[១០០] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានជោគ គង់ក្នុងវត្ត​ជេតពន របស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ជិតក្រុងសាវត្ថី។ គ្រានោះឯង ព្រះមហាចុន្ទ​មានអាយុ ចេញអំពីទីសម្ងំ ក្នុងសាយណ្ហសម័យ ហើយចូលទៅគាល់ព្រះមាន​ព្រះភាគ លុះចូលទៅដល់ហើយ ថ្វាយបង្គំ​ព្រះមានព្រះភាគ ហើយអង្គុយក្នុងទី​ដ៏​សម​គួរ។ លុះព្រះមហាចុន្ទមានអាយុ អង្គុយក្នុងទីដ៏សមគួរហើយ ទើបក្រាប​ទូល​ព្រះមានព្រះភាគ យ៉ាងនេះថា បពិត្រ​ព្រះអង្គដ៏ចំរើន ទិដ្ឋិ¹⁾ ទាំង​ឡាយ​ច្រើនប្រការ ដែលជាទិដ្ឋិប្រកប​ដោយអត្តវាទខ្លះ²⁾ ប្រកបដោយ​លោក​វាទខ្លះ³⁾ កើត​ឡើង​ក្នុង​​លោក បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបើ​ភិក្ខុ​ធ្វើទុកក្នុងចិត្តជាដំបូង តើលះទិដ្ឋិទាំងនុ៎ះ ដោយ​ឧបាយយ៉ាងនេះ ចោលទិដ្ឋិ​ទាំង​នុ៎ះ ដោយឧបាយ​យ៉ាងនេះ បានឬទេ។

[១០១] ព្រះអង្គត្រាស់ថា ម្នាលចុន្ទ ទិដ្ឋិទាំងឡាយមានច្រើនប្រការណា ដែល​ជាទិដ្ឋិប្រកបដោយអត្តវាទខ្លះ ប្រកបដោយ​លោកវាទខ្លះ កើតឡើង​ក្នុងលោក ក៏ទិដ្ឋិ​ទាំងឡាយនោះ កើតក្នុងបញ្ចក្ខន្ធណា ដេកសម្ងំនៅក្នុងបញ្ចក្ខន្ធណា ផុសផុលឡើង ក្នុងបញ្ចក្ខន្ធណា កាលបើភិក្ខុឃើញច្បាស់ នូវបញ្ចក្ខន្ធនុ៎ះ តាមសេចក្តីពិត ដោយ​ប្រាជ្ញា​ដ៏ប្រពៃយ៉ាងនេះថា នេះមិនមែនរបស់អញ នេះមិនមែនអញ នេះ​មិនមែន​ខ្លួន​របស់​អញដូច្នេះ ការលះបង់នូវទិដ្ឋិទាំងឡាយនេះ គង់មានដោយឧបាយ​យ៉ាងនេះ​បាន ការរលាស់ចោល នូវទិដ្ឋិ​ទាំងឡាយនោះ គង់មានដោយឧបាយយ៉ាង​នេះ​បាន។

[១០២] ម្នាលចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមានជាប្រាកដ គឺភិក្ខុពួកខ្លះ ក្នុងសាសនានេះ ស្ងាត់ចាកកាមទាំងឡាយ ស្ងាត់ចាកអកុសលធម៌ទាំងឡាយហើយ ចូលបឋមជ្ឈាន ប្រកបដោយវិតក្កៈ វិចារៈ មានបីតិ និងសុខៈ ដែលកើតអំពីវិវេក ភិក្ខុនោះ មានសេចក្តី​ត្រិះរិះ យ៉ាងនេះថា អាត្មាអញ នៅដោយសេចក្តីផូរផង់ដូច្នេះ ម្នាលចុន្ទ តែថា​តថាគត មិនទាន់ឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាសេចក្តីផូរផង់ ក្នុងវិន័យរបស់​ព្រះអរិយៈ​ទេ គ្រាន់តែឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាការនៅសប្បាយ​ក្នុងបច្ចុប្បន្ន ក្នុងវិន័យ​របស់​ព្រះអរិយៈ (ប៉ុណ្ណោះ)។ ម្នាលចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមាន​ជាប្រាកដ គឺភិក្ខុ​ពួក​ខ្លះ ក្នុង​សាសនា​នេះ ចូលទុតិយជ្ឈាន ដែលកើតក្នុងសន្តាន​នៃខ្លួន ប្រកបដោយសេចក្តី​ជ្រះថ្លា គឺសទ្ធា មានសភាព​ជាចិត្ត​ខ្ពស់ឯក មិនមានវិតក្កៈ មិនមាន​វិចារៈ មានតែបីតិ និងសុខៈ កើតអំពីសមាធិ ព្រោះស្ងប់រម្ងាប់វិតក្កៈ និងវិចារៈ ភិក្ខុនោះ មានសេចក្តី​សំគាល់​ថា អាត្មាអញ នៅដោយសេចក្តីផូរផង់ដូច្នេះ ម្នាលចុន្ទ តែ​ថាតថាគត មិនទាន់ឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាសេចក្តីផូរផង់ ក្នុងអរិយវិន័យទេ គ្រាន់តែឲ្យ​ឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាការនៅសប្បាយ ​ក្នុងបច្ចុប្បន្ន ក្នុងអរិយវិន័យ​ ប៉ុណ្ណោះ។ ម្នាល​ចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមាន​ជាប្រាកដ គឺភិក្ខុពួកខ្លះ ក្នុងសាសនានេះ មានចិត្ត​ព្រងើយ​កន្តើយ ព្រោះនឿយណាយ ចាកបីតិ តែមានស្មារតី និងដឹងខ្លួន ទទួល​សេចក្តីសុខដោយនាមកាយ ព្រះអរិយៈទាំងឡាយ តែងសរសើរបុគ្គល​ប្រកប​ដោយ​តតិយជ្ឈាននោះថា បុគ្គលប្រកបដោយតតិយជ្ឈាន មានចិត្តព្រងើយកន្តើយ មាន​ស្មារតី​​នៅជាសុខ ដូច្នេះ ដោយតតិយជ្ឈានណា (ភិក្ខុនោះ) ក៏បានចូល​តតិយជ្ឈាន​នោះ ភិក្ខុនោះ មានសេចក្តីសំគាល់ថា អាត្មាអញ នៅដោយ​សេចក្តី​ផូរផង់ដូច្នេះ ម្នាល​ចុន្ទ តែថាតថាគត មិនទាន់ឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាសេចក្តី​ផូរផង់ ក្នុងអរិយ​វិន័យ​ទេ គ្រាន់តែឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាការនៅសប្បាយ ​ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន ក្នុងអរិយ​វិន័យ​ប៉ុណ្ណោះ។ ម្នាលចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមាន​ជាប្រាកដ គឺភិក្ខុ​ពួកខ្លះ ក្នុងសាសនា​នេះ ចូលចតុត្ថជ្ឈាន មានសតិដ៏បរិសុទ្ធ ដោយឧបេក្ខា មិនទុក្ខ មិនសុខ ព្រោះលះបង់​នូវ​សុខផង លះបង់នូវទុក្ខផង វិនាសទៅនៃ​សោមនស្ស និងទោមនស្ស​ទាំងឡាយ ក្នុងកាលមុនផង ភិក្ខុនោះ មានសេចក្តីសំគាល់​យ៉ាងនេះថា អាត្មាអញ នៅដោយ​សេចក្តី​ផូរផង់ដូច្នេះ ម្នាលចុន្ទ តែថាតថាគត មិនទាន់ឲ្យឈ្មោះ​ធម៌​ទាំងនុ៎ះ ថាជា​សេចក្តី​ផូរផង់ ក្នុងអរិយវិន័យទេ គ្រាន់តែឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថា​ជា​ការនៅសប្បាយ​ក្នុងបច្ចុប្បន្ន ក្នុងអរិយវិន័យប៉ុណ្ណោះ។

[១០៣] ម្នាលចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមាន​ជាប្រាកដ គឺភិក្ខុពួកខ្លះ ក្នុងសាសនា​នេះ ចូលអាកាសានញ្ចាយតនៈ ដោយគិតថា អាកាសមិនមានទីបំផុត ព្រោះកន្លង​នូវពួករូបសញ្ញា វិនាសទៅនៃ​ពួកបដិឃសញ្ញា មិនកំណត់ក្នុងចិត្ត នូវពួក​នានត្តសញ្ញា ដោយសព្វគ្រប់ ភិក្ខុនោះ មានសេចក្តី​សំគាល់​ យ៉ាងនេះថា អាត្មាអញ នៅដោយ​សេចក្តី​​ផូរផង់ ដូច្នេះ ម្នាលចុន្ទ តែថាតថាគត មិនទាន់ឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជា​សេចក្តីផូរផង់ ក្នុងអរិយវិន័យទេ គ្រាន់តែឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាគ្រឿង​នៅ ដ៏​ស្ងប់​រម្ងាប់ ក្នុងបច្ចុប្បន្ន ក្នុងអរិយវិន័យប៉ុណ្ណោះ។ ម្នាលចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមាន​ជាប្រាកដ គឺភិក្ខុពួកខ្លះ ក្នុងសាសនា​នេះ កន្លងហួស​អាកាសានញ្ចាយតនៈ ដោយសព្វគ្រប់ ហើយ​ចូល​វិញ្ញាណញ្ចាយតនៈ ដោយគិតថា វិញ្ញាណ​មិនមាន​ទីបំផុត ភិក្ខុនោះ ក៏មានសេចក្តី​សំគាល់​យ៉ាងនេះថា អាត្មាអញ នៅដោយ​សេចក្តី​ផូរផង់ ដូច្នេះ ម្នាល​ចុន្ទ តែថាតថាគត មិនទាន់ឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជា​សេចក្តីផូរផង់ ក្នុង​អរិយ​វិន័យទេ គ្រាន់តែឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជាគ្រឿង​នៅ ដ៏ស្ងប់រម្ងាប់ ក្នុងអរិយវិន័យ​ប៉ុណ្ណោះ។ ម្នាលចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមាន​ជាប្រាកដ គឺភិក្ខុពួកខ្លះ ក្នុងសាសនា​នេះ កន្លងហួសនូវវិញ្ញាណញ្ចាយតនៈ ដោយសព្វគ្រប់ ហើយចូលអាកិញ្ចញ្ញាយតនៈ ដោយគិតថា វត្ថុតិចតួចមិនមាន ភិក្ខុនោះ ក៏មាន​សេចក្តី​​សំគាល់ ​យ៉ាងនេះថា អាត្មាអញ នៅដោយ​សេចក្តី​ផូរផង់ ដូច្នេះ ម្នាលចុន្ទ តែថាតថាគត មិនទាន់ឲ្យឈ្មោះ​ធម៌​ទាំងនុ៎ះ ថាជា​សេចក្តីផូរផង់ ក្នុងអរិយវិន័យទេ គ្រាន់តែឲ្យឈ្មោះធម៌ទាំងនុ៎ះ ថា​ជា​គ្រឿង​នៅ ដ៏ស្ងប់រម្ងាប់ ក្នុងអរិយវិន័យប៉ុណ្ណោះ។ ម្នាលចុន្ទ ហេតុនេះ តែងមាន​ជា​ប្រាកដ គឺភិក្ខុពួកខ្លះ ក្នុងសាសនា​នេះ កន្លងហួស​នូវអាកិញ្ចញ្ញាយតនៈ ដោយ​សព្វ​គ្រប់ ហើយចូលនេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនៈ ភិក្ខុនោះ ក៏មានសេចក្តី​សំគាល់​ យ៉ាង​នេះ​ថា អាត្មាអញ នៅដោយ​សេចក្តី​ផូរផង់ ដូច្នេះ ម្នាលចុន្ទ តែថាតថាគត មិនទាន់ឲ្យ​ឈ្មោះ​ធម៌ទាំងនុ៎ះ ថាជា​សេចក្តីផូរផង់ ក្នុងអរិយវិន័យទេ គ្រាន់តែឲ្យឈ្មោះធម៌​ទាំង​នុ៎ះ ថាជាគ្រឿង​នៅ ដ៏ស្ងប់រម្ងាប់ ក្នុងអរិយវិន័យប៉ុណ្ណោះ។

[១០៤] ម្នាលចុន្ទ អ្នកត្រូវធ្វើសេចក្តីផូរផង់ ក្នុងវត្ថុ មានការមិនបៀតបៀន​ជាដើមនេះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងជា​អ្នកបៀតបៀន​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងជាអ្នក​មិនបៀតបៀន​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវ​ធ្វើ​នូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងជា​អ្នកបំបាត់ជីវិតសត្វ ក្នុង​វត្ថុ​ណា ពួកយើង​នឹងជាអ្នកវៀរចាក​កិរិយា​បំបាត់​ជីវិត​ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើ​សេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងកាន់យក​នូវរបស់ដែល​គេមិនបាន​ឲ្យ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងវៀរចាក​ការ​កាន់យក​នូវរបស់ ដែលគេមិនបានឲ្យ ​ក្នុង​វត្ថុនោះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងប្រព្រឹត្ត​នូវធម៌​មិនប្រសើរ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងប្រព្រឹត្តនូវ​ធម៌ដ៏ប្រសើរ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងនិយាយ​ពាក្យ​កុហក ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងវៀរចាក​ការ​និយាយពាក្យកុហក ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវ​សេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានសំដីញុះ​ញង់ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងវៀរ​ចាក​សំដីញុះញង់ ​ក្នុងវត្ថុនោះ។ ពួកអ្នកត្រូវ​ធ្វើនូវ​សេចក្តីផូរផង់​ យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានសំដី​ទ្រគោះ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងវៀរចាក​សំដីទ្រគោះ ក្នុងវត្ថុនោះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងពោលពាក្យឥតប្រយោជន៍ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងវៀរចាក​ការពោលពាក្យ​ឥតប្រយោជន៍ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់ ​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ មានសេចក្តីគយគន់ (ចង់បានទ្រព្យ​អ្នកដទៃ) ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនមានសេចក្តី​គយគន់ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានចិត្ត​គុំកួន ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនមានចិត្តគុំកួន ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តី​ផូរ​ផង់​​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងជាមិច្ឆាទិដ្ឋិ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងជា​សម្មាទិដ្ឋិ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយ​ដទៃ នឹងមានតម្រិះខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានតម្រិះត្រូវ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នក​ត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹង​មានសំដីខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានសំដីត្រូវ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវ​សេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានការងារខុស ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានការងារត្រូវ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងចិញ្ចឹមជីវិតខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងចិញ្ចឹមជីវិតត្រូវ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹង​មានព្យាយាមខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានព្យាយាមត្រូវ ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានសេចក្តី​រលឹកខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានសេចក្តីរលឹកត្រូវ ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានសមាធិ​ខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានសមាធិត្រូវ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានញាណខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានញាណត្រូវ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានវិមុត្តិខុស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមាន​វិមុត្តិត្រូវ ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមាន​ថីនមិទ្ធៈគ្របសង្កត់ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានថីនមិទ្ធៈទៅប្រាសហើយ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹង​ប្រកបដោយសេចក្តីរាយមាយ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនមានសេចក្តីរាយមាយ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមាន​សេចក្តីសង្ស័យ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានសេចក្តីសង្ស័យកន្លងផុតហើយ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានសេចក្តី​ក្រេវក្រោធ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនមានសេចក្តីក្រេវក្រោធ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងចង​សេចក្តីក្រោធទុក ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនចងសេចក្តីក្រោធទុក ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងលុបលាងគុណ​គេ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនលុបលាងគុណគេ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវ​សេចក្តី​ផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងតម្កើងឫកស្មើ ក្នុងវត្ថុណា ពួក​យើង​ ​នឹងមិនតម្កើងឫកស្មើ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងច្រណែន ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនច្រណែន ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមាន​សេចក្តី​កំណាញ់ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនមានសេចក្តីកំណាញ់ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងអួតអាង ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនអួតអាង ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានមាយា ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនមានមាយា ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងរឹងត្អឹង ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនរឹងត្អឹង ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានសេចក្តី​មើលងាយគេ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនមាន​សេចក្តី​មើលងាយគេ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងជាអ្នកដែល​គេប្រដៅក្រ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងជាអ្នកដែលគេ​ប្រដៅងាយ ​ក្នុង​វត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានមិត្ត​អាក្រក់ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានមិត្តល្អ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តី​ផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងប្រហែសធ្វេស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនប្រហែសធ្វេស ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមិនមានសទ្ធា ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានសទ្ធា ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមិនខ្មាស​បាប ​ក្នុងវត្ថុល្អណា ពួកយើង​នឹងមានចិត្តខ្មាសបាប ​ក្នុងវត្ថុល្អនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើ​នូវ​សេចក្តី​ផូរផង់ ​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមិនខ្លាចបាប ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងខ្លាចបាប ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមិនរៀនសូត្រ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងរៀនសូត្រ​ច្រើន ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងខ្ជិលច្រអូស ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានព្យាយាម​ប្រឹងប្រែង ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងមានសេចក្តីភ្លេចភ្លាំង ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងប្រុងស្មារតី ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងអាប់​ឥត​ប្រាជ្ញា ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមានប្រាជ្ញា ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ ពួកអ្នកត្រូវធ្វើនូវសេចក្តីផូរផង់​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងប្រកាន់តាមសេចក្តី​យល់ឃើញ​របស់ខ្លួន ជាអ្នកប្រកាន់​មាំ ជាអ្នកដែលគេឲ្យ​លះបង់ (លទ្ធិ) បានដោយក្រ ​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងមិនប្រកាន់​តាមសេចក្តី​យល់ឃើញ​របស់ខ្លួន ជាអ្នកមិនប្រកាន់​មាំ និងជាអ្នកដែលគេ​ឲ្យលះបង់ (លទ្ធិ) បានដោយងាយ។

[១០៥] ម្នាលចុន្ទ តថាគតពោលចំពោះ​ការកើតឡើង នៃចិត្ត​ក្នុងកុសលធម៌​ទាំងឡាយថា មានឧបការៈច្រើន នឹងពោលទៅថ្វី​ក្នុងការតាក់តែងដោយ​កាយ ឬ​ដោយវាចា។ ម្នាលចុន្ទ ព្រោះហេតុនោះ អ្នកត្រូវញុំាងចិត្តឲ្យកើត​ឡើងយ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងបៀតបៀន​ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើងនឹងមិនបៀតបៀន ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។ អ្នកត្រូវញុំាងចិត្តឲ្យកើត​ឡើងយ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹង​ បំបាត់ជីវិតសត្វ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើង​នឹងវៀរចាកការ​បំបាត់​ជីវិតសត្វ​ ​ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។បេ។ អ្នកត្រូវញុំាងចិត្ត ឲ្យកើតឡើង​យ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ នឹងប្រកាន់តាម​សេចក្តីយល់ឃើញរបស់ខ្លួន ជាអ្នកប្រកាន់មាំ ជាអ្នកដែលគេឲ្យ​លះបង់ (លទ្ធិ) បានដោយ​ក្រ ក្នុងវត្ថុណា ពួកយើងនឹងមិនប្រកាន់​តាមសេចក្តីយល់ឃើញរបស់​ខ្លួន ជាអ្នកមិនប្រកាន់មាំ ជាអ្នកដែលគេឲ្យ​លះបង់ (លទ្ធិ) បានដោយងាយ ក្នុងវត្ថុនុ៎ះ។

[១០៦] ម្នាលចុន្ទ ដូចជាផ្លូវមិនស្មើ⁴⁾ មានផ្លូវស្មើដទៃ សម្រាប់ចៀសវាងផ្លូវ​មិនស្មើនោះ ម្នាលចុន្ទ ពុំនោះសោត ដូចកំពង់​មិនស្មើ⁵⁾ មានកំពង់​ស្មើឯទៀត សម្រាប់ចៀសវាងកំពង់​មិនស្មើនោះ មានឧបមា​យ៉ាងណា ម្នាលចុន្ទ បុរសបុគ្គល​ជាអ្នកបៀតបៀន រមែងមានការមិនបៀតបៀន​សម្រាប់​ចៀសវាងចេញ មានឧបមេយ្យយ៉ាងនោះ។ បុរសបុគ្គល​អ្នកសម្លាប់សត្វ មានចេតនាវៀរចាកការសម្លាប់សត្វ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកកាន់​យក​ទ្រព្យ ដែលគេមិនបានឲ្យ មានចេតនាវៀរចាកការកាន់យកទ្រព្យ ដែលគេ​មិនបានឲ្យ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល ​អ្នកប្រព្រឹត្ត​ធម៌មិនប្រសើរ មានការប្រព្រឹត្ត​ធម៌ដ៏ប្រសើរសម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកនិយាយពាក្យកុហក មានចេតនា​វៀរ​ចាកពាក្យកុហក សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសំដីញុះញង់ មានចេតនាវៀរចាកសំដីញុះញង់ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល ​អ្នកមានសំដី​ទ្រគោះ មានចេតនាវៀរចាកសំដីទ្រគោះ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកពោល​ពាក្យឥតប្រយោជន៍ មានចេតនាវៀរចាកការពោលពាក្យឥត​ប្រយោជន៍ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល ​អ្នកមានចិត្តរំពៃ​ចង់បាន​ទ្រព្យរបស់គេ មានការ​មិនរំពៃ​ចង់បានទ្រព្យ​របស់គេ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានចិត្ត ចង់ឲ្យ​គេវិនាស មានការមិនចង់ឲ្យគេវិនាស សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសេចក្តី​យល់ឃើញខុស មានការយល់ឃើញត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល ​អ្នកមានតម្រិះខុស មានតម្រិះត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសំដីខុស មានសំដីត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមាន​ការងារខុស មានការងារត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ មានការចិញ្ចឹមជីវិតខុស មានការ​ចិញ្ចឹមជីវិតត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានសេចក្តី​ព្យាយាមខុស មានសេចក្តីព្យាយាមត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានសេចក្តីរលឹកខុស មាន​សេចក្តីរលឹកត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានសមាធិខុស មានសមាធិត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានញាណខុស មានញាណត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានវិមុត្តិខុស មានវិមុត្តិត្រូវ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានថីនមិទ្ធៈគ្របសង្កត់ មានការ​ប្រាសចាកថីនមិទ្ធៈ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានចិត្តរាយមាយ មានចិត្តមិនរាយមាយ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានសេចក្តីសង្ស័យ មានការកន្លង​សេចក្តីសង្ស័យ​ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានសេចក្តី​ក្រេវក្រោធ មានសេចក្តី​មិនក្រេវក្រោធ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកចងសេចក្តី​ក្រោធទុក មានការមិនចងសេចក្តីក្រោធទុក សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកលុបគុណគេ មានការមិនលុបគុណគេ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកប្រណាំង​វាសនា មាន​ការមិនប្រណាំង​វាសនា សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកច្រណែន មានការមិន​ច្រណែន សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកកំណាញ់ មានសេចក្តីកំណាញ់​ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកអួតអាង មានការមិនអួតអាង សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកលាកពុត មានការមិនលាក់ពុត សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នករឹងត្អឹង មានសេចក្តី​មិនរឹងត្អឹង សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមើលងាយ​គេ មានសេចក្តី​មិនមើល​ងាយគេ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ ដែល​គេប្រដៅ​បានដោយក្រ មានការប្រដៅ​បានងាយ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានមិត្តអាក្រក់ មានភាវៈ​ជាអ្នកមាន​មិត្តល្អ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកធ្វេសប្រហែស មានសេចក្តីមិនធ្វេស​ប្រហែស សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមិនជឿ មានការជឿ សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមិនខ្មាសបាប មានសេចក្តីខ្មាសបាប សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមិនខ្លាចបាប មានសេចក្តី​ខ្លាចបាប សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នករៀនសូត្រតិច មានការរៀនសូត្រ​ច្រើន សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកខ្ជិលច្រអូស មានការប្រារព្ធព្យាយាម សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានស្មារតីភ្លេចភ្លាំង មានភាវៈ ជាអ្នក​មានស្មារតី​តម្កល់ខ្ជាប់​សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកអាប់ឥតប្រាជ្ញា មានការបរិបូណ៌​ដោយប្រាជ្ញា សម្រាប់ចៀសវាង។ បុរសបុគ្គល​ ជាអ្នកមានសេចក្តី​ប្រកាន់​តាមសេចក្តី​យល់ឃើញរបស់ខ្លួន ប្រកាន់មាំ និងជាអ្នកដែលគេឲ្យ​លះបង់ទិដ្ឋិបានដោយក្រ មានភាវៈ​ជាអ្នកមិនបានប្រកាន់​តាមសេចក្តី​យល់ឃើញ​របស់ខ្លួន មិនបានប្រកាន់​មាំ និងជាអ្នក​ដែលគេឲ្យលះបង់ទិដ្ឋិ បានដោយងាយសម្រាប់ចៀសវាង។

[១០៧] ម្នាលចុន្ទ ធម៌ទាំងឡាយណានីមួយ ជាអកុសល ធម៌ទាំងអស់​នោះ តែង​ញុំាង​សត្វឲ្យធ្លាក់​ទៅទាប ធម៌ទាំងឡាយណានីមួយ ជាកុសល ធម៌ទាំងអស់នោះ តែងញុំាងសត្វ​ឲ្យឡើង​ទៅទីខ្ពស់ មានឧបមាយ៉ាងណា ម្នាលចុន្ទ បុរស​បុគ្គល​អ្នកបៀតបៀន មានការមិនបៀតបៀន សម្រាប់ញុំាងខ្លួនឲ្យបានខ្ពស់ ក៏​មានឧបមេយ្យយ៉ាងនោះ។ បុរស​បុគ្គល​អ្នកសម្លាប់សត្វ មានកិច្ចវៀរចាក​ការសម្លាប់សត្វ សម្រាប់ញុំាងខ្លួនឲ្យបានខ្ពស់។ បុរស​បុគ្គល​អ្នកកាន់យកទ្រព្យ ដែលគេ​មិនបានឲ្យ។បេ។ បុរស​បុគ្គល​អ្នកប្រកាន់តាមសេចក្តី​យល់ឃើញ​របស់ខ្លួន ប្រកាន់មាំ និងជាអ្នកដែលគេឲ្យលះបង់ទិដ្ឋិបានដោយក្រ មានការមិនប្រកាន់​តាមសេចក្តី​យល់ឃើញរបស់ខ្លួន មិនបានប្រកាន់មាំ និងជាអ្នកដែលគេឲ្យ​លះបង់​ទិដ្ឋិ​បានដោយងាយ សម្រាប់​ញុំាងខ្លួនឲ្យបានខ្ពស់។

[១០៨] ម្នាលចុន្ទ បុគ្គលណាមុជចុះក្នុងភក់ គឺកាមគុណ ដោយខ្លួនឯងហើយ បុគ្គលនោះឯង នឹងជួយស្រង់​បុគ្គលដទៃ ដែលមុជចុះក្នុងភក់ គឺកាមគុណដូចគ្នា ហេតុដូច្នេះនេះ មិនដែល​មានទេ។ ម្នាលចុន្ទ លុះតែបុគ្គលណា មិនមុជចុះក្នុង​ភក់ គឺកាមគុណដោយខ្លួនឯងទេ បុគ្គលនោះឯង ទើបជួយស្រង់បុគ្គលដទៃ ដែលមុជ​ចុះក្នុងភក់ គឺកាមគុណ ហេតុដូច្នេះនេះ ទើបមាន។ ម្នាលចុន្ទ បុគ្គលណា មិនទាន់បាន​ប្រដៅចិត្ត មិនទាន់បានទូន្មានចិត្ត មិនទាន់រំលត់កិលេស ដោយខ្លួន​ឯង បុគ្គលនោះឯង នឹងប្រដៅ នឹងទូន្មាន នឹងញុំាង​បុគ្គលដទៃ ឲ្យរំលត់កិលេស ហេតុ​ដូច្នេះ​នេះ មិនដែល​មានទេ។ ម្នាលចុន្ទ បុគ្គលណាបានប្រដៅ បានទូន្មាន បានរំលត់​កិលេសដោយ​ខ្លួនឯង បុគ្គលនោះឯង នឹងប្រដៅ នឹងទូន្មាន នឹងញុំាងបុគ្គលដទៃ ឲ្យ​រំលត់កិលេស ហេតុដូច្នេះនេះ ទើបមាន។ ម្នាលចុន្ទ ដូចយ៉ាង​បុរសបុគ្គល អ្នកបៀតបៀន មានការមិនបៀតបៀន សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកសម្លាប់សត្វ មានចេតនាវៀរចាកការសម្លាប់សត្វ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកកាន់យកទ្រព្យ ដែលគេ​មិនបានឲ្យ មានចេតនាវៀរចាក​ការកាន់យកទ្រព្យ ដែលគេមិនបានឲ្យ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកប្រព្រឹត្តធម៌មិនប្រសើរ មានការប្រព្រឹត្តធម៌ដ៏​ប្រសើរ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកនិយាយកុហក មានចេតនាវៀរចាក​ពាក្យកុហក សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសំដីញុះញង់ មានចេតនាវៀរចាក​សំដី​ញុះញង់​ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសំដីទ្រគោះ មានចេតនាវៀរចាកសំដីទ្រគោះ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកនិយាយ​ពាក្យឥតប្រយោជន៍ មានចេតនាវៀរចាក​ការ​និយាយពាក្យឥតប្រយោជន៍ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានចិត្តរំពៃចង់បាន​ទ្រព្យរបស់គេ មានចិត្តមិនរំពៃចង់បានទ្រព្យរបស់គេ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នក​មានចិត្តចង់ឲ្យគេវិនាស មានការមិនចង់ឲ្យ​គេវិនាស សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកយល់ខុស មានសេចក្តីយល់ត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានតម្រិះខុស មានតម្រិះត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសំដីខុស មានសំដីត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានការងារខុស មានការងារ​ត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកចិញ្ចឹមជីវិតខុស មានការចិញ្ចឹមជីវិតត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសេចក្តី​ព្យាយាមខុស មានសេចក្តីព្យាយាមត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានសេចក្តីរលឹកខុស មានសេចក្តីរលឹកត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមាន​សមាធិខុស មានសមាធិត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានញាណខុស មាន​ញាណត្រូវ​ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានវិមុត្តិខុស មានវិមុត្តិត្រូវ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានថីនមិទ្ធៈ គ្របសង្កត់ មានការប្រាសចាកថីនមិទ្ធៈ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​អ្នកមានចិត្ត​រាយមាយ មានការមិនមានចិត្តរាយ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានសេចក្តីសង្ស័យ មានការកន្លង​សេចក្តី​សង្ស័យ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានសេចក្តីក្រេវក្រោធ មានសេចក្តី​មិនក្រេវក្រោធ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកចងសេចក្តីក្រោធទុក មានការមិនចងសេចក្តី​ក្រោធ​ទុក សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកលុបគុណគេ មានការមិនលុបគុណគេ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកប្រណាំង​វាសនា មានការមិនប្រណាំង​វាសនា សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកច្រណែន មានការមិនច្រណែន សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកកំណាញ់ មានសេចក្តីមិនកំណាញ់ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកអួតអាង មានការមិនអួតអាង សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកលាក់ពុត មានការ​មិនលាក់ពុត សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នករឹងត្អឹង មានសេចក្តី​មិនរឹងត្អឹង សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមើលងាយគេ មានសេចក្តី​មិនមើលងាយគេ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ ដែលគេប្រដៅបានដោយក្រ មានការប្រដៅបានដោយ​ងាយ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានមិត្រអាក្រក់ មានមិត្រល្អ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកធ្វេសប្រហែស មានសេចក្តី​មិនធ្វេសប្រហែស សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមិនជឿ មានការជឿសម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមិនខ្មាសបាប មានសេចក្តីខ្មាសបាប សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមិនខ្លាចបាប មានសេចក្តី​ខ្លាចបាប សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នករៀនសូត្រតិច មានការរៀនសូត្រច្រើន សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកខ្ជិលច្រអូស មានការប្រារព្ធព្យាយាម សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកមានស្មារតីភ្លេចភ្លាំង មានស្មារតីតម្កល់ខ្ជាប់ សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អាប់​ឥតប្រាជ្ញា មានការបរិបូណ៌ដោយប្រាជ្ញា សម្រាប់រំលត់។ បុរសបុគ្គល​ អ្នកប្រកាន់តាមសេចក្តីយល់ឃើញ​របស់ខ្លួន ប្រកាន់មាំ និង​មាន​លទ្ធិ​ ដែលគេឲ្យលះបង់បានដោយក្រ មានសេចក្តីមិនប្រកាន់តាមសេចក្តី​យល់ឃើញ​របស់ខ្លួន មិនបានប្រកាន់មាំ និងមានលទ្ធិ ដែលគេ​ឲ្យលះបង់បានដោយ​ងាយ សម្រាប់រំលត់។

[១០៩] ម្នាលចុន្ទ តថាគតបានសំដែងនូវហេតុនៃសេចក្តីផូរផង់ហើយ បានសំដែងនូវហេតុនៃ​ការកើតឡើង​នៃចិត្តហើយ បានសំដែងនូវហេតុនៃការចៀស​វាង (នូវបាបធម៌ មានការបៀតបៀន​ជាដើម) ហើយ បានសំដែងនូវហេតុនៃការកើត​ក្នុង​ជាន់ខ្ពស់ហើយ បានសំដែងនូវហេតុ ជាគ្រឿង​រំលត់ហើយ ដោយប្រការ​ដូច្នេះឯង។ ម្នាលចុន្ទ កិច្ចណាដែលសាស្តា ជាអ្នកស្វែងរកនូវប្រយោជន៍ ជាអ្នក​អនុគ្រោះ គប្បីធ្វើដល់សាវ័កទាំងឡាយ កិច្ចនោះ តថាគត អាស្រ័យ​សេចក្តី​អនុគ្រោះ បានធ្វើហើយដល់អ្នកទាំងឡាយ។ ម្នាលចុន្ទ ពួកអ្នកចូរពិចារណា នូវរុក្ខមូលសេនាសនៈ និងផ្ទះស្ងាត់នុ៎ះចុះ ម្នាលចុន្ទ ពួកអ្នក​កុំប្រមាទឡើយ កុំជា​បុគ្គល​មានសេចក្តីក្តៅក្រហាយ ស្តាយក្រោយឡើយ។ នេះជាពាក្យប្រៀនប្រដៅ របស់យើង ដល់អ្នកទាំងឡាយ។ លុះព្រះមានជោគ បានទ្រង់សំដែង​ព្រះសូត្រនេះ​ចប់ហើយ ព្រះមហាចុន្ទដ៏មានអាយុ ក៏មានចិត្តត្រេកអរ រីករាយ ចំពោះភាសិត របស់​ព្រះមានព្រះភាគ។ បទ⁶⁾ ៤៤ ព្រះមានព្រះភាគ បានត្រាស់សំដែងហើយ សន្ធិ⁷⁾ ៥ ព្រះមានព្រះភាគ ក៏បានសំដែងហើយ សូត្រ (នេះ) ឈ្មោះ​សល្លេខៈ ព្រោះមានសេចក្តី​ជ្រាលជ្រៅ ឧបមាដូចសាគរ។