[៥៨២] (គ្រលេងគ្រលោង ពោលថា) នែពានរ ក្បាល ដៃ និងជើង​របស់អ្នក ដូចជា​មនុស្សដែរ តែព្រោះ​ហេតុអ្វី បានជា​ផ្ទះរបស់​អ្នកគ្មាន។

[៥៨៣] (ពានរ ឆ្លើយថា) នែគ្រលេងគ្រលោង ក្បាល ដៃ និងជើង​របស់​ខ្ញុំ ដូច​មនុស្ស​មែនហើយ តែប្រាជ្ញា​ណា ដែល​បោរាណាចារ្យ​ពោលថា ប្រសើរក្នុង​ពួកមនុស្ស ប្រាជ្ញានោះ របស់ខ្ញុំ​មិនមានទេ។

[៥៨៤] (គ្រលេងគ្រលោង ពោលថា) ធម្មតា អ្នកមានចិត្តមិន​នឹងនួន មាន​ចិត្ត​រប៉ិល​រប៉ូច ជាអ្នកប្រទូស្ត​ចំពោះមិត្រ មានមារយាទ​មិនទៀង​ជានិច្ច តែង​មិនមាន​សេចក្ដី​សុខ។

[៥៨៥] នែពានរ អ្នកនោះចូរធ្វើនូវអានុភាព (ឲ្យកើតបញ្ញា) ចូរផ្លាស់​មារយាទ​ចេញ ចូរធ្វើខ្ទម​ជាគ្រឿង​ការពារនូវ​ត្រជាក់ និងខ្យល់។

[៥៨៦] (ទន្សាយ និយាយថា) សូមសេចក្ដីចំរើនមានដល់លោកចុះ ខ្ញុំនៅក្នុងប្រទេសណា ប្រទេសនោះធ្វើសំឡេងឮទុទ្ទុភ ¹⁾ តែខ្ញុំមិនដឹងនូវប្រទេសនុ៎ះថា អ្វីនេះ ធ្វើសំឡេងឮទុទ្ទុភ។

[៥៨៧] (ព្រះសាស្ដា ទ្រង់សំដែងថា) ទន្សាយឮសូរ​ផ្លែព្នៅ​ជ្រុះថា​ទុទ្ទុភ ដូច្នេះ ក៏ស្ទុះ​បោលប្រេច ហ្វូងសត្វម្រឹគ​បានឮពាក្យ​ទន្សាយ ក៏ភ័យ​តក់ស្លុត។

[៥៨៨] ពួកជនពាលនោះ មិនទាន់សម្រេច​នូវចំណែក​នៃ​សោតវិញ្ញាណ ឮ​សំឡេង​នៃជន​ដទៃ មានសេចក្ដី​ប្រហែសធ្វេស​ដ៏ក្រៃលែង ជនពាល​ទាំងនោះ រមែង​លុះតាមពាក្យ​ជនដទៃ។

[៥៨៩] ចំណែកពួកជនណា បរិបូណ៌ដោយសីល និងបញ្ញា ត្រេកអរ​ក្នុង​ការ​ស្ងប់រម្ងាប់ ជាធីរជន អ្នកឆ្ងាយ អ្នកវៀរ​ចាកបាប ធីរជននោះ មិនលុះ​តាមពាក្យ​ជនដទៃ​ទេ។

[៥៩០] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) បពិត្រព្រះបាទព្រហ្មទត្ត បុគ្គល​អ្នកសូម រមែង​បានផល​ពីរយ៉ាង គឺការមិន​បានទ្រព្យ ១ ការ​បានទ្រព្យ ១ ព្រោះថា ការសូម មានយ៉ាង​នេះជា​ធម្មតា។

[៥៩១] បពិត្រព្រះអង្គជាឥស្សរៈលើរថ​នៃដែនបញ្ចាល អ្នកប្រាជ្ញ​ទាំងឡាយ បានពោល​នូវការសូម​ថាជាការយំ បុគ្គលណា ឃាត់នូវ​ការសូម អ្នកប្រាជ្ញ​ទាំងឡាយ​ហៅបុគ្គល​នោះ ថាជាអ្នក​មានការ​យំតប។

[៥៩២] កុំឲ្យពួកជនអ្នកដែនបញ្ចាល​មកប្រជុំគ្នា ឃើញ​អាត្មាភាព​កំពុងយំ ឬ​ព្រះអង្គ​កំពុងយំ​តបឡើយ ព្រោះហេតុ​នោះ បានជា​អាត្មាភាព​ត្រូវការ​ទីស្ងាត់។

[៥៩៣] (ព្រះបាទព្រហ្មទត្ត ទ្រង់ត្រាស់ថា) បពិត្រព្រាហ្មណ៍ ខ្ញុំនឹង​ឲ្យគោញី​សម្បុរ​ក្រហម ១០០០ ព្រមទាំង​គោឈ្មោល​ដល់លោក ព្រោះថា​អរិយជន បានស្ដាប់​នូវគាថា​ប្រកប​ដោយធម៌ របស់លោក​ជាអរិយៈ មិនគប្បីឲ្យ ដូចម្ដេចកើត។

[៥៩៤] (ចម្មសាដកបរិព្វាជក ពោលថា) ឱ ពពែដ៏ប្រសើរនេះ ជាសត្វ​ជើង ៤ មាន​សភាព​ល្អ ដ៏ចំរើនល្អ មានមារយាទ ជាទីស្រឡាញ់ មានយស តែងគោរព​ព្រាហ្មណ៍​អ្នកបរិបូណ៌​ដោយជាតិ និងមន្ត។

[៥៩៥] (បណ្ឌិតពាណិជពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលព្រាហ្មណ៍ អ្នកកុំ​ស្និទ្ធស្នាល​នឹងសត្វ​ជើង ៤ ដោយការ​ឃើញមួយ​រំពេចឡើយ ដ្បិតសត្វ​ពពែនេះ ប្រាថ្នានឹង​ធ្វើនូវការ​ប្រហារ​ដ៏មាំ បានជាថយក្រោយ និងព្រលែង​នូវការប្រហារ​ឲ្យងាយ។

[៥៩៦] (ព្រះសាស្ដា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ឆ្អឹងភ្លៅរបស់​ព្រាហ្មណ៍ក៏បាក់ អម្រែក​របស់​ព្រាហ្មណ៍​ក៏ធ្លាក់ចុះ ទ្រព្យទាំង​អស់របស់ព្រាហ្មណ៍ ក៏បែក​ហើយ ព្រាហ្មណ៍​លើកដៃ​ទាំងពីរ​ឡើង កន្ទក់កន្ទេញថា ពពែស្ទុះមក​សម្លាប់​ព្រហ្មចារីបុគ្គល។

[៥៩៧] (បរិព្វាជក និយាយតទៅទៀតថា) ខ្ញុំជាមនុស្ស​ឥតប្រាជ្ញា ត្រូវ​ពពែ​បុះសម្លាប់​ក្នុងថ្ងៃ​នេះយ៉ាង​ណា បុគ្គលណា សរសើរ​បុគ្គល​ដែលមិន​គួរបូជា បុគ្គល​នោះ ត្រូវគេសម្លាប់ ដេកនៅ (ក្នុងទីនេះ) យ៉ាងនោះដែរ។

[៥៩៨] (ទន្សងពោធិសត្វ និយាយនឹងតាបសថា) ខ្ញុំស្មានអ្នកថាជា​សមណៈ បានចូល​ទៅរកអ្នក ជាអ្នក​មិនសង្រួម អ្នកនោះ ប្រហារខ្ញុំ​ដោយដម្បង ដូចមនុស្ស​មិនមែនជា​សមណៈ​ដែរ។

[៥៩៩] ម្នាលតាបសកម្លៅ ប្រយោជន៍អ្វី​ដោយផ្នួងសក់​របស់អ្នក ប្រយោជន៍​អ្វី ដោយស្បែក​ខ្លាឃ្មុំ​របស់អ្នក ខាងក្នុង​របស់អ្នក​សាំញុំា​ដោយកិលេស អ្នកបោស​រំលីង​តែសរីរៈខាងក្រៅ។

[៦០០] (តាបស និយាយថា) នែទន្សង ឯងចូរមកណេះ ឯងត្រឡប់​មកវិញ ចូរ​បរិភោគ​បាយស្រូវសាលី​ចុះ ប្រេង និង​អម្បិល​របស់អញ​ក៏មាន ដីប្លីរបស់​អញក៏មាន​ច្រើន។

[៦០១] (ទន្សងឆ្លើយថា) ខ្ញុំនោះនឹងចូល​ទៅរកដំបូក ជំរៅ ១០០ជួរបុរស​យ៉ាង​ក្រៃលែង ថ្វីបើអ្នកឯង​មានប្រេង និងអម្បិល ដីប្លីរបស់​អ្នក មិនជា​ប្រយោជន៍​ដល់ខ្ញុំ​ឡើយ។

[៦០២] (ទេវបុត្តជាធំ ពោលថា) បុគ្គលណា មិនលួចទ្រព្យ​គេដោយកាយ មិន​និយាយ​កុហក​ដោយវាចា បានយស​សក្តិហើយ មិនស្រវឹង បុគ្គលនោះឯង គួរ​ប្រដាប់​ផ្កាត្រឡាច​ជាទិព្វ​ទាំងឡាយ។

[៦០៣] (ទេវបុត្តទី២ ពោលថា) បុគ្គលណា ស្វះស្វែងរកទ្រព្យ​ដោយធម៌ មិននាំ​យកទ្រព្យ​គេដោយ​បោកប្រាស បានទ្រព្យ​ទាំងឡាយ​ហើយ មិនស្រវឹង បុគ្គលនោះឯង គួរប្រដាប់​នូវផ្កាត្រឡាច​បាន។

[៦០៤] (ទេវបុត្តទី៣ ពោលថា) បុគ្គលណា មានចិត្តមិនឆាប់ហើរដូចរមៀត មាន​សទ្ធា​មិនរសាយ មិនបរិភោគ​វត្ថុមានរស​ឆ្ងាញ់តែ​ម្នាក់ឯង បុគ្គលនោះ ទើបគួរ​ប្រដាប់​នូវផ្កាត្រឡាចបាន។

[៦០៥] (ទេវបុត្តទី៤ ពោលថា) បុគ្គលណា មិនជេរប្រទេច​ពួកសប្បុរស​ក្នុងទី​ចំពោះ​មុខ ឬកំបាំងមុខ ជាអ្នក​និយាយ​យ៉ាងណា ធ្វើយ៉ាងនោះ បុគ្គលនោះ ទើប​គួរ​ប្រដាប់​នូវផ្កាត្រឡាចបាន។

[៦០៦] (នដកុវេរគន្ធព្វច្រៀងថា) ស្ត្រីជាទីស្រឡាញ់​របស់ទូល​ព្រះបង្គំ​នៅក្នុង​ទីណា ក្លិនក្រអូបនេះ ក៏បក់មក​អំពីទីនោះ ចិត្តរបស់​ទូលព្រះបង្គំ​ត្រេកអរ​ក្នុងស្ត្រីណា ស្ដ្រីនោះ​ឈ្មោះ​នាង​កាកាតិ ទៅនៅក្នុង​ទីឆ្ងាយ​អំពីទីនេះ។

[៦០៧] (ស្ដេចគ្រុឌ ពោលថា) អ្នកបានឆ្លង​សមុទ្រ ដោយឧបាយ​ដូចម្ដេច បានឆ្លង​ទន្លេ​ឈ្មោះ​កេបុកៈ ដោយឧបាយ​ដូចម្ដេច បានឆ្លង​សមុទ្រទាំង ៧ ជាន់ ដោយ​ឧបាយ​ដូចម្ដេច បានឡើង​ដើមរកា (ជាលំនៅ​របស់យើង) ដោយឧបាយ​ដូចម្ដេច។

[៦០៨] (នដកុវេរគន្ធព្វ ឆ្លើយតបថា) ខ្ញុំបានឆ្លងសមុទ្រ​ជាមួយនឹងលោក បានឆ្លង​ទន្លេ​ឈ្មោះ​កេបុកៈ​ជាមួយ​នឹងលោក បានឆ្លង​សមុទ្រទាំង ៧ ជាន់ជាមួយ​នឹងលោក បាន​ឡើង​ដើមរកា​ជាមួយ​នឹងលោក។

[៦០៩] (ស្ដេចគ្រុឌ ពោលថា) អញនាំមក ទាំងនាំទៅនូវ​សហាយ​របស់ប្រពន្ធ ហេតុណា ហេតុនោះ គួរតិះដៀល​ខ្លួនអញ មានកាយធំ គួរតិះដៀល​ខ្លួនអញ ដែលមិន​មានគំនិត។

[៦១០] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) នាងសម្មិល្លហាសិនី ជាស្រីដ៏​ចំរើន មាន​ក្នុងចន្លោះ​ពួកសត្វ​ដ៏ច្រើនដែល​ស្លាប់ហើយ ពួកសត្វ​ដែលស្លាប់​ហើយនោះ នឹង​មានប្រយោជន៍​អ្វីដល់ខ្ញុំ ហេតុនោះ បានជា​ខ្ញុំមិនសោក​ស្ដាយនាង​សម្មិល្លហាសិនី ជាទី​ស្រឡាញ់​នុ៎ះឡើយ។

[៦១១] វត្ថុណា ៗ មិនមានដល់សត្វនោះ បើសត្វគប្បី​សោកស្ដាយ ចំពោះ​វត្ថុដែល​គ្មាននោះ ៗ គប្បីសោយ​សោកចំពោះ​ខ្លួនឯង ដែលលុះ​ក្នុងអំណាច​នៃមច្ចុគ្រប់​កាលផង។

[៦១២] អាយុសង្ខារមិនទៅតាមសត្វណាមួយ ដែលឈរ អង្គុយ ដេក ដើរ​ទៅមក​ឡើយ សត្វបើកភ្នែក ធ្មេចភ្នែក ដរាបណា វ័យរបស់សត្វ​តែងរំកិល​ទៅដរាបនោះ។

[៦១៣] កាលបើសេចក្ដីព្រាត់ប្រាសក្នុងខ្លួន ជាផ្លូវឥតសង្ស័យ​នោះហើយ បុគ្គល​គប្បី​អាណិត​សត្វរស់នៅ​ដ៏សេសសល់ មិនគួរ​សោយ​សោក ចំពោះ​សត្វដែល​ច្យុត​ហើយទេ។

[៦១៤] (សេកឈ្មោះបោដ្ឋបាទជាប្អូន និយាយថា) កាលពីដើម យើង​បាន​បាយ និង​ទឹកណា អំពីសំណាក់​នៃស្ដេចនោះ ឥឡូវនេះ បាយ និង​ទឹកនោះ បានទៅ​ស្វាវិញ​ហើយ បពិត្រ​បងរាធៈ ឥឡូវនេះ យើងនឹងនាំ​គ្នាទៅព្រៃវិញ ព្រោះព្រះបាទ​ធនញ្ជ័យ លែងរាប់​អានយើងហើយ។

[៦១៥] (សេកពោធិសត្វ ឈ្មោះរាធៈជាបង និយាយតបថា) លាភក្ដី អលាភក្ដី យសក្ដី អយសក្តី និន្ទាក្ដី បសំសាក្ដី សុខក្ដី ទុក្ខក្ដី លោកធម៌ទាំង ៨ នោះ មិនទៀង ក្នុងមនុស្ស​សត្វទាំង​ឡាយទេ ម្នាលបោដ្ឋបាទ អ្នកកុំ​សោកស្ដាយ​ឡើយ អ្នកនឹង​សោកស្ដាយ​ធ្វើអ្វី។

[៦១៦] (សេកឈ្មោះបោដ្ឋបាទ និយាថា) បពិត្របងរាធៈ បងជា​អ្នកប្រាជ្ញ​មែនពិត​ហើយ បងដឹងនូវ​ប្រយោជន៍ ដែលមិន​ទាន់មាន​មក តើយើង​នឹងឃើញ​ស្វាដ៏លាមក ដែលត្រូវ​គេបណ្ដេញ​ពីរាជត្រកូល​ដោយឧបាយ​ដូចម្ដេចហ្ន៎។

[៦១៧] (រាធៈ និយាយតបថា) ស្វាខ្មៅឈ្មោះ​កាឡពាហុ ញាក់ត្រចៀក ធ្វើមុខ​ក្រញូវ គង់ធ្វើឲ្យ​ព្រះរាជកុមារ​ភិតភ័យ ដោយ​ការសង្ឃកថា មុហុំ មុហុំ វាមុខជា​នឹង​ឋិតនៅ​ឆ្ងាយអំពីបាយ និងទឹក ដោយហេតុណា វានឹងធ្វើនូវ​ហេតុនោះ ដោយខ្លួន​ឯងពុំលែង​ឡើយ។

[៦១៨] (បុរោហិតពោធិសត្វ និយាយថា) បានឮមកថា សីល ជាគុណជាត​ដ៏ល្អ សីល ជាគុណដ៏ប្រសើរ​ក្រៃលែង​ក្នុងលោក សូម​ព្រះអង្គ​ទតមើលចុះ ដូចយ៉ាង​នាគ ជាសត្វ​មានពិស​ដ៏ខ្លាំងពន្លឹក មិនហ៊ាន​បៀតបៀន ដោយយល់ថា បុគ្គលនេះ​មានសីល។

[៦១៩] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ដុំសាច់បន្ដិចបន្តួច នៅមានដល់​ខ្លែងនោះ ដរាប​ណា ពួកប្រមង់​ក្នុងលោក ចោមចឹក​ខ្លែងនោះ ដរាប​នោះដែរ សត្វបក្សី​ដ៏សេស មិនបាន​បៀតបៀន​ខ្លែងដែល​មិនមាន​សាច់ជាគ្រឿង​កង្វល់នោះ។

[៦២០] បុគ្គលដេកលក់ជាសុខ ព្រោះមិនមាន​សេចក្ដី​ប្រាថ្នា សេចក្ដី​ប្រាថ្នា​ដែល​មានលទ្ធផល​ក៏ជាសុខ នាងបិង្គលាទាសី បានធ្វើ​នូវសេចក្ដី​ប្រាថ្នា ឲ្យគ្មាន​សេចក្ដី​ប្រាថ្នា​វិញ ក៏ដេកលក់​ជាសុខ​ដែរ។

[៦២១] ក្នុងលោកនេះក្ដី ក្នុងលោកខាងមុខក្ដី មិនមាន​ធម៌ដទៃ​ប្រសើរ​ជាង​សមាធិ​ឡើយ (ព្រោះ) បុគ្គលអ្នក​តាំងនៅក្នុង​សមាធិហើយ រមែង​មិនបៀតបៀន​បុគ្គល​ដទៃផង មិនបៀតបៀន​ខ្លួនឯងផង។

និយាយអំពីក្បាល និងដៃជើង​របស់ស្វាដូចមនុស្ស ១ ប្រទេស​ធ្វើនូវ​សំឡេង​ថា​ទុទ្ទុភៈ ១ បុគ្គលអ្នក​សូម ១ សត្វពពែ​ប្រសើរ ១ សត្វទន្សងប្រសើរ ១ ការ​មិនល្អ​ដោយ​កាយ ១ ទន្លេឈ្មោះ​កេបុកៈ ១ ស្ត្រីចំរើនប្រសើរ ១ សេកឈ្មោះរាធៈ ១ សីល​ប្រសើរ ១ ត្រូវជា ១០។