​សប្បុរស គប្បី​ឈ្នះ​បុគ្គល​កំណាញ់ ដោយ​ការឲ្យ គប្បីឈ្នះ​បុគ្គលអ្នក​ពោលពាក្យ​កុហក ដោយការ​ពោលពាក្យពិត ព្រះរាជានេះ (មានសីល និង​អាចារៈ) ប្រាកដ​ដូច្នេះ ម្នាលសារថី អ្នកចូរ​ចៀស​ចេញ​អំពីផ្លូវ​ទៅ។

[១៥៣] (រាជសីហ៍ពោធិសត្វ ពោលថា) ការងារទាំងឡាយនោះ ញុំាង​បុគ្គល​អ្នកមាន​ការងារ​មិនបាន​ពិចារណា​ដោយត្រឹមត្រូវ ឲ្យ​សំរេច​ដោយរួសរាន់​ឲ្យក្ដៅក្រហាយ ដូចជា​វត្ថុក្ដៅ​ដែលបុគ្គល​ពមចូលទៅ​ក្នុងមាត់។

[១៥៤] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) សីហៈញុំាងភ្នំប្រាក់ឲ្យលាន់ឮខ្លាំង ដោយ​សីហនាទ ចចក​នៅក្នុង​ភ្នំប្រាក់ បានឮសំលេង​គឹកកង​នៃសត្វសីហៈ​ហើយ ក៏ភ័យ​តក់ស្លុត​បែក​ហ្ឫទ័យ​ស្លាប់។

[១៥៥] (សូករៈ ពោលថា) ម្នាលសំឡាញ់អ្នកមានធុរៈស្មើ ខ្ញុំមានជើង ៤ ម្នាល​សំឡាញ់ អ្នកឯង​ក៏មានជើង ៤ ដែរ ម្នាលសំឡាញ់ អ្នកចូរត្រឡប់មក អ្នកខ្លាចឬ បានជា​រត់ចេញ។

[១៥៦] (សីហៈពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលសូករៈ អ្នកមានកាយ​មិនស្អាត មានរោម​ប្រឡាក់​ដោយវត្ថុ​ស្អុយ មានក្លិន​អាក្រក់​បក់ទៅ បើអ្នកចង់​ច្បាំងគ្នា ម្នាល​សំឡាញ់ យើងឲ្យ​ជ័យដល់​អ្នកឯង។

[១៥៧] (គ្រុឌ ពោលថា) ស្ដេចនាគដ៏ប្រសើរជាងពស់ទាំងឡាយ មាន​ភេទដូច​ជាកែវ​ដែលកើត​អំពីថ្ម ប្រាថ្នាដើម្បីរួច បានចូលទៅ​ក្នុងសំពត់​ស្លៀកនេះ ខ្ញុំកោត​ក្រែងនូវ​បុគ្គល​មានភេទ​ដ៏ប្រសើរ ខ្ញុំប្រាថ្នា​នឹងបរិភោគ តែមិនអាច​នឹងបរិភោគ​បាន។

[១៥៨] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកមានបុគ្គលដ៏ប្រសើរគ្រប់គ្រង​ហើយ ចូររស់​នៅអស់កាល​យូរ អាហារ​ជាទិព្វ​ទាំងឡាយ ចូរកើតប្រាកដ​ដល់អ្នក (ព្រោះថា) អ្នកកោត​ក្រែងនូវបុគ្គល​មានភេទ​ដ៏ប្រសើរ អ្នកប្រាថ្នា​នឹងបិភោគ តែមិន​អាចបរិភោគ​បាន។

[១៥៩] (មាណពពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្រភគ្គៈ សូមលោករស់​នៅអស់ ១២០ ឆ្នាំ បិសាចទាំងឡាយ ចូរកុំទំពា​ស៊ីនូវខ្ញុំឡើយ សូមលោក​រស់នៅអស់ ១២០ ឆ្នាំ។

[១៦០] (បិតារបស់ពោធិសត្វ ពោលថា) ចូរអ្នករស់នៅអស់ ១២០ ឆ្នាំដែរ បិសាច​ទាំង​ឡាយ ចូរទំពាស៊ី​នូវថ្នាំពិស អ្នកចូររស់នៅ​អស់ ១២០ ឆ្នាំ។

[១៦១] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) សេនាដ៏ច្រើន មានចិត្តរីករាយ ព្រោះ​អាស្រ័យ​នូវ​អលីនចិត្ត​រាជកុមារ បានញុំាង​ដំរីឲ្យចាប់​យកព្រះ​បាទកោសល​ទាំងរស់​ដែល​មិន​ត្រេកអរ​ហើយ ដោយ​រាជសម្បត្តិ​របស់ខ្លួន​យ៉ាងណា​មិញ។

[១៦២] ភិក្ខុអ្នកបរិបូណ៌ដោយនិស្ស័យ មានសេចក្តីព្យាយាម​ប្រារព្ធហើយ កាល​ចំរើន​នូវ​កុសលធម៌ ដើម្បីសម្រេច​នូវព្រះនិពា្វន​ជាទីក្សេម​ចាកយោគៈ គប្បី​ដល់នូវ​ការអស់ទៅ​នៃ​សំយោជនៈ​ទាំងពួង​ដោយលំដាប់ ក៏យ៉ាងនោះដែរ។

[១៦៣] (ចចក ពោលថា) អ្នកមានកំឡាំង បណ្ដេញ (នូវបុគ្គលអ្នកសេព​គប់នឹង​ខ្លួន) តាមសេចក្ដី​ប្រាថ្នាបាន បពិត្រ​ស្ដេចម្រឹគ (នេះ) ជា​ធម្មតានៃ​អ្នកមាន​កំឡាំង បពិត្រ​ស្ដេចម្រឹគ អ្នកមាន​ចង្កូមស្រួច លោកចូរ​ដឹងចុះ មរណភ័យ​កើតហើយ​អំពីទីជា​ទីពឹង (របស់​យើង)។

[១៦៤] (សីហៈពោធិសត្វ ពោលថា) ប្រសិនបើមិត្រមាន​កំឡាំងខ្សោយ តែតាំង​នៅក្នុង​មិត្រធម៌​ទាំងឡាយ បុគ្គលនោះ ហៅថាជា​ញាតិផង ជា​ផៅពង្សផង បុគ្គល​នោះ​ហៅថា មិត្រផង បុគ្គលនោះ​ហៅថា សំឡាញ់​របស់យើង​ផង ម្នាល​មេម្រឹគ​មានចង្កូម នាង​កុំមើល​ងាយ​ចចកឈ្មោល និង​ចចកញី​ជាសំឡាញ់​យើងឡើយ ព្រោះចចក ជាអ្នក​ឲ្យជីវិត​ដល់យើង។

[១៦៥] (អមាត្យពោធិសត្វ ពោលថា) សេះឈ្មោះ​សុហនុ ធ្វើនូវ​សេចក្ដី​ស្រឡាញ់​នេះ ជាមួយ​នឹងសេះ​ឈ្មោះ​សោណៈ មិនមែន​ដោយ​មារយាទ​មិនស្មើគ្នាទេ សេចក្ដី​ប្រព្រឹត្ត​របស់សេះ​ឈ្មោះ​សោណៈ​យ៉ាងណា សេះឈ្មោះ​សុហនុ ក៏ប្រាកដ​យ៉ាងនោះដែរ។

[១៦៦] អំពើរមែងស្មើគ្នាដោយការស្ទុះទៅ និង​ការឃ្នើសឃ្នង និងការខាំ​កាត់នូវ​ខ្សែ​ជានិច្ច អំពើ​អាក្រក់ស្មើគ្នា ដោយអំពើ​អាក្រក់ ការ​មិនរៀប​រយស្មើគ្នា ​ដោយ​ការមិន​រៀបរយ។

[១៦៧] (ក្ងោកពោធិសត្វ ពោលថា) សុរិយទេវបុត្រណា ជាឯករាជ មានចក្ខុ មានសម្បុរ​ដូចជាមាស មានពន្លឺ​ផ្សាយទៅ​លើផែនដី កំពុង​រះឡើង ខ្ញុំសូម​នមស្ការ​នូវ​សុរិយទេវបុត្រ​នោះ អ្នកមាន​សម្បុរ​ដូចជាមាស មានពន្លឺ​ផ្សាយទៅ​លើផែនដី ខ្ញុំសូម​ឲ្យ​លោកគ្រប់​គ្រងរក្សា អស់វេលា​ថ្ងៃក្នុង​ថ្ងៃនេះ ពា្រហ្មណ៍​ទាំង​ឡាយណា សំរេច​នូវវេទ ក្នុងធម៌​ទាំងពួង សូមព្រាហ្មណ៍​ទាំងឡាយ​នោះ ទទួលនូវ​ការនមស្ការ​របស់ខ្ញុំ សូម​ព្រាហ្មណ៍​ទាំងឡាយ​នោះ រក្សានូវខ្ញុំ ការនមស្ការ ចូរមាន​ដល់លោក​អ្នកត្រាស់​ដឹងទាំង​ឡាយ ការនមស្ការ ចូរមាន​ដល់សេចក្ដី​ត្រាស់ដឹង ការនមស្ការ ចូរមាន​ដល់លោក​អ្នករួច​ទាំងឡាយ ការនមស្ការ ចូរមាន​ដល់វិមុត្តិ ក្ងោកពោធិសត្វ​នោះ ធ្វើបរិត្ត​នេះរួចហើយ ទើបត្រាច់​ទៅស្វែងរក​អាហារ។

[១៦៨] (សុរិយទេវបុត្រណា) ជាឯករាជ មានចក្ខុ មានសម្បុរ​ដូចជាមាស មានពន្លឺ​ផ្សាយទៅ​លើផែនដី កំពុង​អស្ដង្គតទៅ ខ្ញុំសូម​នមស្ការ នូវ​សុរិយទេវបុត្រ​នោះ អ្នកមាន​សម្បុរ​ដូចមាស មានពន្លឺ​ផ្សាយទៅ​លើផែនដី ខ្ញុំសូមឲ្យ​លោកគ្រប់​គ្រងរក្សា អស់រាត្រី​ក្នុងថ្ងៃនេះ ពា្រហ្មណ៍​ទាំងឡាយ​ណា សំរេច​នូវវេទ ក្នុងធម៌​ទាំងពួង សូម​ព្រាហ្មណ៍​ទាំង​នោះ ទទួលនូវ​ការនមស្កា​របស់ខ្ញុំ សូម​ព្រាហ្មណ៍​ទាំងនោះ រក្សានូវ​ខ្ញុំ ការនមស្ការ ចូរមាន​ដល់លោក​អ្នកត្រាស់ដឹង​ទាំងឡាយ ការនមស្ការ ចូរមាន​ដល់​សេចក្ដី​ត្រាស់ដឹង ការ​នមស្ការ ចូរមាន​ដល់លោក​អ្នករួច​ទាំងឡាយ ការ​នមស្ការ ចូរមាន​ដល់វិមុត្តិ ក្ងោក​ពោធិសត្វ ធ្វើបរិត្ត​នេះរួច​ហើយ ទើបបាន​សម្រេច​ការនៅ។

[១៦៩] (កូនក្អែកកាត់ហង្ស ពោលថា) ហង្សទាំងឡាយ (រមែងនាំយើង) ឈ្មោះ​វិនីលកៈ​ទៅបាន​យ៉ាងណាមិញ សេះអាជានេយ្យ​ទាំងឡាយ នាំនូវ​ព្រះបាទវិទេហៈ​អ្នក​គ្រប់គ្រងក្រុង​មិថិលា ក៏យ៉ាង​នោះដែរ។

[១៧០] (ហង្សពោធិសត្វជាបិតា ពោលថា) ម្នាលចៅ​វិនីលៈ អ្នកគប់រក​នូវព្រៃភ្នំ​មាន​ច្រកចង្អៀត ម្នាលកូន អ្នកសេព​នូវកន្លែង​មិនមែន​ជាទី​របស់​អ្នក ៗ ចូរសេព​នូវកន្លែង​ជាទីបំផុត​នៃស្រុក​ចុះ ទីនោះ​ជាលំនៅ​របស់មាតា​អ្នកហើយ។

និយាយអំពីព្រះបាទពលិ្លកៈដ៏ប្រសើរ ១ ភ្នំប្រាក់ ១ សូករៈ ១ នាគប្រសើរជាងពស់ ១ បិតាឈ្មោះភគ្តៈ ១ ជាគំរប់ ៥ សេនាធំ ១ ចចកប្រសើរ ១ សេះឈ្មោះ​សុហនុ​ដ៏ឧត្តម ១ ក្ងោក ១ វិនីលកៈ ១ ត្រូវជា ១០។

[១៧១] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលកុំគប្បី​ធ្វើសេចក្តី​ស្និទ្ធស្នាល​ជាមួយ​នឹង​បុរសលាមក អរិយបុគ្គល ដឹងច្បាស់​នូវប្រយោជន៍ (ក៏មិន​គប្បីធ្វើ​នូវសេចក្ដី​ស្និទ្ធស្នាល ជាមួយ​នឹងបុគ្គល​មិនមែន​ជា​អរិយៈ (បុគ្គល​មិនមែន​ជាអរិយៈ) សូម្បីនៅ​ជាមួយ​គ្នា​អស់​កាល​យូរ រមែងធ្វើ​អំពើអាក្រក់ ដូចជា​ដំរីកាល​ព្រេចនូវ​តាបស​ឈ្មោះ​ឥន្ទសមានគោត្រ។

[១៧២] បុគ្គលគប្បីដឹងនូវជនណាថា បុគ្គលនេះស្មើគ្នា ដោយសីលផង បញ្ញាផង សុតៈផង របស់អញ គប្បីធ្វើនូវ​មេត្រី​ជាមួយ​នឹង​ជននោះចុះ (ព្រោះ) ការគប់រក​ដោយ​សប្បុរស តែងនាំ​មកនូវ​សេចក្ដីសុខ​ដោយពិត។

[១៧៣] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) ការស្និទ្ធស្នាលណា ជាមួយ​នឹង​បុរសលាមក របស់​ដទៃលាមក​ក្រៃលែង​ជាងការ​ស្និទ្ធស្នាល (នោះ) មិនមានទេ ដូចជា​ភ្លើងដែល​យើង​ឲ្យឆ្អែត​ដោយសប្បិ និងបាយាស នៅតែឆេះខ្ទមស្លឹក​ដែលយើង​ធ្វើហើយ​ដោយ​លំបាក។

[១៧៤] ការស្និទ្ធស្នាលណា ជាមួយនឹងសប្បុរស របស់ដទៃ​ប្រសើរ​ក្រៃលែង​ជាង​ការស្និទ្ធស្នាល (នោះ) មិនមានទេ ដូចជា​មេម្រឹគ​ឈ្មោះ​សាមា លិទ្ធមាត់​នៃស្ដេច​រាជសីហ៍​ផង ខ្លាធំ​ផង ខ្លាដម្បង​ផង ព្រោះការ​ស្និទ្ធស្នាល។

[១៧៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្រព្រះរាជា ទ្រង់​ព្រះនាម​សុសីមៈ ម្រឹគខ្មៅ មាន​ភ្លុកស (ដំរី) នេះ របស់ព្រះអង្គ​ច្រើនជាង​រយ បិទបាំង​ដោយ​បណ្ដាញមាស ព្រះអង្គ​ទ្រង់​រឭកនូវ​ព្រះបិតា និងធីតា (របស់ខ្ញុំ​ព្រះអង្គ) ទើបត្រាស់ថា អញនឹង​ឲ្យដំរី​ទាំងឡាយ​នោះ ដល់​ព្រាហ្មណ៍​ទាំងនោះ​មែនឬ។

[១៧៦] (ព្រះរាជា ត្រាស់ថា) ម្នាលមាណព ម្រឹគខ្មៅមាន​ភ្លុកសនេះ របស់ខ្ញុំ​ច្រើន​ជាងរយ បិទបាំង​ដោយ​បណ្ដាញមាស ខ្ញុំកាល​រឭកនូវ​បិតា និងធីតា ទើប​ពោលថា ខ្ញុំនឹង​ឲ្យនូវដំរី​ទាំងឡាយ​នោះ ដល់ព្រាហ្មណ៍​ទាំងនោះ​មែន។

[១៧៧] (ព្រះរាជាពារាណសី ត្រាស់ថា) ត្មាតរមែងក្រឡេកមើល​ឃើញ​សាកសព​ចម្ងាយ ១០០ យោជន៍បាន ចុះហេតុអ្វី បានជា​អ្នកហើរ​មកដល់​បណ្ដាញ​ និងអន្ទាក់​ហើយ ក៏នៅតែ​មិនភ្ញាក់​ខ្លួន។

[១៧៨] (ត្មាតពោធិសត្វ ពោលថា) សេចក្ដីវិនាស មានក្នុងវេលាណា សត្វមក​ដល់បណ្ដាញ​ និងអន្ទាក់ រមែងមិន​បានភ្ញាក់​ខ្លួនក្នុងការ​អស់ទៅ​នៃជីវិត ក្នុងវេលានោះ។

[១៧៩] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាល​ស្កា​ជា​ជលាពុជៈ អ្នកធ្វើនូវ​មិត្តភាព​ដោយ​សត្រូវ​ដែលជា​អណ្ឌជៈ​កំណើត​ហើយ មកដេក​បញ្ចេញ​ចង្កូម តើសេចក្ដី​ភ័យ មាន​មកដល់​អ្នកអំពី​ទីណា។

[១៨០] (ស្កា ពោលថា) បុគ្គលគប្បីរង្កៀសក្នុងសត្រូវ មិនគប្បី​ស្និទ្ធស្នាល សូម្បី​ក្នុង​មិត្រ ភ័យដែល​កើតឡើង​អំពីជន​ដែលមិន​គួរភ័យ រមែង​កាត់នូវ​ឫសគល់​ទាំងឡាយ​បាន។

[១៨១] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) ពួកញាតិឈ្មោះ​ឧបសាឡ្ហកៈ ចំនួន ១៤០០០ នាក់ គេដុតហើយ ក្នុង​ប្រទេសនេះ ក្នុងលោក​រកទីដែល​មិនមាន​គេស្លាប់ មិនមាន​ឡើយ។

[១៨២] សច្ចៈ ១ ធម្មៈ ១ អហឹសា ១ សញ្ញមៈ ១ ទមៈ ១ មាននៅ​ក្នុងបគ្គល​ណា ព្រះអរិយៈ​ទាំងឡាយ រមែង​សេពគប់​នូវបុគ្គល​នុ៎ះ គុណជាត​នុ៎ះ​ឈ្មោះថា មិនចេះស្លាប់ ក្នុងលោក។

[១៨៣] (នាងទេពធីតា ពោលប្រលោមថា) បពិត្រភិក្ខុ លោកមិនទាន់​បរិភោគ​កាមសិន ហើយត្រាច់ទៅ ដើម្បីភិក្ខុភាព បើលោក​បរិភោគកាម​រួចហើយ សឹមត្រាច់​ទៅ ដើម្បី​ភិក្ខា មិន​បានឬ បពិត្រ​ភិក្ខុ សូមលោក​បរិភោគកាម​សិន ហើយសឹម​ត្រាច់ទៅ ដើម្បី​ភិក្ខា​ចុះ កុំឲ្យកាល (ជាទី​បរិភោគកាម) កន្លងនូវ​លោកបាន​ឡើយ។

[១៨៤] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) យើងមិនបានដឹងនូវ​មរណកាល​ដោយពិត មរណកាល​កំបាំង​មិនប្រាកដ ព្រោះហេតុនោះ បានជាយើង​មិនបរិភោគកាម ហើយ​ត្រាច់ទៅ​ដើម្បី​ភិក្ខា កុំឲ្យកាល (ធ្វើសមណធម៌) កន្លងនូវ​យើងបានឡើយ។

[១៨៥] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) សត្វខ្លែងបោះពួយចុះមក​ ដោយកំឡាំង​រហ័ស ឆាបនូវ​សត្វប្រចៀច​ដែលទំ​នៅលើ (អាចម៍បំណះ) ជាទី​គោចរ (របស់ខ្លួន) ក៏ដល់​នូវ​សេចក្ដី​ស្លាប់ ដោយហេតុ​នោះទៅ។

[១៨៦] (ប្រចៀច ពោលថា) ខ្ញុំនោះ ជាអ្នកបរិបូណ៌​ដោយឧបាយ ត្រេកអរ​ក្នុង​ទី​គោចរ​ជារបស់បិតា ឃើញនូវ​ប្រយោជន៍​របស់ខ្លួន ហើយប្រាស​ចាកសត្រូវ នៅរីករាយ។

[១៨៧] (អរកសាស្ដា ពោលថា) បុគ្គលណាសង្គ្រោះដល់សត្វលោក​ទាំងមូល ដោយ​មេត្តាចិត្ត​ក្នុងទិសខាង​លើផង ទិសខាង​ក្រោមផង ទិសទទឹងផង ដោយ​អាការ​ទាំងពួង រកប្រមាណ​មិនបាន។

[១៨៨] ចិត្តដែលប្រកបដោយប្រយោជន៍ រកប្រមាណ​មិនបាន ឈ្មោះថា​បុគ្គល​បានចំរើន​បរិបូណ៌​ហើយ អំពើណា ដែលបុគ្គល​បានធ្វើ​ល្មមប្រមាណ អំពើនោះ រមែង​មិនសល់​នៅក្នុង​ចិត្តរបស់​បុគ្គល​អ្នកបាន​ចំរើននោះ​ឡើយ។

[១៨៩] (ព្រះបាទវិទេហៈ ត្រាស់ថា) កាលពីដើម បង្កួយនេះ​នៅលើ​ក្លោងទ្វារ​ មិន​ក្រអឺតក្រអោង​ទេ ម្នាល​មហោសថ អ្នកចូរដឹង ព្រោះហេតុអ្វី បានជា​បង្កួយ​ត្រឡប់ទៅ​ជា​របឹង​រឹងរូស​វិញ។

[១៩០] (មហោសថពោធិសត្វ ពោលថា) បង្កួយបាន​របស់ដែល​មិនធ្លាប់​បាន ចំនួន​កន្លះមាសកៈ រមែងមើល​ងាយ​ព្រះបាទវិទេហៈ ដែល​សោយរាជ្យ​ក្នុង​នគរមិថិលា។

ឧទ្ទាននៃសន្ថវវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីឥន្ទសមានតាបស ១ ខ្ទមស្លឹក ១ ព្រះរាជាសុសីមៈ ១ ត្មាត ១ ស្កាជា​ជលាពុជ ១ ឧបសាឡ្ហកព្រាហ្មណ៍ ១ ភិក្ខុ ១ ប្រចៀចដ៏​ប្រសើរ ១ មេត្តាដ៏ប្រសើរ ១ បង្កួយ​ក្រអើតក្រអោង ១ ត្រូវជា ១០។

[១៩១] (សេដ្ឋីពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្រព្រះអង្គជាធំជាងជន កាល​ណា នរជន​ប្រកប​ដោយ​បញ្ញា ដល់នូវ​សមញ្ញា (ឈ្មោះ) ថាជា​អ្នកមាន​កល្យាណធម៌​ក្នុងលោក (កាលនោះ) មិន​គប្បីឲ្យ​សាបសូន្យ​ចាក​សមញ្ញានោះ សប្បុរស​ទាំងឡាយ តែងកាន់​យកនូវ​បព្វជ្ជាធុរៈ​ដោយហិរិ និងឱត្តប្បៈ។

[១៩២] បពិត្រព្រះអង្គជាធំជាងជន សមញ្ញានោះឯង ថាជាអ្នកមាន​កល្យាណធម៌​ក្នុង​លោក មកដល់ខ្ញុំ​ក្នុងថ្ងៃនេះ ហើយខ្ញុំ​ព្រះអង្គ​ពិចារណា​ឃើញនូវ​សមញ្ញា​នោះ នឹងបួសក្នុង​ថ្ងៃនេះ សេចក្ដី​ពេញចិត្ត​ក្នុងការ​បរិភោគកាម​ក្នុងលោកនេះ មិនមាន​ដល់​ខ្ញុំទេ។

[១៩៣] (កូនសីហៈ សួរថា) បពិត្រសីហរាជ ជាធំជាងម្រឹគ នរណាហ្ន៎ មាន​សំឡេង​ខ្លាំង ញ៉ាំងភ្នំ​ទទ្ទរៈ​ឲ្យលាន់ឮ ពួកសីហៈ មិនបន្លឺ​តបទៅនឹង​វាឡើយ សត្វដែល​បន្លឺសំឡេង​គឹកកង​បាននុ៎ះ ជាសត្វ​ឈ្មោះអ្វី។

[១៩៤] (សីហៈពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលកូន ចចក ជាសត្វថោកទាប​ជាង​ម្រឹគ​ទាំងឡាយ វាបន្លឺឡើង ពួកសីហៈ កាលខ្ពើមរអើម​នូវជាតិ​របស់វា រមែងនាំ​គ្នាអង្គុយ​នៅ​ស្ងៀម។

[១៩៥] (តាបសជាកូន ពោលថា) បពិត្របិតា មាណពនុ៎ះ បានឈរ​ផ្អែកនឹង​គល់ត្នោត រោងរបស់​យើងនេះមាន បើដូច្នោះ យើង​នឹងប្រគល់​រោងឲ្យទៅ​មាណព​នោះចុះ។

[១៩៦] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលកូន អ្នកកុំហៅ​វាឡើយ វាគប្បី​ប្រទូស្ត​នូវរោង​របស់យើង​មិនខាន មុខព្រាហ្មណ៍​ដែល​មានសីលធម៌​ល្អ មិនមែន​បែបយ៉ាង​នេះទេ។

[១៩៧] (ព្រាហ្មណ៍ពោធិសត្វ ពោលថា) យើងបានឲ្យ​ទឹកច្រើនដល់ឯង ដែលត្រូវ​កំដៅថ្ងៃ​បៀតបៀន​ស្រេកហើយ ឥឡូវនេះ ឯងផឹកហើយ ធ្វើសំឡេង​គំហកថា កិកិ ដូច្នេះ ការសេពគប់​ដោយជន​អាក្រក់ មិនប្រសើរ​ឡើយ។

[១៩៨] (ស្វាទេវទត្ត ពោលថា) អ្នកឯងដែលបានឮ ឬបានឃើញថា ស្វាណា​មាន​សីលធម៌ ឥឡូវនេះ យើងនឹង​បន្ទោបង់​វច្ចៈលើក្បាល​របស់អ្នកឯង នេះជាធម្មតា​របស់​ពួក​យើង។

[១៩៩] (ពួកមនុស្ស ពោលថា) បានឮថា បណ្ដាពួកសត្វទាំងអស់ (មានពួក​សត្វខ្លះ) ប្រកបដោយ​សីលធម៌ អ្នកចូរ​មើលស្វាដ៏​លាមក​ដែលកំពុង​ឈរនមស្ការ​ព្រះអាទិត្យ។

[២០០] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកទាំងឡាយ មិនបានដឹងច្បាស់​នូវ​មារយាទ​របស់ស្វា​នេះទេ អ្នកទំាងឡាយ ពោលសរសើរ​ស្វា ព្រោះមិនដឹង​ស្វានោះ ដុតនូវរោង​បូជាភ្លើង​ផង ទំលាយ​នូវក្អមទឹក​ពីរផង។

[២០១] (អមាត្យពោធិសត្វ ក្រាបទូលថា) បពិត្រព្រះអង្គជាធំជាងជន ស្វានេះល្ងង់ ប្រាជ្ញារបស់វា​មិនមានទេ វាបាន​បាចសណ្ដែក​មួយកំបង់​ចោលអស់ ទើបទៅ​ស្វែងរក​សណ្ដែក​មួយគ្រាប់​ដែលជ្រុះទៅ។

[២០២] បពិត្រព្រះរាជា យើងខ្ញុំទាំងឡាយក្ដី ជនទាំងឡាយ​ដទៃដែល​ល្មោភ​ក្រៃលែងក្ដី គប្បីលះបង់​របស់ច្រើន​ព្រោះរបស់តិច ដូចជា​ស្វាកាលលះបង់​សណ្ដែកច្រើន ព្រោះ​សណ្ដែក​តិចដូច្នោះ​ឯង។

[២០៣] (ពួកស្វា ពោលថា) យើងត្រូវពួកមនុស្សមានធ្នូ និងបំពង់ព្រួញ​ក្នុងដៃ កាន់ដាវ​ដ៏មុត ព័ទ្ធជុំវិញហើយ ធ្វើម្ដេចនឹង​រួចខ្លួនបាន។

[២០៤] (ស្វាពោធិសត្វ ពោលថា) សេចក្ដីត្រូវការ​នីមួយ គប្បីកើត​ឡើងដល់ពួក​មនុស្ស​ដែលមាន​កិច្ចច្រើន​ដោយពិត ផ្លែឈើ​ច្រើន យើងរើស​ប្រមូល​មកហើយ អ្នក​ទាំងឡាយ ចូរនាំគ្នា​ស៊ីនូវផ្លែ​ទន្លាប់នោះចុះ។

[២០៥] (អណ្ដើក និយាយថា) ខ្ញុំនៅក្នុងភក់ដោយគិតថា ខ្ញុំកើត​ហើយ ខ្ញុំចំរើន​ហើយ (ក្នុងទីនេះ) ភក់បាន​កប់សង្កត់​ខ្ញុំនោះ ធ្វើឲ្យទុព្វលភាព បពិត្រភត្តវៈ ខ្ញុំសូម​ពោលនូវ​ហេតុនោះ​នឹងអ្នក អ្នកចូរស្ដាប់​នូវពាក្យខ្ញុំចុះ។

[២០៦] បុគ្គលបានសេចក្ដីសុខក្នុងទីណា ទោះក្នុងស្រុក ឬក្នុងព្រៃ ទីនោះហើយ ជាទីកើត ជាទីចំរើន​របស់បុរស​ជាអ្នកដឹង (នូវប្រយោជន៍ និង​មិនមែន​ប្រយោជន៍ ) បុគ្គល​គប្បីរស់​នៅក្នុងទីណា គប្បីទៅក្នុង​ទីនោះចុះ កុំគប្បីឲ្យ​ទីដែល​ធ្លាប់នៅ សម្លាប់ខ្លួន​បាន​ឡើយ។

[២០៧] (មាណពឈ្មោះសតធម្ម ពោលថា) (អាហារណា ដែលបាន​បរិភោគ​ហើយ) បាយនោះ​ជារបស់​តិចផង សល់ដែល​ផង បុរសចណ្ឌាល បានឲ្យ​បាយនោះ​ដល់យើង​ដោយសេចក្ដី​លំបាក យើងប្រកប​ដោយជាតិ​ជាព្រាហ្មណ៍ អាហារ​ណាដែល​យើង​បានបរិភោគ​ហើយ អាហារ​នោះឯង ក៏ក្អួត​ចេញមក។

[២០៨] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ភិក្ខុណាលះបង់នូវធម៌ គឺ​អាជីវបារិសុទ្ធិសីល ហើយ​ចិញ្ចឹមជីវិត​ដោយខុសធម៌​យ៉ាងនេះ ភិក្ខុនោះមិន​ត្រេកអរ ដោយលាភ​ដែលខ្លួន​បាន​ហើយ ដូចជា​សតធម្មមាណព។

[២០៩] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) ពួកសប្បុរស កាលឲ្យនូវទាន ដែលគេ​ឲ្យបាន​ដោយកម្រ ធ្វើនូវអំពើ​ដែលគេធើ្វបាន​ដោយកម្រ ពួក​អសប្បុរស​ធ្វើតាម (នូវអំពើនោះ) មិនបាន​សភាព​នៃសប្បុរស​ទាំងឡាយ គេដឹងបាន​ដោយកម្រ។

[២១០] (ព្រោះហេតុនោះ ដំណើរអំពីលោកនេះ​របស់សប្បុរស និង​អសប្បុរស រមែង​បែកផ្សេង ៗ គ្នា ពួក​អសប្បុរស រមែងទៅ​កាន់នរក ពួក​សប្បុរស រមែង​ទៅកាន់​ឋានសួគ៌។

និយាយអំពីសមញ្ញាល្អ ១ មិគាធិភូ ឬសីហៈ​ជាធំជាងម្រឹគ ១ មាណព ១ ទឹកច្រើន ១ សំពះព្រះអាទិត្យ ១ សណ្ដែក ១ ផ្លែទន្លាប់ ១ ភក់ ១ មាណពឈ្មោះ​សតធម្ម ១ ទាន​ដែលឲ្យ​បានដោយ​ក្រពេក ១ ត្រូវជា ១០។

[២១១] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ព្រះរាជបុត្រទ្រង់ព្រះនាម​អសទិសៈ ជា​ខ្មាន់ធ្នូ​មានកំឡាំង​ច្រើន បាញ់ធ្នូទៅ​ក្នុងទីឆ្ងាយ បាញ់ត្រង់ ទំលាយនូវ​កងទ័ព​ធំបាន។

[២១២] ព្រះរាជកុមារទ្រង់ច្បាំងនឹងសត្រូវទាំងពួងបាន តែមិនបាន​បៀតបៀន​នូវជន​ណាមួយ​ឡើយ ធ្វើ​ព្រះអនុជ​ឲ្យសួស្ដី ហើយដល់​នូវសេចក្ដី​សង្រួម គឺចូល​ទៅកាន់​ផ្នួស។

[២១៣] (ទម័កដំរីពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលដំរី អ្នកល្បីថា​ជាសត្វ​ចូលសង្គ្រាម មានកំឡាំង​ក្លៀវក្លា ហេតុអ្វី មកដល់​ក្លោងទ្វារហើយ ក៏ថយក្រោយ​ទៅវិញ។

[២១៤] ម្នាលដំរី អ្នកចូរញាំញីទំលាយនូវសន្ទះទ្វារ ហើយ​ដកភើច​សសរ​ខឿនចេញ​ឲ្យឆាប់ ចូរញាំញី​នូវក្លោងទារ ហើយចូល​ទៅយ៉ាងឆាប់។

[២១៥] (ព្រះរាជាពារាណសី ត្រាស់ថា) សេចក្ដីស្រវឹងកើតឡើងដល់​ពួកលា ព្រោះផឹកទឹក​ដែលច្រស់​ដោយសម្បក​ក្រចៅ មាន​រសតិច ជារបស់​ថោកទាប សេចក្ដី​ស្រវឹង​មិនកើតដល់​ពួកសេះ​សិន្ធវៈ ព្រោះផឹកទឹក​មានរស​ដ៏ឧត្តម​នេះទេ។

[២១៦] (អមាត្យពោធិសត្វ ក្រាបទូលថា) បពិត្រព្រះអង្គ​ជាធំជាងជន សត្វដែល​មានជាតិ​ថោកទាប ផឹកទឹកមាន​រសតិចហើយ សត្វនោះ ត្រូវទឹកមាន​រសតិច​ពាល់​ត្រូវហើយ រមែងស្រវឹង ចំណែក​សត្វអ្នកនាំនូវធុរៈ និង​មានមារយាទ កើតក្នុង​ត្រកូល (ដ៏ខ្ពស់) បានផឹកទឹក​មានរសដ៏​ប្រសើរ រមែង​មិនស្រវឹង​ទេ។

[២១៧] (អមាត្យពោធិសត្វ ក្រាបទូលថា) សេះឈ្មោះ​បណ្ឌវៈ​របស់ព្រះ​រាជា​ទ្រង់​ព្រះនាម​សាមៈ ដែលគង្វាល​ឈ្មោះ​គិរិទត្ត​ប្រទូស្តរ៉ាយ​ហើយ បានលះ​ប្រក្រតី​របស់ខ្លួន​ពីដើម​ចេញ ហើយ​ប្រព្រឹត្តតាម​នាយគង្វាល​នោះ។

[២១៨] ថាបើបុរសមានជាតិដ៏សមគួរដល់សេះនោះ កាត់កោរសក់ និង​ពុកមាត់​ដោយ​អាការដ៏ល្អ គប្បីកាន់សេះ​នោះត្រង់​បង្ហៀរ ហើយ​ដឹកក្រឡឹង​ក្នុងមណ្ឌល​ក្រោល សេះនោះ នឹងលះបង់​នូវ (អាការ​ខ្ចកចេញ) ហើយធ្វើតាម​បុរសនោះ​វិញដោយឆាប់។

[២១៩] (អាចារ្យទិសាបាមោក្ខ ពោលថា) កាលបើទឹកល្អក់មិនថ្លា បុគ្គល​រមែងមើល​មិនឃើញ​នូវខ្ចងខ្ចៅ និងគ្រួស ដីខ្សាច់ ហ្វូងត្រី យ៉ាង​ណាមិញ កាលបើ​ចិត្តល្អក់​ហើយ បុគ្គលនោះ ក៏មើលមិនឃើញ​នូវប្រយោជន៍​ខ្លួន និង​ប្រយោជន៍​អ្នកដទៃ យ៉ាងនោះ​ដែរ។

[២២០] កាលបើទឹកថ្លាស្អាត បុគ្គលរមែង​មើលឃើញ​នូវខ្ចងខ្ចៅ និង​ក្រួស ខ្សាច់ ហ្វូងត្រីបាន យ៉ាងណាមិញ កាលបើ​ចិត្តមិនល្អក់​ហើយ បុគ្គលនោះ ក៏មើលឃើញ​នូវ​ប្រយោជន៍​របស់ខ្លួន និង​ប្រយោជន៍​អ្នកដទៃ​បាន យ៉ាងនោះ​ដែរ។

[២២១] (ព្រះបាទទធិវាហនៈ ត្រាស់សួរថា) ក្នុងកាលមុន ដើមស្វាយ​នេះ ប្រកប​ដោយពណ៌ ក្លិន និងរស បាននូវគ្រឿង​សក្ការៈ​បូជានោះ​ដដែល ហេតុអ្វីស្វាយ ក៏មានផ្លែ​ល្វីងទៅវិញ។

[២២២] (អមាត្យពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្រព្រះរាជា​ទ្រង់ព្រះនាម​ទធិវាហនៈ ស្វាយ​របស់ព្រះអង្គ មានដើមស្ដៅ​ដុះរួបរិត​ជុំវិញ ឫស​ច្រឡំគ្នា​ដោយឫស មែកពាក់​ព័ន្ធគ្នា​នឹងមែក ដោយការ​នៅ​ជាមួយ​នឹងដើមស្ដៅ​មិនមាន​រសផ្អែម ព្រោះហេតុនោះ បានជា​ស្វាយត្រឡប់​ជាមាន​ផ្លែល្វីង​ទៅវិញ។

[២២៣] (ចចក ពោលថា) អ្នកទាំងឡាយ ឡើងទៅលើប្រគាប​ឈើដ៏ខ្ពស់ ហើយ​និយាយ​គ្នាក្នុង​ទីស្ងាត់ អ្នកទាំងឡាយ ចូរចុះ​មកខាង​ក្រោម និយាយ​គ្នាវិញ ស្ដេចម្រឹគ​នឹងស្ដាប់​ផង។

[២២៤] (រុក្ខទេវតាពោធិសត្វ ពោលថា) ហង្សនិយាយគ្នានឹងហង្ស ទេវតានិយាយគ្នានឹងទេវតា ប្រយោជន៍អ្វីដល់ចចកជាសត្វទទេ ស្អាតចាកសម្បត្តិ ៤ ¹⁾ ក្នុងរឿងនោះ ម្នាលសត្វលាមក ឯងចូរទៅកាន់រូងវិញទៅ។

[២២៥] (កូនសីហៈ ពោលថា) សីហៈ ១ នោះ មានម្រាមជើង​ជាសីហៈ មាន​ក្រចក​ជាសីហៈ ឈរដោយជើង​ជាសីហៈ តែបន្លឺឡើង​ប្លែកម្នាក់ឯងក្នុង​ហ្វូងសីហៈ។

[២២៦] (សីហពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលកូនស្ដេចសីហៈ អ្នកកុំបន្លឺ​ឡើយ អ្នកចូរ​មានសម្លេង​តិចនៅក្នុងព្រៃ ហ្វូងសត្វ​គប្បីស្គាល់​អ្នកដោយ​សម្លេង ព្រោះ​សម្លេង​អ្នកមិនមែន​កាត់បាន​មកខាង​ឪពុក​ឡើយ។

[២២៧] (អ្នកស្រែពោធិសត្វ ពោលថា) នុ៎ះមិនមែនសម្រែកសីហៈ មិនមែន​សម្រែក​ខ្លាធំ មិនមែនសម្រែក​ខ្លាដម្បងទេ លាដ៏លាមក គេដណ្ដប់​គ្របដោយ​ស្បែកសីហៈ ស្រែក​ទេតើ។

[២២៨] (ពាណិជ ពោលថា) លាដណ្ដប់ដោយស្បែកសីហៈ ស៊ីស្រូវ​សំទូងនោះ អស់កាល​ជាយូរណាស់​ហើយ ទាល់តែ​ស្រែក (ឲ្យ​គេដឹង) បានជា​ប្រទូស្ដ​ខ្លួន។

[២២៩] (សមុទ្ទទេវតាពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកចូរឃើញ​ផលនៃសទ្ធា សីល ចាគៈ នាគនេះ មានភេទ​ដូចជាសំពៅ នាំឧបាសក​មានសទ្ធា។

[២៣០] បុគ្គលគប្បីសេពគប់ជាមួយនឹងពួកសប្បុរស គប្បីធ្វើ​នូវសេចក្ដី​ស្និទ្ធស្នាល​ជាមួយ​នឹង​ពួកសប្បុរស ដូចជាងផ្ងូតទឹក ដល់នូវសួស្ដី ព្រោះនៅរួម​ជាមួយនឹង​ពួក​សប្បុរស។

និយាយអំពីខ្មាន់ធ្នូ ១ កុញ្ជរ ១ មានរសតិច ១ គង្វាលសេះ ឈ្មោះ​គិរិទត្ត ១ ចិត្តថ្លា​ជាចិត្តប្រសើរ ១ ព្រះរាជា​ទធិវាហនៈ ១ ចចកជម្ពុកៈ ១ សត្វមាន​ក្រចក​ជាសីហៈ ១ ស្រូវសំទូង ១ នាគ​ដ៏ប្រសើរ ១ ត្រូវជា ១០។

[២៣១] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ ត្រាស់ថា) ម្នាលរុហកព្រាហ្មណ៍​ដ៏ចំរើន ខ្សែបន្លោះធ្នូ​សូម្បីដាច់​ហើយ គេតឲ្យជាប់វិញ អ្នកចូរតភ្ជាប់​ជាមួយនឹង​នាងបូរាណី​វិញចុះ កុំលុះ​ក្នុងអំណាច​នៃសេចក្ដី​ក្រោធ​ឡើយ។

[២៣២] (រុហកបុរោហិត ក្រាបទូលថា) កាលបើសំបកក្រចៅ​ដែល (ទន់) មាន ទាំង​ជនអ្នក​ធ្វើក៏មាន ទូលព្រះបង្គំ នឹងធ្វើនូវ​ខ្សែបន្លោះធ្នូដទៃ មិនគួរ​ឡើយនឹង​តភ្ជាប់​ជាមួយ​នឹងនាង​បូរាណី​ទេ។

[២៣៣] (ព្រះបាទវិទេហរាជ ត្រាស់ថា) ម្នាលមហោសធ ស្រ្តីដែលមាន​រូបល្អ តែស្រ្តី​នោះមានសីល បុរសមិនគប្បី​ប្រាថ្នាស្រ្តីនោះ អ្នកជឿឬទេ។

[២៣៤] (មហោសធ ក្រាបទូលថា) បពិត្រមហារាជ ទូលព្រះបង្គំ​ជឿ ​បុរស​ដែល​ថោកទាប (មិនត្រូវ​ការនឹង​ស្រ្តីនោះទេ) (ព្រោះ) សិរី និង​កាឡកណ្ណី រមែង​មិនចួប​ប្រសព្វ​គ្នាក្នុង​កាលណា​ម្ដងឡើយ។

[២៣៥] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ ត្រាស់ថា) ស្រ្តីទ្រុស្តសីលនោះ គឺមេនេះឯង បទុមកុមារ​នោះ មិនមែន​អ្នកដទៃឡើយ គឺអញ​នេះឯង (ស្រ្តីនោះ) និយាយ​ចំពោះ​បុរសណា​ថា ជាប្ដីអំពី​ក្មេងរបស់​អញ បុរសនោះ មានដៃកំបុត មិនមែន​អ្នកដទៃ​ឡើយ គឺ​អាកំបុត​នេះឯង ស្ត្រីទាំងឡាយ​ត្រូវគេ​សម្លាប់ចោល ព្រោះស្រ្តី​ទាំងឡាយ មិនមានពាក្យ​សច្ចៈ។

[២៣៦] អ្នកទាំងឡាយ ចូរសំពងបុរសលាមកអាក្រក់ ប្រាកដ​ស្មើដោយ​សាកសព ដែលសេព​នូវប្រពន្ធ​នៃបុគ្គល​ដទៃនេះ ដោយ​អង្រែផង ហើយកាត់​ត្រចៀក និងច្រមុះ​នៃស្រ្តី​ដែលរស់នៅ គោរព​ប្ដីអាក្រក់​នេះផង។

[២៣៧] (នាងសុជាតា ពោលថា) ពួកទេវតា (ជាអ្នករមិលមើល​ពួកជន​អ្នក​មានសីល​ក្នុងលោកនេះ) មិនមាន រមែងប្រាស​ខ្ចាត់ខ្ចាយ​ដោយពិត (ពួក​សមណ​ព្រាហ្មណ៍) ដែលគេ​សន្មតថា​ជាលោកបាល​ក្នុងលោកនេះ ក៏មិនមាន​ដោយពិត ទាំង​ពួកជន​អ្នកហាម​ឃាត់​នូវជន​ទាំងឡាយ​អ្នកមិន​សង្រួម ធ្វើតែអំពើ​ដ៏សហ័ស (អាក្រក់) ក៏មិនមាន​ដោយពិត។

[២៣៨] (ព្រះឥន្រ្ទ ត្រាស់ថា) ក្នុងរាជ្យនៃស្ដេច​មិនប្រកប​ដោយធម៌​នោះ ភ្លៀង​រមែងបង្អុរ​ចុះក្នុង​កាលមិនគួរ មិនបង្អុរចុះ​ក្នុងកាល​ដែលគួរ ឯស្ដេច​មិនប្រកប​ដោយធម៌​នោះ រមែងច្យុត​ចាក​ឋានសួគ៌ ត្រូវគេសម្លាប់​ចោលដោយ​ហេតុត្រឹម​ប៉ុណ្ណេះ​ដោយពិត។

[២៣៩] (ព្រះបាទព្រហ្មទត្ត ត្រាស់ថា) ស្រះបោក្ខរណី​ដ៏ត្រជាក់ កើត​ហើយ​ក្បែរ​ជើងភ្នំ ជាទី​រីករាយ ចចក​កាលដឹងថា ស្រះបោក្ខរណី​នោះ សីហៈ​រក្សាហើយ ក៏នៅ​តែផឹក (ទឹកក្នុង​ស្រះនោះ)។

[២៤០] (អមាត្យពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្រមហារាជ (មិនត្រឹមតែ​ចចក​ប៉ុណ្ណេះ​ទេ) ពួកសត្វ​ដែលមាន​ជើង រមែងនាំ​គ្នាចុះផឹកទឹក​ស្ទឹងធំដែរ (តែស្ទឹង​ធំនោះ) នឹងក្លាយ​ទៅជា​មិនមែន​ស្ទឹងដោយ​ហេតុនោះក៏ទេ បើ (ស្រ្ដីនោះ) ជាទីស្រឡាញ់​របស់ព្រះអង្គ​ហើយ សូមព្រះអង្គ​អត់ទោសចុះ។

[២៤១] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ពួកនរជន​ណា មិនធ្វើ​តាមឱវាទ​ដែល​ព្រះពុទ្ធ​សំដែង​ហើយ ពួក​នរជន​នោះ នឹងដល់​នូវសេចក្ដី​វិនាស ដូចពួក​ឈ្មួញដែល​អារក្សទឹក​ទាំងឡាយ (លួងលោម​ហើយ)។

[២៤២] (ម្យ៉ាងទៀត ពួកនរជនណា ធ្វើតាមឱវាទ​ដែលព្រះពុទ្ធ​សំដែង​ហើយ ពួក​នរជននោះ នឹងដល់នូវ​ត្រើយ គឺព្រះនិព្វាន​ដោយ​សួស្ដី ដូចពួក​ឈ្មួញ (ធ្វើតាមពាក្យ) ដែល​ស្ដេច​វលាហក (ពោលហើយ)។

[២៤៣] (ព្រះពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលឃើញបុគ្គល​នោះហើយ មិនញញឹមផង មិន​រីករាយ​តបនឹងបុគ្គល​នោះផង មិនឲ្យ​ភ្នែក​ចំពោះ​បុគ្គលនោះ គឺ​មិនសំឡឹង​ចំភ្នែក​នឹងភ្នែក​ផង ប្រព្រឹត្ត​ខ្មាំងសត្រូវ (ចំពោះ​បុគ្គលនោះ​ផង)។

[២៤៤] បុគ្គលជាបណ្ឌិត ឃើញហើយ ឮហើយ គប្បីស្គាល់នូវ​បុគ្គល​មិនមែន​ជាមិត្ត ដោយ​អាការៈ​ទាំងឡាយ​ណា អាការៈ​ទាំងឡាយនុ៎ះ រមែងមាន​តាំងនៅ​ក្នុងបុគ្គល​មិនមែន​ជាមិត្ត។

[២៤៥] (ព្រាហ្មណ៍ ពោលថា) ម្នាលអ្នក អញមកអំពី​ទីព្រាត់ប្រាស​ហើយ ទើបនឹង​មកដល់​ក្នុងកាល​អម្បាញ់មិញ​នេះ ម្នាលអ្នក ចុះមាតា​របស់អ្នក មិនចូល​ទៅសេព​នឹងបុរស​ដទៃខ្លះទេ​ឬ។

[២៤៦] (សេកឈ្មោះរាធៈ ពោលថា) បុគ្គលកាលពោល​វាចា ដែល​ប្រកប​ដោយ​សច្ចៈនេះ តែមិនល្អ គប្បីដេកដូច​ជាសេកឈ្មោះ​បោដ្ឋបាទ ត្រូវនាង​ព្រាហ្មណីដុត ក្នុង​ជើងក្រាន​ដូច្នោះ។

[២៤៧] (គហបតីពោធិសត្វ ពោលថា) ហេតុទាំងពីរយ៉ាង មិនគួរដល់​យើង ហេតុទាំង​ពីរយ៉ាង យើងមិន​ពេញចិត្តទេ ស្រីនេះ​ចុះកាន់ជង្រុក ហើយនិយាយថា ខ្ញុំមិន​សងដូច្នេះ។

[២៤៨] ម្នាលម្ចាស់ស្រុក ព្រោះហេតុនោះ បានជាយើង​និយាយនឹង​អ្នក កាល​បើ​ជីវិត​លំបាកតិច (ប្រព្រឹត្តទៅ​យ៉ាងនេះ កាលយើង​កាន់យក) នូវសាច់ អ្នក (បានឲ្យ) នូវគោចាស់​ស្គម ហើយធ្វើនូវ​ការកំណត់​ពីរខែ ឥឡូវនេះ មកទឿន​ទារក្នុង​កាលដែល​មិនទាន់​ដល់កំណត់ ក៏អំពើនោះ យើងមិនពេញ​ចិត្តឡើយ។

[២៤៩] (ព្រាហ្មណ៍ សួរថា) ភាពនៃបុគ្គលមានសរីរៈល្អ ភាពនៃបុគ្គល​ចាស់ ភាពនៃ​បុគ្គលមាន​ជាតិល្អ ភាពនៃ​បុគ្គលមាន​សីលល្អ យើងសូម​សួរអ្នកជា​ព្រាហ្មណ៍ថា បណ្ដា​បុគ្គលទាំង​បួននាក់​នោះ តើយើងប្រាថ្នា​នូវបុគ្គលណា។

[២៥០] (អាចារ្យពោធិសត្វ ពោលថា) សេចក្ដីចំរើនរមែង​មានក្នុង​បុគ្គល​មាន​សរីរៈ​ល្អ យើងសូមធ្វើនមស្ការ​ចំពោះ​បុគ្គលចាស់ សេចក្ដី​ចំរើន រមែង​មានក្នុង​បុគ្គល​ដែលមាន​ជាតិល្អ តែសីល​រមែង​ពេញចិត្ត​ដល់យើង​ទាំងឡាយ។

និយាយអំពីរុហកព្រាហ្មណ៍ ១ ស្រីមានរូបល្អ ១ បុរសដែល​គេប្រហារ​ដោយអង្រែ ១ ទេវតា​ព្រាត់ប្រាស ១ ស្រះបោក្ខរណី ១ ជាគំរប់ ៥ តពីនោះ​មក ពួកឈ្មួញ​រួចពី​អារក្សទឹក ១ ញញឹម ១ ការមកអស់​កាលដ៏យូរ ១ ជង្រុក ១ សរីរៈ ១ ត្រូវជា ១០ ជាតក។

[២៥១] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) ចំណងណា កើតអំពីដែក​ក្ដី កើតអំពីឈើក្ដី កើតអំពី​ស្មៅដំណេកទន្សាយ​ក្ដី ចំណងនោះ អ្នក​ប្រាជ្ញទាំងឡាយ​មិនហៅ​ថាចំណង​មាំឡើយ ជនទាំងឡាយ​មាន​សេចក្ដីត្រេកអរ​ដ៏ក្រៃលែង ក្នុង​កែវមណី និង​កុណ្ឌល​ទាំងឡាយ​ផង សេចក្ដី​អាឡោះអាល័យ ក្នុងកូន និង​ប្រពន្ធ​ទាំងឡាយផង។

[២៥២] អ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយ ពោលថា ចំណងនុ៎ះមាំ អាចទាញសត្វ​ទំលាក់​ចុះក្នុង​អបាយ ជាចំណង​ដ៏ធូរ តែបុគ្គល​ស្រាយបាន​ដោយក្រ ចំណែកខាង​អ្នកប្រាជ្ញ​ទាំងឡាយ បានកាត់​នូវ​ចំណង គឺកិលេស​នេះ ហើយមិន​មានសេចក្ដី​អាឡោះអាល័យ បាន​លះបង់​នូវសេចក្ដីសុខ​ក្នុងកាម ចៀសចេញ​ទៅ។

[២៥៣] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) ហង្សទាំងឡាយក្ដី ក្រៀលទាំងឡាយក្ដី ក្ងោក​ទាំងឡាយ​ក្ដី ដំរីទាំង​ឡាយក្ដី ពួកម្រឹគ​ពិសេសក្ដី សត្វទាំង​អស់ រមែងខ្លាច​សត្វសីហៈ (ព្រោះ) ការ​ប្រៀបផ្ទឹម​ក្នុងកាយ​មិនមាន​ឡើយ។

[២៥៤] បណ្ដាមនុស្សទាំងឡាយ (មនុស្សណា) បើទុកជា​ខ្លួននៅក្មេង តែមាន​ប្រាជ្ញា​វាងវៃ មនុស្សនោះ ទើបឈ្មោះថា ធំក្នុងពួក​មនុស្សនោះ មនុស្ស​ល្ងង់ខ្លៅ សូម្បីមាន​សរីរៈ (ធាត់ធំ) ក៏​មិនឈ្មោះថា​ធំឡើយ។

[២៥៥] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) ភាវៈជាមិត្រ​របស់អាត្មាអញ (ចូរមាន​ជាមួយ) នឹងត្រកូល​ស្ដេចនាគឈ្មោះ​វិរូបក្ខៈ​ទាំងឡាយ​ផង ភាវៈជាមិត្រ​របស់អាត្មាអញ (ចូរមាន​ជាមួយ) នឹងត្រកូល​ស្ដេចនាគ​ឈ្មោះ​ឯរាបថៈ​ទាំងឡាយ​ផង ភាវៈជា​មិត្ររបស់​អាត្មាអញ (ចូរមាន​ជាមួយ) នឹងត្រកូល​ស្ដេចនាគ​ឈ្មោះ​ឆព្យាបុត្តៈ​ទាំងឡាយ​ផង ភាវៈជាមិត្រ​របស់អាត្មាអញ (ចូរមាន​ជាមួយ) នឹង​ត្រកូល​ស្ដេចនាគ​ឈ្មោះ​កណ្ហាគោតមកៈ​ទាំងឡាយ​ផង ភាវៈជាមិត្រ​របស់អាត្មាអញ (ចូរមាន​ជាមួយ) នឹង​សត្វឥត​ជើងទាំង​ឡាយផង ភាវៈជាមិត្រ​របស់អាត្មាអញ (ចូរមាន​ជាមួយ) នឹង​សត្វជើង​ពីរទាំងឡាយ​ផង ភាវៈជាមិត្រ​របស់​អាត្មាអញ (ចូរ​មានជាមួយ) នឹងសត្វ​ជើង ៤ ទាំងឡាយ​ផង ភាវៈជា​មិត្ររបស់​អាត្មាអញ (ចូរមាន​ជាមួយ) នឹង​សត្វជើង​ច្រើនទាំង​ឡាយផង សត្វឥតជើង​កុំបៀតបៀន​អាត្មាអញ​ឡើយ សត្វជើង​ពីរកុំបៀត​បៀន​អាត្មាអញ​ឡើយ សត្វជើង ៤ កុំបៀតបៀន​អាត្មាអញ​ឡើយ សត្វជើង​ច្រើន​កុំបៀតបៀន​អាត្មាអញ​ឡើយ សព្វសត្វ​ទាំងឡាយ​ផង សព្វប្រាណ​ទាំងឡាយផង សព្វភូត​ទាំងឡាយ​ផង ទាំង​អស់គ្នា សូមសព្វសត្វ (ទាំងនោះ) ឃើញនូវ​សេចក្ដី​ចំរើន​ទាំងឡាយ សេចក្ដី​លាមក​អាក្រក់​តិចតួច កុំមក​ដល់​ឡើយ គឺថា​ កុំកើតមាន​ដល់សត្វទាំង​នោះឡើយ។

[២៥៦] ព្រះពុទ្ធមានគុណប្រមាណមិនបាន ព្រះធម៌មាន​គុណប្រមាណ​មិនបាន ព្រះសង្ឃ​មានគុណ​ប្រមាណ​មិនបាន សត្វលូន ឬ​សត្វវារ​ទាំងឡាយ គឺ​ពស់ ខ្ទួយ ក្អែប ពីងពាង តុកកែ និង​កណ្ដុរ សុទ្ធតែ​មានប្រមាណ (មិនច្រើន​ដូចគុណ​ព្រះរតនត្រ័យ) កិរិយារក្សា អាត្មាអញ​បានធ្វើហើយ កិរិយា​ការពារ អាត្មាអញ​បានធ្វើហើយ ពួកសត្វ (កាច) ទាំងឡាយ ចូរចៀស​ចេញទៅ អាត្មាអញ (ធ្វើ) នូវនមស្ការ ចំពោះ​ព្រះមានព្រះភាគ នមស្ការ​ចំពោះ​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​ទាំងឡាយ ៧ ព្រះអង្គ។

[២៥៧] (ប្រពន្ធរបស់ក្អែកគោក សួរថា) នែ​ក្អែកទឹក​ឈ្មោះ​វីរកៈ អ្នក​ឃើញ​សត្វស្លាប​ដែលពោល​ពាក្យពីរោះ មានភ្នួតកដូចជា​ភ្នួតក​នៃក្ងោក ជា​ក្អែកគោក​ឈ្មោះ​សវិដ្ឋកៈ ជាប្ដី​របស់ខ្ញុំ​ដែរឬ។

[២៥៨] (ក្អែកទឹកពោធិសត្វ ពោលថា) ក្អែកសវិដ្ឋកៈ កាលធ្វើតាម​សត្វស្លាប អ្នកត្រាច់​ទៅក្នុងទឹក និង​លើគោក បាន​បរិភោគត្រី​ស្រស់ជានិច្ច​នោះ ត្រូវសារាយ​ព័ន្ធព័ទ្ធ​ស្លាប់ទៅ​ហើយ។

[២៥៩] (អណ្ដើក ពោលថា) ត្រីទាំងឡាយ នៅក្នុងទន្លេគង្គាក៏ល្អ ត្រីទាំងឡាយនៅក្នុងទន្លេយមុនាក៏ល្អ តែបុរសមានជើង ៤ នេះ ²⁾ មានបរិមណ្ឌលដូចដើមជ្រៃផង មានកវែងដូចចន្ទោលនៃរថផង ល្អរុងរឿងលើសអ្នកទាំងឡាយរាល់គ្នាទៅទៀត។

[២៦០] (ត្រីទាំងឡាយ ពោលថា) យើងសួរហេតុណា មិនប្រាប់​ហេតុនោះ យើង​សួរហើយ​ត្រឡប់ប្រាប់​ហេតុដទៃវិញ សត្វសរសើរ​តែខ្លួនឯងនេះ មិនគាប់​ចិត្តយើងទេ។

[២៦១] (សត្វចចាត ពោលថា) ម្នាលអណ្ដើក សូមអ្នកកាត់​នូវ​អន្ទាក់ព្រ័ត្រ ដោយ​ធ្មេញ​ចុះ យើងនឹងធ្វើ​ព្រានមិនឲ្យ​មកបាន។

[២៦២] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) អណ្ដើកចូល​ទៅកាន់ទឹក សត្វប្រើស​ក៏ចូលទៅព្រៃ ឯសត្វ​ចចាត បាននាំកូន​ទាំងឡាយ​អំពី​ចុងឈើ ទៅក្នុងទីឆ្ងាយ។

[២៦៣] (សត្វកំពោងញី ពោលថា កាលពីដើម) ឧយ្យាន​ប្រទេស​នេះ ខ្ញុំបានត្រាច់​ទៅជាមួយ​នឹង​ស្ដេចអស្សកៈ ជាប្ដី ជាទី​ស្រឡាញ់​ដែលខ្ញុំ​ប្រាថ្នាគេ ៗ ប្រាថ្នា​នូវខ្ញុំ។

[២៦៤] សេចក្ដីសុខ និងទុក្ខថ្មី តែងបិទបាំង​នូវសុខ និង​ទុក្ខចាស់ ព្រោះ​ហេតុនោះ សត្វកំពោង​ឈ្មោល ជាទីស្រឡាញ់​របស់ខ្ញុំ​ជាង​ស្ដេចអស្សកៈ​ទៅទៀត។

[២៦៥] (ស្វាពោធិសត្វ ពោលថា) ផ្លែឈើទាំងឡាយណា (ដែល​អ្នកឃើញ​ហើយ) នាត្រើយ​សមុទ្រ​ខាងនាយ ផ្លែឈើ​ទាំងនោះ គឺផ្លែស្វាយក្ដី ផ្លែព្រីងក្ដី ផ្លែខ្នុរក្ដី មិនគួរ​ដល់យើង​ឡើយ ដើមល្វា (នេះឯង) ជាឈើដ៏​ប្រសើរ​របស់យើង។

[២៦៦] សរីរៈរបស់អ្នក ធំមែន ប៉ុន្តែប្រាជ្ញា​សមគួរ​នឹងសរីរៈនោះ​មិនមាន នែក្រពើ ឯងត្រូវ​អញបញ្ឆោត​ហើយ ឥឡូវ ចូរឯងទៅតាម​ស្រួលចុះ។

[២៦៧] (មាន់ព្រៃ ពោលថា) ដើមត្រចៀកប្រើស និង​ដើម​ស្រម៉ពិភេទ​ទាំងឡាយ​ដុះក្នុង​ព្រៃ យើងធ្លាប់​ឃើញហើយ អ្នកអាច​ឈានដើរ​ទៅកាន់​ដើមឈើ​បានយ៉ាងណា ឯឈើទាំង​នោះ មិនអាច​ឈានដើរ​ទៅបានយ៉ាង​នោះទេ។

[២៦៨] (ព្រាន ពោលថា) មាន់ព្រៃចាស់នេះ ទំលាយនូវ​ទ្រុងចេញ​មកហើយ ជាសត្វ​ឈ្លាសក្នុង​អន្ទាក់ ដែលធ្វើ​ដោយ​រោមកន្ទុយ ក៏បានចេញ​ទៅផង និយាយ​ផង។

[២៦៩] (សត្វសសេះឈ្មោះកន្ទគលកៈ ពោលថា) ម្នាល​សសេះឈ្មោះ​ខទិរវនិយៈ​ដ៏ចំរើន អំបែងក្បាល​បែកហើយ ដោយការ​ប្រហារ​តែម្ដង ឰដ៏ដើមឈើ​ណា ដើមឈើនេះ មានស្លឹក​ល្អិតប្រកប​ដោយបន្លា តើជា​ឈើឈ្មោះអ្វី។

[២៧០] (ខទិរនិវយបក្សី ពោលថា) ឱហ្ន៎ សសេះនេះ កាលចោះ​នូវឈើ​ក្នុងព្រៃ​ទាំងឡាយ បានហើរទៅ​ក្នុងពួកឈើ​មិនមានខ្លឹម ជា​ចំណែក​នៃឈើស្ងួត ក្នុងកាល​ជាខាង​ក្រោយមក សសេះ (នេះ) បានហើរមក​ទំលាយ​អំបែងក្បាល (របស់ខ្លួន) នឹង​ដើមសង្កែ ជាឈើន័យដោយច្រើន គេប្រែថា ដើមគគី។ មានខ្លឹមអំពី​កំណើត។

និយាយអំពីចំណងមាំ ១ ហង្សប្រសើរ ១ ស្ដេចនាគឈ្មោះ​វិរូបក្ខៈ ១ ក្អែកគោក​ឈ្មោះ​សវិដ្ឋកៈ ១ ត្រីដ៏ប្រសើរ ១ ប្រើស ១ ស្ដេចឈ្មោះ​អស្សកៈ ១ ផ្លែស្វាយ​ដ៏ប្រសើរ ១ មាន់ ១ សសេះ ១ ត្រូវជា ១០។

[២៧១] (ពោធិសត្វ ពោលថា បពិត្រលោកអាពុក) លោកមិន​មាន​សេចក្តី​ធ្វេសប្រហែស​ជានិច្ច បានធ្វើសេចក្ដី​ព្យាយាម ក្នុង​ព្រៃស្មសាន ដ៏ដេរដាស​ដោយ​គុម្ពនៃស្បូវ​អណ្ដាស អស់ ១ ឆ្នំា (កាលបើដូច្នេះ) លោកចូរ​ទៅកាន់​បរិសទ្យ ហើយធ្វើ (នូវហេតុ​នោះ) ឲ្យទៅជា​ហេតុដទៃវិញ សេចក្ដី​ព្យាយាម រមែងមិន​រក្សានូវបុគ្គល​ដែលឥត​ប្រាជ្ញាឡើយ។

[២៧២] (ព្រាហ្មណ៍ ពោលថា) ម្នាល​សោមទត្ត​ជាកូន ធម្មតា​ជនអ្នក​សូមគេ រមែង​ដល់នូវហេតុ​ពីរយ៉ាង គឺមិនបាន​នូវទ្រព្យ ១ បាន​នូវទ្រព្យ ១ ព្រោះថា ការសូម​គេ រមែង​មានសភាព​យ៉ាងនេះ​ជាធម្មតា។

[២៧៣] (ព្រាហ្មណ៍ ពោលថា) អាការខាងលើដទៃ អាការខាងក្រោម​ដទៃ ម្នាល​នាង​ព្រាហ្មណី អញសួរ​ចំពោះ​នាងថា បាយ​ខាងក្រោម តើដូចម្ដេច បាយខាង​លើ តើដូចម្ដេច។

[២៧៤] (កូនអ្នករបាំពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលអ្នក​ដ៏ចំរើន ខ្ញុំអ្នករបាំ ជាអ្នកសូម មកដល់​ក្នុងទីនេះ ឯសហាយ​របស់នាង​ព្រាហ្មណី​នេះ ចុះទៅហើយ​កាន់ជង្រុក អ្នកស្វែង​រកនូវ​បុរសណា បុរស​នោះ នេះឯង។

[២៧៥] (ព្រះសាស្ដា ត្រាស់ថា) តថាគតបានឮដូច្នេះថា ស្ដេចនៅ​ក្នុងដែន​ភរុ បានធ្វើនូវ​ទោសដល់ពួក​ឥសី ស្ដេចនោះ (ដល់នូវ​ឆន្ទាគតិ) ក៏ដាច់សូន្យ​ព្រមទាំង​ដែន ដល់នូវ​សេចក្ដី​វិនាស។

[២៧៦] ព្រោះហេតុនោះ អ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយ តែងមិន​សសើរនូវការ​លុះក្នុង​ឆន្ទាគតិ (បុគ្គល) មានចិត្ត គឺកិលេស​មិនប្រទូស្តហើយ គប្បីពោល​នូវវាចា​ដែល​ប្រកប​ដោយ​សច្ចៈ។

[២៧៧] (ព្រះរាជាទ្រង់លិខិតក្នុងព្រះរាជសាសន៍ថា) ជនទាំងឡាយ​ពោលនូវស្ទឹង ដែលល្មម​សត្វណា​ផឹកបាន ថាជា​ស្ទឹងពេញ​ហើយផង ជនទាំងឡាយ​ពោលនូវ​សន្ទូង ដែលល្មម​សត្វណា​ពួនបាន ថាជា​សន្ទូងកើត​ហើយផង ជនទាំងឡាយ​ហៅរក​នូវ​បុគ្គល​ដែលទៅ​ហើយកាន់​ទីឆ្ងាយ​ដោយសត្វ​ណាផង សត្វនោះ​ យើងនាំមក​ហើយ​ដើម្បីអ្នក ម្នាល​ព្រាហ្មណ៍ ចូរអ្នក​បរិភោគ (នូវសាច់ក្អែក​នេះ) ចុះ។

[២៧៨] (ពោធិសត្វ ពោលថា) កាលណាស្ដេចរឭកអញ សូម្បីតែ​សាច់ក្អែក​ក៏ផ្ញើមក (កាលស្ដេចបាន) ហង្សក្ដី ក្រៀលក្ដី ក្ងោកក្ដី (ហេតុអ្វី​ក៏មិនរឭក) ការមិន​រឭកនេះ​ឯង ជាសេចក្ដី​លាមក​បំផុត (ក្នុងលោក)។

[២៧៩] (អាមាត្យពោធិសត្វ ពោលថា) អណ្ដើក កាលបើឈើ ​ខ្លួនពាំ​ស៊ប់ហើយ ហានិយាយ​សម្លាប់នូវ​ខ្លួនឯង ឈ្មោះថា​សម្លាប់​ដោយវាចា​របស់ខ្លួន។

[២៨០] បពិត្រព្រះអង្គមានព្យាយាមប្រសើរជាងជន (ឯបណ្ឌិតបុរស) ឃើញនូវ​ហេតុនេះ​ហើយ មិនគប្បី​បញ្ចេញ​វាចាជា​កុសល ឲ្យ​ហួសវេលា ព្រះអង្គ​គង់នឹង​ទតឃើញ​អណ្ដើក ដែលដល់​នូវ​សេចក្ដី​វិនាស ព្រោះតែ​និយាយ​ច្រើន។

[២៨១] (ត្រីឈ្មោល ពោលថា) ភ្លើងនេះអញមិនក្ដៅ ឈើស្រួច​ដែលគេ​បិតសំរួច​ល្អហើយ ក៏អញ​មិនឈឺ អញឈឺ​តែត្រង់​មេត្រី​សំគាល់អញ ថាទៅ​ត្រេកអរ​នឹងមេត្រី​ដទៃ​នោះ។

[២៨២] ភ្លើង គឺរាគៈនោះ រលាកនូវ​អញផង ចិត្ត (ដ៏សម្បយុត្ត​ដោយ​រាគៈ) ក៏ញ៉ាំង​អញឲ្យ​ក្ដៅផង បពិត្រ​ព្រានសំណាញ់​ទាំងឡាយ សូមអ្នក​ទាំងឡាយ​លែងខ្ញុំ​ទៅ (សត្វ​ដែល​ឋិតនៅ) ក្នុងកាម អ្នកទាំងឡាយ​កុំបៀតបៀន​ក្នុងហេតុ​នីមួយ។

[២៨៣] (បិតា ពោលថា) សត្វលោកទាំងអស់ ជាអ្នកមាន​ចិត្តរីករាយ (ដោយ​ការ​សេពកាម) នាង​សេគ្គុ ជាស្រីមិន​ឈ្លាសក្នុង​ធម៌របស់​អ្នកស្រុក នាងដែល​យើងចាប់​ហើយ យំក្នុងព្រៃ ដោយធម្មតា​ណា ធម្មតានោះ​របស់នាង ឈ្មោះថា នៅក្មេង​ទេឬ។

[២៨៤] (នាងសេគ្គុកុមារិកា ពោលថា) ជនណាគប្បី​ជាទីពឹងរបស់​ខ្ញុំ ដែលទុក្ខ​ពាល់ត្រូវ​ហើយ ជននោះ​ជាបិតារបស់​ខ្ញុំ បាន​ប្រទូស្ត​ក្នុងព្រៃ ខ្ញុំនោះ​កន្ទក់កន្ទេញ​ចំពោះ​អ្នកណា ក្នុងកណ្ដាល​ព្រៃ បិតាណា ជាអ្នកការពារ បិតានោះ​ធ្វើនូវកម្ម​ដ៏សហ័ស។

[២៨៥] (វិនិច្ឆយាមាត្យពោធិសត្វ ពោលថា) កលបញ្ឆោត​តបចំពោះ​បុគ្គល​អ្នក​មាន​កលបញ្ឆោត អ្នកគិតល្អហើយ ការកោង​តប​ចំពោះបុគ្គល​អ្នកកោង អ្នកបាន​តទល់ (ល្អ) ហើយ ថាបើ​កណ្តុរ​ទាំងឡាយ គប្បីស៊ី​នូវផាល​មែន ហេតុអ្វី​ក៏សត្វខ្លែង​ទាំងឡាយ នាំក្មេង​ទៅមិនបាន។

[២៨៦] ព្រោះថា បុគ្គលកោងតបទាំងឡាយ រមែងមាន​ចំពោះបុគ្គល​អ្នកកោង បុគ្គល​អ្នកបោកប្រាស ដទៃអំពីបុគ្គល​អ្នកបោកប្រាស រមែងមាន (ដល់) បុគ្គល​អ្នកបោកប្រាស ម្នាលបុរស​អ្នកបាត់កូន អ្នកចូរឲ្យនូវ​ផាលដល់បុរស​អ្នកបាត់ផាល កុំឲ្យអ្នក​បាត់ផាល​លួច​កូនអ្នកទៅ​ឡើយ។

[២៨៧] (ពានរពោធិសត្វ ពោលថា) វាចាដែលពោលថា ប្រាក់របស់​អញ មាស​របស់​អញ អស់យប់ និង​ថ្ងៃនេះ ជាវាចា​របស់​មនុស្ស​ទាំងឡាយ​អ្នកឥតប្រាជ្ញា មិនឃើញ​អរិយធម៌។

[២៨៨] កក្នុងផ្ទះមួយ មានម្ចាស់ផ្ទះពីរ ៗ នាក់ បណ្ដាម្ចាស់ផ្ទះពីរនាក់នោះ ម្ចាស់ផ្ទះម្នាក់ ³⁾ មិនមានពុកមាត់ មានដោះយារចុះ មានផ្នួងសក់បួងហើយ មានត្រចៀកចោះប្រដាប់ហើយ ដែលគេទិញដោយទ្រព្យដ៏ច្រើន ម្ចាស់ផ្ទះនោះ តែងពោលចាក់ដោតនូវជននោះ។

[២៨៩] (សក្កទេវរាជ ពោលថា) អ្នកមានសភាពរស់នៅ​ជាសុខ ចេញចាកដែន ហើយ​មកកាន់ព្រៃ​ដ៏ស្ងាត់ អ្នកនោះ​តែម្នាក់ឯង អង្គុយ​សញ្ជប់សញ្ជឹង​នៅ​ជិតគល់​ឈើ (ក្នុងព្រៃ) ដូចជា​មនុស្សកំព្រា។

[២៩០] (បុរោហិតពោធិសត្វ ពោលថា) ខ្ញុំមានសភាព​រស់នៅ​ជាសុខ ចេញចាក​ដែន ហើយមកកាន់​ព្រៃស្ងាត់ ខ្ញុំនោះ​តែម្នាក់ឯង ការរឭក​ធម៌របស់​សប្បុរស អង្គុយ​សញ្ជប់​សញ្ជឹង ជិតគល់ឈើ (ក្នុងព្រៃ) ដូចជា​មនុស្សកំព្រា។

និយាយអំពីគុម្ពស្មៅរណ្ដាសដ៏ប្រសើរ ១ អ្នករបាំ ១ ស្ដេចភុរុ​ដ៏ឧត្តម​ប្រសើរ ១ ស្ទឹងពេញ​ដោយទឹក ១ បុគ្គល​និយាយច្រើន ១ ភ្លើង ១ ព្រៃធំ ១ សត្វកណ្ដុរ ១ មនុស្ស​ដោះយារ ១ មនុស្សកំព្រា ១ ត្រូវជា ១០។

[២៩១] (ដំរីពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលណា មានទឹកចត់ គឺកិលេស​មិនទាន់​លះចេញ​ហើយ ជាអ្នក​ប្រាសចាក​ទមៈ (ការទូន្មាន​នូវឥន្រ្ទិយ) និងសច្ចៈ និង​ស្លៀកដណ្ដប់​នូវសំពត់ ដែល​ជ្រលក់​ដោយ​ទឹកចត់ បុគ្គលនោះ មិនគួរ​នឹងស្លៀក​ដណ្ដប់​នូវសំពត់​ជ្រលក់​ដោយទឹក​ចត់ឡើយ។

[២៩២] ចំណែកខាង​បុគ្គលណា មានទឹកចត់ គឺកិលេស​ខ្ជាក់ចោលហើយ មានចិត្តតាំង​មាំល្អ​ក្នុងសីលទាំងឡាយ ជាអ្នក​ប្រកប​ដោយ​ទមៈ និងសច្ចៈ បុគ្គលនោះឯង ទើបគួរ​នឹងស្លៀក​ដណ្ដប់នូវ​សំពត់​ជ្រលក់​ដោយ​ទឹកចត់បាន។

[២៩៣] (នាយព្រាន ពោលថា) បារាសរិយព្រាហ្មណ៍ បានពោល​នូវពាក្យណា​ថា បាបកម្ម​ណា ដែលធ្វើហើយ ញ៉ាំងអ្នក​ឲ្យក្ដៅ​ក្រហាយ ក្នុងកាល​ជាខាងក្រោយ អ្នក​កុំធ្វើបាបកម្ម​នោះឡើយ នេះជាពាក្យ​របស់អាចារ្យ។

[២៩៤] បុរសធ្វើនូវអំពើទាំងឡាយណា រមែងឃើញនូវ​អំពើទាំងឡាយ​នោះ ចំពោះ​ខ្លួន បុរសអ្នក​ធ្វើអំពើល្អ រមែង​ទទួល​ផលល្អ ចំណែក​ខាងបុរស​អ្នកធ្វើ​អំពើអាក្រក់ រមែង​ទទួលផល​អាក្រក់ បុគ្គលសាប​ព្រោះនូវ​ពូជណា រមែង​បាននូវ​ផ្លែបែបនោះ។

[២៩៥] (អាមាត្យពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលគប្បី​ឱនលំទោន​តប​ចំពោះ​បុគ្គល​អ្នក​ឱន​លំទោន​ខ្លួន គប្បីគប់​រកនូវបុគ្គល​អ្នកគប់រក​ខ្លួន គប្បីធ្វើ​កិច្ច​តបចំពោះ​បុគ្គល​អ្នកធ្វើនូវ​កិច្ចដល់​ខ្លួន កុំគប្បី​ធ្វើ​ប្រយោជន៍​ដល់បុគ្គល​អ្នកប្រាថ្នា​នូវសេចក្ដី​វិនាសដល់​ខ្លួន មិន​គប្បីរាប់រក​នូវបុគ្គល​អ្នកមិនរាប់​រកខ្លួន។

[២៩៦] បុគ្គលគប្បីលះនូវបុគ្គលអ្នកលះបង់នូវខ្លួន មិនគប្បី​ធ្វើនូវឈើ​ដែល​តាំងនៅក្នុង​ព្រៃ គឺសេចក្ដី​ប៉ុនប៉ង​ក្នុងបុគ្គល​នោះ មិនគប្បី​សមាគម​ជាមួយ​នឹងបុគ្គល​ដែលមាន​ចិត្តវិប្បលាស សត្វស្លាប​ដឹងនូវឈើ​ដែលមាន​ផ្លែអស់ហើយ រមែង​សំឡឹង​រកនូវដើម​ឈើឯទៀត ដែលមាន​ផ្លែយ៉ាងណា (បុគ្គល​គប្បីគប់រក​បុគ្គលដទៃ យ៉ាងនោះ​ដែរ) ព្រោះថា លោកសន្និវាស​នៅធំទូលាយ​ណាស់។

[២៩៧] (ក្រពើ បាននិយាយថា) បុគ្គលណា​មានធម៌ ៤ យ៉ាង គឺ​សច្ចៈ ១ សុចរិតធម៌ ១ សេចក្ដី​ព្យាយាម ១ ចាគៈ ១ ជា​គុណ​ដ៏ចំរើន​ក្រៃលែង បុគ្គលនោះ រមែង​កន្លងនូវ​សត្រូវបាន។

[២៩៨] ចំណែកបុគ្គលណា មិនមានធម៌ ៤ យ៉ាងនេះ គឺសច្ចៈ ១ សុចរិតធម៌ ១ សេចក្ដី​ព្យាយាម ១ ចាគៈ ១ ជាគុណ​ដ៏ចំរើន​ក្រៃលែង បុគ្គលនោះ រមែងមិន​កន្លងនូវ​សត្រូវ​បានទេ។

[២៩៩] (អាមាត្យ បានក្រាបទូលថា) បពិត្រព្រះសម្មតិទេព មានបុរស​របស់​ទូល​ព្រះបង្គំ​ម្នាក់ ជាអ្នកខ្វល់ខ្វាយ​ក្នុងកិច្ចការ​ទាំងពួង តែ​បុរសនោះ មាន​កំហុសមួយ ព្រះអង្គ​ទ្រង់សំគាល់​ក្នុងកំហុស​របស់​បុរសនោះ​ថា គួរនឹងធ្វើ​ដូចម្ដេច។

[៣០០] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ មានព្រះបន្ទូលថា) បុរស (ជាអ្នក​ប្រទូស្ត) ក្នុងផ្ទះ​របស់យើង​មានដែរ ឯបុរស​បែបនេះ (ឥឡូវនេះ) មាន​ក្នុងទីនេះ តែបុរស​អ្នកប្រកប​ដោយចំណែក​នៃគុណ គេរក​បាន​ដោយកម្រ បានជា​យើងចូល​ចិត្តអត់ធន់។

[៣០១] (អាមាត្យពោធិសត្វ ពោលថា) ការចេញទៅក្នុង​កាលគួរ ជា​ការប្រពៃ ការចេញ​ទៅក្នុងកាល​មិនគួរ មិនជា​ការប្រពៃទេ ព្រោះថា (ជនណាមួយ) ចេញទៅ​ក្នុងកាលមិនគួរ រមែងមិន​ញ៉ាំងប្រយោជ៍​តិចតួចឲ្យ​កើតបាន ជនជា​សត្រូវដ៏​ច្រើន នឹង​ចោមចាប់​នូវបុរស​តែម្នាក់ឯង (ដែលចេញ​ទៅក្នុងកាល​មិនគួរ ហើយឲ្យដល់​នូវ​សេចក្ដី​វិនាស​ដ៏ធំ) ដូច​សេនាក្អែក (ចោមចឹក) នូវសត្វមៀម (ដែលចេញ​ទៅក្នុង​កាលមិនគួរ)។

[៣០២] អ្នកប្រាជ្ញដឹង​នូវរបៀប និង​ការចាត់ចែង ដឹងនូវ​ទោសរបស់​ជន​ទាំងឡាយ​ដទៃ បានធ្វើនូវ​មិត្រទាំងអស់​ឲ្យលុះ​ក្នុងអំណាច​របស់ខ្លួន គប្បី​បាននូវ​សេចក្ដី​សុខ​ដូច​សត្វមៀម (មានប្រាជ្ញា​ចឹក​ក្បាលក្អែក​ឲ្យដាច់ស្លាប់) បាន​សេចក្ដីសុខ​ដូច្នោះ។

[៣០៣] (សត្វកំពោង ពោលថា) អ្នកជាសត្វក្លៀវក្លា មកចួបប្រទះ​នឹង​យើងជា​អ្នក​ក្លៀវក្លា មានសេចក្ដី​ប្រឹងប្រែង អាច​ប្រហារគ្នា​បាន នែដំរី អ្នកចូរមក អ្នកចូរ​ត្រឡប់មក អ្នកខ្លាច​ឬ បានជារត់​ទៅ អ្នកស្រុកអង្គៈ និង​មគធៈទាំងឡាយ ចូរមើល​សេចក្ដី​ព្យាយាម របស់​យើង និងអ្នក។

[៣០៤] (ដំរី ពោលថា) យើងនឹងមិនសម្លាប់អ្នក​ដោយជើង មិនសម្លាប់​ដោយភ្លុក មិន​សម្លាប់​ដោយ​ប្រមោយទេ យើងនឹង​សម្លាប់​អ្នកដោយ​អាចម៍ សត្វស្អុយ ចូរវិនាស​ដោយរបស់​ស្អុយ។

[៣០៥] (ព្រះបាទពារាណសី ត្រាស់ថា) យើងប្រាថ្នា​នូវដែន ជាចន្លោះ​នៃក្រុង​ទាំង ៣ គឺដែន​បញ្ចាលៈ ១ កុរុ ១ កេកកៈ ១ ម្នាល​ព្រាហ្មណ៍ យើងត្រូវ​ការរាជសម្បត្តិ ក្នុងក្រុង​ទាំង ៣ នោះ ក្រៃលែង​ជាងរាជ​សម្បត្តិ​ក្នុងក្រុងពាណសី​នោះទៅទៀត ម្នាល​ព្រាហ្មណ៍ អ្នកចូរ​រក្សានូវយើង ដែលកាម​នាំទៅហើយ។

[៣០៦] (សក្កទេវរាជពោធិសត្វ ត្រាស់ថា) ពេទ្យពួកខ្លះ រមែងធ្វើ (នូវ​ការរក្សា) ចំពោះ​បុគ្គលដែល​ពស់ចឹកហើយ បណ្ឌិត​ទាំងឡាយ តែងធ្វើ (នូវការរក្សា) ចំពោះ​បុគ្គលដែល​ខ្មោចចូល​ហើយ បុគ្គល​នីមួយ (ក្រៅពីបណ្ឌិត) រមែងមិន​ធ្វើនូវការរក្សា ចំពោះ​បុគ្គល​ដែលកាម​នាំទៅហើយ ព្រោះថា ការរក្សា​ដូចម្ដេច ចំពោះ​បុគ្គល​ដែលមាន​ធម៌ស​ដាក់ចុះ​ហើយ។

[៣០៧] (ព្រះបាទព្រហ្មទត្ត ទ្រង់ត្រាស់ថា) ក្រុង​តក្កសិលា យើងឡោម​ព័ទ្ធជុំវិញ​ហើយ ដោយពពក គឺពលដំរី ស្រែកសំទារ​ដ៏ប្រសើរ​ដោយកម្រងផ្កា គឺពលសេះ​ដ៏ប្រសើរ ដោយ​រលកទឹក គឺពលរថ ដោយភ្លៀងខ្លាំង គឺសរ ដោយខ្មាន់ធ្នូ​ជាអ្នកលប​ចាំប្រហារ​មាំ។

[៣០៨] អ្នកទាំងឡាយ ចូរស្ទុះទៅផង ចូរលោតផ្លោះ​ទៅផង ចូរ​ស្រែកដោយ​សម្លេង​ផ្សេងៗ (មួយអន្លើ) ដោយ​ពលដំរី​ទាំងឡាយ សម្លេងគឺក​កងដ៏ខ្លាំង (ប្រាកដ​ស្មើដោយ​សម្លេង​នៃរន្ទះ) ចូរប្រព្រឹត្តទៅ​ក្នុងថ្ងៃនេះ ដូចជា​ផ្លេកបន្ទោរ ដែល​ចេញផុត​ចាកមេឃ​កាលគ្រហឹម​ដូច្នោះ។

[៣០៩] (ព្រះរាជាគន្ធារៈ ទ្រង់ត្រាស់ថា) ទង់សម្រាប់រថ​ប្រមាណមិន​បាន ពលពាហនៈ​មានត្រើយ​មិនមាន​ទីបំផុត (រាប់មិនបាន) ពួកសត្រូវ​គ្របសង្កត់​បាន​ដោយក្រ ដូចជា​សមុទ្ទសាគរ ដែល​ហ្វូងក្អែក (គ្របសង្កត់​បានដោយក្រ) (ពួកពល​របស់​យើងនេះ) ពួកពល​ដទៃ​គ្របសង្កត់​បានដោយ​ក្រ ដូចជាភ្នំ​ដែលខ្យល់​គ្រប​សង្កត់​បានដោយ​ក្រ ក្នុងថ្ងៃ​នេះ អាត្មាអញ​ប្រកបដោយ​ពល​ប្រាកដ​ដូច្នោះ កម្រអ្នក​ណានឹង​គ្របសង្កត់​បាន។

[៣១០] (ព្រះរាជាពារាណសីពោធិសត្វ ពោលថា) ព្រះអង្គកុំនិយាយ​នូវអំពើ​ពាលឡើយ ព្រោះបុគ្គល​ប្រហែល​ដូចព្រះអង្គ មិន (អាច​យករាជ​សម្បត្តិ​បានទេ) ព្រះអង្គ​ក្ដៅអន្ទះ​អន្ទែង (ដោយភ្លើង គឺរាគៈ ទោសៈ មោហៈ និងមានៈ​តែប៉ុណ្ណោះ) ដ្បិតថា ព្រះអង្គ​រមែង​មិនបាននូវ​បុគ្គលប្រាកដ​ស្មើដោយខ្ញុំ ដែល​ជាអ្នក​កំចាត់បង់​ទេ ដំរីណា នឹងគក់​បោកនូវ​ព្រះអង្គ ដូចជា​ជាន់ឈ្លីនូវ​ដើមបបោស​ដោយជើង ព្រះអង្គ​ដូចជាដំរី (ចុះប្រេង) ចូលទៅ​រក ត្រាច់ទៅតែម្នាក់​ឯងនោះ។

ឧទ្ទាននៃកាសាវវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីសំពត់ដ៏ប្រសើរ ១ ពាក្យរបស់អាចារ្យ ១ ផ្លែឈើ​អស់ហើយ ១ ធម៌ដ៏​ប្រសើរ ៤ យ៉ាង ១ បុរសដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់ ១ សត្វក្អែក ១ ពួកជន​ក្នុងដែន​មគធៈ ១ ដែន ៣ កន្លែង ១ ដំរីដ៏​ប្រសើរស្រែក​សំទារ ១ ទង់ដ៏​ប្រសើរ ១ ត្រូវជា ១០។

[៣១១] (ទ្រម័កដំរីពោធិសត្វ ពោលថា) ស្បែកជើង​ដែលបុរស​ទិញហើយ ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ដោយសេចក្ដី​សុខ ជាស្បែកជើង​ក្ដៅហើយ​ដោយកំដៅថ្ងៃ បៀតបៀន​ផ្ទៃជើង គប្បី​នាំមក​នូវ​សេចក្ដីទុក្ខ គប្បីស៊ី​នូវជើងនៃ​បុរសនោះ​ឯង មានឧបមា​យ៉ាងណា។

[៣១២] បុគ្គលណា កើតក្នុងត្រកូល​អាក្រក់ ជាអ្នកមិន​ប្រសើរ បាន​រៀនវិជ្ជា និង​សូត្រ (អំពីសំណាក់) នៃអ្នក​ទាំងឡាយ (អាចារ្យ) ហើយ រមែងស៊ី​នូវខ្លួន​នោះឯង ព្រោះវិជ្ជា និងសូត្រ​ដែលខ្លួន​រៀនហើយ ក្នុងសំណាក់​នៃអាចារ្យ​នោះ បុគ្គលនោះ (បណ្ឌិត​ពោលថា) ជាមនុស្ស​មិនប្រសើរ មាន​ឧបមា​ដោយស្បែក​ជើង ដែលធ្វើ​មិនល្អ​ហើយ យ៉ាងនោះ​ដែរ។

[៣១៣] (សេដ្ឋីពោធិសត្វ ពោលថា) ប្រយោជន៍នេះ នាងគិត​តែម្នាក់ឯង បុរស​ពាល នាំនាងទៅ​មិនបាន ម្នាលនាង​ដ៏ចំរើន ព្រោះថា នាងមិនគួរ​ដើម្បីទៅជា​មួយនឹង​បុរស​គមតឿ​ឡើយ។

[៣១៤] (សេដ្ឋីធីតា ពោលថា) ខ្ញុំសំគាល់បុរសគម ថាជា​បុរសឧសភៈ បានប្រាថ្នា​ហើយ បុរសគម​នេះ ដេករួញ​អង្កុញ ដូចជា​ពិណ​ដែលមាន​ខ្សែដាច់។

[៣១៥] (បុរសអ្នកឲ្យបាយត្រី ពោលថា) ឯងប្រាថ្នាក្នុង​ទីណាប្រាកដ ចូរទៅក្នុង​ទីនោះចុះ ឯងត្រូវ​ច្បូកមុត​ហើយ ត្រង់ទី​ជាទីស្លាប់ ឯងជាសត្វ​រលោរលាំ ដេញតាម​ចាប់នូវត្រី​ទាំងឡាយ ត្រូវគេ​សម្លាប់ហើយ​ដោយបាយ ព្រមទាំង​គ្រឿងប្រគំ។

[៣១៦] (ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា) បុគ្គលកាល​ប្រព្រឹត្តទៅតាម​លោកាមិសៈ ជាអ្នក​លុះក្នុង​អំណាច​នៃចិត្ត រមែងក្ដៅ​ក្រហាយ បុគ្គល​នោះ រមែងក្ដៅ​ក្រហាយក្នុង​កណ្តាល​ពួកញាតិ និង​សំឡាញ់ បុគ្គលនោះ ដូចក្រពើ​ដេញតាម​នូវត្រីដូច្នោះ។

[៣១៧] (នាងអសិតាភូ ពោលថា) (ខ្ញុំ) អស់សេចក្ដី​ស្រឡាញ់​ចំពោះ​អ្នក​ព្រោះ​អំពើណា អ្នកបាន​ធ្វើអំពើនេះ ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ សេចក្ដី​ស្រឡាញ់​នោះ មិនតជាប់​វិញទេ ដូចជា​ភ្លុកដំរី​ដែលគេ​កាត់ដោយ​រណា​ដូច្នោះ។

[៣១៨] (ព្រហ្មទត្តរាជកុមារ មានបន្ទូលថា) បុគ្គលមាន​សេចក្ដីប្រាថ្នា​លើសលុប រមែង​សាបសូន្យ​ចាកប្រយោជន៍ ព្រោះលោភ​ហួសហេតុផង ព្រោះ​សេចក្ដី​ស្រវឹង​ក្នុងការចង់​បានហួស​ហេតុ​ផង ដូចយើង​សាបសូន្យ​ចាករាជធីតា​ឈ្មោះ​អសិតាភូ។

[៣១៩] (ពារាណសីសេដ្ឋី ពោលថា) បពិត្រ​វច្ឆនខតាបស លោកជា​អ្នកមិនមាន​សេចក្ដី​ខ្វល់ខ្វាយ គប្បី​បរិភោគ​ផង ផឹកផង ហើយ​ដេកក្នុងផ្ទះ​ទាំងឡាយណា ផ្ទះ​ទាំងឡាយ​នោះ ប្រកបដោយ​ប្រាក់ និងមាស ប្រកបដោយ​ភោជន ជាសុខ (យ៉ាងក្រៃលែង)។

[៣២០] (វច្ឆនខតាបស ពោលថា) ការគ្រប់គ្រងផ្ទះ មិនមាន​ដល់បុគ្គល​ឥត​ព្យាយាម ការគ្រប់គ្រង​ផ្ទះ មិនមាន​ដល់បុគ្គល​មិននិយាយ​ពាក្យកុហក ការគ្រប់​គ្រងផ្ទះ មិនមាន​ដល់បុគ្គល​មិនកាន់យក​នូវអាជ្ញា មិនធ្វើ​ទោសដល់​ជនទាំងឡាយ​ដទៃ បុគ្គល​ណានឹង​គ្រប់គ្រង​ផ្ទះដែលធ្លុះ បំពេញ​បានដោយ​កម្រយ៉ាងនេះ។

[៣២១] (ពួកត្រី ពោលថា) សត្វស្លាបនេះ ស្រួលបួលពេក ដូចផ្កាកុមុទ មានស្លាប​ទាំងពីរ​សម្លប​ហើយ ឈរសំកុក​ហាក់ដូចជា​មានកំឡាំង​ខ្សោយ។

[៣២២] (ត្រីពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកទាំងឡាយ មិនដឹង​ច្បាស់​នូវ​សីល​របស់កុក​នោះទេ អ្នកទាំងឡាយ មិនដឹង​ហើយ នាំគ្នាសរសើរ​សត្វស្លាប​មិនមែន​រក្សានូវ​យើងឡើយ ព្រោះហេតុ​នោះ ទើបសត្វស្លាប (នេះ) មិន​កម្រើកខ្លួន។

[៣២៣] (ពួកភិក្ខុ ពោលថា) បពិត្រព្រះមានព្រះភាគ ហេតុអ្វីហ្ន៎ ហឫទ័យ​ត្រជាក់ យ៉ាងក្រៃលែង ទាំងចិត្ត​ក៏ជ្រះថ្លា​ក្នុងបុគ្គល​ពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ។

[៣២៤] (ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា) សេចក្តីស្រឡាញ់​នោះ រមែង​កើតដោយ​ហេតុពីរ​យ៉ាង គឺដោយ​ធ្លាប់នៅរួមគ្នា ក្នុង​កាលមុន ១ ដោយការ​ទំនុកបម្រុង​គ្នាក្នុង​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ១ ដូចជា​ឧប្បលដែល​ដុះក្នុងទឹក ដោយហេតុ​ពីរយ៉ាង គឺទឹក ១ ភក់ ១។

[៣២៥] (កុមារជាកូននៃព្រះពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្របិតា យើងញ៉ាំង​ប្រយោជន៍​ឲ្យសម្រេច ដោយ​បទណា សូមអញ្ជើញ​លោកបា្រប់​នូវបទនោះ​តែមួយ ដែល​អាស្រ័យ​នូវបទ​ជា​ប្រយោជន៍ច្រើន ដែល​សង្គ្រោះ (រួមចូល) តែមួយ។

[៣២៦] (បិតា ប្រាប់ថា) នែកូន សេចក្ដីឧស្សាហ៍ (ប្រកបដោយ​ញាណ) ជាបទ​តែមួយ​ដែលអាស្រ័យ​នូវបទ​ជាប្រយោជន៍​ច្រើន តែ​សេចក្ដី​ឧស្សាហ៍នោះ ប្រកប​ដោយ​សីល ប្រកប​ដោយខន្តិធម៌ អាចញ៉ាំង​ពួកមិត្រ​ឲ្យសុខ ឬដើម្បី​សេចក្ដីទុក្ខ​ដល់ពួក​បុគ្គល​មិនមែន​ជាមិត្រ។

[៣២៧] (សត្វពស់ សួរថា) ម្នាលអ្នកជាកូន​នៃហរិតមណ្ឌុកមាតា ត្រីទាំងឡាយ ស៊ីនូវ​យើង ដែលជាសត្វ​មានពិស ដែល​ចូលទៅកាន់​មាត់លប ដោយ​ហេតុណា ហេតុនេះ ពេញចិត្ត (ដល់អ្នកដែរឬ)។

[៣២៨] (នីលមណ្ឌុកពោធិសត្វ ពោលថា) (ឥស្សរភាព) របស់​បុរសនោះ បាន​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ ដរាបណា បុរស (នោះ) រមែង​រឹបជាន់ (ជនដទៃ​ដរាបនោះ) លុះពួក​ជនដទៃ (បានឥស្សរភាព) រមែង​រឹបជាន់វិញ ក្នុងកាលណា បុរស​អ្នករឹបជាន់​នោះ ត្រូវពួក​ជនដទៃ​រឹបជាន់​វិញ ក្នុងកាល​នោះ។

[៣២៩] (ព្រះពោធិសត្វ ពោលថា) ជនទាំងអស់ ត្រូវសេ្ដចបិង្គលៈ​បៀតបៀន​ហើយ កាលស្ដេច​នោះ​សោយទិវង្គត​ហើយ ជនទាំងឡាយ រមែង​បាននូវ​សេចក្ដី​ត្រេកអរ ម្នាល​ទ្វារបាល សេ្ដច​អកណ្ហនេត្រ ជាទីស្រឡាញ់​របស់អ្នកឬ ព្រោះហេតុ​អ្វីបាន​ជាអ្នកយំ។

[៣៣០] (ទ្វារបាលបុរស ពោលថា) ស្ដេចអកណ្ហនេត្រ មិនមែន​ជាទី​ស្រឡាញ់​របស់ខ្ញុំទេ ខ្ញុំខ្លាច​ស្ដេចនោះ​ត្រឡប់មក​វិញ (ព្រោះ​សេ្ដចនោះ) ទៅអំពី​មនុស្ស​លោកនេះ គប្បី​បៀតបៀន​នូវ​មច្ចុរាជ មច្ចុរាជនោះ ក្រែងត្រូវ​សេ្ដចបិង្គលៈ​បៀតបៀន​ហើយ គប្បី​នាំមកទុក​ក្នុងមនុស្ស​លោកនេះ​វិញ។

[៣៣១] (ព្រះពោធិសត្វ ពោលថា) ព្រះបាទបិង្គលៈនោះ គេដុត​ដោយឧស ១ ពាន់ដឹក គេស្រោច​ដោយទឹក​មួយរយក្អម ឯទី​សម្រាប់​ដុត គេបិទបាំង​ជុំវិញហើយ អ្នក​កុំភ័យ​ឡើយ ស្ដេចបិង្គលៈ​នោះ នឹងមិនមក​វិញបានទេ។

និយាយអំពីស្បែកជើងប្រសើរ ១ បុរសគម ១ ក្រពើត្រូវច្បូកមុត ១ ព្រះរាជធីតាឈ្មោះ​អសិតាភូ ១ វច្ឆនខតាបស ១ សត្វកុក ១ សេចក្ដី​ស្រឡាញ់​ដ៏ប្រសើរ​ឧត្ដម ១ បទតែមួយ ១ មាត់លប ១ សេ្ដចឈ្មោះ​បិង្គលៈ ១ ត្រូវជា ១០។

[៣៣២] (ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ចចក រឹងត្អឹងដោយ​មានះ ត្រូវ​ការដោយ​បរិវារ (ច្រើន) ក៏ដល់ភូមិ​សម្បត្តិ​ដ៏ធំ បានជា​សេ្ដច​នៃពួកសត្វ​មានចង្កូម​ទាំងពួង។

[៣៣៣] បណ្ដាមនុស្សទាំងឡាយ មនុស្សណា ជាអ្នកមាន​បរិវារ មនុស្សនោះ ឈ្មោះថា​ជាធំក្នុងពួក​បរិវារនោះ ដូចជា​ចចក (បានជាធំ) ជាងសត្វ​មានចង្កូម​ទាំងឡាយ ដូច្នោះ​ឯង។

[៣៣៤] (ព្រះពោធិសត្វ ពោលថា) ឆ្កែណា មិនស៊ីព្រ័ត្រ ឆ្កែនុ៎ះ​ពេញជាល្ងង់ ម្យ៉ាងទៀត ឆ្កែគួរដោះ​ខ្លួនអំពី​ចំណង ស៊ីព្រ័ត្រ​ឆ្អែតហើយ គប្បីទៅ​កាន់ផ្ទះ (របស់ខ្លួន)។

[៣៣៥] (ឆ្កែ​ពោលថា ពាក្យរបស់អ្នក) ខ្ញុំបានតាំង​ទុកក្នុងចិត្ត​ខ្ញុំហើយ ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំបានធ្វើ​ទុកក្នុងហឫទ័យខ្ញុំហើយ ជនដេកលក់​ស៊ប់ដរាបណា ខ្ញុំរង់ចាំ​នូវកាល ដរាប​នោះ។

[៣៣៦] (ព្រះពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្រ​ព្រះឥន្រ្ទកោសិយ ខ្ញុំបាន (ញុំាំង​សិស្ស​ឈ្មោះ​មុសិលៈ) ឲ្យរៀននូវ​ពិណមាន​ខ្សែ ៧ មាន​សម្លេង​ពីរោះ ជាទី​រីករាយនៃ​ចិត្ត (ឥឡូវនេះ) សិស្សឈ្មោះ​មុសិលៈ​នោះ ហៅខ្ញុំក្នុង​កណ្ដាល​រង្គមណ្ឌល (កន្លែងរាំ) សូម​ព្រះអង្គ​ជាទីពឹង​នៃខ្ញុំ។

[៣៣៧] (សក្កទេវរាជ ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា) ម្នាលសំឡាញ់ ខ្ញុំនឹង​ជាទីពឹង​របស់​អ្នក ខ្ញុំជាអ្នក​បូជានូវ​អាចារ្យ សិស្ស​នឹងមិនឈ្នះ​អ្នក បពិត្រអាចារ្យ អ្នកនឹង​ឈ្នះនូវសិស្ស​វិញ។

[៣៣៨] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលឃើញ​នូវរបស់ណា មិន​ប្រាថ្នា​នូវ​របស់នោះ មួយទៀត មិនឃើញនូវ​របស់ណា ចង់​បានរបស់នោះ យើង​សំគាល់ថា បុគ្គល​នោះ នឹងត្រាច់ទៅ (ក្នុងសង្សារ) អស់​កាលយូរ ព្រោះថា បុគ្គលនោះ​ប្រាថ្នារបស់​ណា មិនបាន​នូវរបស់​នោះ។

[៣៣៩] (បុគ្គលបាននូវរបស់ណា) មិនត្រេកអរ​នឹងរបស់នោះ ប្រាថ្នា​សម្បត្តិណា មើលងាយ​នូវសម្បត្តិ ដែលបាន​ហើយនោះ ព្រោះ​ថាសេចក្ដី​ប្រាថ្នា ជាដំណើរ​រកទី​បំផុតគ្មាន យើងសូម​ធ្វើនមស្ការ​ចំពោះពួក​បណ្ឌិត ដែលមាន​សេចក្ដី​ប្រាថ្នាទៅ​ប្រាសហើយ។

[៣៤០] (អាចារ្យទិសាបាមោក្ខពោធិសត្វ សួរថា) កាល រមែងស៊ី​នូវពួក​សត្វ​ទាំងអស់ ព្រមទាំង​ខ្លួនឯង ចំណែក​សត្វណា ជាអ្នកស៊ី​នូវកាល សត្វនោះ ឈ្មោះថា ដុតនូវ​តណ្ហា​ដែលជា​ធម្មជាតិ​ដុតសត្វ។

[៣៤១] (ព្រះពោធិសត្វ តិះដៀលថា) ក្បាលនរជន​ទាំងឡាយដ៏​ច្រើន ក្បាលទាំង​នោះ មាន​រោមផង ធំផង គ្របនៅលើ ក បណ្តា​មនុស្សទាំង​អម្បាលនេះ គង់មាន​មនុស្ស​ណាមួយ ដែលមាន​ប្រាជ្ញាមិន​ខាន។

[៣៤២] (កុដុម្ពិក៍ម្នាក់ ពោលថា) បុគ្គលអ្នកមិនត្រូវ​សង្រួម​ប្រហារសត្វផង ធ្វើសត្វឲ្យ​លំបាកផង ធ្វើសត្វ​ឲ្យស្លាប់ផង ហើយ​ឲ្យទាន (ដល់​សមណៈណា) សមណៈ​នោះ កាលបរិភោគ​នូវភត្តបែបនេះ ឈ្មោះថា ប្រឡាក់ដោយ​បាបដែរ។

[៣៤៣] (ព្រះពោធិសត្វ តបថា) ប្រសិនបើបុគ្គល​អ្នកមិនសង្រួម សូម្បី​សម្លាប់នូវ​កូន និង​ប្រពន្ធ ហើយឲ្យទាន (ដល់សមណៈ​ណា) សមណៈនោះ ជាអ្នក​ប្រកបដោយ​ប្រាជ្ញា ទុកជា​កាលបរិភោគ ក៏មិនប្រឡាក់​ដោយបាប​ឡើយ។

[៣៤៤] (អាមាត្យពោធិសត្វ សរសើរថា) ព្រះរាជកុមារ​ព្រះនាម​បាទញ្ជលី រុងរឿង​កន្លង​នូវពួកយើង​ទាំងអស់គ្នា ដោយប្រាជ្ញា​ពិតមែន ដូច្នោះ បានជា​ទ្រង់ពេប​ព្រះឱស្ឋ ទ្រង់ទត​ឃើញ​នូវហេតុ​ដ៏ក្រៃលែង​ដោយពិត។

[៣៤៥] (ព្រះពោធិសត្វ ដៀលថា) ព្រះរាជកុមារព្រះនាម​បាទញ្ជលីនេះ មិនទ្រង់​ជា្របនូវ​សភាពជាធម៌ និង​សភាពមិន​មែនជា​ធម៌ផង នូវប្រយោជន៍ និង​មិនមែន​ជា​ប្រយោជន៍​ផង ព្រះរាជកុមារ​ព្រះនាម​បាទញ្ជលីនេះ វៀរលែង​តែការពេប នូវព្រះឱស្ឋ​ចេញ​ហើយ ទ្រង់មិនជ្រាប​នូវហេតុ​តិចតួចឡើយ។

[៣៤៦] (ព្រះរាជា ពោលថា) ដើមចា អ្នករាល់គ្នាបាន​ឃើញហើយ អ្នក​ទាំងឡាយ​នៅ​សង្ស័យ​ក្នុងដើមចា​នោះ ថាដូច​ម្ដេចហ្ន៎ ដ្បិតអ្នក​ទាំងឡាយ មិនបាន​សាកសួរ​នាយសារថី ក្នុងទីទាំង​ពួងសោះ។

[៣៤៧] (ព្រះសាស្ដា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ធម៌ទាំងឡាយ ដែលពួកជនណា មិនបាន​ដឹងហើយ ដោយញាណ​ទាំងឡាយ​ទាំងពួង យ៉ាងនេះ ពួកជននោះឯង រមែង​សង្ស័យក្នុង​ធម៌ទាំងឡាយ ដូចជា (ព្រះរាជបុត្រ​ទាំង ៤ ព្រះអង្គ) ជាបងប្អូន​នឹងគ្នា សង្ស័យ​ក្នុងដើមចា​ដូច្នោះ។

[៣៤៨] (ហ្មពស់ ពោលថា) នែសាលកវានរៈ អ្នកជាក់ជាកូន​ប្រុសតែមួយ (នៃយើង) មួយទៀត អ្នកនឹងបាន​ជាធំក្នុងត្រកូល​របស់យើង ចូរអ្នកចុះអំពី​ដើមឈើមក យើងនឹង​ទៅផ្ទះ ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ។

[៣៤៩] (ស្វាពោលតបថា) ក្រែងអ្នកសម្គាល់ខ្ញុំ​ថាជាសត្វមាន​ហឫទ័យល្អ តែអ្នក​បៀតបៀន​ខ្ញុំដោយ​បន្ទះឫស្សី ខ្ញុំត្រេកអរ​ក្នុងព្រៃស្វាយ ដែលមាន​ផ្លែទុំ អ្នកចូរ​ទៅផ្ទះ​តាម​សប្បាយ​ចុះ។

[៣៥០] (តាបសកុមារ ពោលថា) ឥសីអង្គនេះ ត្រេកអរ​ក្នុងការ​ស្ងប់ និងការសង្រួម លោកត្រូវ​ភ័យអំពី​រងាបៀតបៀន​ហើយ សូមឲ្យតាបសនេះ ចូលមក​កាន់ផ្ទះនេះ ដើម្បី​បន្ទោបង់នូវ​ត្រជាក់ និង​សេចក្ដីក្រវល់​ក្រវាយចេញ កុំឲ្យ​មាន​សេសសល់​ឡើយ។

[៣៥១] (ពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកនេះមិនមែនជាឥសី​អ្នកត្រេកអរ​ក្នុងការស្ងប់ និង​ការសង្រួម​ទេ អ្នកនេះ​ជាសត្វស្វា ជាសត្វគោចរ​នៅលើមែកល្វា ស្វានោះ​ជាសត្វ​ខឹងប្រទូស្ត មាន​សន្ដានចិត្ត​ដ៏លាមក បើវាចូល​មក មុខតែ​ប្រទូស្ត​ផ្ទះនេះមិនខាន។

និយាយអំពីសេ្ដចចចក ១ សុនខ ១ ព្រះឥន្រ្ទកោសិយ ១ បុគ្គល​ប្រាថ្នា ១ បុគ្គលអ្នក​ស៊ីនូវកាល ១ ទានដ៏ប្រសើរ ១ ព្រះរាជកុមារ​ពេបព្រះឱស្ឋ ១ នាយសារថី ១ ព្រៃស្វាយ ១ ស្វារងា ១ ត្រូវជា ១០។

ឧទ្ទាននៃវគ្គគឺ

និយាយអំពីទឡ្ហវគ្គ ១ សន្ថវវគ្គដទៃ ១ កល្យាណវគ្គ ១ អសទិសវគ្គ ១ រុហកវគ្គ ១ នតំទឡ្ហវគ្គ ១ ពីរណត្ថម្ភកវគ្គ ១ កាសាវវគ្គ ១ ឧបាហនវគ្គ ១ សិគាលវគ្គ ១ ត្រូវជា ១០។