km:tipitaka:sut:kn:jat:sut.kn.jat.v07

សត្តកនិបាតជាតក

សង្ខេប

(បន្ថែមការពិពណ៌នាអំពីសូត្រនៅទីនេះ)

sut kn jat v07 បាលី cs-km: sut.kn.jat.v07 អដ្ឋកថា: sut.kn.jat.v07_att PTS: ?

សត្តកនិបាតជាតក

?

បកប្រែពីភាសាបាលីដោយ

ព្រះសង្ឃនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្រតិចារិកពី sangham.net ជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ការបោះពុម្ពផ្សាយ

ការបកប្រែជំនួស: មិនទាន់មាននៅឡើយទេ

អានដោយ (គ្មានការថតសំលេង៖ ចង់ចែករំលែកមួយទេ?)

(៧. សត្តកនិបាតោ)

កុក្កុវគ្គ ទី១

(១. កុក្កុវគ្គោ)

កុក្កុជាតក ទី១

(៣៩៦. កុក្កុជាតកំ (៧-១-១))

[២៦៨] (ព្រះរាជាព្រហ្មទត្ត សួរអាមាត្យពោធិសត្វថា) កំពូល (ជហ្វា) មួយហត្ថកន្លះ រង្វង់​ជុំវិញ​កំពូលនោះ ៨ ចំអាម កំពូលនោះ ជាឈើធ្នង់​ខ្លឹមសុទ្ធ ឥតមានស្រាយ ឋិតនៅ​លើអ្វីហ្ន៎ បាន​ជាមិនជ្រុះ​អំពីខាង​លើមក។

[២៦៩] (ពោធិសត្វ ពោលតបថា) បង្កង់ទាំងឡាយណា ចំនួន ៣០ ខ្លឹមសុទ្ធ ឥត​មានស្រាយ ឋិតនៅ​តំរៀបគ្នា​ជុំវិញ (កំពូលនោះ) បង្កង់ទំាងឡាយ​នោះ ទល់​ទ្រ​ផង គាបដោយ​កំឡាំង​ផង ឋិតនៅ​ស្មើភាគគ្នា ទើបមិន​ធ្លាក់របូត​អំពីខាង​លើមក។

[២៧០] បណ្ឌិតបានពួកមិត្រដ៏មាំមួន មានសភាព​មិនបែកចិត្តគ្នា មាន​ប្រាជ្ញាដ៏ស្អាត ជួយ​ទល់ទ្រ​ហើយ រមែង​មិនសាបសូន្យ​ចាកសិរី ដូចជា​កំពូល (ជហា្វ) ដែល​បង្កង់​នាំទៅ​នូវភារៈ​យ៉ាងនេះឯង។

[២៧១] បុគ្គលដែលមានកាំបិតក្នុងដៃ កាលបើមិន​ចិតផ្លែក្រូចឆ្មារ ដែលមាន​សម្បក​រឹង​ចេញទេ រមែង​ធ្វើ (ផ្លែនេះ) ឲ្យមាន​រសល្វីង បពិត្រ​ម្ចាស់ផែនដី បុគ្គល​កាលនាំ​យក (សម្បក​ក្រៅចេញ) រមែង​ធ្វើឲ្យមាន​រសឆ្ងាញ់ កាលបើ​ចិតសម្បកសើ ៗ ទេ រមែង​ធ្វើឲ្យ​មានរស​មិនឆ្ងាញ់ មានឧបមា​យ៉ាងណាមិញ។

[២៧២] ព្រះរាជាជាបណ្ឌិត វៀរ មិនលុះអំណាចកម្ម​ដ៏ក្លៀវក្លា វៀរ (អគតិ) ក្នុង​ពួក​អ្នកស្រុក អ្នកនិគម ប្រមូល​មកនូវ​ទ្រព្យ​ទាំងឡាយ ជាអ្នក​ប្រព្រឹត្ត ប្រតិបត្តិ​តាម​ធម៌ មិន​បៀតបៀន​បុគ្គលដទៃ គប្បីធ្វើ​ឲ្យសម្រេច​បាន ក៏មានឧបមេយ្យ​យ៉ាង​នោះដែរ។

[២៧៣] ផ្កាឈូក ជាអម្ពុជជាតិ មានឫសស កើតក្នុងទឹក​ដ៏ស្អាត ក្នុងស្រះ​បោក្ខរណី រីកស្គុះស្គាយ​ដោយសារ​ព្រះអាទិត្យ មិនជាប់​ដោយភក់ មិនជាប់​ដោយធុលី មិនជាប់​ដោយទឹក មានឧបមា​យ៉ាងណាមិញ។

[២៧៤] កម្មក្កិលេសប្រាកដដូច្នោះ មិនប្រឡាក់ (ចំពោះសេ្តច) ដែលមាន​វោហារ (សម្រាប់​វិនិច្ឆ័យ) ដ៏ស្អាត មិនមានកម្ម​ជាសាហ័ស មានការងារ​ដ៏ស្អាត មានបាបកម្ម​ប្រាសចេញ​ហើយ ដូចជា​ផ្កាឈូក​ដែលដុះក្នុង​ស្រះបោក្ខរណី ក៏មាន​ឧបមេយ្យ​យ៉ាង​នោះដែរ។

ចប់ កុក្កុជាតក ទី១។

មនោជជាតក ទី២

(៣៩៧. មនោជជាតកំ (៧-១-២))

[២៧៥] (ចចកឮសំឡេងសីហៈ និងសំឡេងបន្លោះធ្នូ ហើយក៏ពោលគាថា​ពីរនេះថា) ធ្នូទន់ខ្លប​ទៅផង បន្លោះលាន់​ឮផង ដោយហេតុណា មិគរាជ ឈ្មោះមនោជៈ ជាសំឡាញ់​របស់​អញ ត្រូវគេសម្លាប់​ដោយពិត (ដោយ​ហេតុនោះ)។

[២៧៦] បើដូច្នោះ មានតែអញនឹងចៀសចេញ ទៅកាន់ព្រៃជា​ទីពឹងតាម​សេចក្តី​សប្បាយ ក្នុងពេល​ឥឡូវនេះ សត្វស្លាប់​បែបនេះ នឹងយកធ្វើ​ជាសំឡាញ់​មិនកើត កាលបើ​អញរស់នៅ គង់បាន​សំឡាញ់​ទៀត។

[២៧៧] (មាតាបិតា បងប្អូនស្រី ប្រពន្ធ ពោលគាថាទាំង ៤ នេះថា) បុគ្គល​ដែល​សេពគប់​ជាមួយ​នឹងជនបាប មិនបាន​សេចក្តីសុខ​ដ៏ទៀងទាត់​ឡើយ អ្នកចូរមើល​សីហៈ ឈ្មោះ​មនោជៈ កំពុងដេក (ស្លាប់នេះ ព្រោះតែ​ជឿតាម) ពាក្យ​ប្រៀនប្រដៅ​របស់​ចចក​ឈ្មោះ​គិរិយៈ។

[២៧៨] មាតា មិនបានរីករាយជាមួយនឹងកូន ព្រោះតែ​គប់រកសំឡាញ់​អាក្រក់ អ្នក​ចូរមើល​សីហៈ​ឈ្មោះ​មនោជៈ ដេកត្រាំ​នៅក្នុងឈាម​របស់ខ្លួន។

[២៧៩] សត្វណាមិនធ្វើតាមពាក្យនៃជនទាំងឡាយ​អ្នកប្រាថ្នា​នូវសេចក្តី​ចំរើន អ្នក​ឃើញនូវ​ប្រយោជន៍ (ទៅក្នុង​អនាគត) សត្វនោះ​រមែង​ដល់ (នូវសេចក្តីទុក្ខ) យ៉ាងនេះផង តែង​ចួបប្រទះ​នូវទោស​ដ៏លាមក​ក្រៃលែង​ផង។

[២៨០] បុគ្គលដ៏ឧត្តមណា សេពគប់នឹងអធម្មជន (ជនដ៏លាមក) បុគ្គលនោះ អាក្រក់​ក្រៃលែង​ជាងអធម្មជន​នោះទៅ​ទៀត យ៉ាងនេះ អ្នកចូរ​មើលនូវ​សេ្តចនៃម្រឹគ​ដ៏ឧត្តម ដែល​សេពគប់​នឹង​អធម្មជន ត្រូវកំឡាំង​នៃព្រួញ​ដ៏ប្រសើរ មុត​ហើយ។

[២៨១] (ព្រះសាសា្ត ទ្រង់ត្រាស់នូវអភិសម្ពុទ្ធគាថា ក្រោយ​បំផុតថា) បុរស​អ្នក​គប់រក​នូវជន​ថោកទាប រមែង​សាបសូន្យ បុគ្គលគប់​រកនូវ​ជនស្មើ ៗ គ្នា រមែង​មិន​សាបសូន្យ ក្នុង​កាលណា​ឡើយ គប់រកនូវ​ជនដែល​ប្រសើរជាង រមែង​ចំរើន​ឆាប់រួសរាន់ ព្រោះហេតុ​នោះ បុគ្គល​គួរតែ​គប់រក​នូវបុគ្គល​ដែលប្រសើរ​ជាងខ្លួន។

ចប់ មនោជជាតក ទី២។

សុតនជាតក ទី៣

(៣៩៨. សុតនុជាតកំ (៧-១-៣))

[២៨២] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ស្តេចបានបញ្ជូនភត្ត ដែលលាយ​ដោយសាច់​ដ៏ស្អាត មកឲ្យ​អ្នក ម្នាលទេវតា​អ្នកអាស្រ័យ​នៅលើដើម​ជ្រៃក្រឹម អ្នកចូរ​ចេញមក ចូរ​បរិភោគ​ចុះ។

[២៨៣] (យក្ខ ពោលថា) នែមាណព អ្នកចូរមក ចូរអ្នកយក​បាយ ព្រមទាំង​សម្ល​ដាក់​ចុះមក ម្នាលមាណព អ្នកនឹងបាន​ជាចំណី (នៃយើង) អ្នកទាំង​ពីរនឹងបាន​ជាចំណី។

[២៨៤] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលយក្ខ អ្នកនឹងលះបង់​នូវ​ប្រយោជន៍​ធំ ព្រោះតែ​ហេតុ​បន្តិច​បន្តួច ពួកជន​អ្នករង្កៀស​នឹងសេចក្តី​ស្លាប់ នឹងលែង​យកអាហារ​មកឲ្យ​អ្នកទៀត​ហើយ។

[២៨៥] ម្នាលយក្ខ អ្នកនឹងបាននូវនិច្ចភត្តដ៏ស្អាតថ្លៃថ្លា ប្រកបដោយ​រសដ៏ឧត្តម កាលបើ​អ្នកទំពា​ស៊ីយើង​ហើយ ជនអ្នក​នាំយកអាហារ​មកឲ្យអ្នក មុខជា​មិនងាយ​នឹងរកបាន ក្នុងទីនេះ​ទៀតឡើយ។

[២៨៦] (យក្ខមានចិត្តជ្រះថ្លាហើយ បានពោលថា) ម្នាល​សុតនមាណព អ្នកនិយាយ (បែប​នេះ) ជាប្រយោជន៍​ដល់ខ្ញុំមែន​ហើយ ខ្ញុំព្រមបើក​លែងអ្នកទៅ​ហើយ ចូរអ្នក​ចួប​នឹងមាតា​ដោយ​សួស្តីចុះ។

[២៨៧] ម្នាលមាណព ចូរអ្នកកាន់យកព្រះខាន់ ឆ័ត្រ និង​ភាជន៍ទៅចុះ សូម​ឲ្យមាតា​របស់​អ្នក ឃើញអ្នក​ដោយសួស្តី អ្នកសោត​ក៏ចូរទៅចួប​នឹងមាតាចុះ។

[២៨៨] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលយក្ខ កាលបើយ៉ាងនេះ សូមឲ្យអ្នកបាន​សេចក្តីសុខ ព្រម​ទំាងពួក​ញាតិទាំង​អស់ ទ្រព្យក៏ខ្ញុំបាន​ហើយ ទាំងព្រះឱង្ការ របស់​ព្រះរាជា ខ្ញុំបាន​ធ្វើរួច​ហើយ។

ចប់ សុតនជាតក ទី៣។

មាតុបោសកគិជ្ឈជាតក ទី៤

(៣៩៩. មាតុបោសកគិជ្ឈជាតកំ (៧-១-៤))

[២៨៩] (ត្មាតពោធិសត្វ ពោលថា) មាតាបិតាទាំងនោះចាស់ អាស្រ័យនៅឰដ៏ច្រក​នៃភ្នំ នឹងធ្វើ​ដូចម្តចហ្ន៎ អាត្មាអញ​ជាប់អន្ទាក់ លុះអំណាច​នេសាទបុត្ត ឈ្មោះ​និលិយៈ​ហើយ។

[២៩០] (នេសាទបុត្ត ពោលថា) ម្នាលត្មាត ហេតុដូចម្តេច ក៏បាន​ជាអ្នក​ខ្សឹកខ្សួល ការខ្សឹកខ្សួល​របស់អ្នក​ដូចម្តេចហ្ន៎ បក្សីចេះ​និយាយ​សំដីមនុស្ស យើងមិន​ដែលឮ មិនដែល​ឃើញសោះ​ឡើយ។

[២៩១] (ពោធិសត្វ ពោលថា) យើងចិញ្ចឹមមាតាបិតាចាស់ អាស្រ័យ​នៅ​ឰដ៏​ច្រកនៃភ្នំ យើងលុះ​ក្នុងអំណាច​អ្នក​ហើយ មាតាបិតា​ទាំងនោះ នឹងធ្វើ​ដូចម្តេចហ្ន៎។

[២៩២] (នេសាទបុត្ត ពោលថា) ក្រែងត្មាត រមែង​មើលឃើញ​សាកសព ចម្ងាយ ១០០ យោជន៍ បាន​ឬ ចុះហេតុអ្វី បាន​ជាអ្នកមក​ជាប់លប់ និងអន្ទាក់ ក៏មិនភ្ញាក់​ខ្លួនសោះ។

[២៩៣] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ពេលណាដែលមានសេចក្តី​វិនាស (មកដល់) ពេលនោះ សត្វ​ដែលនឹង​អស់ជីវិត បើទុក​ជាមក​ជាប់លប់ និងអន្ទាក់ ក៏គង់​មិនអាច​ភ្ញាក់ខ្លួនបាន។

[២៩៤] (នេសាទបុត្ត ពោលថា) អ្នកចូរទៅចិញ្ចឹមមាតាបិតា​ចាស់ជរា ដែល​អាស្រ័យ​នៅឰដ៏​ច្រកនៃភ្នំចុះ យើងបាន​បើកលែងអ្នក​ហើយ ចូរអ្នកទៅ​ចួបនឹងពួក​ញាតិសន្តាន ដោយ​សួស្តីចុះ។

[២៩៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលព្រាន អ្នកចូររីករាយជាមួយនឹង​ពួកញាតិ​ទាំងអស់ យ៉ាង​នេះចុះ យើងនឹង​ចិញ្ចឹមមាតា​បិតាចាស់ ដែលអាស្រ័យ​នៅឰដ៏​ច្រក​នៃភ្នំ។

ចប់ មាតុបោសកគិជ្ឈជាតក ទី៤។

ទព្វបុប្ផជាតក ទី៥

(៤០០. ទព្ភបុប្ផជាតកំ (៧-១-៥))

[២៩៦] (ភេដែលត្រាច់ទៅក្នុងទឹកជ្រៅ ពោលថា) ម្នាលសំឡាញ់ អ្នកត្រាច់​ទៅតាម​ឆ្នេរដ៏ចំរើន សូមអ្នកស្ទុះ​មកជួយខ្ញុំ ខ្ញុំចាប់បាន​ត្រីធំ វានំាខ្ញុំទៅ ដោយ​កំឡាំង​ដ៏ខ្លាំង។

[២៩៧] (ភេត្រាច់ទៅតាមឆ្នេរក្រៅនេះ ពោលថា) ម្នាលអ្នកត្រាច់​ទៅក្នុងទឹក​ជ្រៅ​ដ៏ចំរើន អ្នកចូរចាប់​ដោយកំឡាំង​យ៉ាងមាំ ខ្ញុំនឹងជួយយោង​យកត្រីនោះ ដូច​គ្រុឌដែល​ស្រង់ឡើង​នូវពស់។

[២៩៨] (ភេទាំងពីរឃើញចចកហើយ ពោលថា) ម្នាលចចក​ទព្វបុប្ផៈ ចូរ​អ្នកស្តាប់​ពាក្យ​យើង វិវាទកើតដល់​យើង​ហើយ ម្នាលសំឡាញ់ អ្នកចូរ​រម្ងាប់នូវ​ជំលោះ ឲ្យវិវាទ (របស់យើង) ស្ងប់​រម្ងាប់​ទៅ។

[២៩៩] (ចចក ពោលថា) កាលពីដើម យើងជាអ្នកឋិត​នៅក្នុង​តំណែង​ជម្រះក្តី បាន​កាត់ក្តី​ឲ្យគេជា​ច្រើនមក​ហើយ ម្នាលសំឡាញ់ យើងនឹងរម្ងាប់​នូវជំលោះ (របស់​អ្នក​ទាំងឡាយ) សូមឲ្យវិវាទ (របស់អ្នក​ទាំងឡាយ) ស្ងប់រម្ងាប់​ទៅ។

[៣០០] ម្នាលភេអ្នកត្រាច់ទៅតាមឆ្នេរ (អ្នកត្រូវបាន) កន្ទុយ ភេដែល​ត្រាច់ទៅ​ក្នុង​ទឹកជ្រៅ (ត្រូវបាន) ក្បាល ដុំជាកណ្តាល​ក្រៅអំពី​ចំណែក​ពីរនេះ ត្រូវបាន (យើង) អ្នកឋិត​នៅក្នុង​តំណែង​ជម្រះក្តី។

[៣០១] (ភេទាំងពីរ ត្អូញថា) ប្រសិនបើ​យើងកុំទាស់គ្នា (ត្រីនេះ) នឹងបាន​ជា​អាហារ​អស់កាល​ដ៏យូរ ចចកពាំ​យកត្រីឆ្ពិន ឥតក្បាល​ឥតកន្ទុយ​ទៅព្រងើយ។

[៣០២] (មេចចក ពោលថា) ខត្តិយរាជ បាន​នូវរាជសម្បត្តិ​ហើយរីករាយ យ៉ាង​ណាមិញ ក្នុងថ្ងៃនេះ ខ្ញុំឃើញប្តី​ដែលមាន​មុខរីក​ហើយ ក៏មាន​ចិត្តរីករាយ យ៉ាងនោះ​ដែរ។

[៣០៣] អ្នកជាសត្វកើតលើគោកទេ ម្តេចក៏ចាប់ត្រី​ក្នុងទឹកបាន ម្នាលសំឡាញ់ ខ្ញុំសួរ​ហើយ សូមអ្នកប្រាប់ អ្នកចាប់ (ត្រី) បាន​ដោយហេតុ​ដូចម្តេច។

[៣០៤] (ចចក ពោលថា) សត្វទាំងឡាយស្គាំងស្គម ព្រោះតែការ​ទាស់ទែងគ្នា ការអស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ ក៏ព្រោះ​តែទាស់ទែង​គ្នាដែរ ភេ (ទាំងពីរ) សាបសូន្យ (ចាកត្រី) ព្រោះតែ​ទាស់ទែង​គ្នា នែនាង​មាយាវី នាងចូរ​បរិភោគនូវ​ត្រីឆ្ពិនចុះ។

[៣០៥] (អភិសម្ពុទ្ធគាថា) ក្នុងទីណា វិវាទកើតឡើង​ក្នុងពួកមនុស្ស (មនុស្ស​ទាំងឡាយ) រមែង​ស្ទុះស្ទា​ទៅពឹង​ចៅក្រម​អ្នកកាត់ក្តី ដ្បិត​ចៅក្រមនោះ ជាអ្នក​ដឹកនាំ​មនុស្ស​ទាំងនោះ មនុស្ស​ទាំងនោះ រមែង​សាបសូន្យ​ចាកទ្រព្យ (របស់ខ្លួន) ក្នុងទីនោះ ឃ្លាំង​ព្រះរាជា រមែង​ចំរើន ក៏យ៉ាង​នោះដែរ។

ចប់ ទព្វបុប្ផជាតក ទី៥។

ទសណ្ណកជាតក ទី៦

(៤០១. បណ្ណកជាតកំ (៧-១-៦))

[៣០៦] (ព្រះរាជា ទ្រង់សួរអាមាត្យឈ្មោះអាយុរៈថា) បុរស​លេបដាវ​មានមុខ​ដ៏មុត ដែលកើត​ក្នុងដែន​ឈ្មោះ​ទសណ្ណកៈ ជាដាវ​ផឹកឈាមឆ្អែត​ហើយ ក្នុងកណ្តាល​បរិស័ទ ចុះ​អំពើអ្វី ដែលគេ​ធ្វើបាន​ដោយកម្រ ជាងកិរិយា​លេបនូវដាវ​នោះទៅ​ទៀត ខ្ញុំសួរ​ហើយ អ្នកចូរ​ប្រាប់នូវ​ហេតុដទៃ ដែលគេ​ធ្វើបាន​ដោយកម្រនោះ។

[៣០៧] (អាយុរាមាត្យ ពោលថា) បុរសលេបដាវ​ដែលផឹកឈាមឆ្អែត​ហើយ ព្រោះតែ​លោភៈ បើបុគ្គល​ណា ពោលថា យើង​នឹងឲ្យ (នូវវត្ថុនោះ​ដល់អ្នក) ដូច្នេះ ពាក្យរបស់​បុគ្គល​នោះ ពិបាកធ្វើ​ក្រៃលែង ជាង​ការលេបដាវ​នោះទៅ​ទៀត បពិត្រ​ព្រះមាគធរាជ ហេតុ​ដទៃ​ទាំងអស់ (ក្រៅអំពី​ពាក្យនេះ) គេធ្វើបាន​ដោយងាយ​ទេ សូមព្រះអង្គ​ទ្រង់ជ្រាប យ៉ាងនេះ​ចុះ។

[៣០៨] (ព្រះរាជា ទ្រង់ចរចាជាមួយនឹងបុក្កុសាមាត្យថា) អាយុរបណ្ឌិត ជាអ្នកឈ្លាស​វៃ​ក្នុងធម៌ បាន​ដោះស្រាយ​នូវសេចក្តី​នៃប្រស្នា ឥឡូវនេះ យើងនឹង​សាកសួរ ចំពោះ​បុក្កុសបណ្ឌិត​វិញ អំពើអ្វី​ដែលបុគ្គល​ធ្វើបាន​ដោយកម្រ ជាងពាក្យនោះ​ទៅ​ទៀត យើងសួរ​ហើយ អ្នកចូរ​ប្រាប់នូវ​ហេតុដទៃ ដែលបុគ្គល​ធ្វើបាន​ដោយកម្រ​នោះ (ដល់យើង)។

[៣០៩] (បុក្កុសបណ្ឌិត ពោលថា) ពួកមនុស្សរស់នៅ (ព្រោះអាស្រ័យ) នូវវាចា​ឥតផល ជាសំដី​ដែលគេ​ពោលឥត​អង្គឺមាន​ឡើយ បុគ្គលណា បាន​ឲ្យ (ពាក្យប្តេជ្ញា) ​ហើយក៏បាន​កាត់ផ្តាច់​ចោល (នូវលោភៈ) ពាក្យប្តេជ្ញា​នោះ ជាការធ្វើ​ដោយលំបាក ជាងការ​លេបដាវ និងជាង​ពាក្យនោះ​ទៅទៀត បពិត្រ​ព្រះបាទ​មាគធរាជ ហេតុដទៃ​ទាំងអស់ គេធ្វើបាន​ដោយ​ងាយទេ សូមព្រះអង្គ​ទ្រង់ជ្រាប​យ៉ាងនេះចុះ។

[៣១០] (ព្រះរាជា ទ្រង់សួរសេនកបណ្ឌិតថា) បុក្កុសបណ្ឌិត ជាអ្នកឈ្លាសវៃ​ក្នុងធម៌ បាន​ឆ្លើយនូវ​សេចក្តី​នៃប្រស្នារួច​ហើយ ឥឡូវនេះ យើងនឹង​សួរចំពោះ​សេនកបណ្ឌិត អ្វីអេះ ដែល​បុគ្គលធ្វើបាន​ដោយលំបាក ជាងពាក្យ​ប្តេជ្ញានោះ​ទៅទៀត យើងសួរ​ហើយ អ្នកចូរ​ប្រាប់នូវ​ហេតុដទៃ ដែលបុគ្គល​ធ្វើបាន​ដោយលំបាក​នោះ (ដល់យើង)។

[៣១១] (សេនកបណ្ឌិត ពោលថា) បុរសគួរឲ្យនូវទាន ទោះបីតិចក្តី ច្រើនក្តី បើបុគ្គល​ណាបាន​ឲ្យ​ហើយ មិនក្តៅ​ក្រហាយ​ស្តាយក្រោយ អំពើនោះ ជាការធ្វើ​បាន​ដោយ​លំបាក ជាងការ​លេបដាវ​ជាដើម​នោះទៅ​ទៀត បពិត្រ​ព្រះបាទ​មាគធរាជ ហេតុ​ដទៃទាំង​អស់ គេធ្វើបាន​ដោយងាយ​ទេ សូមព្រះអង្គ​ទ្រង់ជ្រាប​យ៉ាងនេះចុះ។

[៣១២] (ព្រះរាជា សរសើរពោធិសត្វ ហើយពោល​គាថា​ទីបំផុតថា) អាយុរបណ្ឌិត បាន​ឆ្លើយប្រស្នារួច​ហើយ ទាំង​បុក្កុសបុរស​ក៏ដូចគ្នា សេនកបណ្ឌិត និយាយ​ដោះ​ស្រាយ​ប្រស្នា​ទាំងអស់ តាមសមគួរ។

ចប់ ទសណ្ណកជាតក ទី៦។

សេនកជាតក ទី៧

(៤០២. សត្តុភស្តជាតកំ (៧-១-៧))

[៣១៣] (សេនកបណ្ឌិតពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកមានចិត្តក្រឡក មានចក្ខុន្ទ្រិយ​កម្រើក ដំណក់ទឹកហូរ​ចេញអំពីភ្នែក​របស់អ្នក ម្នាលព្រាហ្មណ៍ អ្នកបាត់​របស់អ្វី ឬក៏​អ្នកប្រាថា្ន​ចង់បាន​របស់អ្វី បាន​ជាមកក្នុង​ទីនេះ ចូរអ្នកប្រាប់​មកមើល។

[៣១៤] (ព្រាហ្មណ៍ ពោលថា) យក្ខពោលថា កាលបើខ្ញុំទៅដល់ (ផ្ទះ) ក្នុងថ្ងៃនេះ ប្រពន្ធ (របស់ខ្ញុំ) នឹងស្លាប់ កាលបើខ្ញុំ​ទៅមិនដល់ (ផ្ទះ) ទេ ខ្ញុំនឹងស្លាប់ ដោយ​សេចក្តី​ទុក្ខនេះ បាន​ជាខ្ញុំ​រន្ធត់ចិត្ត បពិត្រ​សេនកៈ សូមលោកប្រាប់​សេចក្តីនេះ​ដល់ខ្ញុំ។

[៣១៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) យើងរិះគិតនូវហេតុ​ច្រើនយ៉ាង បណ្តាហេតុ​ទាំងនោះ យើងនឹង​ប្រាប់ហេតុ​ណាមួយ ហេតុនោះ​ឯង ជារបស់ពិត មា្នលព្រាហ្មណ៍ យើង​យល់ថា អ្នកមិនបាន​ដឹងទេ មានពស់វែក​លូនចូល​ក្នុងទៃសដូវ។

[៣១៦] (ពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកចូរយកដំបង​គោះទៃមើល អ្នកចូរ​មើលពស់ ដែលមាន​អណ្តាតពីរ ហៀរទឹកមាត់​ចេញមក អ្នកចូរ​កាត់បង់​នូវសេចក្តី​សង្ស័យផង នូវ​សេចក្តី​ងឿងឆ្ងល់ផង ក្នុងថ្ងៃនេះ អ្នកចូរ​មើលពស់ អ្នកចូរ​ទំលាក់ទៃ​ចោលទៅ។

[៣១៧] (ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ព្រាហ្មណ៍នោះ មានសភាព​តក់ស្លុត ក្នុងកណ្តាល​បរិស័ទ ហើយក៏​បោះទៃនៃ​សដូវចោល ទើបពស់​ជាសត្វ​អាសីពិស លូនទៅ​ដោយទ្រូង មាន​តេជះក្លា ក៏បើក​ពពារ​លូនចេញមក។

[៣១៨] (ព្រាហ្មណ៍ ពោលថា) ព្រះរាជាជនកៈអង្គណា បាន​ជួបនឹង​សេនកបណ្ឌិត អ្នកមាន​ប្រាជ្ញាឆើត ព្រះរាជាជនកៈ (អង្គនោះ) ឈ្មោះថា មានលាភបាន​ហើយ​ដោយប្រពៃ (ព្រាហ្មណ៍​លុះសរសើរ​ព្រះរាជា​ហើយ ក៏សរសើរ​ពោធិសត្វថា) បពិត្រ​ព្រាហ្មណ៍​អ្នកមាន​ធម៌​កំបាំង (ញេយ្យធម៌) បើក​ហើយ ជាអ្នកឃើញនូវ​ធម៌ទាំងអស់ឬ បាន​ជាញាណ​របស់អ្នក​គួរ​ស្ញប់ស្ញែង​ម្ល៉េះ ខ្ញុំមាន​កហាបណៈ​ប្រាំពីរ​រយនេះ សូមអ្នក​យកទាំង​អស់ចុះ ខ្ញុំជូនអ្នក ដ្បិត​ខ្ញុំបាន​ជីវិតក្នុង​ថ្ងៃនេះ ដោយសារអ្នក មិនតែ​ប៉ុណ្ណោះ​សោត ថែមទាំង​អ្នកបាន​ធ្វើសួស្តី ដល់​ភរិយា (របស់ខ្ញុំ) ទៀតផង។

[៣១៩] (ពោធិសត្វ ពោលថា) បណ្ឌិតទាំងឡាយ មិនបាន​ទទួលយក​រង្វាន់ដោយ​ពោល​គាថាទាំងឡាយ​ដ៏វិចិត្រ​ទេ ម្នាលព្រាហ្មណ៍ (ជនទាំងឡាយ) ឲ្យទ្រព្យអំពី​បាទមូល​របស់​យើងនេះ ដល់អ្នក អ្នកចូរយក ហើយចូរទៅ​កាន់លំនៅ​របស់ខ្លួនចុះ។

ចប់ សេនកជាតក ទី៧។

អដ្ឋិសេនជាតក ទី៨

(៤០៣. អដ្ឋិសេនកជាតកំ (៧-១-៨))

[៣២០] (ព្រះបាទពារាណសី សួរពោធិសត្វថា) បពិត្រតាបស ព្រះនាមអដ្ឋិសេនៈ ខ្ញុំមិនដែល​ស្គាល់ពួក​ស្មូមណា ពួកស្មូមនោះ ប្រជុំគ្នា​មករកខ្ញុំ ហើយសូម (នូវវត្ថុ​ដែល​ខ្លួន​ត្រូវការ) ហេតុអ្វីក៏​លោកមិន​សូមខ្ញុំ។

[៣២១] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលអ្នកសូម រមែង​មិនជាទីស្រឡាញ់ (នៃអ្នក​ឲ្យ) បុគ្គលអ្នក​មិនឲ្យនូវ​របស់ដែល​គេសូម រមែង​មិនជាទី​ស្រឡាញ់ (នៃស្មូម) ព្រោះហេតុនោះ បាន​ជាអាត្មា​មិនសូម​មហារាជ កុំឲ្យមហារាជ​ស្អប់អាត្មាឡើយ។

[៣២២] (ព្រះរាជា ត្រាស់ថា) សមណព្រាហ្មណ៍ណា រស់ដោយ​ការសូម តែមិនសូម​វត្ថុដែល​ខ្លួនត្រូវសូម ក្នុងកាលគួរ (សមណ​ព្រាហ្មណ៍នោះ) ឈ្មោះថា ញុំាង​បុគ្គលដទៃ ឲ្យខូច​បុណ្យផង ឈ្មោះថា​មិនបាន​រស់ស្រួល ដោយខ្លួន​ឯងផង។

[៣២៣] សមណព្រាហ្មណ៍ណា រស់ដោយការសូម ​ហើយសូមនូវវត្ថុ​ដែលខ្លួន​ត្រូវការ​សូម ក្នុងកាលគួរ (សមណ​ព្រាហ្មណ៍នោះ) ឈ្មោះថា ញុំាងបុគ្គលដទៃ​ឲ្យបាន​បុណ្យផង ឈ្មោះថា រស់នៅស្រួល​ដោយខ្លួន​ឯងផង។

[៣២៤] បុគ្គលមានប្រាជ្ញាទាំងឡាយ ឃើញពួកស្មូមមកដល់​ហើយ មិនដែល​ប្រទូស្ត លោកជា​ព្រហ្មចារីបុគ្គល ជាទីស្រឡាញ់​នៃខ្ញុំ លោកប្រាថ្នា​របស់ណា ដែល​ត្រូវនិយាយ​សូម លោកចូរ​សូមចុះ។

[៣២៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលមានប្រាជ្ញាទាំងឡាយ មិនដែលសូមទេ ស្រេចតែ​នឹង (ឧបដ្ឋាក) អ្នកមាន​ប្រាជ្ញា គួរដឹង (ខ្លួនឯងចុះ) ពួកអរិយៈ គ្រាន់​តែឈរ​ឧទ្ទិសស្ងៀម ៗ ប៉ុណ្ណោះ នុ៎ះជាការ​សូម​របស់ពួកអរិយៈ។

[៣២៦] (ព្រះរាជា ពោលថា) បពិត្រព្រាហ្មណ៍ ខ្ញុំសូមប្រគេនមេគោ​មានសម្បុរ​ក្រហម ១ ពាន់ ព្រមទាំង​គោឈ្មោល ដល់លោកម្ចាស់ ដ្បិតថា បុគ្គលមាន​មារយាទ​ដ៏ប្រសើរ បាន​ស្តាប់​គាថារបស់​លោក ដែលប្រកប​ដោយធម៌​ហើយ មិន​ឲ្យដល់បុគ្គល​មានអាចារៈ​ដ៏ប្រសើរ (ដូចគ្នា) ដូចម្តេច​បាន។

ចប់ អដ្ឋិសេនជាតក ទី៨។

កបិជាតក ទី៩

(៤០៤. កបិជាតកំ (៧-១-៩))

[៣២៧] (ពានរពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលមានពៀរ អាស្រ័យនៅ​ក្នុងទីណា បណ្ឌិត​មិនគប្បី​នៅក្នុង​ទីនោះទេ (ព្រោះ) នៅក្នុងពួក​បុគ្គល​មានពៀរ មួយយប់ក្តី ពីរយប់ក្តី ជាទុក្ខ។

[៣២៨] បុគ្គលអ្នកមានចិត្តស្រាល គប្បីជាសត្រូវដល់សត្វអ្នក​ប្រព្រឹត្ត​តាម សេចក្តី​មិន​ចំរើន​ដែលព្រាហ្មណ៍​ធ្វើ​ហើយ ដល់ហ្វូងស្វា ព្រោះហេតុ​តែស្វាមួយ។

[៣២៩] បុគ្គលល្ងង់ តែប្រកាន់ខ្លួនឯងថាជាបណ្ឌិត ហើយរក្សា​ពួកក្រុម ជាអ្នកលុះ​អំណាច​ចិត្តរបស់​ខ្លួន រមែង​ដេក (ស្លាប់) ដូចស្វា​នេះឯង។

[៣៣០] បុគ្គលល្ងង់មានកំឡាំង ជាអ្នករក្សាពួក​ក្រុម មិនប្រពៃទេ មិនមាន​សេចក្តី​ចំរើន​ដល់ពួក​ញាតិ ដូចទទាធា្នក់ មិនជា​ប្រយោជន៍​ដល់ពួក​សត្វស្លាប (ដែលជា​ញាតិ)។

[៣៣១] ឯបុគ្គលមានប្រាជា្ញ មានកំឡាំង រក្សាពួកក្រុមវិញ ទើបប្រពៃ រមែង​ចំរើន​ដល់ពួក​ញាតិ ដូចជាវាសវៈ​ទេវរាជ (ជាប្រយោជន៍) ដល់ពួកទេវតា​ក្នុងឋាន​ត្រៃត្រឹង្ស។

[៣៣២] បុគ្គលណាមួយឃើញថា ខ្លួនឯងមានសីលផង មានបញ្ញាផង មានសុតៈ​ផង (បុគ្គល​នោះ) តែងប្រព្រឹត្ត​ប្រយោជន៍​ដើម្បីខ្លួន និងអ្នក​ដទៃ​ទាំងពីរ។ ព្រោះហេតុនោះ អ្នកប្រាជ្ញ កាលបើ​គ្នេរគ្នាន់​មើលខ្លួន មានសីល មានបញ្ញា និងសុតៈ​ហើយ គប្បី​ថែរក្សា​ពួកក្រុម​ក៏បាន គប្បីប្រព្រឹត្ត​នៅតែម្នាក់​ឯងក៏បាន។

ចប់ កបិជាតក ទី៩។

ពកព្រហ្មជាតក ទី១០

(៤០៥. ពកជាតកំ (៧-១-១០))

[៣៣៣] (ពកព្រហ្ម ពោលថា) បពិត្រព្រះគោតម ពួកយើង ៧២ រូប មាន​អំពើជា​បុណ្យ ជាអ្នក​មានអំណាច​ប្រព្រឹត្តទៅ កន្លង​ផុតជាតិ និងជរាបាន នេះជា​ការដល់​នូវវេទ ជាកំណើត​ដ៏ប្រសើរ មានក្នុង​ទីបំផុត (របស់ពួកយើង) ពួកជន​ច្រើនរូប តែង​ប្រាថ្នា​ទីនេះ។

[៣៣៤] (ព្រះសាស្តា ត្រាស់ថា) នែពកៈ អ្នកសំគាល់ថា អាយុណា​ជាធម្មជាត​វែង អាយុ​នុ៎ះខ្លីទេ មិនមែន​វែងឡើយ ម្នាលព្រហ្ម តថាគត​ដឹងអាយុ​របស់អ្នក​មួយសែន​និរព្វុទៈ (ប៉ុណ្ណោះ​ឯង)។

[៣៣៥] (ពកព្រហ្ម ថា) បពិត្រព្រះមានព្រះភាគ ព្រះអង្គ​មានព្រះបន្ទូល​ថា តថាគត​ជាអ្នក​ឃើញមិន​មានទី​បំផុត កន្លងផុត​ស្រឡះ​នូវជាតិ និងជរាផង នូវសេចក្តី​សោកផង តើវ័ត និង​សីលវត្ត​របស់ខ្ញុំ ពីដើម​ដូចម្តេច​ខ្លះ សូមព្រះអង្គ​ប្រាប់នូវវ័ត និងសីលវត្ត ដែលខ្ញុំ​គួរដឹងនុ៎ះ ដល់ខ្ញុំ។

[៣៣៦] (ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ថា) អ្នកបានញុំាងពួក​មនុស្ស​ច្រើន ដែល​ស្រេកទឹក លំបាក​ដោយកំដៅថ្ងៃ ឲ្យផឹក​ហើយ នោះឯង ជាវត្តសមាទាន និង​សីលវត្ត របស់​អ្នក​ពីដើម តថាគត​រឭកឃើញ ដូចជា​បុគ្គល​ដេកលក់​ហើយ​ភ្ញាក់ឡើង។

[៣៣៧] អ្នកបានដោះលែងនូវពួកជនឈ្លើយ ដែលចោរចាប់​នំាយក​ទៅទៀប​ឆ្នេរ​នៃស្ទឹង​ឈ្មោះ​ឯណី​ នោះឯង ជាវត្ត​សមាទាន និង​សីលវត្ត​របស់​អ្នកពីដើម តថាគត​រឭក​ឃើញ ដូចជា​បុគ្គល​ដេកលក់​ហើយភ្ញាក់​ឡើង។

[៣៣៨] អ្នកបានគំរាមដោយកំឡាំង​ ហើយដោះលែង​នូវទូក​ដែល​នាគរាជ​អាក្រក់​បំរុង​នឹងពន្លិច​ចោល ក្នុងខ្សែនៃ​ទឹកស្ទឹង ព្រោះវា​ចង់ធ្វើ​មនុស្សឲ្យ​វិនាស នោះឯង ជាវត្តសមាទាន និង​សីលវត្ត​របស់អ្នក​ពីដើម តថាគត​រឭកឃើញ ដូចជា​បុគ្គល​ដេកលក់​ហើយ​ភ្ញាក់ឡើង។

[៣៣៩] តថាគតឈ្មោះកប្បៈ ធ្លាប់ជាកូនសិស្ស​របស់អ្នក តថាគតបាន​សំគាល់ថា អ្នកជា​បុគ្គល​មានប្រាជា្ញ មាន​វត្តប្រតិបត្តិ នោះឯង ជាវត្តសមាទាន និង​សីលវត្ត របស់​អ្នក​ពីដើម តថាគត​រឭកឃើញ​ ដូចជា​បុគ្គល​ដេកលក់​ហើយភ្ញាក់​ឡើង។

[៣៤០] (ពកព្រហ្ម ពោលថា) ព្រះអង្គជា្របច្បាស់នូវ​អាយុ​របស់​ខ្ញុំនុ៎ះ​ដោយ​ពិតផង ជ្រាបច្បាស់​នូវហេតុ​ដទៃផង ព្រះអង្គ​ជាព្រះពុទ្ធមែន នេះជា​អានុភាព​ដ៏រុងរឿង​របស់​ព្រះអង្គ​ ដែលញុំាង​ព្រហ្មលោក​ឲ្យភ្លឺរុងរឿង។

ចប់ ពកព្រហ្មជាតក ទី១០។

ចប់ កុក្កុវគ្គ ទី១។

ឧទ្ទាននៃជាតក ក្នុងកុក្កុវគ្គនោះគឺ

និយាយអំពីកំពូលដ៏ប្រសើរ ១ បំពង់ព្រួញដ៏ប្រសើរ ១ សុតនជាតក ១ ត្មាត ១ ត្រីឆ្ពិន ១ ដាវកើតក្នុងស្រុកទសណ្ណកៈ ១ សេនកបណ្ឌិត ១ យាចក ១ បុគ្គល​មានពៀរ ១ ពកព្រហ្ម ១ រួមត្រូវជា ១០។

គន្ធារវគ្គ ទី២

(២. គន្ធារវគ្គោ)

គន្ធារជាតក ទី១

(៤០៦. គន្ធារជាតកំ (៧-២-១))

[៣៤១] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកលះបង់នូវស្រុក​ចំណុះ ១ ពាន់ និងឃ្លំាង ១៦ ដ៏ពេញ​បរិបូណ៌ (ដោយទ្រព្យ) ធ្វើនូវ​ការសន្សំ​ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ។

[៣៤២] (វិទេហតាបស ពោលថា) អ្នកលះបង់នូវដែន​គន្ធារៈ ដែលជា​ដែនសម្បូណ៌​ដោយ​ទ្រព្យ និងទឹក ហើញចេញ​ផុតអំពីទី​ជាទីឲ្យ​នូវពាក្យ​ប្រៀនប្រដៅ (ដូចខ្ញុំដែរ) ឥឡូវនេះ (ហេតុអ្វី​ក៏មក) ប្រៀនប្រដៅ (យើង) ក្នុងព្រៃ​នេះ។

[៣៤៣] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលវិទេហៈ ខ្ញុំនិយាយ​ចំពោះ​តែធម៌ សភាវៈ​មិនមែន​ជាធម៌ មិនគាប់​ចិត្តខ្ញុំទេ កាលបើ​ខ្ញុំនិយាយ​ធម៌ បាបឥត​ប្រឡាក់​បាន​ទេ។

[៣៤៤] (វិទេហតាបស ពោលថា) បុគ្គលដទៃបាន​នូវសេចក្តី​ក្រោធ ព្រោះពាក្យ​ណានី​មួយ បណ្ឌិត​មិនគប្បី​ពោលនូវ​ពាក្យនោះ​ឡើយ បើទុក​ជាពាក្យ​មាន​ប្រយោជន៍​ដ៏ធំក៏​ដោយ។

[៣៤៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលទោះខឹងក៏ដោយ មិនខឹង​ក៏ដោយ ទោះ​រោយរាយ​ដូចអង្កាម​ក៏ដោយ កាលបើ​ខ្ញុំនិយាយ​ធម៌ បាបមិន​ប្រឡាក់​បាន​ទេ។

[៣៤៦] ប្រសិនបើប្រាជ្ញារបស់ខ្លួនក្តី វិន័យដែល​សិក្សា​ល្អក្តី មិនមានទេ ជន​ច្រើន​គ្នាតែង​ប្រព្រឹត្ត​ដូចជា​ក្របីខ្វាក់​ក្នុងព្រៃ។

[៣៤៧] មួយទៀត ជនពួកខ្លះ​ក្នុងលោកនេះ បាន​សិក្សាល្អ ក្នុង​អាចារប្បញ្ញត្តិ ព្រោះ​ហេតុ​នោះ (ធីរជន) អ្នកមាន​វិន័យ​ទូន្មាន​ហើយ រមែង​មានចិត្ត​តាំងមាំល្អ។

ចប់ គន្ធីរជាតក ទី១។

មហាកបិជាតក ទី២

(៤០៧. មហាកបិជាតកំ (៧-២-២))

[៣៤៨] (ព្រះរាជាពារាណសី ត្រាស់សួរថា) ម្នាលស្វាដ៏ប្រសើរ អ្នកបាន​ធ្វើខ្លួន​ឲ្យជាស្នួរ ​ហើយចម្លង (ពួកស្វា​ទាំងនេះ) ឲ្យឆ្លង​ទៅដល់​ទីសួស្តី តើអ្នកត្រូវជា​អ្វី​នឹងពួកស្វា​ទាំងនោះ ឯស្វា​ទាំងនោះ ត្រូវជាអ្វី​នឹងអ្នក។

[៣៤៩] (ស្តេចស្វាពោធិសត្វ ទូលតបថា) បពិត្រព្រះបាទ​អរិន្ទមៈ (អ្នក​បង្រ្កាបសត្រូវ) ខ្ញុំជា​ស្តេច ជាឥស្សរៈ​លើស្វា​ទាំងនោះ ជាអ្នក​គ្រប់គ្រង​ហ្វូងស្វា​ទាំងនោះ ដែលត្រូវ​សេចក្តី​សោក​គ្របសង្កត់ ជាអ្នក​ខ្លាចព្រះអង្គ។

[៣៥០] ខ្ញុំលោតខ្លួនអំពីឈើនេះ ទៅកាន់ទីប្រមាណ ១ រយជួរធ្នូ ដែលគេ​លើកឡើង ហើយចង​វល្លិផ្តៅ​ដ៏មាំ ត្រង់សរីរៈ​ជាខាងក្រោយ​នៃជើង (ចង្កេះ)។

[៣៥១] ខ្ញុំលោតទៅកាន់ដើមឈើ​ដោយខ្យល់ ដូចជា​ពពក​ដែល​ខ្យល់ផ្តាច់​ហើយ ខ្ញុំនោះ​ទៅមិនដល់ ក៏លូកដៃ​ទៅចាប់មែក (នៃឈើ) ឰដ៏អាកាសប្បទេស​នោះ។

[៣៥២] ពួកស្វាលើកជើងជាន់លើខ្ញុំនោះ ដែលដេកសន្ធឹង​ដូចខ្សែចាប៉ី ​ដោយមែកឈើ​ផង ដោយ​វល្លិផ្តៅផង ហើយនាំ​គ្នាទៅដោយ​សួស្តី។

[៣៥៣] ខ្ញុំនោះមិនក្តៅក្រហាយនឹងការចង ខ្ញុំនឹងមិន​ក្តៅក្រហាយ​នឹងការសម្លា​ប់​ឡើយ (ព្រោះ) ខ្ញុំសោយរាជ្យ (ត្រួតត្រា) លើពួក​ស្វាណា សេចក្តីសុខ ខ្ញុំបាន​នំាមកឲ្យ​ពួកស្វានោះ​ហើយ។

[៣៥៤] បពិត្រព្រះបាទអរិន្ទមៈ នេះជាសេចក្តីប្រៀបធៀប​ចំពោះ​ព្រះអង្គ សូមព្រះអង្គ​ស្តាប់នូវ​ឱវាទ​នោះ ខត្តិយរាជ​មានប្រាជា្ញ ត្រូវផ្តល់​សេចក្ដីសុខ​ដល់ពួក​ជនទាំងអស់ គឺអ្នក​ដែនផង យាន (វាហនៈ​សម្រាប់ទឹម) ផង ពលថ្មើរជើង​ផង អ្នកនិគមផង។

ចប់ មហាកបិជាតក ទី២។

កុម្ភការជាតក ទី៣

(៤០៨. កុម្ភការជាតកំ (៧-២-៣))

[៣៥៥] (ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ៤ អង្គ ពោលគាថាមួយ ៗ ថា) អាត្មាបាន​ឃើញដើមស្វាយ​ដុះលូតលាស់​ក្នុងកណ្តាល​ព្រៃ​ស្វាយ មានពណ៌ខៀវ មានផ្លែ អាត្មាឃើញ​ស្វាយនោះ​បាក់ខ្ទេចខ្ទី ព្រោះហេតុ​តែផ្លែ លុះឃើញ​ស្វាយនោះ​ហើយ ទើបអាត្មា​ប្រព្រឹត្តនូវ​ភិក្ខាចារ (ទៅបួស)។

[៣៥៦] នាងនារី (ម្នាក់) ពាក់កងជាវិការៈនៃកែវមណី ១ គូ ដ៏ស្អាត​រលោង ដែល​ជនអ្នក​ចេះធ្វើ​ឲ្យសម្រេច​ហើយ ឥតឮ​សូរសំឡេង (ទង្គិចគ្នា​ឡើយ) លុះដល់​អាស្រ័យ​យក​មកពាក់​ជាមួយគ្នា​នឹងកងទី ២ ក៏ (ទង្គិចគ្នា) ឮសូរសំឡេង អាត្មា​បាន​ឃើញនូវ​កងនោះ​ហើយ ទើបប្រព្រឹត្ត​នូវភិក្ខាចារ។

[៣៥៧] ពួកបក្សីច្រើនចោមរោម ដេញចឹកបក្សី ១ កំពុងពាំដុំសាច់ ​ព្រោះ​ហេតុតែ​អាហារ អាត្មាបាន​ឃើញបក្សីនោះ​ហើយ ទើបប្រព្រឹត្ត​នូវភិក្ខាចារ។

[៣៥៨] អាត្មាឃើញគោឧសភៈ (មួយ) កណ្តាលហ្វូង មានបូកជ្រួញ ៗ បរិបូណ៌​ដោយ​សម្បុរ និងកំឡាំង អាត្មាបាន​ឃើញ​គោឧសភៈ​នោះ ត្រូវគោឧសភៈ​ដទៃ បុះមុត (ធ្លាយពោះវៀន) ព្រោះហេតុ​តែកាម លុះបាន​ឃើញគោឧសភៈ​នោះ​ហើយ ទើប​ប្រព្រឹត្ត​នូវភិក្ខាចារ។

[៣៥៩] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ព្រះរាជារបស់អ្នក​ដែនកលិង្គៈ ព្រះនាម​ករណ្ឌកៈ ព្រះរាជា​របស់អ្នក​ដែនគន្ធារៈ ព្រះនាម​នគ្គជិ ព្រះរាជា​របស់អ្នក​ដែនវិទេហៈ ព្រះនាម​និមិរាជ ព្រះរាជា​របស់អ្នក​ដែនបញ្ចាលៈ ព្រះនាម​ទុម្មុខៈ ព្រះរាជា​ទាំង ៤ ព្រះអង្គ​នុ៎ះ លះបង់​នូវដែន​ទាំងឡាយ ជាអ្នក​ឥតកង្វល់ បួស​ហើយ។

[៣៦០] ព្រះរាជាទាំងអស់អង្គនេះ ប្រហែលគ្នានឹងវិសុទ្ធិទេវតា បាន​មកចួបគ្នា​ហើយ ព្រះរាជា​ទាំងនេះ (រុងរឿង​ដោយគុណ​ទាំងឡាយ មាន​សីលគុណ​ជាដើម) ដូចជាភ្លើង​ដែលភ្លឺ​រុងរឿង​ដូច្នោះឯង ម្នាលនាង​មានភក្រ្ត ចំណែក​ខាងបង ក៏នឹង​លះបង់នូវ​កាម​ទាំងឡាយ ជាចំណែក​ដែលខ្លួន​នឿយណាយ​ហើយ ប្រព្រឹត្ត​តែម្នាក់ឯង។

[៣៦១] (ភរិយានោះ ពោលថា) កាលនេះ ជាកាលគួរ (នឹងបួស​ហើយ) ឥត​មាន​កាលដទៃ​ទៀតឡើយ (ព្រោះ) ដល់ទៅ​ពេលក្រោយ បុគ្គលជា​អ្នកប្រៀន​ប្រដៅខ្ញុំ មិនមានទេ បពិត្រ​អ្នកមានភក្រ្ត ខ្ញុំនឹង​ប្រព្រឹត្តតែ​ម្នាក់ឯង ដូចជា​មេបក្សី​ដែលរួច​អំពីដៃ​នៃបុរស។

[៣៦២] (ព្រះមហាសត្វ ពោលថា ទារកទាំងឡាយនោះ) ស្គាល់បាយឆៅ បាយឆ្អិន ទាំងស្គាល់​បាយប្រៃ និងបាយសាប​ហើយ លុះយើង​ឃើញកិរិយា​របស់ទារកនោះ​ហើយ ទើបបួស នាងចូរប្រព្រឹត្ត​ស្វែងរកនូវ​ភិក្ខាចារចុះ យើងក៏នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ស្វែងរក​នូវភិក្ខាចារ​ដែរ។

ចប់ កុម្ភការជាតក ទី៣។

ទឡ្ហធម្មជាតក ទី៤

(៤០៩. ទឡ្ហធម្មជាតកំ (៧-២-៤))

[៣៦៣] (មេដំរីឈ្មោះ​ឱដ្ឋិព្យាធិ បានពោលនឹង​អាមាត្យ​ពោធិសត្វ​ថា) ខ្ញុំកាល​នាំទៅ (នូវកិច្ច) របស់​ព្រះបាទ​ទឡ្ហធម្មៈ នាំទៅនូវសរ (ដែលគេចង) ត្រង់ទ្រូង​ ហើយ​ត្រាច់ទៅ​ក្នុងទី​ចម្បាំង ដោយ​សេចក្តី​ប្រឹងប្រែង ក៏គង់ញុំាង​ព្រះអង្គ​ឲ្យសព្វ​ព្រះរាជហឫទ័យ​មិនបាន។

[៣៦៤] ព្រះរាជាមិនជា្របនូវសេចក្តីប្រឹងប្រែង​របស់​បុរស​ដែលខ្ញុំបាន​ធ្វើដោយពិត ទាំងការ​នំាសំបុត្រ​ចុះឡើង​ក្នុងសង្រ្គាម ក៏ខ្ញុំបាន​ធ្វើល្អ​ហើយ។

[៣៦៥] ខ្ញុំនោះជាអ្នកឥតផៅពង្ស ឥតទីពំនាក់ មុខជា​នឹងស្លាប់​មិនខាន ព្រោះ​ក្នុងពេល​នោះ ព្រះរាជាបាន​ទ្រង់ប្រទាន​ខ្ញុំ​ឲ្យជាអ្នក​នំានូវ​អាចម៍គោ​ដល់ស្មូនឆ្នាំង។

[៣៦៦] (ពោធិសត្វទូលព្រះរាជាថា) បុរសប្រាថា្ន (ប្រយោជន៍) ដរាបណា រមែង​គប់រក (នឹងគេ) ដរាបនោះ ជនទាំង​ឡាយ រមែង​លះបង់​ចោលគេ​ក្នុងពេល​ដែល​គេសាបសូន្យ​ចាក​សេចក្តី​ចំរើន​ដូចជា​ក្ស័ត្រ (លះបង់​ចោល) នូវមេដំរី ឈ្មោះ​ឱដ្ឋិព្យាធិ​នោះ។

[៣៦៧] បុគ្គលណា នឹកមិនឃើញនូវអំពើល្អ​ដែលអ្នក​ដទៃធ្វើ​ហើយ និងប្រយោជន៍​ដែលអ្នក​ដទៃធ្វើ​ហើយ (ដល់ខ្លួន) ក្នុងកាលមុន ប្រយោជន៍​ទាំងឡាយ ដែលបុគ្គល​នោះ​ប្រាថ្នា រមែង​សាបសូន្យ។

[៣៦៨] បុគ្គលណានឹកឃើញនូវអំពើល្អ​ដែលអ្នកដទៃធ្វើ​ហើយ និងប្រយោជន៍​ដែលអ្នក​ដទៃធ្វើ​ហើយ (ដល់ខ្លួន) ក្នុងកាលមុន ប្រយោជន៍​ទាំងឡាយណា ដែល​បុគ្គល​នោះប្រាថ្នា​ហើយ រមែង​ចំរើន។

[៣៦៩] ព្រោះហេតុនោះ ខ្ញុំសូមនិយាយនឹងអ្នក​ទាំងឡាយ សូមសេចក្តីចំរើន (កើត​មាន) ដល់អ្នក​ទាំងឡាយ ដែលបាន​អញ្ជើញមក​ជួបជុំ​ក្នុងទីនេះ​ទាំង​អម្បាល​ម៉ាន អ្នកទាំង​អស់គ្នា ចូរជា​អ្នកដឹង​នូវ​ឧបការៈ​ដែលអ្នក​ដទៃបាន​ធ្វើ​ហើយ (ដល់ខ្លួន) អ្នក​ទាំងឡាយ​នឹងបាន​ឋិតនៅ​ក្នុងឋានសួគ៌​អស់កាល​យូរ។

ចប់ ទឡ្ហធម្មជាតក ទី៤។

សោមទត្តជាតក ទី៥

(៤១០. សោមទត្តជាតកំ (៧-២-៥))

[៣៧០] (តាបសយំទួញរកដំរីថា) កាលពីមុន ដំរីណា​មកអំពី​ចម្ងាយ ទទួល​អាត្មាអញ​ក្នុងព្រៃ (ឥឡូវនេះ) ដំរីឈ្មោះ​សោមទត្ត​នោះ ទៅក្នុងទីណា បាន​ជាបាត់ មិនឃើញមក។

[៣៧១] (តាបសនោះ ឃើញដំរីនោះដួលស្លាប់ ហើយពោលថា) ដំរីដេក​ស្លាប់នេះ គឺដំរី​នេះឯង ដំរីសោមទត្ត​ដួលដេក​លើផែនដី ដូចជា​ត្រួយជ្រៃ​ដែល​បុគ្គលក្តិច​ហើយ ដំរី (នោះ) មិនទាន់​ស្លាប់ទេហ្ន៎។

[៣៧២] (ខណៈនោះ សក្កទេវរាជពោលថា) លោកសោកស្តាយ​ដំរីណា ដែល​ស្លាប់​បាត់ទៅ​ហើយ ការសោក​ស្តាយដំរីនោះ មិនសមគួរ​ដល់លោក​ដែលចូល​មកកាន់ផ្នួស ជាសមណៈ​មានចិត្ត​រួចស្រឡះ​សោះឡើយ។

[៣៧៣] (តាបស ពោលថា) បពិត្រសក្កៈ សេចក្តីស្រឡាញ់ រមែង​កើតក្នុង​ហឫទ័យ​របស់​មនុស្សក្តី ម្រឹគក្តី ដោយសារ​ធ្លាប់នៅ​ជាមួយគ្នា អាត្មា​មិនអាច​មិនសោក​ស្តាយ​ដំរីនោះ​បាន​ឡើយ។

[៣៧៤] (សក្កទេវរាជពោលថា) សត្វទាំងឡាយណា យំទួញ​រៀបរាប់ សត្វ​ទាំងឡាយ​នោះ តែងយំរក​សត្វដែលស្លាប់​បាត់ទៅ​ហើយ ឬក៏សត្វ​ដែលបម្រុង​នឹង​ស្លាប់ នែឥសី ព្រោះ​ហេតុនោះ លោកកុំ​យំឡើយ ពួកសប្បុរស​ពោលថា ការយំ ជាធម្មជាត​ឥតអំពើទេ។

[៣៧៥] បពិត្រព្រហ្ម ប្រសិនបើបុគ្គលដែលស្លាប់ទៅកាន់​បរលោក​ហើយ គប្បី​រស់ឡើង​វិញ​ដោយការ​យំទួញ ពួកយើង​ទាំងអស់​ក៏គួរប្រជុំ​គ្នាយំរក​ពួកញាតិ​នៃគ្នា​នឹងគ្នាដែរ។

[៣៧៦] (តាបសពោលថា) អ្នកបានស្រោចខ្ញុំ​ដែលត្រូវភ្លើង គឺសេចក្តី​សោក កំពុង​ឆេះសព្វ ឲ្យត្រជាក់​ត្រជំ រំលត់នូវ​ក្រវល់​ក្រវាយ​ទាំងអស់បាន ដូចជា​បុគ្គល​យកទឹក​ស្រោចលត់​នូវភ្លើង​ដែលកំពុង​ឆេះនូវ​ឆ្នាំងខ្លាញ់។ អ្នកបាន​បន្ទោបង់​សេចក្តី​សោក ព្រោះកូន​របស់ខ្ញុំ ដែលត្រូវ​សេចក្តី​សោក​កំពុង​គ្របសង្កត់ ឈ្មោះថា​បាន​ដកចោល​នូវសរ គឺ​សេចក្តី​សោក​ដែល​អាស្រ័យ​នៅក្នុង​ហឫទ័យ​នៃខ្ញុំបាន។ បពិត្រ​វាសវៈ ខ្ញុំនោះ​ឈ្មោះថា មាន​សរដកចោល​ហើយ ប្រាសចាក​សេចក្តីសោក​ហើយ ឥតមាន​ចិត្តល្អក់ ខ្ញុំលែង​សោកស្តាយ លែងយំ ព្រោះបាន​ស្តាប់ (នូវពាក្យ​របស់អ្នក)។

ចប់ សោមទត្តជាតក ទី៥។

សុសីមជាតក ទី៦

(៤១១. សុសីមជាតកំ (៧-២-៦))

[៣៧៧] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលសុសីមៈ កាលពីដើម សក់​ទាំងឡាយ​ខ្មៅ ដុះ​លើក្បាល ជាប្រទេស​ដ៏សមគួរ ថ្ងែនេះ​អ្នកឃើញ​សក់ទាំងនោះ​ស​ហើយ ចូរ​ប្រព្រឹត្ត​ធម៌ចុះ (ព្រោះកាលនេះ) ជាកាលគួរ​ដល់​ព្រហ្មចរិយធម៌​ហើយ។

[៣៧៨] (អគ្គមហេសី ពោលថា) បពិត្រព្រះសម្មតិទេព សក់ស្កូវ​របស់ខ្ញុំ​មិនមែន​របស់​ព្រះអង្គ​ទេ ស្កូវក្បាល​របស់ខ្ញុំ ស្កូវត្បូង​របស់ខ្ញុំ​ទេតើ បពិត្រ​ព្រះរាជសេដ្ឋៈ ខ្ញុំនិយាយ​កុហកទេ ដោយ​បំណងថា អាត្មាអញ​នឹងធ្វើនូវ​សេចក្តីចំរើន (ដល់ខ្លួន) សូមព្រះអង្គ​ទ្រង់​ព្រះមេត្តា​ប្រោស អភ័យទោស​កំហុសម្តង (ដល់ខ្ញុំ)។

[៣៧៩] បពិត្រព្រះរាជា ព្រះអង្គនៅក្មេង ឋិតនៅក្នុង​បឋមវ័យ​នៅឡើយ មុខគួរ​ឲ្យ​អ្នកផង​ពិតពិល​រមិល​មើល ដូចជា​ទំពាំង (ខ្ចី មានសម្បុរ​ដ៏សិ្នទ្ធ) សូមទ្រង់​សោយរាជ្យ​ផង សូមទ្រង់​ទតខ្ញុំ​ព្រះអង្គ​ផង បពិត្រ​ព្រះជនិន្ទៈ សូមព្រះអង្គ​កុំស្ទុះ​ទៅតាម​កាលិកៈ​ឡើយ។1)

[៣៨០] (ពោធិសត្វ ពោលថា) យើងឃើញកុមារីក្រមុំ មានសម្បុរ​ស្បែកដ៏​ផូរផង់​ក្នុងខាង​ទាំងអស់ មានដង​ខ្លួនសមរម្យ ត្រង់ពាក់​កណ្តាលខ្លួន សណ្ឋិត​ដោយល្អ (កុមារីនោះ) ធ្វើដំណើរ​ញ៉ែងញ៉ង ដូចជា​វល្លិប្រេង មានស្លឹកខ្ចី (ដែលទន់ល្វន់) ​ហើយ​ប្រលោម​ពួកបុរស។

[៣៨១] លុះដល់សម័យខាងក្រោយមក យើងឃើញ​នារីនុ៎ះ កើតបាន ៨០ ឆ្នាំ ឬ ៩០ ឆ្នាំ អំពី​កំណើត កាន់ឈើ​ច្រត់ ញ័រទទ្រើត ត្រាច់ទៅ​កោង ៗ ដូចជា​បង្កង់ផ្ទះ។

[៣៨២] យើងនោះត្រិះរិះឃើញនូវសេចក្តីរីករាយ និងទោស​របស់រូបនោះ ដេកម្នាក់​ឯង ពាក់កណ្តាល​នៃដំណេក ក៏ត្រិះរិះ​ឃើញថា អាត្មាអញ មុខជា​យ៉ាងនោះ​ដែរ ដូច្នេះ​ហើយ ក៏លែង​រីករាយ​ក្នុងផ្ទះ (កាលនេះ) ជាកាល​គួរនៃ​ព្រហ្មចរិយៈ។

[៣៨៣] សេចក្តីត្រេកអរ (ក្នុងកាម) របស់បុគ្គល​អ្នកនៅ​ក្នុងផ្ទះ​នុ៎ះ ដូចជាខ្សែ​សម្រាប់​តោង (របស់បុរស​ដែលមាន​ជំងឺ) អ្នកប្រាជ្ញ​ទាំងឡាយ កាត់ផ្តាច់​នូវខ្សែ​នុ៎ះ​ហើយ លែង​នឹកនា លះបង់​ចោលនូវ​កាមសុខ ទៅបួស។

ចប់ សុសីមជាតក ទី៦។

កោដសិម្ពលិជាតក ទី៧

(៤១២. កោដសិម្ពលិជាតកំ (៧-២-៧))

[៣៨៤] (សេ្តចគ្រុឌឃើញដើមរកានោះកំពុងកក្រើក​ញាប់ញ័រ ក៏សួរ​​រកហេតុថា) យើង​ចាប់នាគ​មានប្រវែង ១ ពាន់ព្យាម យកមក (ក្នុងទីនេះ) អ្នកទ្រនូវ​នាគនោះ​ផង នូវយើង​ផង សុទ្ធតែ​មានកាយ​ដ៏ធំ មិនកម្រើក។

[៣៨៥] មា្នលកោដសិម្ពលិ លុះដល់អ្នកមកទ្របក្សីតូច​នេះ ដែលមាន​សាច់តិច​ជាង​យើងទេ ហេតុអ្វី​ក៏ភ័យ​ញ័ររន្ធត់។

[៣៨៦] (ទេវបុត្ត ពោលថា) បពិត្រព្រះរាជា ព្រះអង្គមានសាច់ជា​អាហារ ឯបក្សីនេះ​មាន​ផ្លែឈើ​ជាអាហារ បក្សីនេះ​នឹងស៊ី​នូវពូជជ្រៃ ពូជលៀប ពូជល្វា​ទាំងឡាយ ពូជ​ពោធិ៍បាយ​ទាំងឡាយ ហើយមក​ជុះដាក់លើ​ដើមឈើ​របស់យើង។

[៣៨៧] ឈើទាំងឡាយនោះ ដុះក្នុងទីបាំងខ្យល់ ក្បែរខាង​យើង លូតលាស់ល្អ ឈើ​ទាំង​ឡាយនោះ មុខជា​នឹងរួបរឹត​យើង ធ្វើយើង​មិនឲ្យនៅ​ជាដើមឈើ។

[៣៨៨] មានឈើដទៃទៀត ដែលជាឈើបរិបូណ៌ដោយ​ឫស បរិបូណ៌​ដោយដើម ត្រូវ​សកុណជាតិ​នេះ ពាំយក​ពូជមកបំផ្លាញ​ហើយដែរ។

[៣៨៩] ដ្បិត (ឈើទាំងឡាយ មានជ្រៃជាដើម) រមែង​ដុះសង្កត់​នូវឈើ​ជាធំ​ក្នុងព្រៃ សូម្បីធំ​ចំរើន បពិត្រ​ព្រះរាជា ព្រោះហេតុនោះ យើងឃើញ​ភ័យទៅ​អនាគត បាន​ជា​ញាប់ញ័រ។

[៣៩០] (សុបណ្ណរាជ ឮពាក្យរុក្ខទេវតា ហើយពោលថា) អ្នកប្រាជ្ញ​គប្បីរង្កៀស​ចំពោះ​ហេតុ​ទាំងឡាយ ដែលគួរ​រង្កៀស គប្បីរក្សា (ប្រយ័ត្ន) នូវភ័យ​ជាអនាគត ទើប​ឈ្មោះថា រមិល​មើល​នូវ​លោក​ទាំងពីរ ព្រោះហេតុ​នៃភ័យ​ជាអនាគត។

ចប់ កោដសិម្ពលិជាតក ទី៧។

ធូមការិជាតក ទី៨

(៤១៣. ធូមការិជាតកំ (៧-២-៨))

[៣៩១] (ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ព្រះរាជាទ្រង់ព្រះនាម​យុធិដ្ឋិលៈ ព្រះអង្គ​ពេញ​ព្រះទ័យ​នឹងសុចរិតធម៌ បាន​ត្រាស់សួរ​វិធូរបណ្ឌិត​ថា មា្នលព្រាហ្មណ៍ អ្នកដឹង​ឬទេ អ្នកណា​តែម្នាក់​ឯង សោក​ស្តាយច្រើន។

[៣៩២] (វិធូរបណ្ឌិតពោធិសត្វ ពោលថា) ព្រាហ្មណ៍ជា​វសិដ្ឋគោត្ត មាន​រំកាច់​ឧស​ច្រើន នៅក្នុង​ព្រៃជាមួយ​នឹងហ្វូងពពែ ជាអ្នក​មិនខ្ជិល​ច្រអូស ទាំងយប់​ទាំងថ្ងៃ បាន​បង្ហុយ​ផ្សែង (ដើម្បីការពារ​កុំឲ្យមូសខាំ)។

[៣៩៣] ពួកម្រឹគឈ្មោះសរភៈ2) ត្រូវមូសខាំ ធុំក្លិនផ្សែង​នោះ ក៏ចូលទៅ​នៅក្នុង​សំណាក់​នៃ​ព្រាហ្មណ៍ ជាអ្នកធ្វើ​ផ្សែងនោះ ​ក្នុងពេល​ដែលមាន​ភ្លៀងធា្លក់​ជោកជាំ។

[៣៩៤] ព្រាហ្មណ៍នោះ ចំពាក់ចិត្តនឹងពួកសរភៈ លែងរវល់​នឹកដល់​ពួកពពែ​ថា (ពពែ​ប៉ុណ្ណោះ) មកកាន់​ក្រោល​ហើយ ឬថា (ពពែប៉ុណ្ណោះ ចេញអំពី​ក្រោលទៅ​ព្រៃ) ពួកពពែ​ទាំងនោះ​របស់គាត់ ក៏វិនាស​អស់ទៅ។

[៣៩៥] លុះដល់ក្នុងសរទកាល ពួកសរភៈម្រឹគ ក៏ចូលទៅ​កាន់ជើង​ភ្នំផង កាន់​ដងស្ទឹង​ផង ក្នុងព្រៃ​ដែលគ្មាន​មូស។

[៣៩៦] ចំណែកខាងព្រាហ្មណ៍ ក៏កើតរោគលឿង​ស្គម មានសម្បុរ​អាក្រក់ ព្រោះ​ឃើញ​ពួក​​សរភៈម្រឹគ​ទៅបាត់ផង ឃើញពួក​ពពែ​វិនាសផង។

[៣៩៧] បុគ្គលណា លះបង់អជ្ឈត្តិកជន (បុរាណ) របស់ខ្លួន​ចោល​យ៉ាងនេះ ហើយ​បែរ​ជា​ធ្វើសេចក្តី​រាប់អាន​ចំពោះ​អាគន្តុកជន​វិញ បុគ្គលនោះ តែម្នាក់ឯង តែង​សោកស្តាយ​ច្រើន ដូចព្រាហ្មណ៍​ជាអ្នក​ធ្វើផ្សែង។

ចប់ ធូមការិជាតក ទី៨។

ជាគរជាតក ទី៩

(៤១៤. ជាគរជាតកំ (៧-២-៩))

[៣៩៨] (រុក្ខទេវតា សួរប្រស្នាថា) កាលសត្វទាំងឡាយ​កំពុងភ្ញាក់ អ្នកណា​ជាអ្នក​ដេកលក់ ក្នុងលោកនេះ កាលសត្វ​ទាំងឡាយ​កំពុងដេកលក់ អ្នកណា​ជាអ្នកភ្ញាក់ ក្នុង​លោក​នេះ អ្នកណាហ្ន៎ ដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់យើង​នុ៎ះបាន អ្នកណា​ឆ្លើយតប​ប្រស្នា​យើង​នោះ​បាន។

[៣៩៩] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) កាលសត្វទាំងឡាយ​កំពុងភ្ញាក់ ខ្ញុំជា​អ្នក​ដេក​លក់ កាលសត្វ​ទាំងឡាយ​កំពុង​ដេកលក់ ខ្ញុំជា​អ្នកភ្ញាក់ ខ្ញុំដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់​អ្នកនុ៎ះ ខ្ញុំឆ្លើយតប (ប្រស្នានុ៎ះ) របស់​អ្នកបាន។

[៤០០] (រុក្ខទេវតានោះ សួរទៀតថា) កាលសត្វទាំងឡាយ​កំពុងភ្ញាក់ អ្នកដេកលក់ តើដូច​ម្តេច កាលសត្វ​ទាំងឡាយ​កំពុង​ដេកលក់ អ្នកភ្ញាក់​ តើដូចម្តេច អ្នកដឹងច្បាស់​នូវ​ប្រស្នា​របស់​ខ្ញុំនុ៎ះ ដូចម្តេច អ្នកឆ្លើយ​តបខ្ញុំ​ដូចម្តេច។

[៤០១] (ពោធិសត្វ ពោលថា) សត្វទាំងឡាយណា មិនដឹងច្បាស់​នូវធម៌ផង មិន​ដឹងថា (នេះ) ជាសញ្ញមៈផង (នេះ) ជាទមៈផង កាលបើសត្វ​ទាំងឡាយ​នោះ​ដេក​លក់ទាំង​សេចក្តី​ប្រមាទ​ហើយ ម្នាលទេវតា ខ្ញុំរមែង​ភ្ញាក់។

[៤០២] ពួកសត្វណា លះបង់នូវរាគៈ ទោសៈ និងអវិជា្ជបាន កាលបើ​ពួកសត្វ​នោះ​កំពុង​ភ្ញាក់ ម្នាលទេវតា ខ្ញុំជាអ្នក​ដេកលក់។

[៤០៣] កាលបើពួកសត្វកំពុងភ្ញាក់ ខ្ញុំជាអ្នកដេកលក់​យ៉ាងនេះ កាលបើ​ពួកសត្វ​កំពុង​ដេក​លក់ ខ្ញុំជាអ្នក​ភ្ញាក់យ៉ាងនេះ ខ្ញុំដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់អ្នកនុ៎ះ យ៉ាងនេះ ខ្ញុំឆ្លើយ​តបអ្នក​យ៉ាងនេះ។

[៤០៤] (រុក្ខទេវតា មានចិត្តត្រេកអរ ពោលសរសើរថា) ត្រូវ​ហើយ កាល​បើពួកសត្វ​កំពុងភ្ញាក់ អ្នកជា​បុគ្គល​ដេកលក់ ត្រូវ​ហើយ កាលបើពួកសត្វ​កំពុងដេកលក់ អ្នកជា​បុគ្គល​ភ្ញាក់ ត្រូវ​ហើយ អ្នកដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់ខ្ញុំនុ៎ះ អ្នកឆ្លើយ​តបខ្ញុំត្រូវ​ហើយ។

ចប់ ជាគរជាតក ទី៩។

កុម្មាសបិណ្ឌជាតក ទី១០

(៤១៥. កុម្មាសបិណ្ឌិជាតកំ (៧-២-១០))

[៤០៥] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ បានពោលថា) បានឮថា ការបំរើ​ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ​ទាំងឡាយ ដែល​លោកមាន​ពោធិញ្ញាណ​មិនថោកថយ មិនមែន​មាន​ផលានិសង្ស​តិចតួច​ឡើយ អ្នកចូរ​មើល​ផលនៃ​ដុំនំកុម្មាសៈ ដែល​សោះកក្រោះ​ឥតរសប្រៃ។ ដំរី គោ និង​សេះ​ដ៏ច្រើន​ទាំងនេះ​ផង ទ្រព្យ ស្រូវ និងផែនដី​ទាំងអស់​ផង នាងនារី​ទាំងឡាយ ដែល​ប្រៀប​ដូចជា​ស្រ្តីអប្សរ​ទាំង​នេះ​​ផង សុទ្ធតែ​ជារបស់ខ្ញុំ អ្នកចូរ​មើលនូវ​ផល​នៃដុំ​នំកុម្មាសៈ។

[៤០៦] (នាងទេវី បានពោលថា) បពិត្រព្រះរាជកុព្ជារ មានព្រះអធ្យាស្រ័យ​ជា​កុសល ទ្រង់ញុំាង​ដែនឲ្យ​ចំរើន ព្រះអង្គ​ត្រាស់គាថា​ទាំងឡាយ​រឿយ ៗ ខ្ញុំព្រះអង្គ​សូម​ក្រាបបង្គំ​ទូល​សួរ​ទ្រង់ ព្រះអង្គ​មានព្រះទ័យ​ប្រកប​ដោយ​បីតិក្រៃពេក ហើយទ្រង់​ត្រាស់ (គាថា​ទាំងនុ៎ះ)។

[៤០៧] (ព្រះមហាសត្ត បានត្រាស់គាថាទាំងនេះថា) យើងបាន​កើតក្នុង​ត្រកូលមួយ ក្នុងក្រុង​នេះដែរ ជាអ្នក​ស៊ីឈ្មួល​ធ្វើការងារ​របស់បុគ្គល​ដទៃ ជាអ្នក​សង្រួម​ក្នុងសីល យើងចេញ​ទៅធ្វើ​ការងារ បាន​ជួបនឹង​សមណៈ ៤ អង្គ លោក​បរិបូណ៌​ដោយអាចារៈ និង​សីល មានសេចក្តី​ត្រជាក់ ទាំងឥត​មានអាសវៈ​ឡើយ។ យើងបាន​ញុំាងចិត្ត​ឲ្យជ្រះថា្ល ចំពោះ​សមណៈ​ទាំងនោះ បាន​និមន្ត​លោកឲ្យ​គង់លើ​កម្រាល​ស្លឹកឈើ លុះយើង​មានចិត្ត​ជ្រះថា្ល​ហើយ បាន​ប្រគេន​នំកុម្មាសៈ ដល់​ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ​ទាំងឡាយ​ដោយដៃ​របស់ខ្លួន។ ឯផល​របស់​យើង​ប្រាកដ​ដូច្នេះនេះ ជាផល​របស់កម្ម​ជាកុសល​នោះ យើង​សោយរាជ្យ​ដ៏ស្តុកស្តម្ភ ប្រសើរ​លើ​ធរណី​នេះ។

[៤០៨] (នាងទេវី ពោលថា) បពិត្រព្រះអង្គ​មានព្រះអធ្យាស្រ័យ​ជាកុសល សូម​ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ព្រះរាជទាន ហើយសឹម​ទ្រង់សោយ សូមព្រះអង្គ​កុំប្រមាទ (ក្នុងបុណ្យ​ទាំងឡាយ) សូម​ព្រះអង្គ​ញុំាង​ចក្រធម៌3) ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ បពិត្រ​ព្រះរាជា មាន​ព្រះអធ្យាស្រ័យ​ជាកុសល ព្រះអង្គ​កុំជាអ្នក​មិនប្រកប​ដោយធម៌ សូមទ្រង់​រក្សានូវ​អនុធម៌។4)

[៤០៩] (ព្រះមហាសត្ត ទ្រង់ត្រាស់ថា) ម្នាលនាងមានឆោមល្អ យើងនោះ​នឹងដើរ​តាម​តម្រាយ​ដែល​ព្រះអរិយៈ​ធ្លាប់​ប្រព្រឹត្ត​រឿយ ៗ មកនោះ​ឯង ម្នាលនាង​ដ៏ល្អ​ជាធីតា​របស់​ព្រះបាទ​កោសល ការបាន​ចួបប្រទះ​នូវ​ព្រះអហរន្ត​ទាំងឡាយ ជាទីគាប់ចិត្ត​របស់​យើង​ពន់ពេក។

[៤១០] (ព្រះរាជា ទ្រង់សួរនាងទេវីថា) ម្នាលនាងសុកោសលធីតា នាងប្រៀប​ដូចជា​ស្រ្តីទេព​អប្សរ ជាទេវធីតា (របស់​សក្កទេវរាជ) ឆើតឆាយ​ក្នុងកណ្តាល​នៃពួកនាង​នារី នាង​បាន​ធ្វើនូវកម្ម​ដ៏ចំរើន​ដូចម្តេច នាងមាន​សម្បុរល្អ​ដោយហេតុអ្វី។

[៤១១] (នាងទេវី ឆ្លើយថា) បពិត្រក្សត្រិយ៍ ខ្ញុំម្ចាស់ជា​ទាសី​បម្រើ​អ្នកដទៃ​របស់​ត្រកូល​អម្ពដ្ឋៈ ជាស្ត្រី​សង្រួម ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដោយធម៌ មាន​សីលធម៌ មានការ​ឃើញ​មិនអាក្រក់។ កាលនោះ ខ្ញុំជាស្ត្រី​មានចិត្ត​ត្រេកអរ​រីករាយ​ខ្លួនឯង បាន​ប្រគេន​ភត្ត​ដែល​គេដួស (ទុកបម្រុងខ្ញុំ) ដល់ភិក្ខុ (ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ) ដែល​ត្រាច់ទៅ (ដើម្បី​បិណ្ឌបាត) ផល​ប្រាកដ​ដូច្នេះ​នេះ គឺជាផល​នៃបុញ្ញកម្ម​នោះ។

ចប់ កុម្មាសបិណ្ឌជាតក ទី១០។

បរន្តបជាតក ទី១១

(៤១៦. បរន្តបជាតកំ (៧-២-១១))

[៤១២] (បរន្តបទាសៈ ពោលថា) អំពើលាមក​នឹងមាន​មកដល់ខ្ញុំ ភ័យ​នឹងមាន​មក​ដល់ខ្ញុំ ដ្បិតក្នុង​កាលនោះ មែកឈើ​កម្រើក ព្រោះមនុស្ស ឬម្រឹគ។

[៤១៣] (បុរោតហិត ពោលថា) កាមរបស់ខ្ញុំ (កើតចំពោះនាង​ព្រាហ្មណី) ជាស្ត្រី​ខ្លាច​ច្រើន ដែលនៅ​ក្នុងទី​មិនឆ្ងាយ វានឹង​ធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គមលឿង ដូច​ជាមែកឈើ​នោះ (ដែលធ្វើ) ទាសៈ ឈ្មោះបរន្តបៈ (ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គមលឿង)។

[៤១៤] (ថ្ងៃក្រោយ បុរោហិតនោះ​ពោលថា) ភរិយាជា​ទីពេញចិត្ត កាលនៅក្នុង​ស្រុក ឥតមាន​អ្នកផង​តិះដៀលបាន នឹងធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យរីងស្ងួត នឹងធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យស្គមលឿង ដូចជា​មែកឈើ​នោះ (ដែលធ្វើ) ទាសៈ ឈ្មោះបរន្តបៈ (ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គមលឿង)។

[៤១៥] (ថ្ងៃក្រោយទៀត បុរោហិតពោលថា) នែភ្នែក ការញញឹម​ញញែម ឬសំដី (ដ៏ពីរោះ) ដែលនាង (ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ​ហើយ) នឹងធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យជា​បុគ្គលស្គម​លឿង ដូចជា​មែកឈើ​នោះ (ដែលធ្វើ) ទាសៈ ឈ្មោះបរន្តបៈ (ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គម​លឿង)។

[៤១៦] (បរន្តបទាសៈ ពោលថា) សំឡេង (នៃមែកឈើ) នោះ ប្រព្រឹត្តទៅ​ហើយនោះ ដូចជា​ប្រាប់អ្នក​ហើយ សត្វណា​ញុំាងមែកឈើ​នោះឲ្យ​កំរើក សត្វនោះប្រាប់​ហេតុ​នោះ​ហើយ។

[៤១៧] គំនិតណាដែលខ្ញុំជាបុគ្គលល្ងង់ គិតថា ក្នុងកាលនោះ មែកឈើកំរើក ព្រោះ​មនុស្ស ឬម្រឹគ គំនិតនេះឯង មកដល់ខ្ញុំ​ហើយ។

[៤១៨] (លំដាប់នោះ រាជកុមារពោលថា) អ្នកបាន​ដឹងពិត​ដូច្នោះ​មែន ព្រោះអ្នក​បាន​សម្លាប់​នូវបិតា​របស់ខ្ញុំ បិទបាំង​ដោយ​មែកឈើ​ទាំងឡាយ លាក់លៀម​ដោយ​គិតថា (ភ័យ​នឹងមាន​មកដល់​អ្នក)។

ចប់ បរន្តបជាតក ទី១១។

ចប់ គន្ធារវគ្គ ទី២។

ឧទ្ទាននៃជាតកនោះ គឺ

និយាយអំពីការលះស្រុកដ៏ប្រសើរ ១ ស្វាធំ ១ ភគ្គវៈស្មូនឆ្នាំង ១ សេ្តចព្រះនាម​ទឡ្ហធម្មៈ ១ ដំរី ១ សក់ដ៏ប្រសើរ ១ នាគ ១ វិធូរបណ្ឌិត ១ កាលជន​ភ្ញាក់រលឹក ១ ព្រះរាជា​មាន​អធ្យាស្រ័យ​ជាកុសល ១ បរន្តបទាសៈ ១។

ក្នុងសត្តកនិបាតនោះ មានឧទ្ទាននៃវគ្គ (ដូច្នេះ) កាលខ្ញុំសូម​ពោល​នូវវគ្គ ក្នុង​សត្តកនិបាត ចូរអ្នកស្តាប់​វគ្គពីរ គឺ​កុក្កុវគ្គ ១ គន្ធារវគ្គ ១ ដែល​ព្រះសម្ពុទ្ធ ព្រះអង្គ​ស្វែងរក​នូវគុណ​ដ៏ធំ ទ្រង់ត្រាស់​ទុក​ហើយ។

,div centeralign>ចប់ សត្តកនិបាត។

 

លេខយោង

1)
ការ​ប្រព្រឹត្តិ​ព្រហ្មចរិយៈ ឈ្មោះថា កាលិកៈ ព្រោះអាច​ឲ្យផល​ក្នុងអត្តភាព​ទី២ ឬទី៣។ អដ្ឋកថា។
2)
ឈ្មោះម្រឹគ​មានក្រចក ៨ ចួនកាលអាច​សម្លាប់​សីហៈ​ក៏បាន។ អភិធានប្បទីបិកាសូចិ។
3)
ចក្រធម៌ មាន៤យ៉ាងគឺ បដិរូបទេសវាសៈ ១ សប្បុរិសូបសំសេវៈ ១ អត្តសម្មាបណិធិ ១ បុព្វេកតបុញ្ញតា ១។
4)
រាជធម៌​ទាំង១០ប្រការ មានទានជាដើម។ អដ្ឋកថា។
km/tipitaka/sut/kn/jat/sut.kn.jat.v07.txt · ពេលកែចុងក្រោយ: 2023/04/02 02:18 និពន្ឋដោយ Johann