[១០] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់​នៅក្នុង​វត្តជេតពន របស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ទៀបក្រុងសាវត្ថី។ ក្នុងសម័យនោះឯង ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ហៅភិក្ខុទាំងឡាយថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ។ ពួកភិក្ខុទាំង​នោះ ទទួលព្រះពុទ្ធដីកា នៃព្រះមានព្រះភាគថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ដូច្នេះ។ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ដូច្នេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគតនឹង​សំដែង​នូវហេតុ​ នៃសេចក្តី​សង្រួមក្នុងអាសវៈទាំងពួង ដល់អ្នកទាំងឡាយ អ្នកទាំងឡាយ ចូរប្រុងស្តាប់នូវហេតុនោះ ចូរធ្វើទុកក្នុងចិត្តឲ្យប្រពៃ តថាគត នឹងសំដែង។ ពួកភិក្ខុទាំងនោះ ទទួលព្រះពុទ្ធដីកា នៃព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណា​ព្រះអង្គ។

[១១] ព្រះមានព្រះភាគទ្រង់ត្រាស់ដូច្នេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត ពោល​នូវការអស់ទៅនៃអាសវធម៌¹⁾ ទាំងឡាយ របស់បុគ្គល​អ្នកដឹង អ្នកឃើញ មិនមែនពោលនូវការអស់ទៅ នៃអាសវៈទាំងឡាយ របស់បុគ្គល​អ្នក​មិនដឹង មិនឃើញទេ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គលដឹងអ្វី ឃើញអ្វី ទើបអស់​ទៅនៃ​អាសវធម៌ទាំងឡាយ។ បុគ្គលឃើញនូវ​យោនិសោមនសិការ²⁾ និងអយោនិសោ​មនសិការ³⁾ (ទើបអស់ទៅ នៃអាសវធម៌ទាំងឡាយ)។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលបើបុគ្គលធ្វើទុកក្នុងចិត្តដោយខុសទំនង អាសវៈទាំងឡាយ ដែល​មិនទាន់​កើតឡើង រមែង​កើតឡើងបានផង អាសវៈទាំងឡាយ ដែលកើតឡើង​ហើយ រឹងរឹតតែចំរើនឡើងផង។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលបើបុគ្គល​ធ្វើទុក​ក្នុងចិត្ត ដោយ​ត្រូវទំនង អាសវៈទាំងឡាយ ដែលមិនទាន់កើតឡើង រមែងកើតឡើង​មិនបានផង អាសវៈទាំងឡាយ ដែលកើតឡើងហើយ រមែងសាបសូន្យទៅវិញផង។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គលត្រូវលះបង់អាសវៈ ដោយការឃើញ គឺសោតាបត្តិមគ្គក៏មាន ត្រូវលះបង់អាសវៈ ដោយសេចក្តីសង្រួមឥន្ទ្រិយក៏មាន ត្រូវលះបង់អាសវៈ ដោយការសេពក៏មាន ត្រូវលះបង់អាសវៈ ដោយការអត់ធន់ក៏មាន ត្រូវលះបង់អាសវៈ ដោយការវៀរក៏មាន ត្រូវលះបង់អាសវៈ ដោយការបន្ទោបង់ក៏មាន ត្រូវលះបង់អាសវៈ ដោយការចំរើនក៏មាន។

[១២] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈ ដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់ ដោយការឃើញ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុថុជ្ជនក្នុងសាសនានេះ ជាអ្នកមិនបានចេះដឹង មិនបាន​ឃើញ នូវព្រះអរិយៈទាំងឡាយ (មានព្រះពុទ្ធជាដើម) មិនឈ្លាសក្នុង​អរិយធម៌ មិនបានទូន្មានខ្លួន ក្នុងអរិយធម៌ មិនបានឃើញនូវសប្បុរសទាំងឡាយ (មាន​ព្រះពុទ្ធជាដើម) មិនឈ្លាសក្នុងសប្បុរិសធម៌ មិនបានទូន្មានខ្លួន ក្នុងសប្បុរិសធម៌ រមែងមិនដឹងច្បាស់ ក្នុងធម៌ដែលគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត មិនដឹងច្បាស់ ក្នុងធម៌ដែល​មិនគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត។ កាលបើបុថុជ្ជននោះ មិនដឹងច្បាស់ នូវធម៌ដែល​គួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត មិនដឹងច្បាស់ ក្នុងធម៌ដែល​មិនគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ធម៌ណាដែល​មិនគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ក៏ត្រឡប់​ជា​ធ្វើទុកក្នុងចិត្តនូវធម៌ទាំងនោះវិញ ធម៌ណាដែល​គួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ក៏ត្រឡប់​ជា​មិនធ្វើទុកក្នុង​ចិត្ត នូវធម៌ទាំងនោះវិញ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ធម៌ទាំងឡាយដូចម្តេច ដែលមិនគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត តែបុថុជ្ជន ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលបើបុថុជ្ជន ធ្វើទុកក្នុងចិត្តនូវធម៌ គឺ អយោនិសោមនសិការៈ​ណាហើយ កាមាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែងកើតឡើងផង កាមាសវៈ ដែល​កើតឡើងហើយ ក៏រឹងរឹតតែចំរើន​ឡើង​ផង ភវាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែង​កើត​ឡើងផង ភវាសវៈ ដែលកើតឡើងហើយ ក៏រឹងរឹតតែចំរើនឡើងផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែងកើតឡើងផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលកើតឡើងហើយ ក៏រឹង​រឹត​តែចំរើនឡើងផង ធម៌​ទាំងនេះឯង ដែលមិនគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត តែបុថុជ្ជន តែងធ្វើ​ទុក​ក្នុងចិត្ត។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ធម៌ទាំងឡាយដូចម្តេច ដែលគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត តែ​បុថុជ្ជន មិនបាន​ធ្វើ​ទុកក្នុងចិត្ត។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលបុថុជ្ជន ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត នូវ​ធម៌ គឺ​យោនិសោមនសិការៈណាហើយ កាមាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង ក៏រមែង​កើត​ឡើងមិនបានផង កាមាសវៈ ដែល​កើតឡើងហើយ រមែងសាបសូន្យ​ទៅវិញផង ភវាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែងកើតឡើងមិនបានផង ភវាសវៈ ដែល​កើត​ឡើង​ហើយ រមែងសាបសូន្យទៅវិញផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើត​ឡើង រមែង​កើត​ឡើងមិនបានផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលកើតឡើងហើយ រមែងសាបសូន្យ​ទៅវិញផង ធម៌​​ទាំងនេះឯង ដែលគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត តែបុថុជ្ជន តែងមិនបាន​ធ្វើទុក​ក្នុងចិត្ត។ ព្រោះ​តែបុថុជ្ជននោះ ធ្វើទុកក្នុងចិត្តនូវធម៌ ដែល​មិនគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត មិន​ធ្វើទុក​ក្នុង​ចិត្ត នូវធម៌ដែល​គួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត (យ៉ាងនេះហើយ) បានជាអាសវៈទាំង​ឡាយ ដែល​មិន​ទាន់កើតឡើង ក៏កើតឡើងផង អាសវៈទាំងឡាយ ដែលកើតឡើង​ហើយ ក៏រឹងរឹត​តែ​ចំរើនឡើង។ បុថុជ្ជននោះ ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដោយខុសទំនងយ៉ាងនេះ​ថា អំពីអតីត​កាល អាត្មាអញ បានកើតដែរឬ ៗអំពីអតីតកាល អាត្មាអញ មិនបាន​កើតទេ (មួយ​យ៉ាង​ទៀត) អំពីអតីតកាល អាត្មាអញ មានជាតិជាអ្វី ឬអំពីអតីតកាល អាត្មាអញ មាន​សណ្ឋានទ្រង់ទ្រាយដូចម្តេច អំពីអតីតកាល អាត្មាអញ កើតជាជាតិ​អ្វី ឬមួយ​អាត្មា​អញ មានសណ្ឋានទ្រង់ទ្រាយដូចម្តេច ក្នុងអនាគតកាល អាត្មាអញ នឹងកើត​ទៀតដែរឬ ៗក្នុងអនាគតកាល អាត្មាអញ នឹង​មិនកើតទៀតទេ (មួយយ៉ាង​ទៀត) ក្នុងអនាគតកាល អាត្មាអញនឹង​កើតជាជាតិអ្វី ឬក្នុងអនាគតកាល អាត្មាអញ​នឹងមាន​សណ្ឋាន​ទ្រង់ទ្រាយ​ដូចម្តេច ក្នុងអនាគតកាល អាត្មាអញនឹង​មានជាតិជាអ្វី ឬ​មាន​សណ្ឋានទ្រង់ទ្រាយដូចម្តេច (មួយយ៉ាងទៀត) បុថុជ្ជននោះ ប្រារព្ធនូវបច្ចុប្បន្ន​កាល ក្នុងកាលឥឡូវនេះ ហើយមានសេចក្តីសង្ស័យក្នុងខ្លួនថា ឥឡូវនេះ អាត្មាអញ​មាន ឬ​មិនមានទេ ឬឥឡូវនេះ អាត្មាអញ មានជាតិជាអ្វី មានសណ្ឋាន​ទ្រង់ទ្រាយ​ដូច​ម្តេច តើសត្វ​នេះ មកអំពីណាហ្ន៎ សត្វនោះ នឹងទៅកាន់ទីណាវិញហ្ន៎។ កាលបុថុជ្ជន​នោះ​ធ្វើ​ទុកក្នុងចិត្ត​ ដោយខុសទំនងយ៉ាងនេះហើយ បណ្តាទិដ្ឋិទាំង៦ ទិដ្ឋិណាមួយ គង់​កើតឡើងបាន។ ទិដ្ឋិកើតឡើងដល់​បុថុជ្ជននោះ ព្រោះប្រកាន់សេចក្តីទៀងទាត់ ឋិត​ថេរថា ខ្លួនរបស់អាត្មាអញមាន១។ ទិដ្ឋិកើតឡើងដល់​បុថុជ្ជននោះ ព្រោះប្រកាន់​សេចក្តី​ទៀង​ទាត់ ឋិត​ថេរថា ខ្លួនរបស់អាត្មាអញមិនមាន១។ ទិដ្ឋិកើតឡើងដល់​បុថុជ្ជន​នោះ ព្រោះប្រកាន់សេចក្តីទៀងទាត់ ឋិត​ថេរថា អាត្មាអញ ដឹងច្បាស់នូវខ្លួន ដោយសភាវៈថា ជាខ្លួនពិត⁴⁾ ១។ ទិដ្ឋិកើតឡើងដល់​បុថុជ្ជននោះ ព្រោះប្រកាន់សេចក្តីទៀងទាត់ ឋិត​ថេរថា អាត្មាអញ​ដឹង​ច្បាស់ នូវសភាវៈមិនមែនខ្លួន ដោយសភាវៈថាជាខ្លួនពិត⁵⁾ ១។ ទិដ្ឋិកើតឡើងដល់​បុថុជ្ជននោះ ព្រោះប្រកាន់​សេចក្តី​ទៀងទាត់ ឋិត​ថេរថា អាត្មាអញ ដឹងច្បាស់នូវ​ខ្លួនឯង ដោយសភាវៈ​ថា មិនមែនខ្លួនពិត⁶⁾ ១។ ពុំនោះសោត បុថុជ្ជននោះ មានសេចក្តីយល់​ឃើញយ៉ាងនេះថា ខ្លួនរបស់​អាត្មាអញ ដែលត្រូវ​ទទួល រមែងទទួលនូវផលកម្មល្អ និងអាក្រក់ ក្នុងកំណើត​​នោះៗ តែខ្លួនរបស់​អាត្មាអញនោះ ជាសភាវៈទៀងទាត់​ប្រាកដ ឋិត​ថេរ ជាសភាវៈ​មិនប្រែប្រួល តាំងនៅមាំ ដូចជាសស្សតិវត្ថុ (ព្រះអាទិត្យ និងព្រះចន្ទ្រ ជាដើម) ដូច្នោះឯង១។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះហៅថា ដំណើរ គឺទិដ្ឋិ ញាតស្បាត គឺទិដ្ឋិ ផ្លូវឆ្ងាយដាច់ស្រយាល គឺទិដ្ឋិ ចំរូង គឺទិដ្ឋិ សេចក្តីញាប់ញ័រ​គឺទិដ្ឋិ ចំណងគឺទិដ្ឋិ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុថុជ្ជន ដែលជាប់ដោយចំណងគឺទិដ្ឋិ ជាអ្នក​មិនចេះដឹង តថាគត​ហៅថា ជាអ្នកមិនបានរួចស្រឡះចាក ជាតិទុក្ខ ជរាទុក្ខ មរណទុក្ខ សោកទុក្ខ បរិទេវទុក្ខ ទុក្ខទុក្ខ ទោមនស្សទុក្ខ និងឧបាយាសទុក្ខ ទាំងមិនរួច​ចាកទុក្ខ (ក្នុងវដ្តៈទាំងអស់)។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ឯអរិយសាវ័ក ដែលជាអ្នក​បានចេះដឹង បានឃើញនូវ​ព្រះអរិយៈទាំងឡាយ មានព្រះពុទ្ធជាដើម ឈ្លាស​ក្នុង​អរិយធម៌ បានទូន្មាន​ខ្លួនល្អ ក្នុងអរិយធម៌ បានឃើញ​នូវសប្បុរសទាំងឡាយ មានព្រះ​ពុទ្ធជាដើម ឈ្លាសក្នុងសប្បុរិសធម៌ បានទូន្មាននូវខ្លួនល្អ ក្នុងសប្បុរិសធម៌ រមែង​ដឹងច្បាស់នូវធម៌ ដែលគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដឹងច្បាស់នូវធម៌ ដែល​មិនគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត។ កាលអរិយសាវ័កនោះដឹងច្បាស់ នូវធម៌ដែល​គួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដឹងច្បាស់នូវធម៌ ដែល​មិនគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្តហើយ ធម៌ទាំងឡាយណា ដែលមិនគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ក៏មិន​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត នូវធម៌ទាំងនោះឡើយ។ ធម៌ទាំងឡាយណា ដែលគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ក៏ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត នូវធម៌ទាំងនោះ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ធម៌ទាំងឡាយដូចម្តេច ដែល​មិនគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ហើយអរិយសាវ័ក មិនធ្វើទុកក្នុងចិត្ត។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាល​អរិយសាវ័ក ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត នូវធម៌ គឺអយោនិសោមនសិការៈហើយ កាមាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែងកើតឡើងផង កាមាសវៈ ដែល​កើតឡើងហើយ ក៏រឹងរឹតតែចំរើនឡើងផង ភវាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែងកើតឡើង​ផង ភវាសវៈ ដែលកើតឡើងហើយ ក៏រឹងរឹតតែចំរើនឡើងផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើត​ឡើង រមែងកើតឡើងផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលកើតឡើងហើយ ក៏រឹងរឹតតែ​ចំរើន​ឡើងផង ធម៌ទាំងនេះឯង ដែល​មិនគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ហើយអរិយសាវ័ក មិនធ្វើ​ទុកក្នុងចិត្ត។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ធម៌ទាំងឡាយដូចម្តេច ដែលគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ហើយអរិយសាវ័កធ្វើទុកក្នុងចិត្ត។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលអរិយសាវ័ក ធ្វើទុក​ក្នុងចិត្តនូវធម៌ គឺយោនិសោមនសិការៈហើយ កាមាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែងកើតឡើងមិនបានផង កាមាសវៈ ដែល​កើតឡើងហើយ រមែងសាបសូន្យ​ទៅវិញផង ភវាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើតឡើង រមែងកើតឡើងមិនបានផង ភវាសវៈ ដែលកើតឡើងហើយ រមែងសាបសូន្យទៅវិញផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលមិន​ទាន់​កើត​ឡើង រមែងកើតឡើងមិនបានផង អវិជ្ជាសវៈ ដែលកើតឡើងហើយ រមែងសាបសូន្យ​ទៅវិញផង ធម៌​ទាំងនេះឯង ដែលគួរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ហើយអរិយសាវ័កធ្វើទុក​ក្នុងចិត្ត។ ព្រោះតែអរិយសាវ័កនោះ មិនធ្វើទុកក្នុងចិត្ត នូវធម៌ដែល​មិនគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត នូវធម៌ដែលគួរ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត (យ៉ាងនេះហើយ) បានជា​អាសវៈទាំងឡាយ ដែលមិនទាន់កើតឡើង ក៏កើតឡើង​មិនបានផង អាសវៈទាំងឡាយ ដែលកើតឡើងហើយ រមែងសាបសូន្យ​ទៅវិញផង។ អរិយសាវ័ក​នោះ ធ្វើទុកក្នុងចិត្តដោយឧបាយថា នេះកងទុក្ខ ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដោយឧបាយថា នេះតណ្ហា ជាដែនឲ្យកើតកងទុក្ខ ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដោយឧបាយថា នេះនិព្វានធម៌ ជាទី​រំលត់​នូវកងទុក្ខ ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដោយឧបាយថា នេះសេចក្តី​ប្រតិបត្តិ ដើម្បី​ដល់​នូវ​ព្រះនិព្វាន ជាទីរំលត់នូវកងទុក្ខ។ កាលអរិយសាវ័កនោះ ធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដោយឧបាយយ៉ាងនេះហើយ សំយោជនៈទាំងឡាយ៣ គឺសក្កាយទិដ្ឋិ វិចិកិច្ឆា និង​សីលព្វត្តបរាមាស ក៏សាបសូន្យទៅ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងនេះឯង ដែល​តថាគតពោលថា ត្រូវលះដោយការឃើញ គឺសោតាបត្តិមគ្គ។

[១៣] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងឡាយ ដូចម្តេច ដែលបុគ្គល ត្រូវលះ​ដោយ​ការសង្រួម។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ពិចារណា ដោយ​ឧបាយ​​ហើយ សង្រួមដោយការសង្រួម ​នូវចក្ខុន្ទ្រិយ​គ្រប់ឥរិយាបថ​ទាំង៤។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនសង្រួមចក្ខុន្ទ្រិយ​សំវរៈ អាសវៈទាំងឡាយ ដែលជាគ្រឿង​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយណា គប្បីកើតឡើងបាន តែ​កាល​បើភិក្ខុនោះ សង្រួម​ចក្ខុន្ទ្រិយសំវរៈ យ៉ាងនេះវិញ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយនោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ភិក្ខុពិចារណាដោយ​ឧបាយ​ហើយ សង្រួមសោតិន្ទ្រិយសំវរៈ ​គ្រប់ឥរិយាបថ​ទាំង៤។បេ។ ពិចារណាដោយ​ឧបាយ​ហើយ សង្រួមនូវឃានិន្ទ្រិយសំវរៈ គ្រប់ឥរិយាបថទាំង៤។បេ។ ពិចារណាដោយ​ឧបាយ​ហើយ សង្រួមនូវជិវ្ហិន្ទ្រិយសំវរៈ គ្រប់ឥរិយាបថទាំង៤។បេ។ ពិចារណាដោយ​ឧបាយហើយ សង្រួមនូវកាយិន្ទ្រិយសំវរៈ គ្រប់ឥរិយាបថ​ទាំង៤។បេ។ ពិចារណាដោយ​ឧបាយហើយ សង្រួមនូវមនិន្ទ្រិយសំវរៈ គ្រប់ឥរិយាបថ​ទាំង៤។បេ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនសង្រួមនូវមនិន្ទ្រិយ​សំវរៈ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែលជាគ្រឿង​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយណា គប្បីកើតឡើងបាន តែ​កាល​បើភិក្ខុនោះសង្រួម​នូវមនិន្ទ្រិយសំវរៈយ៉ាងនេះវិញ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយនោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនសង្រួមនូវសំវរៈ អាសវៈទាំងឡាយ ដែលជាគ្រឿង​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយណា គប្បីកើតឡើងបាន តែ​កាល​បើភិក្ខុនោះសង្រួមសំវរៈ យ៉ាងនេះវិញ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយនោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងនេះ ដែលតថាគត​ពោលថា ត្រូវលះបង់ ដោយការសង្រួម។

[១៤] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងឡាយ ដូចម្តេច ដែល​បុគ្គលត្រូវលះបង់​ដោយការសេព។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ពិចារណាដោយឧបាយ​ហើយ អាស្រ័យសេព គឺប្រើប្រាស់នូវសំពត់ចីវរ គ្រាន់តែដើម្បីការពារ​នូវត្រជាក់ ដើម្បីការពារនូវកំដៅ ដើម្បីការពារ​នូវសម្ផស្ស របោម មូស ខ្យល់ កំដៅថ្ងៃ និងពស់តូច ពស់ធំទាំងឡាយ គ្រាន់តែដើម្បីបិទបាំងនូវ​អវយវៈ ដែលធ្វើ​នូវ​សេចក្តី​ខ្មាស់ឲ្យកម្រើក។ ពិចារណាដោយ​ឧបាយហើយ អាស្រ័យសេព គឺបរិភោគនូវចង្ហាន់​បិណ្ឌបាត ដើម្បីលេងដូចក្មេងអ្នកស្រុកក៏ទេ ដើម្បីឲ្យកើតបុរិសមានៈ ស្រវឹងដូចអ្នក​ប្រដាល់ក៏ទេ ដើម្បីប្រដាប់តាក់តែងរាងកាយ ដូចស្រ្តី​ក្នុងបូរីក៏ទេ ដើម្បីធ្វើឲ្យផូរផង់​ពណ៌​សម្បុរ ដូចអ្នករបាំក៏ទេ បរិភោគ គ្រាន់តែដើម្បី​ឲ្យតាំងនៅនៃកាយនេះ ដើម្បី​ញុំាង​ជិវិតិន្ទ្រិយ ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីបំបាត់បង់នូវសេចក្តី​លំបាក ដើម្បីអនុគ្រោះ​ដល់​ព្រហ្មចរិយធម៌ អាត្មាអញនឹងកំចាត់បង់នូវ​វេទនាចាស់ គឺសេចក្តីស្រេកឃ្លានដែល​មានហើយផង និងញុំាង​វេទនាថ្មី គឺការឆ្អែតហួសប្រមាណ មិនឲ្យកើតឡើងបានផង កិរិយាប្រព្រឹត្តទៅនៃឥរិយាបថទាំង៤ក្តី សេចក្តីមិនមានទោស មានមិនច្រអូសកាយ មិន​ច្រអូសចិត្តជាដើមក្តី កិរិយានៅសប្បាយក្នុងឥរិយាបថទាំង៤ក្តី នឹងមានដល់អាត្មា​អញ ដោយបាន​បរិភោគ​នូវចង្ហាន់​បិណ្ឌបាតនេះ។ ពិចារណាដោយ​ឧបាយហើយ អាស្រ័យសេព គឺប្រើប្រាស់នូវទីសេនាសនៈ គ្រាន់តែ​ដើម្បីការពារ​នូវត្រជាក់ ដើម្បីការពារ​នូវកំដៅ ដើម្បីការពារនូវសម្ផស្ស របោម មូស ខ្យល់ កំដៅថ្ងៃ និងពស់តូច ពស់ធំទាំងឡាយ គ្រាន់តែដើម្បីបន្ទោបង់​នូវក្រវល់ក្រវាយ ដែល​កើត​អំពីរដូវ ហើយអភិរម្យ​សម្ងំនៅក្នុងព្រះកម្មដ្ឋាន។ ពិចារណាដោយ​ឧបាយហើយ អាស្រ័យ​សេព គឺបរិភោគនូវ​គ្រឿង​បរិក្ខារ ជាទីរក្សានូវជីវិត គឺថ្នាំ ជាបច្ច័យដល់​អ្នកជម្ងឺ គ្រាន់តែដើម្បីការពារនូវវេទនាទាំងឡាយ ដែលបៀតបៀន​ផ្សេងៗ ដែលកើតឡើង​ហើយ ដើម្បីប្រាសចាកទុក្ខខ្លាំង​ជាធម្មតា។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនអាស្រ័យសេព នូវបច្ច័យណាមួយ​ដោយឧបាយ អាសវៈទាំងឡាយ ដែលជាគ្រឿង​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយណា គប្បីកើតឡើងបាន តែកាល​បើភិក្ខុនោះ អាស្រ័យសេព នូវបច្ច័យណាមួយ ដោយឧបាយ យ៉ាងនេះវិញ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយនោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងនេះឯង ដែលតថាគត​ពោលថា ត្រូវលះបង់​ដោយ​ការសេព។

[១៥] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងឡាយ ដូចម្តេច ដែល​បុគ្គលត្រូវលះបង់​ដោយការអត់ធន់។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ពិចារណា​ដោយ​ឧបាយ​​ហើយ អត់ធន់ចំពោះត្រជាក់ ក្តៅ ឃ្លាន ស្រេក ជាអ្នកអត់ទ្រាំនូវសម្ផស្ស របោម មូស ខ្យល់ កំដៅថ្ងៃ និងពស់តូច ពស់ធំទាំងឡាយ និងគន្លងពាក្យ ដែលគេ​និយាយ​មិនពីរោះ ទ្រគោះ ខ្ជីខ្ជា និងទុក្ខវេទនា ដែលកើតឡើង ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងសរីរ​កាយដ៏ក្លា អាក្រក់ ខ្លោចផ្សា មិនជាទីត្រេកអរ មិនជាទី​គាប់ចិត្ត និងនាំ​ឲ្យខូច​ជីវិត។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនអត់ទ្រាំនូវហេតុ​ណាមួយហើយ អាសវៈ​ទាំង​ឡាយ ដែលជាគ្រឿង​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយណា គប្បីកើតឡើងបាន តែកាល​បើភិក្ខុនោះ អត់ធន់ទ្រាំនូវហេតុណាមួយបាន យ៉ាងនេះវិញ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយនោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងនេះឯង ដែលតថាគត​ពោលថា ត្រូវលះបង់​ដោយ​ការអត់ធន់។

[១៦] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងឡាយ ដូចម្តេច ដែល​បុគ្គលត្រូវលះបង់​ដោយការវៀរ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ពិចារណាដោយឧបាយ​ហើយ វៀរនូវដំរីកាច វៀរសេះកាច វៀរគោកាច វៀរឆ្កែកាច វៀរសត្វពស់ ដង្គត់ឈើ ចម្រូងបន្លា អណ្តូង ជ្រោះ រណ្តៅទឹកសំអុយ និងប្រឡាយទឹកសំអុយ។ មួយវិញទៀត ភិក្ខុអង្គុយលើអាសនៈ មិនសមគួរ មានសភាពយ៉ាងណា ត្រាច់ទៅក្នុងទីមិនគួរ មានសភាព​យ៉ាងណា សេពគប់នូវបាបមិត្រ មានសភាពយ៉ាងណា ពួកសព្រហ្មចារីភិក្ខុ ជាអ្នកប្រាជ្ញ គប្បីជឿ (ថាភិក្ខុនោះ ជាអ្នកប្រព្រឹត្តទៅ) ក្នុងទីដ៏​លាមកទាំងឡាយ។ ភិក្ខុនោះពិចារណាដោយ​ឧបាយហើយ វៀរនូវអាសនៈ ដែល​មិនសមគួរនោះផង នូវទីគោចរ ដែលមិនសមគួរនោះផង នូវពួកបាបមិត្រ​នោះផង។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនវៀរនូវហេតុ ដែលគួរវៀរណាមួយ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយ គប្បី​កើតឡើងបាន តែកាល​បើ​ភិក្ខុនោះ វៀរ​នូវហេតុ​ដែលគួរវៀរ​ណាមួយ យ៉ាងនេះវិញ អាសវៈទាំងឡាយ​ ដែលជាគ្រឿងចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយនោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ អាសវៈទាំងនេះឯង ដែលតថាគត​ពោលថា ត្រូវលះបង់​ដោយ​ការវៀរ។

[១៧] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងឡាយ ដូចម្តេច ដែល​បុគ្គល​ត្រូវលះ​បង់ ​ដោយការបន្ទោបង់។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ពិចារណា​ដោយឧបាយ​ហើយ អត់ធន់ លះបង់ បន្ទោបង់ ធ្វើឲ្យវិនាស បំផ្លាញ នូវកាមវិតក្កៈ ដែល​កើតឡើងហើយ នូវព្យាបាទវិតក្កៈ ដែលកើតឡើងហើយ។បេ។ នូវ​វិហឹសា​វិតក្កៈ ដែលកើតឡើងហើយ។បេ។ អត់ធន់ លះបង់ បន្ទោបង់ ធ្វើឲ្យវិនាស បំផ្លាញ នូវពួក​អកុសលធម៌ដ៏លាមក ដែលកើតឡើងហើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនបន្ទោបង់ នូវវិតក្កៈណាមួយហើយ អាសវៈទាំងឡាយ ដែលជាគ្រឿង​ចង្អៀត​ចង្អល់ ក្តៅក្រហាយ គប្បីកើតឡើងបាន តែកាល​បើភិក្ខុនោះ បន្ទោបង់នូវវិតក្កៈណា​មួយ យ៉ាងនេះវិញ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយ​នោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងនេះឯង ដែលតថាគត​ពោលថា ត្រូវលះបង់​ដោយ​ការបន្ទោបង់។

[១៨] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងឡាយ ដូចម្តេច ដែល​បុគ្គលត្រូវលះបង់​ដោយការចំរើន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ពិចារណាដោយឧបាយ​ហើយ ចំរើននូវសតិសម្ពោជង្ឈង្គ ដែលអាស្រ័យនូវសេចក្តីស្ងប់ស្ងាត់⁷⁾ ដែលអាស្រ័យនូវធម៌ ជាគ្រឿងប្រាសចាក​រាគៈ ដែលអាស្រ័យនូវធម៌ ជាទីរលត់ទុក្ខ ដែលជាធម៌​បង្អោនទៅ ដើម្បី​លះកិលេស ពិចារណាដោយ​ឧបាយហើយ ទើបចំរើននូវធម្មវិចយសម្ពោជ្ឈង្គ។បេ។ ចំរើននូវវិរិយសម្ពោជ្ឈង្គ។បេ។ ចំរើននូវបីតិសម្ពោជ្ឈង្គ។បេ។ ចំរើននូវបស្សទ្ធិសម្ពោជ្ឈង្គ។បេ។ ចំរើននូវសមាធិសម្ពោជ្ឈង្គ។បេ។ ចំរើននូវឧបេក្ខាសម្ពោជ្ឈង្គ ដែលអាស្រ័យនូវសេចក្តីស្ងប់ស្ងាត់ ដែលអាស្រ័យនូវធម៌ ជាទីប្រាសចាក​រាគៈ ដែលអាស្រ័យនូវធម៌ ជាទីរលត់ទុក្ខ ដែលជាធម៌​បង្អោនទៅ ដើម្បី​​លះកិលេស។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលភិក្ខុនោះ មិនចំរើននូវសម្ពោជ្ឈង្គណាមួយហើយ អាសវៈទាំងឡាយ ដែលជាគ្រឿង​ចង្អៀត​ចង្អល់ ក្តៅក្រហាយ គប្បីកើតឡើងបាន តែកាល​បើភិក្ខុនោះ ចំរើន​នូវសម្ពោជ្ឈង្គណាមួយ យ៉ាងនេះវិញ អាសវៈ​ទាំងឡាយ ដែល​ជាគ្រឿង​​ចង្អៀតចង្អល់ ក្តៅក្រហាយនោះ រមែង​មិនមានឡើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អាសវៈទាំងឡាយនេះឯង ដែលតថាគត​ពោលថា ត្រូវលះបង់​ដោយ​ការចំរើន។

[១៩] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ វេលាណាដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់អាសវៈទាំងឡាយ​ណា ដោយការឃើញ គឺសោតាបត្តិមគ្គ អាសវៈទាំងនោះ ក៏ឈ្មោះថា ភិក្ខុបានលះបង់​ដោយ​ការឃើញហើយ។ អាសវៈទាំងឡាយណា ដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់ដោយការ​សង្រួម អាសវៈទាំងនោះ ក៏ឈ្មោះថា ភិក្ខុបានលះបង់​ដោយ​ការសង្រួមហើយ។ អាសវៈទាំងឡាយណា ដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់ដោយការ​សេព (នូវបច្ច័យ) អាសវៈទាំងនោះ ក៏ឈ្មោះថា ភិក្ខុបានលះបង់​ដោយ​ការសេព​ហើយ។ អាសវៈទាំងឡាយណា ដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់ ដោយការ​អត់ធន់ (នូវត្រជាក់ និងក្តៅ​ជាដើម) អាសវៈទាំងនោះ ក៏ឈ្មោះថា ភិក្ខុបានលះបង់​ ដោយ​ការអត់ធន់​ហើយ។ អាសវៈទាំងឡាយណា ដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់ ដោយការ​វៀរ (ចាកទីអង្គុយ​មិនសមគួរ​ជាដើម) អាសវៈទាំងនោះ ក៏ឈ្មោះថា ភិក្ខុបានលះបង់ ​ដោយ​ការវៀរហើយ។ អាសវៈទាំងឡាយណា ដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់ ដោយការបន្ទោបង់ (នូវកាមវិតក្កៈ​ជាដើម) អាសវៈទាំងនោះ ក៏ឈ្មោះថា ភិក្ខុបានលះបង់ ​ដោយ​ការបន្ទោបង់ហើយ។ អាសវៈទាំងឡាយណា ដែលភិក្ខុត្រូវលះបង់ ដោយការចំរើន (សម្ពោជ្ឈង្គទាំង៧) អាសវៈទាំងនោះ ក៏ឈ្មោះថា ភិក្ខុបានលះបង់ ​ដោយ​ការចំរើនហើយ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុនេះ តថាគតហៅថា ជាអ្នកសង្រួម ដោយការ​សង្រួម ក្នុង​អាសវៈទាំងអស់ ហើយជាអ្នកផ្តាច់ផ្តិលនូវតណ្ហា ញុំាង​សំយោជនៈ ឲ្យប្រែប្រួល គឺ​ធ្វើ​មិនឲ្យមានមន្ទិល ធ្វើនូវទីបំផុតកងទុក្ខ ដោយហេតុ​ដែល​បានលះបង់ នូវមានៈចោល ដោយប្រពៃ។ លុះព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់បាន​សំដែង​សូត្រនេះចប់ហើយ ភិក្ខុទាំងឡាយនោះ ក៏មានចិត្តត្រេកអរ រីករាយ ចំពោះ​ភាសិត នៃព្រះមានព្រះភាគ។