[៣៤១] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) អ្នកលះបង់នូវស្រុក​ចំណុះ ១ ពាន់ និងឃ្លំាង ១៦ ដ៏ពេញ​បរិបូណ៌ (ដោយទ្រព្យ) ធ្វើនូវ​ការសន្សំ​ក្នុងកាល​ឥឡូវនេះ។

[៣៤២] (វិទេហតាបស ពោលថា) អ្នកលះបង់នូវដែន​គន្ធារៈ ដែលជា​ដែនសម្បូណ៌​ដោយ​ទ្រព្យ និងទឹក ហើញចេញ​ផុតអំពីទី​ជាទីឲ្យ​នូវពាក្យ​ប្រៀនប្រដៅ (ដូចខ្ញុំដែរ) ឥឡូវនេះ (ហេតុអ្វី​ក៏មក) ប្រៀនប្រដៅ (យើង) ក្នុងព្រៃ​នេះ។

[៣៤៣] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលវិទេហៈ ខ្ញុំនិយាយ​ចំពោះ​តែធម៌ សភាវៈ​មិនមែន​ជាធម៌ មិនគាប់​ចិត្តខ្ញុំទេ កាលបើ​ខ្ញុំនិយាយ​ធម៌ បាបឥត​ប្រឡាក់​បាន​ទេ។

[៣៤៤] (វិទេហតាបស ពោលថា) បុគ្គលដទៃបាន​នូវសេចក្តី​ក្រោធ ព្រោះពាក្យ​ណានី​មួយ បណ្ឌិត​មិនគប្បី​ពោលនូវ​ពាក្យនោះ​ឡើយ បើទុក​ជាពាក្យ​មាន​ប្រយោជន៍​ដ៏ធំក៏​ដោយ។

[៣៤៥] (ពោធិសត្វ ពោលថា) បុគ្គលទោះខឹងក៏ដោយ មិនខឹង​ក៏ដោយ ទោះ​រោយរាយ​ដូចអង្កាម​ក៏ដោយ កាលបើ​ខ្ញុំនិយាយ​ធម៌ បាបមិន​ប្រឡាក់​បាន​ទេ។

[៣៤៦] ប្រសិនបើប្រាជ្ញារបស់ខ្លួនក្តី វិន័យដែល​សិក្សា​ល្អក្តី មិនមានទេ ជន​ច្រើន​គ្នាតែង​ប្រព្រឹត្ត​ដូចជា​ក្របីខ្វាក់​ក្នុងព្រៃ។

[៣៤៧] មួយទៀត ជនពួកខ្លះ​ក្នុងលោកនេះ បាន​សិក្សាល្អ ក្នុង​អាចារប្បញ្ញត្តិ ព្រោះ​ហេតុ​នោះ (ធីរជន) អ្នកមាន​វិន័យ​ទូន្មាន​ហើយ រមែង​មានចិត្ត​តាំងមាំល្អ។

[៣៤៨] (ព្រះរាជាពារាណសី ត្រាស់សួរថា) ម្នាលស្វាដ៏ប្រសើរ អ្នកបាន​ធ្វើខ្លួន​ឲ្យជាស្នួរ ​ហើយចម្លង (ពួកស្វា​ទាំងនេះ) ឲ្យឆ្លង​ទៅដល់​ទីសួស្តី តើអ្នកត្រូវជា​អ្វី​នឹងពួកស្វា​ទាំងនោះ ឯស្វា​ទាំងនោះ ត្រូវជាអ្វី​នឹងអ្នក។

[៣៤៩] (ស្តេចស្វាពោធិសត្វ ទូលតបថា) បពិត្រព្រះបាទ​អរិន្ទមៈ (អ្នក​បង្រ្កាបសត្រូវ) ខ្ញុំជា​ស្តេច ជាឥស្សរៈ​លើស្វា​ទាំងនោះ ជាអ្នក​គ្រប់គ្រង​ហ្វូងស្វា​ទាំងនោះ ដែលត្រូវ​សេចក្តី​សោក​គ្របសង្កត់ ជាអ្នក​ខ្លាចព្រះអង្គ។

[៣៥០] ខ្ញុំលោតខ្លួនអំពីឈើនេះ ទៅកាន់ទីប្រមាណ ១ រយជួរធ្នូ ដែលគេ​លើកឡើង ហើយចង​វល្លិផ្តៅ​ដ៏មាំ ត្រង់សរីរៈ​ជាខាងក្រោយ​នៃជើង (ចង្កេះ)។

[៣៥១] ខ្ញុំលោតទៅកាន់ដើមឈើ​ដោយខ្យល់ ដូចជា​ពពក​ដែល​ខ្យល់ផ្តាច់​ហើយ ខ្ញុំនោះ​ទៅមិនដល់ ក៏លូកដៃ​ទៅចាប់មែក (នៃឈើ) ឰដ៏អាកាសប្បទេស​នោះ។

[៣៥២] ពួកស្វាលើកជើងជាន់លើខ្ញុំនោះ ដែលដេកសន្ធឹង​ដូចខ្សែចាប៉ី ​ដោយមែកឈើ​ផង ដោយ​វល្លិផ្តៅផង ហើយនាំ​គ្នាទៅដោយ​សួស្តី។

[៣៥៣] ខ្ញុំនោះមិនក្តៅក្រហាយនឹងការចង ខ្ញុំនឹងមិន​ក្តៅក្រហាយ​នឹងការសម្លា​ប់​ឡើយ (ព្រោះ) ខ្ញុំសោយរាជ្យ (ត្រួតត្រា) លើពួក​ស្វាណា សេចក្តីសុខ ខ្ញុំបាន​នំាមកឲ្យ​ពួកស្វានោះ​ហើយ។

[៣៥៤] បពិត្រព្រះបាទអរិន្ទមៈ នេះជាសេចក្តីប្រៀបធៀប​ចំពោះ​ព្រះអង្គ សូមព្រះអង្គ​ស្តាប់នូវ​ឱវាទ​នោះ ខត្តិយរាជ​មានប្រាជា្ញ ត្រូវផ្តល់​សេចក្ដីសុខ​ដល់ពួក​ជនទាំងអស់ គឺអ្នក​ដែនផង យាន (វាហនៈ​សម្រាប់ទឹម) ផង ពលថ្មើរជើង​ផង អ្នកនិគមផង។

[៣៥៥] (ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ៤ អង្គ ពោលគាថាមួយ ៗ ថា) អាត្មាបាន​ឃើញដើមស្វាយ​ដុះលូតលាស់​ក្នុងកណ្តាល​ព្រៃ​ស្វាយ មានពណ៌ខៀវ មានផ្លែ អាត្មាឃើញ​ស្វាយនោះ​បាក់ខ្ទេចខ្ទី ព្រោះហេតុ​តែផ្លែ លុះឃើញ​ស្វាយនោះ​ហើយ ទើបអាត្មា​ប្រព្រឹត្តនូវ​ភិក្ខាចារ (ទៅបួស)។

[៣៥៦] នាងនារី (ម្នាក់) ពាក់កងជាវិការៈនៃកែវមណី ១ គូ ដ៏ស្អាត​រលោង ដែល​ជនអ្នក​ចេះធ្វើ​ឲ្យសម្រេច​ហើយ ឥតឮ​សូរសំឡេង (ទង្គិចគ្នា​ឡើយ) លុះដល់​អាស្រ័យ​យក​មកពាក់​ជាមួយគ្នា​នឹងកងទី ២ ក៏ (ទង្គិចគ្នា) ឮសូរសំឡេង អាត្មា​បាន​ឃើញនូវ​កងនោះ​ហើយ ទើបប្រព្រឹត្ត​នូវភិក្ខាចារ។

[៣៥៧] ពួកបក្សីច្រើនចោមរោម ដេញចឹកបក្សី ១ កំពុងពាំដុំសាច់ ​ព្រោះ​ហេតុតែ​អាហារ អាត្មាបាន​ឃើញបក្សីនោះ​ហើយ ទើបប្រព្រឹត្ត​នូវភិក្ខាចារ។

[៣៥៨] អាត្មាឃើញគោឧសភៈ (មួយ) កណ្តាលហ្វូង មានបូកជ្រួញ ៗ បរិបូណ៌​ដោយ​សម្បុរ និងកំឡាំង អាត្មាបាន​ឃើញ​គោឧសភៈ​នោះ ត្រូវគោឧសភៈ​ដទៃ បុះមុត (ធ្លាយពោះវៀន) ព្រោះហេតុ​តែកាម លុះបាន​ឃើញគោឧសភៈ​នោះ​ហើយ ទើប​ប្រព្រឹត្ត​នូវភិក្ខាចារ។

[៣៥៩] (ពោធិសត្វ ពោលថា) ព្រះរាជារបស់អ្នក​ដែនកលិង្គៈ ព្រះនាម​ករណ្ឌកៈ ព្រះរាជា​របស់អ្នក​ដែនគន្ធារៈ ព្រះនាម​នគ្គជិ ព្រះរាជា​របស់អ្នក​ដែនវិទេហៈ ព្រះនាម​និមិរាជ ព្រះរាជា​របស់អ្នក​ដែនបញ្ចាលៈ ព្រះនាម​ទុម្មុខៈ ព្រះរាជា​ទាំង ៤ ព្រះអង្គ​នុ៎ះ លះបង់​នូវដែន​ទាំងឡាយ ជាអ្នក​ឥតកង្វល់ បួស​ហើយ។

[៣៦០] ព្រះរាជាទាំងអស់អង្គនេះ ប្រហែលគ្នានឹងវិសុទ្ធិទេវតា បាន​មកចួបគ្នា​ហើយ ព្រះរាជា​ទាំងនេះ (រុងរឿង​ដោយគុណ​ទាំងឡាយ មាន​សីលគុណ​ជាដើម) ដូចជាភ្លើង​ដែលភ្លឺ​រុងរឿង​ដូច្នោះឯង ម្នាលនាង​មានភក្រ្ត ចំណែក​ខាងបង ក៏នឹង​លះបង់នូវ​កាម​ទាំងឡាយ ជាចំណែក​ដែលខ្លួន​នឿយណាយ​ហើយ ប្រព្រឹត្ត​តែម្នាក់ឯង។

[៣៦១] (ភរិយានោះ ពោលថា) កាលនេះ ជាកាលគួរ (នឹងបួស​ហើយ) ឥត​មាន​កាលដទៃ​ទៀតឡើយ (ព្រោះ) ដល់ទៅ​ពេលក្រោយ បុគ្គលជា​អ្នកប្រៀន​ប្រដៅខ្ញុំ មិនមានទេ បពិត្រ​អ្នកមានភក្រ្ត ខ្ញុំនឹង​ប្រព្រឹត្តតែ​ម្នាក់ឯង ដូចជា​មេបក្សី​ដែលរួច​អំពីដៃ​នៃបុរស។

[៣៦២] (ព្រះមហាសត្វ ពោលថា ទារកទាំងឡាយនោះ) ស្គាល់បាយឆៅ បាយឆ្អិន ទាំងស្គាល់​បាយប្រៃ និងបាយសាប​ហើយ លុះយើង​ឃើញកិរិយា​របស់ទារកនោះ​ហើយ ទើបបួស នាងចូរប្រព្រឹត្ត​ស្វែងរកនូវ​ភិក្ខាចារចុះ យើងក៏នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ស្វែងរក​នូវភិក្ខាចារ​ដែរ។

[៣៦៣] (មេដំរីឈ្មោះ​ឱដ្ឋិព្យាធិ បានពោលនឹង​អាមាត្យ​ពោធិសត្វ​ថា) ខ្ញុំកាល​នាំទៅ (នូវកិច្ច) របស់​ព្រះបាទ​ទឡ្ហធម្មៈ នាំទៅនូវសរ (ដែលគេចង) ត្រង់ទ្រូង​ ហើយ​ត្រាច់ទៅ​ក្នុងទី​ចម្បាំង ដោយ​សេចក្តី​ប្រឹងប្រែង ក៏គង់ញុំាង​ព្រះអង្គ​ឲ្យសព្វ​ព្រះរាជហឫទ័យ​មិនបាន។

[៣៦៤] ព្រះរាជាមិនជា្របនូវសេចក្តីប្រឹងប្រែង​របស់​បុរស​ដែលខ្ញុំបាន​ធ្វើដោយពិត ទាំងការ​នំាសំបុត្រ​ចុះឡើង​ក្នុងសង្រ្គាម ក៏ខ្ញុំបាន​ធ្វើល្អ​ហើយ។

[៣៦៥] ខ្ញុំនោះជាអ្នកឥតផៅពង្ស ឥតទីពំនាក់ មុខជា​នឹងស្លាប់​មិនខាន ព្រោះ​ក្នុងពេល​នោះ ព្រះរាជាបាន​ទ្រង់ប្រទាន​ខ្ញុំ​ឲ្យជាអ្នក​នំានូវ​អាចម៍គោ​ដល់ស្មូនឆ្នាំង។

[៣៦៦] (ពោធិសត្វទូលព្រះរាជាថា) បុរសប្រាថា្ន (ប្រយោជន៍) ដរាបណា រមែង​គប់រក (នឹងគេ) ដរាបនោះ ជនទាំង​ឡាយ រមែង​លះបង់​ចោលគេ​ក្នុងពេល​ដែល​គេសាបសូន្យ​ចាក​សេចក្តី​ចំរើន​ដូចជា​ក្ស័ត្រ (លះបង់​ចោល) នូវមេដំរី ឈ្មោះ​ឱដ្ឋិព្យាធិ​នោះ។

[៣៦៧] បុគ្គលណា នឹកមិនឃើញនូវអំពើល្អ​ដែលអ្នក​ដទៃធ្វើ​ហើយ និងប្រយោជន៍​ដែលអ្នក​ដទៃធ្វើ​ហើយ (ដល់ខ្លួន) ក្នុងកាលមុន ប្រយោជន៍​ទាំងឡាយ ដែលបុគ្គល​នោះ​ប្រាថ្នា រមែង​សាបសូន្យ។

[៣៦៨] បុគ្គលណានឹកឃើញនូវអំពើល្អ​ដែលអ្នកដទៃធ្វើ​ហើយ និងប្រយោជន៍​ដែលអ្នក​ដទៃធ្វើ​ហើយ (ដល់ខ្លួន) ក្នុងកាលមុន ប្រយោជន៍​ទាំងឡាយណា ដែល​បុគ្គល​នោះប្រាថ្នា​ហើយ រមែង​ចំរើន។

[៣៦៩] ព្រោះហេតុនោះ ខ្ញុំសូមនិយាយនឹងអ្នក​ទាំងឡាយ សូមសេចក្តីចំរើន (កើត​មាន) ដល់អ្នក​ទាំងឡាយ ដែលបាន​អញ្ជើញមក​ជួបជុំ​ក្នុងទីនេះ​ទាំង​អម្បាល​ម៉ាន អ្នកទាំង​អស់គ្នា ចូរជា​អ្នកដឹង​នូវ​ឧបការៈ​ដែលអ្នក​ដទៃបាន​ធ្វើ​ហើយ (ដល់ខ្លួន) អ្នក​ទាំងឡាយ​នឹងបាន​ឋិតនៅ​ក្នុងឋានសួគ៌​អស់កាល​យូរ។

[៣៧០] (តាបសយំទួញរកដំរីថា) កាលពីមុន ដំរីណា​មកអំពី​ចម្ងាយ ទទួល​អាត្មាអញ​ក្នុងព្រៃ (ឥឡូវនេះ) ដំរីឈ្មោះ​សោមទត្ត​នោះ ទៅក្នុងទីណា បាន​ជាបាត់ មិនឃើញមក។

[៣៧១] (តាបសនោះ ឃើញដំរីនោះដួលស្លាប់ ហើយពោលថា) ដំរីដេក​ស្លាប់នេះ គឺដំរី​នេះឯង ដំរីសោមទត្ត​ដួលដេក​លើផែនដី ដូចជា​ត្រួយជ្រៃ​ដែល​បុគ្គលក្តិច​ហើយ ដំរី (នោះ) មិនទាន់​ស្លាប់ទេហ្ន៎។

[៣៧២] (ខណៈនោះ សក្កទេវរាជពោលថា) លោកសោកស្តាយ​ដំរីណា ដែល​ស្លាប់​បាត់ទៅ​ហើយ ការសោក​ស្តាយដំរីនោះ មិនសមគួរ​ដល់លោក​ដែលចូល​មកកាន់ផ្នួស ជាសមណៈ​មានចិត្ត​រួចស្រឡះ​សោះឡើយ។

[៣៧៣] (តាបស ពោលថា) បពិត្រសក្កៈ សេចក្តីស្រឡាញ់ រមែង​កើតក្នុង​ហឫទ័យ​របស់​មនុស្សក្តី ម្រឹគក្តី ដោយសារ​ធ្លាប់នៅ​ជាមួយគ្នា អាត្មា​មិនអាច​មិនសោក​ស្តាយ​ដំរីនោះ​បាន​ឡើយ។

[៣៧៤] (សក្កទេវរាជពោលថា) សត្វទាំងឡាយណា យំទួញ​រៀបរាប់ សត្វ​ទាំងឡាយ​នោះ តែងយំរក​សត្វដែលស្លាប់​បាត់ទៅ​ហើយ ឬក៏សត្វ​ដែលបម្រុង​នឹង​ស្លាប់ នែឥសី ព្រោះ​ហេតុនោះ លោកកុំ​យំឡើយ ពួកសប្បុរស​ពោលថា ការយំ ជាធម្មជាត​ឥតអំពើទេ។

[៣៧៥] បពិត្រព្រហ្ម ប្រសិនបើបុគ្គលដែលស្លាប់ទៅកាន់​បរលោក​ហើយ គប្បី​រស់ឡើង​វិញ​ដោយការ​យំទួញ ពួកយើង​ទាំងអស់​ក៏គួរប្រជុំ​គ្នាយំរក​ពួកញាតិ​នៃគ្នា​នឹងគ្នាដែរ។

[៣៧៦] (តាបសពោលថា) អ្នកបានស្រោចខ្ញុំ​ដែលត្រូវភ្លើង គឺសេចក្តី​សោក កំពុង​ឆេះសព្វ ឲ្យត្រជាក់​ត្រជំ រំលត់នូវ​ក្រវល់​ក្រវាយ​ទាំងអស់បាន ដូចជា​បុគ្គល​យកទឹក​ស្រោចលត់​នូវភ្លើង​ដែលកំពុង​ឆេះនូវ​ឆ្នាំងខ្លាញ់។ អ្នកបាន​បន្ទោបង់​សេចក្តី​សោក ព្រោះកូន​របស់ខ្ញុំ ដែលត្រូវ​សេចក្តី​សោក​កំពុង​គ្របសង្កត់ ឈ្មោះថា​បាន​ដកចោល​នូវសរ គឺ​សេចក្តី​សោក​ដែល​អាស្រ័យ​នៅក្នុង​ហឫទ័យ​នៃខ្ញុំបាន។ បពិត្រ​វាសវៈ ខ្ញុំនោះ​ឈ្មោះថា មាន​សរដកចោល​ហើយ ប្រាសចាក​សេចក្តីសោក​ហើយ ឥតមាន​ចិត្តល្អក់ ខ្ញុំលែង​សោកស្តាយ លែងយំ ព្រោះបាន​ស្តាប់ (នូវពាក្យ​របស់អ្នក)។

[៣៧៧] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ ពោលថា) ម្នាលសុសីមៈ កាលពីដើម សក់​ទាំងឡាយ​ខ្មៅ ដុះ​លើក្បាល ជាប្រទេស​ដ៏សមគួរ ថ្ងែនេះ​អ្នកឃើញ​សក់ទាំងនោះ​ស​ហើយ ចូរ​ប្រព្រឹត្ត​ធម៌ចុះ (ព្រោះកាលនេះ) ជាកាលគួរ​ដល់​ព្រហ្មចរិយធម៌​ហើយ។

[៣៧៨] (អគ្គមហេសី ពោលថា) បពិត្រព្រះសម្មតិទេព សក់ស្កូវ​របស់ខ្ញុំ​មិនមែន​របស់​ព្រះអង្គ​ទេ ស្កូវក្បាល​របស់ខ្ញុំ ស្កូវត្បូង​របស់ខ្ញុំ​ទេតើ បពិត្រ​ព្រះរាជសេដ្ឋៈ ខ្ញុំនិយាយ​កុហកទេ ដោយ​បំណងថា អាត្មាអញ​នឹងធ្វើនូវ​សេចក្តីចំរើន (ដល់ខ្លួន) សូមព្រះអង្គ​ទ្រង់​ព្រះមេត្តា​ប្រោស អភ័យទោស​កំហុសម្តង (ដល់ខ្ញុំ)។

[៣៧៩] បពិត្រព្រះរាជា ព្រះអង្គនៅក្មេង ឋិតនៅក្នុង​បឋមវ័យ​នៅឡើយ មុខគួរ​ឲ្យ​អ្នកផង​ពិតពិល​រមិល​មើល ដូចជា​ទំពាំង (ខ្ចី មានសម្បុរ​ដ៏សិ្នទ្ធ) សូមទ្រង់​សោយរាជ្យ​ផង សូមទ្រង់​ទតខ្ញុំ​ព្រះអង្គ​ផង បពិត្រ​ព្រះជនិន្ទៈ សូមព្រះអង្គ​កុំស្ទុះ​ទៅតាម​កាលិកៈ​ឡើយ។¹⁾

[៣៨០] (ពោធិសត្វ ពោលថា) យើងឃើញកុមារីក្រមុំ មានសម្បុរ​ស្បែកដ៏​ផូរផង់​ក្នុងខាង​ទាំងអស់ មានដង​ខ្លួនសមរម្យ ត្រង់ពាក់​កណ្តាលខ្លួន សណ្ឋិត​ដោយល្អ (កុមារីនោះ) ធ្វើដំណើរ​ញ៉ែងញ៉ង ដូចជា​វល្លិប្រេង មានស្លឹកខ្ចី (ដែលទន់ល្វន់) ​ហើយ​ប្រលោម​ពួកបុរស។

[៣៨១] លុះដល់សម័យខាងក្រោយមក យើងឃើញ​នារីនុ៎ះ កើតបាន ៨០ ឆ្នាំ ឬ ៩០ ឆ្នាំ អំពី​កំណើត កាន់ឈើ​ច្រត់ ញ័រទទ្រើត ត្រាច់ទៅ​កោង ៗ ដូចជា​បង្កង់ផ្ទះ។

[៣៨២] យើងនោះត្រិះរិះឃើញនូវសេចក្តីរីករាយ និងទោស​របស់រូបនោះ ដេកម្នាក់​ឯង ពាក់កណ្តាល​នៃដំណេក ក៏ត្រិះរិះ​ឃើញថា អាត្មាអញ មុខជា​យ៉ាងនោះ​ដែរ ដូច្នេះ​ហើយ ក៏លែង​រីករាយ​ក្នុងផ្ទះ (កាលនេះ) ជាកាល​គួរនៃ​ព្រហ្មចរិយៈ។

[៣៨៣] សេចក្តីត្រេកអរ (ក្នុងកាម) របស់បុគ្គល​អ្នកនៅ​ក្នុងផ្ទះ​នុ៎ះ ដូចជាខ្សែ​សម្រាប់​តោង (របស់បុរស​ដែលមាន​ជំងឺ) អ្នកប្រាជ្ញ​ទាំងឡាយ កាត់ផ្តាច់​នូវខ្សែ​នុ៎ះ​ហើយ លែង​នឹកនា លះបង់​ចោលនូវ​កាមសុខ ទៅបួស។

[៣៨៤] (សេ្តចគ្រុឌឃើញដើមរកានោះកំពុងកក្រើក​ញាប់ញ័រ ក៏សួរ​​រកហេតុថា) យើង​ចាប់នាគ​មានប្រវែង ១ ពាន់ព្យាម យកមក (ក្នុងទីនេះ) អ្នកទ្រនូវ​នាគនោះ​ផង នូវយើង​ផង សុទ្ធតែ​មានកាយ​ដ៏ធំ មិនកម្រើក។

[៣៨៥] មា្នលកោដសិម្ពលិ លុះដល់អ្នកមកទ្របក្សីតូច​នេះ ដែលមាន​សាច់តិច​ជាង​យើងទេ ហេតុអ្វី​ក៏ភ័យ​ញ័ររន្ធត់។

[៣៨៦] (ទេវបុត្ត ពោលថា) បពិត្រព្រះរាជា ព្រះអង្គមានសាច់ជា​អាហារ ឯបក្សីនេះ​មាន​ផ្លែឈើ​ជាអាហារ បក្សីនេះ​នឹងស៊ី​នូវពូជជ្រៃ ពូជលៀប ពូជល្វា​ទាំងឡាយ ពូជ​ពោធិ៍បាយ​ទាំងឡាយ ហើយមក​ជុះដាក់លើ​ដើមឈើ​របស់យើង។

[៣៨៧] ឈើទាំងឡាយនោះ ដុះក្នុងទីបាំងខ្យល់ ក្បែរខាង​យើង លូតលាស់ល្អ ឈើ​ទាំង​ឡាយនោះ មុខជា​នឹងរួបរឹត​យើង ធ្វើយើង​មិនឲ្យនៅ​ជាដើមឈើ។

[៣៨៨] មានឈើដទៃទៀត ដែលជាឈើបរិបូណ៌ដោយ​ឫស បរិបូណ៌​ដោយដើម ត្រូវ​សកុណជាតិ​នេះ ពាំយក​ពូជមកបំផ្លាញ​ហើយដែរ។

[៣៨៩] ដ្បិត (ឈើទាំងឡាយ មានជ្រៃជាដើម) រមែង​ដុះសង្កត់​នូវឈើ​ជាធំ​ក្នុងព្រៃ សូម្បីធំ​ចំរើន បពិត្រ​ព្រះរាជា ព្រោះហេតុនោះ យើងឃើញ​ភ័យទៅ​អនាគត បាន​ជា​ញាប់ញ័រ។

[៣៩០] (សុបណ្ណរាជ ឮពាក្យរុក្ខទេវតា ហើយពោលថា) អ្នកប្រាជ្ញ​គប្បីរង្កៀស​ចំពោះ​ហេតុ​ទាំងឡាយ ដែលគួរ​រង្កៀស គប្បីរក្សា (ប្រយ័ត្ន) នូវភ័យ​ជាអនាគត ទើប​ឈ្មោះថា រមិល​មើល​នូវ​លោក​ទាំងពីរ ព្រោះហេតុ​នៃភ័យ​ជាអនាគត។

[៣៩១] (ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា) ព្រះរាជាទ្រង់ព្រះនាម​យុធិដ្ឋិលៈ ព្រះអង្គ​ពេញ​ព្រះទ័យ​នឹងសុចរិតធម៌ បាន​ត្រាស់សួរ​វិធូរបណ្ឌិត​ថា មា្នលព្រាហ្មណ៍ អ្នកដឹង​ឬទេ អ្នកណា​តែម្នាក់​ឯង សោក​ស្តាយច្រើន។

[៣៩២] (វិធូរបណ្ឌិតពោធិសត្វ ពោលថា) ព្រាហ្មណ៍ជា​វសិដ្ឋគោត្ត មាន​រំកាច់​ឧស​ច្រើន នៅក្នុង​ព្រៃជាមួយ​នឹងហ្វូងពពែ ជាអ្នក​មិនខ្ជិល​ច្រអូស ទាំងយប់​ទាំងថ្ងៃ បាន​បង្ហុយ​ផ្សែង (ដើម្បីការពារ​កុំឲ្យមូសខាំ)។

[៣៩៣] ពួកម្រឹគឈ្មោះសរភៈ²⁾ ត្រូវមូសខាំ ធុំក្លិនផ្សែង​នោះ ក៏ចូលទៅ​នៅក្នុង​សំណាក់​នៃ​ព្រាហ្មណ៍ ជាអ្នកធ្វើ​ផ្សែងនោះ ​ក្នុងពេល​ដែលមាន​ភ្លៀងធា្លក់​ជោកជាំ។

[៣៩៤] ព្រាហ្មណ៍នោះ ចំពាក់ចិត្តនឹងពួកសរភៈ លែងរវល់​នឹកដល់​ពួកពពែ​ថា (ពពែ​ប៉ុណ្ណោះ) មកកាន់​ក្រោល​ហើយ ឬថា (ពពែប៉ុណ្ណោះ ចេញអំពី​ក្រោលទៅ​ព្រៃ) ពួកពពែ​ទាំងនោះ​របស់គាត់ ក៏វិនាស​អស់ទៅ។

[៣៩៥] លុះដល់ក្នុងសរទកាល ពួកសរភៈម្រឹគ ក៏ចូលទៅ​កាន់ជើង​ភ្នំផង កាន់​ដងស្ទឹង​ផង ក្នុងព្រៃ​ដែលគ្មាន​មូស។

[៣៩៦] ចំណែកខាងព្រាហ្មណ៍ ក៏កើតរោគលឿង​ស្គម មានសម្បុរ​អាក្រក់ ព្រោះ​ឃើញ​ពួក​​សរភៈម្រឹគ​ទៅបាត់ផង ឃើញពួក​ពពែ​វិនាសផង។

[៣៩៧] បុគ្គលណា លះបង់អជ្ឈត្តិកជន (បុរាណ) របស់ខ្លួន​ចោល​យ៉ាងនេះ ហើយ​បែរ​ជា​ធ្វើសេចក្តី​រាប់អាន​ចំពោះ​អាគន្តុកជន​វិញ បុគ្គលនោះ តែម្នាក់ឯង តែង​សោកស្តាយ​ច្រើន ដូចព្រាហ្មណ៍​ជាអ្នក​ធ្វើផ្សែង។

[៣៩៨] (រុក្ខទេវតា សួរប្រស្នាថា) កាលសត្វទាំងឡាយ​កំពុងភ្ញាក់ អ្នកណា​ជាអ្នក​ដេកលក់ ក្នុងលោកនេះ កាលសត្វ​ទាំងឡាយ​កំពុងដេកលក់ អ្នកណា​ជាអ្នកភ្ញាក់ ក្នុង​លោក​នេះ អ្នកណាហ្ន៎ ដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់យើង​នុ៎ះបាន អ្នកណា​ឆ្លើយតប​ប្រស្នា​យើង​នោះ​បាន។

[៣៩៩] (តាបសពោធិសត្វ ពោលថា) កាលសត្វទាំងឡាយ​កំពុងភ្ញាក់ ខ្ញុំជា​អ្នក​ដេក​លក់ កាលសត្វ​ទាំងឡាយ​កំពុង​ដេកលក់ ខ្ញុំជា​អ្នកភ្ញាក់ ខ្ញុំដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់​អ្នកនុ៎ះ ខ្ញុំឆ្លើយតប (ប្រស្នានុ៎ះ) របស់​អ្នកបាន។

[៤០០] (រុក្ខទេវតានោះ សួរទៀតថា) កាលសត្វទាំងឡាយ​កំពុងភ្ញាក់ អ្នកដេកលក់ តើដូច​ម្តេច កាលសត្វ​ទាំងឡាយ​កំពុង​ដេកលក់ អ្នកភ្ញាក់​ តើដូចម្តេច អ្នកដឹងច្បាស់​នូវ​ប្រស្នា​របស់​ខ្ញុំនុ៎ះ ដូចម្តេច អ្នកឆ្លើយ​តបខ្ញុំ​ដូចម្តេច។

[៤០១] (ពោធិសត្វ ពោលថា) សត្វទាំងឡាយណា មិនដឹងច្បាស់​នូវធម៌ផង មិន​ដឹងថា (នេះ) ជាសញ្ញមៈផង (នេះ) ជាទមៈផង កាលបើសត្វ​ទាំងឡាយ​នោះ​ដេក​លក់ទាំង​សេចក្តី​ប្រមាទ​ហើយ ម្នាលទេវតា ខ្ញុំរមែង​ភ្ញាក់។

[៤០២] ពួកសត្វណា លះបង់នូវរាគៈ ទោសៈ និងអវិជា្ជបាន កាលបើ​ពួកសត្វ​នោះ​កំពុង​ភ្ញាក់ ម្នាលទេវតា ខ្ញុំជាអ្នក​ដេកលក់។

[៤០៣] កាលបើពួកសត្វកំពុងភ្ញាក់ ខ្ញុំជាអ្នកដេកលក់​យ៉ាងនេះ កាលបើ​ពួកសត្វ​កំពុង​ដេក​លក់ ខ្ញុំជាអ្នក​ភ្ញាក់យ៉ាងនេះ ខ្ញុំដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់អ្នកនុ៎ះ យ៉ាងនេះ ខ្ញុំឆ្លើយ​តបអ្នក​យ៉ាងនេះ។

[៤០៤] (រុក្ខទេវតា មានចិត្តត្រេកអរ ពោលសរសើរថា) ត្រូវ​ហើយ កាល​បើពួកសត្វ​កំពុងភ្ញាក់ អ្នកជា​បុគ្គល​ដេកលក់ ត្រូវ​ហើយ កាលបើពួកសត្វ​កំពុងដេកលក់ អ្នកជា​បុគ្គល​ភ្ញាក់ ត្រូវ​ហើយ អ្នកដឹងច្បាស់​នូវប្រស្នា​របស់ខ្ញុំនុ៎ះ អ្នកឆ្លើយ​តបខ្ញុំត្រូវ​ហើយ។

[៤០៥] (ព្រះរាជាពោធិសត្វ បានពោលថា) បានឮថា ការបំរើ​ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ​ទាំងឡាយ ដែល​លោកមាន​ពោធិញ្ញាណ​មិនថោកថយ មិនមែន​មាន​ផលានិសង្ស​តិចតួច​ឡើយ អ្នកចូរ​មើល​ផលនៃ​ដុំនំកុម្មាសៈ ដែល​សោះកក្រោះ​ឥតរសប្រៃ។ ដំរី គោ និង​សេះ​ដ៏ច្រើន​ទាំងនេះ​ផង ទ្រព្យ ស្រូវ និងផែនដី​ទាំងអស់​ផង នាងនារី​ទាំងឡាយ ដែល​ប្រៀប​ដូចជា​ស្រ្តីអប្សរ​ទាំង​នេះ​​ផង សុទ្ធតែ​ជារបស់ខ្ញុំ អ្នកចូរ​មើលនូវ​ផល​នៃដុំ​នំកុម្មាសៈ។

[៤០៦] (នាងទេវី បានពោលថា) បពិត្រព្រះរាជកុព្ជារ មានព្រះអធ្យាស្រ័យ​ជា​កុសល ទ្រង់ញុំាង​ដែនឲ្យ​ចំរើន ព្រះអង្គ​ត្រាស់គាថា​ទាំងឡាយ​រឿយ ៗ ខ្ញុំព្រះអង្គ​សូម​ក្រាបបង្គំ​ទូល​សួរ​ទ្រង់ ព្រះអង្គ​មានព្រះទ័យ​ប្រកប​ដោយ​បីតិក្រៃពេក ហើយទ្រង់​ត្រាស់ (គាថា​ទាំងនុ៎ះ)។

[៤០៧] (ព្រះមហាសត្ត បានត្រាស់គាថាទាំងនេះថា) យើងបាន​កើតក្នុង​ត្រកូលមួយ ក្នុងក្រុង​នេះដែរ ជាអ្នក​ស៊ីឈ្មួល​ធ្វើការងារ​របស់បុគ្គល​ដទៃ ជាអ្នក​សង្រួម​ក្នុងសីល យើងចេញ​ទៅធ្វើ​ការងារ បាន​ជួបនឹង​សមណៈ ៤ អង្គ លោក​បរិបូណ៌​ដោយអាចារៈ និង​សីល មានសេចក្តី​ត្រជាក់ ទាំងឥត​មានអាសវៈ​ឡើយ។ យើងបាន​ញុំាងចិត្ត​ឲ្យជ្រះថា្ល ចំពោះ​សមណៈ​ទាំងនោះ បាន​និមន្ត​លោកឲ្យ​គង់លើ​កម្រាល​ស្លឹកឈើ លុះយើង​មានចិត្ត​ជ្រះថា្ល​ហើយ បាន​ប្រគេន​នំកុម្មាសៈ ដល់​ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ​ទាំងឡាយ​ដោយដៃ​របស់ខ្លួន។ ឯផល​របស់​យើង​ប្រាកដ​ដូច្នេះនេះ ជាផល​របស់កម្ម​ជាកុសល​នោះ យើង​សោយរាជ្យ​ដ៏ស្តុកស្តម្ភ ប្រសើរ​លើ​ធរណី​នេះ។

[៤០៨] (នាងទេវី ពោលថា) បពិត្រព្រះអង្គ​មានព្រះអធ្យាស្រ័យ​ជាកុសល សូម​ព្រះអង្គ​ទ្រង់​ព្រះរាជទាន ហើយសឹម​ទ្រង់សោយ សូមព្រះអង្គ​កុំប្រមាទ (ក្នុងបុណ្យ​ទាំងឡាយ) សូម​ព្រះអង្គ​ញុំាង​ចក្រធម៌³⁾ ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ បពិត្រ​ព្រះរាជា មាន​ព្រះអធ្យាស្រ័យ​ជាកុសល ព្រះអង្គ​កុំជាអ្នក​មិនប្រកប​ដោយធម៌ សូមទ្រង់​រក្សានូវ​អនុធម៌។⁴⁾

[៤០៩] (ព្រះមហាសត្ត ទ្រង់ត្រាស់ថា) ម្នាលនាងមានឆោមល្អ យើងនោះ​នឹងដើរ​តាម​តម្រាយ​ដែល​ព្រះអរិយៈ​ធ្លាប់​ប្រព្រឹត្ត​រឿយ ៗ មកនោះ​ឯង ម្នាលនាង​ដ៏ល្អ​ជាធីតា​របស់​ព្រះបាទ​កោសល ការបាន​ចួបប្រទះ​នូវ​ព្រះអហរន្ត​ទាំងឡាយ ជាទីគាប់ចិត្ត​របស់​យើង​ពន់ពេក។

[៤១០] (ព្រះរាជា ទ្រង់សួរនាងទេវីថា) ម្នាលនាងសុកោសលធីតា នាងប្រៀប​ដូចជា​ស្រ្តីទេព​អប្សរ ជាទេវធីតា (របស់​សក្កទេវរាជ) ឆើតឆាយ​ក្នុងកណ្តាល​នៃពួកនាង​នារី នាង​បាន​ធ្វើនូវកម្ម​ដ៏ចំរើន​ដូចម្តេច នាងមាន​សម្បុរល្អ​ដោយហេតុអ្វី។

[៤១១] (នាងទេវី ឆ្លើយថា) បពិត្រក្សត្រិយ៍ ខ្ញុំម្ចាស់ជា​ទាសី​បម្រើ​អ្នកដទៃ​របស់​ត្រកូល​អម្ពដ្ឋៈ ជាស្ត្រី​សង្រួម ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដោយធម៌ មាន​សីលធម៌ មានការ​ឃើញ​មិនអាក្រក់។ កាលនោះ ខ្ញុំជាស្ត្រី​មានចិត្ត​ត្រេកអរ​រីករាយ​ខ្លួនឯង បាន​ប្រគេន​ភត្ត​ដែល​គេដួស (ទុកបម្រុងខ្ញុំ) ដល់ភិក្ខុ (ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ) ដែល​ត្រាច់ទៅ (ដើម្បី​បិណ្ឌបាត) ផល​ប្រាកដ​ដូច្នេះ​នេះ គឺជាផល​នៃបុញ្ញកម្ម​នោះ។

[៤១២] (បរន្តបទាសៈ ពោលថា) អំពើលាមក​នឹងមាន​មកដល់ខ្ញុំ ភ័យ​នឹងមាន​មក​ដល់ខ្ញុំ ដ្បិតក្នុង​កាលនោះ មែកឈើ​កម្រើក ព្រោះមនុស្ស ឬម្រឹគ។

[៤១៣] (បុរោតហិត ពោលថា) កាមរបស់ខ្ញុំ (កើតចំពោះនាង​ព្រាហ្មណី) ជាស្ត្រី​ខ្លាច​ច្រើន ដែលនៅ​ក្នុងទី​មិនឆ្ងាយ វានឹង​ធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គមលឿង ដូច​ជាមែកឈើ​នោះ (ដែលធ្វើ) ទាសៈ ឈ្មោះបរន្តបៈ (ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គមលឿង)។

[៤១៤] (ថ្ងៃក្រោយ បុរោហិតនោះ​ពោលថា) ភរិយាជា​ទីពេញចិត្ត កាលនៅក្នុង​ស្រុក ឥតមាន​អ្នកផង​តិះដៀលបាន នឹងធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យរីងស្ងួត នឹងធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យស្គមលឿង ដូចជា​មែកឈើ​នោះ (ដែលធ្វើ) ទាសៈ ឈ្មោះបរន្តបៈ (ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គមលឿង)។

[៤១៥] (ថ្ងៃក្រោយទៀត បុរោហិតពោលថា) នែភ្នែក ការញញឹម​ញញែម ឬសំដី (ដ៏ពីរោះ) ដែលនាង (ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ​ហើយ) នឹងធ្វើខ្ញុំ​ឲ្យជា​បុគ្គលស្គម​លឿង ដូចជា​មែកឈើ​នោះ (ដែលធ្វើ) ទាសៈ ឈ្មោះបរន្តបៈ (ឲ្យជាបុគ្គល​ស្គម​លឿង)។

[៤១៦] (បរន្តបទាសៈ ពោលថា) សំឡេង (នៃមែកឈើ) នោះ ប្រព្រឹត្តទៅ​ហើយនោះ ដូចជា​ប្រាប់អ្នក​ហើយ សត្វណា​ញុំាងមែកឈើ​នោះឲ្យ​កំរើក សត្វនោះប្រាប់​ហេតុ​នោះ​ហើយ។

[៤១៧] គំនិតណាដែលខ្ញុំជាបុគ្គលល្ងង់ គិតថា ក្នុងកាលនោះ មែកឈើកំរើក ព្រោះ​មនុស្ស ឬម្រឹគ គំនិតនេះឯង មកដល់ខ្ញុំ​ហើយ។

[៤១៨] (លំដាប់នោះ រាជកុមារពោលថា) អ្នកបាន​ដឹងពិត​ដូច្នោះ​មែន ព្រោះអ្នក​បាន​សម្លាប់​នូវបិតា​របស់ខ្ញុំ បិទបាំង​ដោយ​មែកឈើ​ទាំងឡាយ លាក់លៀម​ដោយ​គិតថា (ភ័យ​នឹងមាន​មកដល់​អ្នក)។

និយាយអំពីការលះស្រុកដ៏ប្រសើរ ១ ស្វាធំ ១ ភគ្គវៈស្មូនឆ្នាំង ១ សេ្តចព្រះនាម​ទឡ្ហធម្មៈ ១ ដំរី ១ សក់ដ៏ប្រសើរ ១ នាគ ១ វិធូរបណ្ឌិត ១ កាលជន​ភ្ញាក់រលឹក ១ ព្រះរាជា​មាន​អធ្យាស្រ័យ​ជាកុសល ១ បរន្តបទាសៈ ១។

ក្នុងសត្តកនិបាតនោះ មានឧទ្ទាននៃវគ្គ (ដូច្នេះ) កាលខ្ញុំសូម​ពោល​នូវវគ្គ ក្នុង​សត្តកនិបាត ចូរអ្នកស្តាប់​វគ្គពីរ គឺ​កុក្កុវគ្គ ១ គន្ធារវគ្គ ១ ដែល​ព្រះសម្ពុទ្ធ ព្រះអង្គ​ស្វែងរក​នូវគុណ​ដ៏ធំ ទ្រង់ត្រាស់​ទុក​ហើយ។

,div centeralign>ចប់ សត្តកនិបាត។