[១] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់ក្រោមម្លប់សាលរាជព្រឹក្ស¹⁾ ក្នុងសុភគវ័ន (ព្រៃជាទីត្រេកអរនៃជនច្រើន) ជិតក្រុងឧក្កដ្ឋា។ ក្នុងសម័យ​នោះឯង ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ហៅភិក្ខុទាំងឡាយមកថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ដូច្នេះ។ ភិក្ខុទាំងនោះ ទទួលព្រះពុទ្ធដីកា នៃព្រះមានព្រះភាគថា បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន។ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ដូច្នេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត នឹង​សំដែង​បរិយាយ ដែលជាឫសគល់ នៃធម៌ទាំងពួង ប្រាប់អ្នកទាំងឡាយ អ្នកទាំង​ឡាយ ចូរស្តាប់នូវធម៌នោះ ចូរយកចិត្តទុកដាក់ដោយប្រពៃ តថាគត នឹងសំដែង។ ភិក្ខុទាំងនោះ ទទួលព្រះពុទ្ធដីកា នៃព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ។

[២] ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ដូច្នេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុថុជ្ជន​ក្នុង​លោក​នេះ ជាអ្នកមិនបានស្តាប់ មិនបានឃើញ នូវព្រះអរិយៈទាំងឡាយ (មាន​ព្រះពុទ្ធ​ជាដើម) មិនឈ្លាស ក្នុងអរិយធម៌²⁾ មិនបានទូន្មានខ្លួន ក្នុងអរិយធម៌ គឺមិនមានអរិយធម៌³⁾ ​ មិនឃើញនូវពួកសប្បុរស មានព្រះពុទ្ធជាដើម មិនឈ្លាស ក្នុងសប្បុរិសធម៌ មិនបាន​ទូន្មានខ្លួន ក្នុងសប្បុរិសធម៌ រមែងសំគាល់នូវ​ផែនដី ថាជាផែនដីពិត លុះសំគាល់​នូវ​ផែនដី ថាជាផែនដីពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវផែនដី រាប់អានក្នុងផែនដី រាប់អានថា ផែនដីពិត រាប់អានថា ផែនដីជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងផែនដី។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរនៃផែនដីនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន តែងសំគាល់នូវទឹក ថាជាទឹកពិត លុះសំគាល់​នូវទឹក ថាជាទឹកពិត​ហើយ ក៏រាប់អាននូវទឹក រាប់អានក្នុងទឹក រាប់អានថា ទឹកពិត រាប់អានថា ទឹកជារបស់​អញ ត្រេកអរនឹងទឹក។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជន​នោះ កំណត់នូវដំណើរទឹកនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវភ្លើង ថាជាភ្លើងពិត លុះសំគាល់​នូវភ្លើង ថាជាភ្លើងពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវភ្លើង រាប់អានក្នុងភ្លើង រាប់​អាន​ថា ភ្លើងពិត រាប់អានថា ភ្លើងជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងភ្លើង។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរភ្លើងនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវខ្យល់ ថាជាខ្យល់ពិត លុះសំគាល់​នូវខ្យល់ ថាជា​ខ្យល់​ពិត​ហើយ ក៏រាប់អាននូវខ្យល់ រាប់អានក្នុងខ្យល់ រាប់អានថា ខ្យល់ពិត រាប់អានថា ខ្យល់​ជា​របស់អញ ត្រេកអរនឹងខ្យល់។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះ​បុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរខ្យល់នោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវពួកសត្វ ថាជាសត្វពិត លុះសំគាល់​នូវពួកសត្វ ថាជាសត្វពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវពួកសត្វ រាប់​អាន​ក្នុងពួកសត្វ រាប់អានថា សត្វពិត រាប់អានថា ពួកសត្វជារបស់អញ ត្រេកអរនឹង​ពួកសត្វ។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរសត្វនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវពួកទេវតា ថាជាទេវតាពិត លុះសំគាល់​នូវពួកទេវតា ថាជាទេវតា​ពិត​ហើយ ក៏រាប់អាននូវពួកទេវតា រាប់អាន​ក្នុង​ពួកទេវតា រាប់អានថា ទេវតាពិត រាប់អានថា ពួកទេវតាជារបស់អញ ត្រេកអរ​នឹងពួកទេវតា។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរទេវតានោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវមារ ថាជាមារពិត លុះសំគាល់​​នូវមារ ថាជាមារពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវមារ រាប់អានក្នុងមារ រាប់អានថា មារពិត រាប់អានថា មារជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងមារ។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរមារនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវព្រហ្ម ថាជាព្រហ្មពិត លុះសំគាល់​នូវព្រហ្ម ថាជាព្រហ្មពិតហើយ ក៏រាប់​អាន​នូវព្រហ្ម រាប់អានក្នុងព្រហ្ម រាប់អានថា ព្រហ្មពិត រាប់អានថា ព្រហ្មជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរព្រហ្មនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវពួកអាភស្សរព្រហ្ម ថាជា​អាភស្សរព្រហ្មពិត លុះសំគាល់​នូវពួកអាភស្សរព្រហ្ម ថាជាអាភស្សរព្រហ្ម​ពិត​ហើយ ក៏រាប់អាននូវពួកអាភស្សរព្រហ្ម រាប់អានក្នុងពួកអាភស្សរព្រហ្ម រាប់អានថា ពួក​អាភស្សរព្រហ្មពិត រាប់អានថា ពួកអាភស្សរព្រហ្មជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងពួក​អាភស្សរព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរពួកអាភស្សរព្រហ្មនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវពួកសុភកិណ្ហ​ព្រហ្ម ថាជាសុភកិណ្ហព្រហ្មពិត លុះសំគាល់​នូវពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ថាជា​សុភកិណ្ហព្រហ្មពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម រាប់អានក្នុងពួក​សុភកិណ្ហព្រហ្ម រាប់អានថា ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្មពិត រាប់អានថា ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម​ជា​របស់អញ ត្រេកអរនឹងពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរសុភកិណ្ហព្រហ្មនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវពួកវេហប្ផលព្រហ្ម ថាជាវេហប្ផលព្រហ្មពិត លុះសំគាល់​នូវ​ពួក​វេហប្ផលព្រហ្ម ថាជាវេហប្ផលព្រហ្មពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវពួកវេហប្ផលព្រហ្ម រាប់អានក្នុងពួកវេហប្ផលព្រហ្ម រាប់អានថា វេហប្ផលព្រហ្មពិត រាប់អានថា វេហប្ផល​ព្រហ្ម​ ជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងពួកវេហប្ផលព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរ វេហប្ផលព្រហ្ម នោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវអសញ្ញិសត្វ ថាជាអសញ្ញិសត្វពិត លុះសំគាល់​នូវ​អសញ្ញិ​សត្វ ថាជាអសញ្ញិសត្វពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវអសញ្ញិសត្វ រាប់អានក្នុងអសញ្ញិសត្វ រាប់អានថា ជាអសញ្ញិសត្វពិត រាប់អានថា អសញ្ញិសត្វជារបស់អញ ត្រេកអរ​នឹងអសញ្ញិសត្វ។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរអសញ្ញិសត្វ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវអាកាសានញ្ចាយតន​ព្រហ្ម ថាជាអាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្មពិត លុះសំគាល់​នូវអាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្ម ថាជាអាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្មពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវអាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្ម រាប់អានក្នុងអាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្ម រាប់អានថា អាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្មពិត រាប់អានថា អាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្មជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងអាកាសានញ្ចា​យតន​ព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរអាកាសានញ្ចាយតនព្រហ្មនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវ​វិញ្ញាណញ្ចា​យតនព្រហ្ម ថាជាវិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្មពិត លុះសំគាល់​នូវវិញ្ញាណញ្ចា​យតនព្រហ្ម ថាជាវិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្មពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវ​វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម រាប់អានក្នុងវិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម រាប់អានថា វិញ្ញាណញ្ចា​យតនព្រហ្មពិត រាប់អានថា វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម ជារបស់អញ ត្រេកអរនឹង​វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរវិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្មនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវអាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម ថាជាអាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្មពិត លុះសំគាល់​នូវអាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម ថាជាអាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្មពិតហើយ ក៏រាប់​អាន​នូវ​អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម រាប់អានក្នុងអាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម រាប់អានថា អាកិញ្ចញ្ញា​យតន​ព្រហ្មពិត រាប់អានថា អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្មជារបស់អញ ត្រេកអរនឹង​អាកិញ្ចញ្ញា​យតនព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះ​បុថុជ្ជន​នោះ កំណត់នូវដំណើរអាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្មនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់​នូវនេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនព្រហ្ម ថាជានេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនព្រហ្មពិត លុះ​សំគាល់​នូវនេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនព្រហ្មពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវ​នេវសញ្ញានា​សញ្ញាយ​តនព្រហ្ម រាប់អានក្នុង​នេវសញ្ញា​នាសញ្ញា​យតន​ព្រហ្ម រាប់អានថា នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតន​ព្រហ្មពិត រាប់អានថា នេវសញ្ញា​នាសញ្ញា​យតន​ព្រហ្ម​ ជា​របស់អញ ត្រេកអរ​នឹងនេវសញ្ញានាសញ្ញាយតន​ព្រហ្ម។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់​នូវ​ដំណើរ​នេវសញ្ញានា​សញ្ញាយតន​ព្រហ្ម​នោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវរូបាយតនៈ ថាជា​រូបាយតនៈពិត លុះសំគាល់​​នូវរូបាយតនៈ ថាជារូបាយតនៈពិតហើយ ក៏រាប់​អាននូវរូបាយតនៈ រាប់អានក្នុងរូបាយតនៈ រាប់អានថា រូបាយតនៈពិត រាប់អានថា រូបាយតនៈ​ ជា​របស់​អញ ត្រេកអរនឹងរូបាយតនៈ។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើររូបាយតនៈនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់​នូវ​សទ្ទាយតនៈ ថាជាសទ្ទាយតនៈពិត លុះសំគាល់​នូវសទ្ទាយតនៈ ថាជាសទ្ទាយតនៈ​ពិត​ហើយ ក៏រាប់អាននូវសទ្ទាយតនៈ រាប់អានក្នុងសទ្ទាយតនៈ រាប់អានថា សទ្ទាយតនៈ​ពិត រាប់អានថា សទ្ទាយតនៈ ជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងសទ្ទាយតនៈ។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរ​សទ្ទាយតនៈនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន សំគាល់នូវមុតៈ⁴⁾ ថាជាមុតៈពិត លុះសំគាល់​នូវមុតៈ ថាជាមុតៈពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវមុតៈ រាប់អានក្នុងមុតៈ រាប់អានថា មុតៈ ពិត រាប់អានថា មុតៈ ជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងមុតៈ។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើរមុតៈនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជនសំគាល់​នូវវិញ្ញាតៈ⁵⁾ ថាជាវិញ្ញាតៈពិត លុះសំគាល់នូវវិញ្ញាតៈ ថាជាវិញ្ញាតៈពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវវិញ្ញាតៈ រាប់អាន​ក្នុងវិញ្ញាតៈ រាប់អានថា វិញ្ញាតៈពិត រាប់អានថា វិញ្ញាតៈជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងវិញ្ញាតៈ។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគត​ពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជន​នោះ កំណត់នូវដំណើរវិញ្ញាតៈនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជន​សំគាល់​​នូវរបស់ដូចគ្នា⁶⁾ ថាជារបស់ដូចគ្នាពិត លុះសំគាល់នូវរបស់ដូចគ្នា ថាជារបស់ដូចគ្នាពិតហើយ ក៏រាប់អាន នូវរបស់ដូចគ្នា រាប់អាន​ក្នុងរបស់ដូចគ្នា រាប់អានថា របស់ដូចគ្នាពិត រាប់អានថា របស់ដូចគ្នា ជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងរបស់ដូចគ្នា។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជន​នោះ កំណត់នូវដំណើររបស់ដូចគ្នា​មិន​បាន។ បុថុជ្ជនសំគាល់​នូវរបស់ផ្សេងគ្នា⁷⁾ ថាជារបស់ផ្សេងគ្នាពិត លុះ​សំគាល់​នូវរបស់​ផ្សេងគ្នា ថាជារបស់ផ្សេងគ្នាពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវរបស់ផ្សេងគ្នា រាប់អាន​ក្នុងរបស់ផ្សេង​គ្នា រាប់អានថា របស់ផ្សេងគ្នាពិត រាប់អានថា របស់ផ្សេងគ្នា ជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងរបស់​ផ្សេងគ្នា។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោល​ថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវដំណើររបស់ផ្សេងគ្នានោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជនសំគាល់​នូវវត្ថុទាំងពួង⁸⁾ ថាជាវត្ថុ​ទាំងពួង​ពិត គឺសំដែងនូវទិដ្ឋិ ដែលមានសភាព​ប្រហែលគ្នា លុះសំគាល់នូវវត្ថុទាំងពួង ថាជា​វត្ថុទាំងពួងពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវវត្ថុទាំងពួង រាប់អានក្នុងវត្ថុទាំងពួង រាប់អានថា វត្ថុទាំងពួងពិត រាប់អានថា វត្ថុទាំងពួងជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងវត្ថុទាំងពួង។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវ​ដំណើរវត្ថុទាំងពួងនោះ​មិន​បាន។ បុថុជ្ជនសំគាល់​នូវនិព្វាន⁹⁾ ថាជានិព្វានពិត លុះសំគាល់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏រាប់អាននូវនិព្វាន រាប់អាន​ក្នុងនិព្វាន រាប់អានថា និព្វានពិត រាប់អានថា និព្វានជារបស់អញ ត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះបុថុជ្ជននោះ កំណត់នូវ​ដំណើរ​និព្វាននោះ​មិន​បាន។

[៣] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុណាជាសេខបុគ្គល មិនទាន់បានសម្រេច​អរហត្ត កំពុងប្រាថ្នានូវធម៌ដ៏ក្សេមចាកយោគៈ (អរហត្តដ៏ប្រសើរ)។ ភិក្ខុនោះឯង ដឹងច្បាស់នូវ​ផែនដី ថាជាផែនដីពិត លុះដឹងច្បាស់នូវផែនដី ថាជាផែនដីពិតហើយ ក៏មិនរាប់​អាន​នូវផែនដី មិនរាប់អានក្នុងផែនដី មិនរាប់អានថាជាផែនដីពិត មិនរាប់អានថា ផែនដី​ជា​របស់អញ មិនត្រេកអរនឹងផែនដី។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះភិក្ខុជាសេក្ខនោះ គប្បីកំណត់នូវដំណើរនៃផែនដីនោះ​បាន។បេ។ ភិក្ខុជាសេក្ខបុគ្គល ដឹងច្បាស់នូវទឹក ភ្លើង ខ្យល់ ពួកសត្វ ពួកទេវតា មារ ព្រហ្ម ពួក​អាភស្សរព្រហ្ម ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ពួកវេហប្ផលព្រហ្ម អសញ្ញិសត្វ អាកាសានញ្ចា​យតនព្រហ្ម វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញា​យតនព្រហ្ម រូបាយតនៈ សទ្ទាយតនៈ មុតៈ វិញ្ញាតៈ របស់ដូចគ្នា របស់ផ្សេងគ្នា វត្ថុ​ទាំងពួង និងនិព្វាន ថាជានិព្វានពិត លុះដឹងច្បាស់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏មិនរាប់អាននូវនិព្វាន មិនរាប់អានក្នុងនិព្វាន មិនរាប់អានថា និព្វានពិត មិន​រាប់អាន​ថា និព្វានជារបស់អញ មិនត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះភិក្ខុជាសេក្ខបុគ្គលនោះ គប្បីកំណត់នូវដំណើរនៃទឹក​ជាដើម​នោះ​បាន។

[៤] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុណាជាអរហន្តខីណាស្រព មានព្រហ្ម​ចរិយ​ធម៌ប្រព្រឹត្តទៅគ្រប់គ្រាន់ហើយ មាន សោឡសកិច្ច បានធ្វើសម្រេចហើយ មានភារៈ¹⁰⁾ ដាក់ចុះហើយ មានប្រយោជន៍របស់ខ្លួន បានសម្រេច​ តាម​លំដាប់ហើយ មានភវសំយោជនៈ អស់រលីងហើយ មានចិត្តរួច​ស្រឡះ ព្រោះដឹង​ដោយ​ប្រពៃហើយ ភិក្ខុជាអរហន្តខីណាស្រពនោះ ដឹងច្បាស់នូវ​ផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត លុះបានដឹងច្បាស់នូវផែនដី ថាជាផែនដីពិតហើយ ក៏មិនរាប់​អាន​នូវផែនដី មិនរាប់អានក្នុងផែនដី មិនរាប់អានថាផែនដីពិត មិនរាប់អានថា ផែនដី​ជា​របស់អញ មិនត្រេកអរនឹងផែនដី។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះភិក្ខុ​ជាអរហន្តខីណាស្រពនោះ កំណត់នូវដំណើរនៃផែនដីនោះ​បាន។បេ។ ភិក្ខុ​ជា​អរហន្ត​ខីណាស្រព ដឹងច្បាស់នូវទឹក ភ្លើង ខ្យល់ ពួកសត្វ ពួកទេវតា មារ ព្រហ្ម ពួក​អាភស្សរព្រហ្ម ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ពួកវេហប្ផលព្រហ្ម អសញ្ញិសត្វ អាកាសានញ្ចា​យតនព្រហ្ម វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញា​យតនព្រហ្ម រូបាយតនៈ សទ្ទាយតនៈ មុតៈ វិញ្ញាតៈ របស់ដូចគ្នា របស់ផ្សេងគ្នា វត្ថុ​ទាំងពួង និងនិព្វាន ថាជានិព្វានពិត លុះដឹងច្បាស់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏មិនរាប់អាននូវនិព្វាន មិនរាប់អានក្នុងនិព្វាន មិនរាប់អានថា និព្វានពិត មិន​រាប់អាន​​ថា និព្វានជារបស់អញ មិនត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះភិក្ខុជាអរហន្តខីណាស្រពនោះ កំណត់នូវដំណើរនៃទឹក​ជា​ដើម​​នោះ​បាន។

[៥] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ​ ភិក្ខុណាជាអរហន្តខីណាស្រព មានព្រហ្ម​ចរិយ​ធម៌ប្រព្រឹត្តទៅគ្រប់គ្រាន់ហើយ មាន សោឡសកិច្ច ធ្វើសម្រេចហើយ មានភារៈ ដាក់​ចុះ​ហើយ មានប្រយោជន៍របស់ខ្លួន សម្រេចតាម​លំដាប់ហើយ មានភវ​សំយោជនៈ អស់​រលីងហើយ មានចិត្តរួច​ស្រឡះ ព្រោះដឹង​ដោយ​ប្រពៃហើយ ភិក្ខុនោះឯង ដឹងច្បាស់​នូវ​ផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត លុះដឹងច្បាស់នូវផែនដី ថាជាផែនដីពិតហើយ ក៏មិនរាប់​អាន​នូវផែនដី មិនរាប់អានក្នុងផែនដី មិនរាប់អានថាផែនដីពិត មិនរាប់​អាន​ថា ផែនដី​ជា​របស់អញ មិនត្រេកអរនឹងផែនដី។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ភិក្ខុនោះជា វីតរាគបុគ្គល ដ្បិតអស់រាគៈហើយ។បេ។ ភិក្ខុ​ជា​អរហន្ត​ខីណាស្រព ដឹងច្បាស់នូវទឹក ភ្លើង ខ្យល់ ពួកសត្វ ពួកទេវតា មារ ព្រហ្ម ពួក​អាភស្សរព្រហ្ម ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ពួកវេហប្ផលព្រហ្ម អសញ្ញិសត្វ អាកាសានញ្ចា​យតនព្រហ្ម វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញា​យតនព្រហ្ម រូបាយតនៈ សទ្ទាយតនៈ មុតៈ វិញ្ញាតៈ របស់ដូចគ្នា របស់ផ្សេងគ្នា វត្ថុ​ទាំងពួង និងនិព្វាន ថាជានិព្វានពិត លុះដឹងច្បាស់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏​មិន​រាប់អាននូវនិព្វាន មិនរាប់អានក្នុងនិព្វាន មិនរាប់អានថា និព្វានពិត មិន​រាប់អាន​​ថា និព្វានជារបស់អញ មិនត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ភិក្ខុនោះជា វីតរាគបុគ្គល ដ្បិតអស់រាគៈហើយ។

[៦] ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ ភិក្ខុណាជាអរហន្តខីណាស្រព មានព្រហ្ម​ចរិយ​ធម៌ប្រព្រឹត្តគ្រប់គ្រាន់ហើយ មាន សោឡសកិច្ច ធ្វើសម្រេចហើយ មានភារៈ ដាក់​ចុះ​ហើយ មានប្រយោជន៍របស់ខ្លួន សម្រេចតាម​លំដាប់ហើយ មានភវ​សំយោជនៈ អស់​រលីងហើយ មានចិត្តរួច​ស្រឡះ ព្រោះដឹង​ដោយ​ប្រពៃហើយ ភិក្ខុនោះ ដឹងច្បាស់​នូវ​ផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត លុះដឹងច្បាស់នូវផែនដី ថាជាផែនដីពិតហើយ ក៏មិនរាប់​អាន​នូវផែនដី មិនរាប់អានក្នុងផែនដី មិនរាប់អានថាផែនដីពិត មិនរាប់​អាន​ថា ផែនដី​ជា​របស់អញ មិនត្រេកអរនឹងផែនដី។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ភិក្ខុនោះជា វីតទោសបុគ្គល ដ្បិតអស់ទោសៈហើយ។បេ។ ភិក្ខុ​ជា​អរហន្ត​ខីណាស្រព ដឹងច្បាស់នូវទឹក ភ្លើង ខ្យល់ ពួកសត្វ ពួកទេវតា មារ ព្រហ្ម ពួក​អាភស្សរព្រហ្ម ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ពួកវេហប្ផលព្រហ្ម អសញ្ញិសត្វ អាកាសានញ្ចា​យតនព្រហ្ម វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញា​យតនព្រហ្ម រូបាយតនៈ សទ្ទាយតនៈ មុតៈ វិញ្ញាតៈ របស់ដូចគ្នា របស់ផ្សេងគ្នា វត្ថុ​ទាំងពួង និងនិព្វាន ថាជានិព្វានពិត លុះដឹងច្បាស់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏​មិន​រាប់អាននូវនិព្វាន មិនរាប់អានក្នុងនិព្វាន មិនរាប់អានថា និព្វានពិត មិន​រាប់អាន​​ថា និព្វានជារបស់អញ មិនត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ភិក្ខុនោះជា វីតទោសបុគ្គល ដ្បិតអស់ទោសៈហើយ។

[៧] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុជាអរហន្តខីណាស្រព មានព្រហ្ម​ចរិយ​ធម៌ប្រព្រឹត្តទៅគ្រប់គ្រាន់ហើយ មាន សោឡសកិច្ច ធ្វើសម្រេចហើយ មានភារៈ ដាក់​ចុះ​ហើយ មានប្រយោជន៍របស់ខ្លួន បានសម្រេចតាម​លំដាប់ហើយ មានភវ​សំយោជនៈ អស់​រលីងហើយ មានចិត្តរួច​ស្រឡះ ព្រោះដឹង​ដោយ​ប្រពៃហើយ ភិក្ខុ​ជាអរហន្តខីណាស្រព​នោះឯង ដឹង​នូវ​ផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត លុះដឹងច្បាស់នូវផែនដី ថាជាផែនដីពិតហើយ ក៏មិនរាប់​អាន​នូវផែនដី មិនរាប់អានក្នុងផែនដី មិនរាប់អាន​ថា​ផែន​ដីពិត មិនរាប់​អាន​ថា ផែនដី​ជា​របស់អញ មិនត្រេកអរនឹងផែនដី។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ភិក្ខុនោះជា វីតមោហបុគ្គល ដ្បិតអស់មោហៈហើយ។បេ។ ភិក្ខុ​ជា​អរហន្ត​ខីណាស្រពនោះឯង ដឹងច្បាស់នូវទឹក ភ្លើង ខ្យល់ ពួកសត្វ ពួកទេវតា មារ ព្រហ្ម ពួក​អាភស្សរព្រហ្ម ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ពួកវេហប្ផលព្រហ្ម អសញ្ញិសត្វ អាកាសានញ្ចា​យតនព្រហ្ម វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញា​យតនព្រហ្ម រូបាយតនៈ សទ្ទាយតនៈ មុតៈ វិញ្ញាតៈ របស់ដូចគ្នា របស់ផ្សេងគ្នា វត្ថុ​ទាំងពួង និងនិព្វាន ថាជានិព្វានពិត លុះដឹងច្បាស់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏​មិន​រាប់អាននូវនិព្វាន មិនរាប់អានក្នុងនិព្វាន មិនរាប់អានថា និព្វានពិត មិន​រាប់អាន​​ថា និព្វានជារបស់អញ មិនត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ភិក្ខុនោះជា វីតមោហៈបុគ្គល ដ្បិតអស់មោហៈហើយ។

[៨] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចំណែក​ព្រះតថាគត អរហន្ត សម្មាសម្ពុទ្ធ រមែង​ជ្រាបច្បាស់​នូវ​ផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត លុះជ្រាបច្បាស់នូវផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត​ហើយ ក៏មិនរាប់​អាន​នូវផែនដី មិនរាប់អានក្នុងផែនដី មិនរាប់អានថាផែនដីពិត មិនរាប់​អាន​ថា ផែនដី​ជា​របស់អញ មិនត្រេកអរនឹងផែនដី។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះព្រះតថាគត ទ្រង់កំណត់នូវដំណើរ​នៃផែនដី​នោះបាន។បេ។ ព្រះតថាគត អរហន្ត​ សម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ជ្រាបច្បាស់នូវទឹក ភ្លើង ខ្យល់ ពួកសត្វ ពួកទេវតា មារ ព្រហ្ម ពួក​អាភស្សរព្រហ្ម ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ពួកវេហប្ផលព្រហ្ម អសញ្ញិសត្វ អាកាសានញ្ចា​យតនព្រហ្ម វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញា​យតនព្រហ្ម រូបាយតនៈ សទ្ទាយតនៈ មុតៈ វិញ្ញាតៈ របស់ដូចគ្នា របស់ផ្សេងគ្នា វត្ថុ​ទាំងពួង និងនិព្វាន ថាជានិព្វានពិត លុះទ្រង់ជ្រាបច្បាស់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏​មិន​រាប់អាននូវនិព្វាន មិនរាប់អានក្នុងនិព្វាន មិនរាប់អានថា ជានិព្វានពិត មិន​រាប់អាន​​ថា និព្វាន ជារបស់អញ មិនត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ តថាគតពោលថា ព្រោះ​ព្រះតថាគត ទ្រង់កំណត់នូវដំណើរ នៃ​ទឹកជាដើមនោះបាន។

[៩] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ​ ព្រះតថាគត អរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់​ជ្រាប​នូវ​ផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត លុះទ្រង់ជ្រាបនូវផែនដី ថាជា​ផែនដី​ពិត​ហើយ ក៏មិនរាប់​អាន​នូវ​ផែនដី មិនរាប់អានក្នុងផែនដី មិនរាប់អានថា ជាផែនដីពិត មិនរាប់​អាន​ថា ផែនដី​ជា​របស់អញ មិនត្រេកអរនឹងផែនដី ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ព្រះតថាគត ទ្រង់​ជ្រាបច្បាស់ថា សេចក្តីប្រាថ្នា ដែលមានហើយ (អំពីមុន) ជាឫសគល់​នៃ​សេចក្តី​ទុក្ខ ទាំង​ជ្រាបច្បាស់ថា ជាតិ ជរា មរណៈ របស់សត្វ​ដែលកើតអំពី​កម្មភព គឺ​កុសលាកុសលចេតនា។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ព្រោះហេតុនោះ ក្នុងសាសនានេះ តថាគតពោលថា ព្រះតថាគត បានត្រាស់ដឹងនូវសម្មាសម្ពោធិញ្ញាណដ៏ប្រសើរ ព្រោះអស់តណ្ហា ព្រោះប្រាសចាកតណ្ហា ព្រោះរលត់តណ្ហា ព្រោះលះចោល​នូវ​តណ្ហា ព្រោះរលាស់ចោលនូវតណ្ហា ដោយប្រការទាំងពួង។បេ។ ព្រះតថាគត អរហន្ត សម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ជ្រាបច្បាស់នូវទឹក ភ្លើង ខ្យល់ ពួកសត្វ ពួកទេវតា មារ ព្រហ្ម ពួក​អាភស្សរព្រហ្ម ពួកសុភកិណ្ហព្រហ្ម ពួកវេហប្ផលព្រហ្ម អសញ្ញិសត្វ អាកាសានញ្ចា​យតនព្រហ្ម វិញ្ញាណញ្ចាយតនព្រហ្ម អាកិញ្ចញ្ញាយតនព្រហ្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញា​យតនព្រហ្ម រូបាយតនៈ សទ្ទាយតនៈ មុតៈ វិញ្ញាតៈ របស់ដូចគ្នា របស់ផ្សេងគ្នា វត្ថុ​ទាំងពួង និងនិព្វាន ថាជានិព្វានពិត លុះទ្រង់ជ្រាបច្បាស់នូវនិព្វាន ថាជានិព្វានពិតហើយ ក៏​មិន​រាប់អាននូវនិព្វាន មិនរាប់អានក្នុងនិព្វាន មិនរាប់អានថា និព្វានពិត មិន​រាប់អាន​​ថា និព្វានជារបស់អញ មិនត្រេកអរនឹងនិព្វាន។ ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី។ ព្រោះ​ព្រះតថាគត អរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ជ្រាបច្បាស់​ថា សេចក្តី​ប្រាថ្នា​ ដែលមានហើយ (អំពីមុន) ជាឫសគល់​នៃ​សេចក្តីទុក្ខ ទាំង​ជ្រាបច្បាស់ថា ជាតិ ជរា មរណៈ របស់សត្វ​ដែលកើតអំពី​កម្មភព គឺ​កុសលាកុសលចេតនា។ ម្នាលភិក្ខុ​ទាំង​ឡាយ ព្រោះហេតុនោះ ក្នុងសាសនានេះ តថាគតពោលថា ព្រះតថាគត បានត្រាស់​ដឹង នូវសម្មាសម្ពោធិញ្ញាណដ៏ប្រសើរ ព្រោះអស់តណ្ហា ព្រោះប្រាសចាកតណ្ហា ព្រោះ​រលត់តណ្ហា ព្រោះលះចោល​នូវតណ្ហា ព្រោះរលាស់ចោលនូវតណ្ហា ដោយ​ប្រការ​ទាំងពួង។

លុះព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់សំដែងសូត្រនេះចប់ហើយ ភិក្ខុទាំងឡាយនោះ ក៏គ្មានចិត្ត​ត្រេកអរ រីករាយ ចំពោះភាសិត​នៃព្រះមានព្រះភាគឡើយ។