[១៥៩] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់​នៅក្នុងដងព្រៃក្រៅនគរ ជាខាងលិចក្រុងវេសាលី។ សម័យនោះឯង សុនក្ខត្តលិច្ឆវិ​បុត្ត ទើបនឹងសឹកចេញចាកធម្មវិន័យនេះទៅ មិនយូរប៉ុន្មាន។ តែងពោលវាចា ក្នុង​កណ្តាលបរិស័ទ ក្នុងក្រុងវេសាលី យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ¹⁾ ជាគុណអាច​ដើម្បីធ្វើខ្លួនឲ្យជាព្រះអរិយៈដ៏ក្រៃលែង​ជាង​មនុស្សធម៌²⁾ នៃព្រះសមណគោតម មិនមានទេ ព្រះសមណគោតម សំដែងធម៌ ដែលខ្លួន​ស្រាវជ្រាវដោយសេចក្តីត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយការពិចារណា ជាការឈ្លាសវៃដោយខ្លួនឯង តែធម៌ដែលព្រះអង្គ​សំដែងហើយ ដើម្បីប្រយោជន៍ដល់គុណវិសេសណា គុណវិសេសនោះ រមែង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ ដើម្បីសេចក្តីអស់ទៅនៃវដ្តទុក្ខដោយប្រពៃ ដល់បុគ្គល​អ្នកធ្វើតាមធម៌នោះ។

[១៦០] លំដាប់នោះ ព្រះសារីបុត្តដ៏មានអាយុ ស្លៀកស្បង់ ប្រដាប់បាត្រ និងចីវរ ក្នុងបុព្វណ្ហសម័យ ចូលទៅកាន់ក្រុងវេសាលី ដើម្បីបិណ្ឌបាត។ ព្រះសារីបុត្ត​មានអាយុ បានឮសុនក្ខត្តលិច្ឆវិបុត្ត កំពុងពោលវាចា ក្នុង​កណ្តាលបរិសទ្យ ក្នុងក្រុងវេសាលី យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ ដែលអាច​ដើម្បីធ្វើខ្លួន ឲ្យជាអរិយៈ​ដ៏ក្រៃលែង​ជាង​មនុស្សធម៌ នៃព្រះសមណគោតម មិនមានទេ ព្រះសមណគោតម សំដែងធម៌ ដែលខ្លួន​ស្រាវជ្រាវ ដោយសេចក្តីត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយការពិចារណា ជាការឈ្លាសវៃខ្លួនឯង តែធម៌ដែលព្រះអង្គ​សំដែង​ហើយ ដើម្បីប្រយោជន៍ដល់គុណវិសេសណា គុណវិសេសនោះ រមែង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ ដើម្បីឲ្យអស់ទៅ នៃវដ្តទុក្ខដោយប្រពៃ ដល់បុគ្គល​អ្នកធ្វើតាមធម៌នោះ។ លុះ​ព្រះសារីបុត្តមានអាយុ ត្រាច់ទៅក្រុងវេសាលី ដើម្បីបិណ្ឌបាត ត្រឡប់អំពីបិណ្ឌបាត​ហើយ ក្នុងវេលាខាងក្រោយភត្ត ក៏ចូលទៅគាល់​ព្រះមានព្រះភាគ លុះចូលទៅដល់ហើយ ក៏ក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះមានព្រះភាគ​ ហើយអង្គុយក្នុងទីដ៏សមគួរ។ លុះព្រះសារីបុត្ត​មានអាយុ អង្គុយក្នុងទីសមគួរហើយ ទើបក្រាបបង្គំទូលព្រះមានព្រះភាគ ដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន សុនក្ខត្តលិច្ឆវិបុត្ត ទើបនឹងសឹកចេញចាកធម្មវិន័យនេះ មិនយូរប៉ុន្មាន តែង​ពោល​វាចា ក្នុង​កណ្តាលបរិសទ្យ ក្នុងក្រុងវេសាលី យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ ជាគុណអាច​ធ្វើខ្លួនឲ្យជាព្រះអរិយៈដ៏ក្រៃលែង​ជាង​មនុស្សធម៌ នៃព្រះសមណគោតម មិនមានទេ ព្រះសមណគោតម សំដែងធម៌ ដែលខ្លួន​ស្រាវជ្រាវដោយសេចក្តីត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយការពិចារណា ជាការឈ្លាសវៃដោយខ្លួនឯង តែធម៌ដែលព្រះអង្គ​សំដែងហើយ ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ដល់​គុណវិសេសណា គុណវិសេសនោះ រមែង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ ដើម្បីសេចក្តី​អស់​ទៅ នៃវដ្តទុក្ខដោយប្រពៃ ដល់បុគ្គល​អ្នកធ្វើតាមធម៌នោះ។

[១៦១] ព្រះអង្គត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្ត សុនក្ខត្ត ជាមនុស្សកាច ជាមោឃបុរស ព្រោះវាចានោះ គាត់ពោលដោយសេចក្តីក្រេវក្រោធ ម្នាលសារីបុត្ត សុនក្ខត្ត ជាមោឃ​បុរសនោះគិតថា អាត្មាអញ នឹងតិះដៀល ហើយត្រឡប់ជាសរសើរតថាគតវិញ ម្នាល​សារីបុត្ត ព្រោះការនិយាយយ៉ាងនេះថា ធម៌ដែលព្រះសមណគោតម​សំដែង​ហើយ ដើម្បីប្រយោជន៍ដល់គុណវិសេសណា គុណវិសេសនោះ រមែងប្រព្រឹត្ត​ទៅ ដើម្បីសេចក្តីអស់ទៅ នៃវដ្តទុក្ខដោយប្រពៃ ដល់បុគ្គលអ្នកធ្វើតាមធម៌នោះ នេះឯង​ជាគុណរបស់តថាគត។

[១៦២] ម្នាលសារីបុត្ត សុនក្ខត្ត ជាមោឃបុរស មិនបានយល់ធម៌ ក្នុងតថាគត​នេះថា ព្រះមានព្រះភាគអង្គនោះ ជាអរហន្ត សម្មាសម្ពុទ្ធ បរិបូណ៌ដោយវិជ្ជា និងចរណៈ ជាព្រះសុគត ជ្រាបច្បាស់នូវលោក ជាសារថី ទូន្មាននូវបុរស មិនមាន​អ្នកណាប្រសើរជាង ជាសាស្តានៃទេវតា និងមនុស្ស ជាបុគ្គល​ភ្ញាក់រលឹក ទ្រង់មាន​ជោគ។

[១៦៣] ម្នាលសារីបុត្ត សុនក្ខត្ត ជាមោឃបុរស នឹងមិនបានត្រាស់ដឹង​នូវធម៌ ក្នុងតថាគតនេះថា ព្រះមានព្រះភាគអង្គនោះ តែងសំដែងនូវឫទ្ធិបានច្រើនប្រការ គឺ​សូម្បីតែម្នាក់ ធ្វើឲ្យទៅជាច្រើននាក់ក៏បាន សូម្បីច្រើននាក់ ធ្វើឲ្យទៅជាមនុស្សម្នាក់​ក៏បាន ទៅកាន់ទីវាល ជាទីខាងក្រៅ ខាងក្រៅជញ្ជាំង ខាងក្រៅកំពែង ខាងក្រៅភ្នំវិញ ឥតមានទើស ដូចជាគេដើរលើអាកាស។ ងើប មុជ ក្នុងផែនដី ដូចជាគេងើបមុជ​ក្នុងទឹកក៏បាន។ ដើរលើទឹកក៏បាន ឥតមានបែកធ្លាយ ដូចជាគេដើរលើ​ផែនដី។ អង្គុយពែនភ្នែន ទៅទាំងភ្នែនក្នុងអាកាសក៏បាន ដូចជាសត្វសកុណជាតិ ដែលមាន​ស្លាប។ យកដៃស្ទាបអង្អែល​ព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យទាំងនេះ ដែលមានឫទ្ធិច្រើន​យ៉ាង​នេះ មានអានុភាពច្រើនយ៉ាងនេះ ក៏បាន ឬញុំាងអំណាចកាយ ឲ្យអណ្តែត​រហូតដល់ព្រហ្មលោកក៏បាន។

[១៦៤] ម្នាលសារីបុត្ត សុនក្ខត្តជាមោឃបុរស នឹងមិនបានត្រាស់ដឹងធម៌ ក្នុង​តថាគតនេះថា ព្រះមានព្រះភាគអង្គនោះ មានសោតធាតុ ជាទិព្វដ៏បរិសុទ្ធ កន្លង​ហួស​ត្រចៀក​មនុស្សធម្មតា រមែងឮសំឡេង​ពីរប្រការ គឺសំឡេង​ទិព្វ និងសំឡេង​មនុស្ស ក្នុងទីឆ្ងាយក៏បាន ទីជិតក៏បាន។

[១៦៥] ម្នាលសារីបុត្ត សុនក្ខត្តជាមោឃបុរស នឹងមិនបានត្រាស់ដឹងធម៌ ក្នុង​តថាគតនេះថា ព្រះមានព្រះភាគអង្គនោះ អាចកំណត់នូវចិត្តរបស់សត្វដទៃ បុគ្គល​ដទៃហើយ ជ្រាបច្បាស់ដោយព្រះទ័យបាន។ ចិត្តដែលប្រកបដោយរាគៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តប្រកបដោយរាគៈ ចិត្តដែលប្រាសចាករាគៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តប្រាសចាករាគៈ។ ចិត្តដែលប្រកបដោយទោសៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តប្រកប​ដោយ​ទោសៈ ចិត្តដែលប្រាសចាកទោសៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តប្រាសចាកទោសៈ។ ចិត្តដែល​ប្រកបដោយមោហៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តប្រកបដោយមោហៈ ចិត្តដែល​ប្រាសចាក​មោហៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តប្រាសចាកមោហៈ។ ចិត្តរួញរាក្តី ក៏ជ្រាប​ច្បាស់​ថា ចិត្តរួញរា ចិត្តរាយមាយក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តរាយមាយ។ ចិត្តដែល​ជា​មហគ្គតៈ គឺរូបាវចរ និងអរូបាវចរក្តី… ចិត្តដែលមិនមែនជាមហគ្គតៈក្តី…។ ចិត្តដែល​ជាសឧត្តរៈ គឺលោកិយចិត្តក្តី… ចិត្តដែល​ជាអនុត្តរៈ គឺលោកុត្តរចិត្តក្តី…។ ចិត្តដែលតាំងមាំក្តី… ចិត្តដែល​មិនបានតាំងមាំក្តី…។ ចិត្តដែល​ផុតស្រឡះចាកអាសវៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តផុតស្រឡះចាកអាសវៈ ចិត្តដែល​មិនទាន់ផុតចាកអាសវៈក្តី ក៏ជ្រាបច្បាស់ថា ចិត្តមិនទាន់ផុតចាកអាសវៈ។

[១៦៦] ម្នាល​សារីបុត្ត តថាគតពលញ្ញាណ³⁾ របស់​តថាគត​នេះ​មាន១០ប្រការ គឺ​ជា​ពលញ្ញាណ ដែល​តថាគត​បាន​ប្រកប​ហើយ​ ទើប​ដឹង​ច្បាស់ ​នូវ​ហេតុ​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ (ចក្រ​ដ៏ប្រសើរ) ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ឯ តថាគតពលញ្ញាណ ១០ តើ​ដូច​ម្តេច។ ម្នាល​សារីបុត្ត ព្រះ​តថាគត​ក្នុង​លោក​នេះ​ រមែង​ដឹង​ច្បាស់ ​នូវ​ហេតុ​តាម​ហេតុ​ផង ដឹង​ច្បាស់ ​នូវ​អំពើ​មិន​មែន​ជា​ហេតុ​តាម​អំពើ​មិន​មែន​ជា​ហេតុ​ផង តាម​សេចក្តី​ពិត។ ម្នាល​សារីបុត្ត​ ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត​ដឹង​ច្បាស់ ​នូវ​ហេតុ​តាម​ហេតុ​ផង ដឹង​ច្បាស់​នូវ​អំពើ​មិន​មែន​ជា​ហេតុ​ តាម​អំពើ​មិន​មែន​ជា​ហេតុ​ផង តាម​សេចក្តី​ពិត ម្នាល​​សារីបុត្ត នេះ​ឯងជា ​តថាគតពលញ្ញាណ ​របស់​តថាគត​ទី១ ជា​ ពលញ្ញាណ​ ដែល​ព្រះ​តថា​គត ​តែង​អាស្រ័យ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ​ បន្លឺ​សីហនាទ​ ក្នុង​ពួក​បរិស័ទ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ (ចក្រ​ដ៏​ប្រសើរ) ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត មួយ​ទៀត ព្រះ​តថាគត ​រមែង​ដឹង​ច្បាស់​នូវ​វិបាក ​នៃ​កុសលកម្ម​​ និង អកុសលកម្ម ដែល​សត្វ​បាន​ធ្វើ​ហើយ ទាំង​អតីត អនាគត និងបច្ចុប្បន្ន តាម​បច្ច័យ តាម​ហេតុ ដោយ​សេចក្តី​ពិត​មែន។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​តថាគត ដឹង​ច្បាស់​នូវ​វិបាក ​​នៃ​កុសល និងអកុសល ដែល​សត្វ​បាន​ធ្វើ​ហើយ ទាំង​អតីត អនាគត និង​បច្ចុប្បន្ន តាម​បច្ច័យ តាម​ហេតុ ដោយ​សេចក្តី​ពិត​ ម្នាល​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា​ តថាគត​ពលញ្ញាណ ​របស់​តថាគត (ទី២) ជា ​ពលញ្ញាណ ​ដែល​តថាគត ​តែង​អាស្រ័យ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ​ បន្លឺ​ឡើង នូវ​សីហនាទ ​ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំងឡាយ ញ៉ាំង​ចក្រ​ដ៏​ប្រសើ​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត មួយ​ទៀត តថាគត ​ដឹង​ច្បាស់​នូវ ​បដិបទា ​​ជា​ដំណើរ​ ទៅ​កាន់​សុគតិ និងទុគ្គតិ ​ក្នុង​ទី​ទាំង​ពួង តាម​សេចក្តី​ពិត។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត​ ដឹង​ច្បាស់​នូវ​ បដិបទា​ ដំណើរ​ទៅ​កាន់​សុគតិ​ និងទុគ្គតិ​ ក្នុង​ទី​ទាំង​ពួង ម្នាល​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា ​តថាគត​ពលញ្ញាណ ​របស់​ព្រះ​តថាគត (ទី៣) ជា​ពលញ្ញាណ​ ដែល​ព្រះ​តថាគត ​​តែង​អាស្រ័យ​ហើយ ទើប​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ​ ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ​ដ៏​ប្រសើ​ ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត​ មួយ​ទៀត តថាគត ​ដឹង​ច្បាស់​នូវ​លោក⁴⁾ ​ដែល​មាន​ធាតុ⁵⁾ ​ច្រើន​យ៉ាង​ មាន​ធាតុ⁶⁾ ​ផ្សេង​ៗ​គ្នា តាម​សេចក្តី​ពិត។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​​តថាគត ដឹង​ច្បាស់​នូវ​លោក ​ដែល​មាន​ធាតុ​ច្រើន​យ៉ាង មាន​ធាតុ​ផ្សេង​ៗ​គ្នា តាម​សេចក្តី​ពិត ម្នាល​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា ​តថាគត​ពលញ្ញាណ (ទី៤) ជា ​ពលញ្ញាណ ដែល​ព្រះ​តថាគត ​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ ទើប​បន្លឺ​សីហនាទ ​ក្នុង​ពួក​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ​ ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត​ មួយ​ទៀត ព្រះ​តថាគត ​ដឹង​ច្បាស់​ នូវ​អធ្យាស្រ័យ​ផ្សេង​ៗ​គ្នា របស់​សត្វ​ទាំងឡាយ តាម​សេចក្តី​ពិត។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត ​ដឹង​ច្បាស់​នូវ​អធ្យាស្រ័យ​ផ្សេង​ៗ​គ្នា របស់​​សត្វ​ទាំងឡាយ ​តាម​សេចក្តី​ពិត ម្នាល​សារីបុត្ត​ នេះ​ឯង​ជា ​តថាគតពលញ្ញាណ​ របស់​ព្រះ​តថាគត (ទី៥) ជា ​ពលញ្ញាណ​ ដែល​ព្រះ​តថាគត​ តែង​អាស្រ័យ​ហើយ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ ​ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំងឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ​ ឲ្យ​ប្រព្រឹត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត មួយ​ទៀត តថាគត​ដឹង​ច្បាស់ ​នូវ​ឥន្ទ្រិយ​ក្លៀវក្លា​ និងទន់ របស់​ពួក​សត្វ​ដទៃ⁷⁾ របស់​ពួកបុគ្គល​ដទៃ⁸⁾ តាម​សេចក្តី​ពិត។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត​ ដឹង​ច្បាស់ នូវ​ឥន្ទ្រិយ​ក្លៀវក្លា​ និងទន់ របស់​ពួក​សត្វ​ដទៃ​ ពួក​បុគ្គល​ដទៃ តាម​សេចក្តី​ពិត ម្នាល​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា ​តថាគត​ពលញ្ញាណ​ របស់​ព្រះ​តថាគត​(ទី៦) ជា ​ពលញ្ញាណ​ ដែល​ព្រះ​តថាគត ​តែង​អាស្រ័យ​ហើយ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ ​ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ ​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត មួយ​ទៀត ព្រះតថាគត ​ដឹង​ច្បាស់​នូវ​ សេចក្តី​សៅហ្មង សេចក្តី​ផូរផង់ និងការ​ចេញ​នៃ​ ឈាន វិមោក្ខ សមាធិ និងសមាបត្តិ​ទាំងឡាយ តាម​សេចក្តី​ពិត។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត ​ដឹងច្បាស់ នូវ​សេចក្តី​​សៅហ្មង សេចក្តី​ផូរផង់ និងការ​ចេញ​នៃ​ឈាន វិមោក្ខ សមាធិ និងសមាបត្តិ​ទាំងឡាយ តាម​សេចក្តី​ពិត ម្នាល​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា ​តថាគតពលញ្ញាណ​ របស់​ព្រះ​តថាគត​(ទី៧) ជា​ ពលញ្ញាណ​ ដែល​ព្រះ​តថាគត ​តែង​អាស្រ័យ​ហើយ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ​ ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ​ ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត មួយ​ទៀត តថាគត ​រលឹក​ជាតិ​ ដែលបាន​នៅ​អាស្រ័យ​ ក្នុង​កាល​មុន ​ជា​អនេកជាតិ គឺ​រលឹក​បាន​ ១ជាតិ ២ជាតិ ៣ជាតិ ៤ជាតិ ៥ជាតិ ១០ជាតិ ២០ជាតិ ៣០ជាតិ ៤០ជាតិ ៥០ជាតិ ១០០ជាតិ ១ពាន់​ជាតិ​ ១សែន​ជាតិ​ក៏​បាន រលឹក​បាន​​ច្រើន​សំវដ្តកប្ប ច្រើន​វិវដ្តកប្ប ច្រើន​សំវដ្ដវិវដ្តកប្ប​ក៏​បាន ថា​ក្នុង​ភព​ឯណោះ អាត្មា​អញ ​មាន​ឈ្មោះ​យ៉ាង​នេះ មាន​គោត្រ​យ៉ាង​នេះ មាន​សម្បុរ​យ៉ាង​នេះ មាន​អាហារ​​យ៉ាង​នេះ បាន​ទទួល​សុខ​ទុក្ខ​យ៉ាង​នេះ​ មាន​កំណត់​អាយុ​ត្រឹម​ប៉ុណ្ណេះ អាត្មាអញ​​នោះ ​ច្យុត​ចាក​អត្តភាព​នោះ​ហើយ ​បាន​ទៅ​កើត​ក្នុង​ភព​ឯណោះ ដែល​ទៅ​កើត​ក្នុង​ភព​ឯ​ណោះ​ទៀត អាត្មាអញ ក៏​មាន​ឈ្មោះ​យ៉ាង​នេះ មាន​គោត្រ​យ៉ាង​នេះ មាន​សម្បុរ​យ៉ាង​នេះ មាន​អាហារ​យ៉ាង​នេះ ទទួល​សុខ​ទុក្ខ​យ៉ាង​នេះ មាន​កំណត់​អាយុ​​ត្រឹម​​ប៉ុណ្ណេះ លុះ​អាត្មាអញ​នោះ ​ច្យុត​ចាក​អត្តភាព​នោះ​ហើយ​ ទើបមក​កើត​ក្នុង​ភព​នេះ​ឯង។ ព្រះ​តថាគត ​រលឹក​ជាតិ ​ដែល​បាន​នៅ​អាស្រ័យ ​ក្នុង​កាល​មុន ​ជា​អនេក​ជាតិ ព្រម​ទាំង​អាការ ព្រម​ទាំង​ឧទ្ទេស ​យ៉ាង​នេះ​ឯង។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត ​រលឹក​ជាតិ ដែល​បាន​នៅ​អាស្រ័យ ​ក្នុង​​កាល​មុន ​ជា​អនេក​ជាតិ គឺ​រលឹក​បាន​ ១ជាតិ ២ជាតិ។បេ។ រលឹក​ជាតិ ​ដែល​បាន​នៅ​អាស្រ័យ ​ក្នុង​កាល​មុន ​ជា​អនេក​ជាតិ ព្រម​ទាំង​អាការ ​ព្រម​ទាំង​ឧទ្ទេស ​យ៉ាង​នេះ ម្នាល​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា ​តថាគត​ពលញ្ញាណ​ របស់​ព្រះ​តថាគត​(ទី៨) ជា ​ពលញ្ញាណ ​ដែល​ព្រះ​តថាគត ​តែង​អាស្រ័យ​ហើយ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ ​ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ ​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត មួយ​ទៀត ព្រះតថាគត ​​មាន​ចក្ខុ​ដូច​ជា​ទិព្វ ​ដ៏​បរិសុទ្ធ កន្លង​ហួស​ចក្ខុ ​របស់​មនុស្ស​ធម្មតា តែង​ឃើញ​នូវ​សត្វ​ទាំងឡាយ កំពុង​ច្យុត ​កំពុង​កើត ជា​សត្វ​ទាបថោក​ខ្លះ ខ្ពង់​ខ្ពស់​ខ្លះ មាន​សម្បុរ​ល្អ​ខ្លះ មាន​សម្បុរ​អាក្រក់​ខ្លះ មាន​គតិ​ល្អ​ខ្លះ មាន​គតិ​អាក្រក់​ខ្លះ ដឹង​ច្បាស់​នូវ​សត្វ​ទាំង​ឡាយ ​ដែល​អន្ទោល​​ទៅ​តាម​កម្ម​ (របស់​ខ្លួន) ថា អើ​ហ្ន៎ សត្វ​ទាំង​អម្បាល​នេះ។បេ។ រមែង​ដឹង​ច្បាស់​ (យ៉ាង​នេះ​ឯង)។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត ​មាន​ចក្ខុ​ ដូច​ជា​ទិព្វ​ ដ៏​បរិសុទ្ធ កន្លង​ហួស​ចក្ខុ ​របស់​មនុស្ស​ធម្មតា តែង​ឃើញ​នូវ​សត្វ​ទាំងឡាយ ដែល​ច្យុត ដែល​​កើត ជា​សត្វ​ទាបថោក​ខ្លះ ខ្ពង់​ខ្ពស់​ខ្លះ មាន​សម្បុរ​ល្អ​ខ្លះ មាន​សម្បុរ​អាក្រក់​ខ្លះ មាន​គតិ​ល្អ​ខ្លះ មាន​គតិ​អាក្រក់​ខ្លះ ដឹង​ច្បាស់​នូវ​សត្វ​ទាំង​ឡាយ ​ដែល​អន្ទោល​ទៅ​តាម​កម្ម​ (របស់​ខ្លួន) ថា អើ​ហ្ន៎ សត្វ​ទាំង​អម្បាល​នេះ។បេ។ រមែង​ដឹង​ច្បាស់​ (យ៉ាង​នេះ​ឯង) ម្នាល​​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា ​តថាគតពលញ្ញាណ​ របស់​ព្រះ​តថាគត​(ទី៩) ជា ​ពលញ្ញាណ​ ដែល​ព្រះ​តថាគត ​តែង​អាស្រ័យ​ហើយ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ ​ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ​ ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ។ ម្នាល​សារីបុត្ត មួយ​ទៀត ព្រះតថាគត ​​​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ជាក់​ច្បាស់​នូវ​ ចេតោវិមុត្តិ នូវ​បញ្ញាវិមុត្តិ​ មិនមាន​អាសវៈ ព្រោះ​អស់​ទៅ​នៃ​អាសៈ​ទាំង​ឡាយ ដោយ​ប្រាជ្ញា​របស់​ខ្លួន ​ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន ហើយ​សម្រេច​សម្រាន្ត​នៅ ​ដោយ​ឥរិយាបថ៤។ ម្នាល​សារីបុត្ត ត្រង់​ដែល​ព្រះ​តថាគត ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ជាក់​ច្បាស់ ​នូវ​ចេតោវិមុត្តិ នូវ​បញ្ញាវិមុត្តិ​ មិនមាន​អាសវៈ ព្រោះ​អស់​ទៅ​នៃ​អាសៈ​ទាំង​ឡាយ ដោយ​ប្រាជ្ញា​របស់​ខ្លួន ​ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន ហើយ​សម្រេច​សម្រាន្ត​នៅ ​ដោយ​ឥរិយាបថ៤ ម្នាល​សារីបុត្ត នេះ​ឯង​ជា ​តថាគតពលញ្ញាណ​ របស់​ព្រះ​តថាគត​(ទី១០) ជា​ ពលញ្ញាណ​ ដែល​ព្រះ​តថាគត ​តែង​អាស្រ័យ​ហើយ ទើប​បាន​ដល់​នូវ​ថ្នាក់​ដ៏​ប្រសើរ បន្លឺ​សីហនាទ ​ក្នុង​បរិស័ទ​ទាំង​ឡាយ ញ៉ាំង​ព្រហ្មចក្រ​ ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតពលញ្ញាណ ទាំង១០ប្រការ របស់ព្រះតថាគតនេះឯង ជា ពលញ្ញាណ ដែលតថាគត បានប្រកបហើយ ទើបបានដល់នូវថ្នាក់ដ៏ប្រសើរ បន្លឺសីហនាទ ក្នុងបរិស័ទទាំងឡាយ ញុំាងព្រហ្មចក្រ ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ។ ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គលណាពោលយ៉ាងនេះ ចំពោះតថាគត ដែលដឹងយ៉ាងនេះ ដែលឃើញ​យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ ជាគុណ​អាចធ្វើខ្លួន​ឲ្យជាអរិយៈ ដ៏ក្រៃលែង ជាងមនុស្សធម៌ នៃព្រះសមណគោតម មិនមានទេ ព្រះសមណគោតម សំដែងធម៌ ដែលខ្លួនស្រាវជ្រាវបានមក ដោយសេចក្តីត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយការពិចារណា ជាការឈ្លាសវៃដោយខ្លួនឯងដូច្នេះ ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គលនោះឯង បើមិនលះបង់​វាចានោះទេ មិនលះបង់​ចិត្តនោះទេ មិនលះបង់ទិដ្ឋិ​នោះទេ នឹងធ្លាក់ទៅរងទុក្ខក្នុងនរក ដូចជាគេនាំយកទៅទម្លាក់យ៉ាងនោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត ភិក្ខុបរិបូណ៌ដោយសីលហើយ បរិបូណ៌ដោយសមាធិហើយ បរិបូណ៌​ដោយបញ្ញាហើយ រមែងសម្រេចនូវអរហត្តផល ក្នុងបច្ចុប្បន្ននេះឯង យ៉ាងណាមិញ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពោលនូវហេតុ (នៃការមិនលះបង់ នូវវាចាជាដើម របស់បុគ្គល​នោះ) ថាមានឧបមេយ្យប្រហែលគ្នា យ៉ាងនោះដែរ។ បុគ្គលនោះ បើមិន​លះបង់នូវវាចានោះទេ មិនលះបង់នូវចិត្តនោះទេ មិនលះបង់នូវទិដ្ឋិនោះទេ នឹងធ្លាក់​ទៅរងទុក្ខក្នុងនរក ដូចជាគេនាំយកទៅទម្លាក់ យ៉ាងនោះឯង។

[១៦៧] ម្នាលសារីបុត្ត ព្រះតថាគតប្រកបហើយដោយ​ វេសារជ្ជញ្ញាណ ទាំងឡាយណា ទើបបានដល់នូវថ្នាក់ដ៏ប្រសើរ បន្លឺសីហនាទ ក្នុងបរិស័ទទាំងឡាយ ញុំាងព្រហ្មចក្រ ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ វេសារជ្ជញ្ញាណ របស់ព្រះតថាគតនេះ មាន៤យ៉ាង។ វេសារជ្ជញ្ញាណ ទាំង៤ ដូចម្តេច។ ម្នាលសារីបុត្ត ព្រះតថាគត ពិចារណាមិនឃើញ នូវ​និមិត្ត⁹⁾ នេះឡើយថា សមណៈក្តី ព្រាហ្មណ៍ក្តី ទេវតាក្តី មារក្តី ព្រហ្មក្តី ឬនរណាមួយក្នុងលោកនេះ នឹងចោទ​តថាគតប្រកបដោយហេតុ ក្នុងធម៌ទាំងឡាយនោះថា ព្រះអង្គគ្រាន់តែប្តេជ្ញាខ្លួន​ ថាជាអ្នកត្រាស់ដឹងដោយប្រពៃ តែធម៌ទាំងនេះ ព្រះអង្គ​ឥតបានត្រាស់ដឹងឡើយ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កាលពិចារណាមិនឃើញ នូវនិមិត្ត​នុ៎ះហើយ ក៏ដល់នូវ​សេចក្តីក្សេមក្សាន្ត មិនដល់នូវភ័យ ដល់នូវភាវៈ ជាអ្នកក្លៀវក្លា១។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពិចារណាមិនឃើញ នូវនិមិត្ត​នេះឡើយថា សមណៈក្តី ព្រាហ្មណ៍ក្តី ទេវតាក្តី មារក្តី ព្រហ្មក្តី ឬនរណាមួយ ក្នុងលោកនេះ នឹងចោទ​តថាគត​ប្រកបដោយហេតុ ក្នុងធម៌ទាំងឡាយនោះថា ព្រះអង្គគ្រាន់តែប្តេជ្ញាខ្លួន​ ថាជាអ្នកអស់អាសវៈ តែព្រះអង្គមិនទាន់អស់​អាសវៈទាំងនេះទេ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កាលពិចារណាមិនឃើញ នូវនិមិត្ត​នុ៎ះហើយ ក៏បានដល់នូវ​សេចក្តី​ក្សេមក្សាន្ត មិនដល់នូវភ័យ ដល់នូវភាវៈ ជាអ្នកក្លៀវក្លា១។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពិចារណាមិនឃើញ នូវនិមិត្ត​នេះឡើយថា សមណៈក្តី ព្រាហ្មណ៍ក្តី ទេវតាក្តី មារក្តី ព្រហ្មក្តី ឬនរណាមួយ ក្នុងលោកនេះ នឹងចោទ​តថាគត ប្រកបដោយហេតុ ក្នុងធម៌​ទាំងឡាយ​នោះថា ធម៌ទាំងឡាយណា ដែលព្រះអង្គពោលថា ជាធម៌ធ្វើ​នូវសេចក្តី​អន្តរាយ¹⁰⁾ ឯធម៌ទាំងឡាយនោះ មិនគួរដល់នូវសេចក្តី​អន្តរាយ ចំពោះបុគ្គលណាមួយ ដែលសេពឡើយ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កាល​ពិចារណា​មិនឃើញ នូវនិមិត្ត​នុ៎ះ ក៏បានដល់នូវ​សេចក្តីក្សេមក្សាន្ត មិនដល់នូវភ័យ ដល់នូវភាវៈ ជាអ្នកក្លៀវក្លា១។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពិចារណាមិនឃើញ នូវនិមិត្ត​នេះឡើយថា សមណៈក្តី ព្រាហ្មណ៍ក្តី ទេវតាក្តី មារក្តី ព្រហ្មក្តី ឬនរណាមួយ ក្នុង​លោក​នេះ នឹងចោទ​តថាគត ប្រកបដោយហេតុ ក្នុងនិយ្យានិកធម៌នោះថា ធម៌ដែល​ព្រះអង្គ​សំដែងហើយ ដើម្បីប្រយោជន៍ ដល់គុណវិសេសណា គុណវិសេសនោះ មិនប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីអស់ទៅ នៃទុក្ខ​ដោយប្រពៃ ដល់បុគ្គល​អ្នកធ្វើតាមធម៌នោះទេ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កាលពិចារណាមិនឃើញ នូវនិមិត្ត​នុ៎ះ ក៏បានដល់នូវ​សេចក្តី​ក្សេមក្សាន្ត មិនដល់នូវភ័យ ដល់នូវភាវៈ ជាអ្នកក្លៀវក្លា១។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ប្រកបដោយ​វេសារជ្ជញ្ញាណទាំងឡាយណាហើយ បានដល់នូវថ្នាក់ដ៏ប្រសើរ បន្លឺសីហនាទ ក្នុងបរិសទ្យទាំងឡាយ ញុំាងព្រហ្មចក្រ ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅ វេសារជ្ជញ្ញាណ របស់ព្រះតថាគត មាន៤នេះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គលណា ពោលយ៉ាងនេះ ចំពោះ​តថាគត ដែលដឹងយ៉ាងនេះ ដែលឃើញ​យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ ជាគុណ​អាចធ្វើខ្លួន​ឲ្យជាអរិយៈ ដ៏ក្រៃលែង ជាងមនុស្សធម៌ នៃព្រះសមណគោតម មិនមាន ព្រះសមណគោតម សំដែងធម៌ ដែលខ្លួនស្រាវជ្រាវបានមក ដោយសេចក្តី​ត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយការពិចារណា ជាសេចក្តីឈ្លាសវៃ ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ដូច្នេះ ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គលនោះឯង បើមិនលះបង់​នូវវាចានោះទេ មិនលះបង់នូវ​ចិត្តនោះទេ មិនលះបង់នូវទិដ្ឋិ​នោះទេ នឹងធ្លាក់ទៅរងទុក្ខក្នុងនរក ដូចជាគេ​នាំយក​ទៅ​ទម្លាក់ យ៉ាងនោះដែរ។ ម្នាលសារីបុត្ត ភិក្ខុបរិបូណ៌ដោយសីលហើយ បរិបូណ៌ដោយសមាធិហើយ បរិបូណ៌​ដោយបញ្ញាហើយ រមែងសម្រេច​នូវ​អរហត្តផល ក្នុងបច្ចុប្បន្ននេះឯង យ៉ាងណាមិញ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពោល​នូវ​ហេតុនេះ ជាគ្រឿងផ្តល់នូវពាក្យឧបមេយ្យ ក៏យ៉ាងនោះដែរ។ បុគ្គលនោះ បើមិន​លះបង់​នូវវាចានោះទេ មិនលះបង់នូវចិត្តនោះទេ មិនលះបង់នូវទិដ្ឋិនោះទេ នឹងធ្លាក់​ទៅរងទុក្ខក្នុងនរក ដូចជាគេនាំយកទៅទំលាក់ យ៉ាងនោះដែរ។

[១៦៨] ម្នាលសារីបុត្ត បរិសទ្យនេះ មាន៨ពួក បរិសទ្យទាំង៨ពួក តើដូចម្តេច គឺខត្តិយបរិសទ្យ១ ព្រាហ្មណបរិសទ្យ១ គហបតិបរិសទ្យ១ សមណបរិសទ្យ១ ចាតុម្មហារាជិកបរិសទ្យ១ តាវត្តឹសបរិសទ្យ១ មារបរិសទ្យ១ ព្រហ្មបរិសទ្យ១ ម្នាលសារីបុត្ត បរិសទ្យ មាន៨ពួកនេះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត ព្រះតថាគត ប្រកបព្រម​ដោយ​ វេសារជ្ជញ្ញាណ៤យ៉ាងនេះឯង តែងចូលទៅរក តែងចូលទៅជិត នូវពួក​បរិសទ្យទាំង៨នេះ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតធ្លាប់ចូលទៅរក​ខត្តិយបរិសទ្យ​ជាច្រើន​រយនាក់ តថាគត ធ្លាប់អង្គុយប្រជុំផង ធ្លាប់ចរចាផង ធ្លាប់ជួបប្រទះសាកច្ឆា​ផង ក្នុងពួកខត្តិយបរិសទ្យទាំងនោះ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពិចារណាមិនឃើញនូវ​និមិត្តនេះថា ភ័យ ឬសេចក្តីតក់ស្លុត នឹងគ្របសង្កត់តថាគត ក្នុងពួកខត្តិយបរិសទ្យនោះ ដូច្នេះឡើយ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កាលពិចារណា​មិនឃើញនូវនិមិត្តនុ៎ះ។បេ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតធ្លាប់ចូលទៅរកព្រាហ្មណបរិសទ្យ គហបតិបរិសទ្យ សមណបរិសទ្យ ចាតុម្មហារាជិកបរិសទ្យ តាវត្តឹសបរិសទ្យ មារបរិសទ្យ និងព្រហ្មបរិសទ្យ ​ជាច្រើន​រយនាក់ តថាគត ធ្លាប់អង្គុយប្រជុំផង ធ្លាប់ចរចាផង ធ្លាប់ជួបប្រទះសាកច្ឆា​ផង ក្នុងពួកបរិសទ្យទាំងនោះ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពិចារណាមិនឃើញ នូវ​និមិត្តនុ៎ះថា ភ័យ ឬសេចក្តីតក់ស្លុត នឹងគ្រប​សង្កត់​តថាគត ក្នុងពួកបរិសទ្យនោះ ដូច្នេះឡើយ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កាលពិចារណា​មិនឃើញនូវនិមិត្តនុ៎ះ ក៏បានដល់នូវសេចក្តីក្សេមក្សាន្ត។បេ។ ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គល​ណា ពោលយ៉ាងនេះ ចំពោះ​តថាគត ដែលដឹងយ៉ាងនេះ ដែលឃើញ​យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ ដែល​អាចធ្វើខ្លួន​ឲ្យជាអរិយៈ ដ៏ក្រៃលែង ជាងមនុស្សធម៌ នៃព្រះសមណគោតម មិនមានទេ ព្រះសមណគោតម សំដែងធម៌ ដែលខ្លួនស្រាវជ្រាវបានមក ដោយសេចក្តី​ត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយ​ការ​ពិចារណា ជាការឈ្លាសវៃ ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ដូច្នេះ ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គលនោះ បើមិន​លះបង់​វាចានោះទេ មិនលះបង់​ចិត្តនោះទេ មិនលះបង់ទិដ្ឋិ​នោះទេ នឹងធ្លាក់ទៅ​រង​ទុក្ខ​ក្នុងនរក ដូចជាគេ​នាំយក​ទៅ​ទម្លាក់ យ៉ាងនោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត ភិក្ខុ​បរិបូណ៌​ដោយ​សីលហើយ បរិបូណ៌ដោយសមាធិហើយ បរិបូណ៌​ដោយបញ្ញាហើយ រមែង​សម្រេច​​នូវ​អរហត្តផល ក្នុងបច្ចុប្បន្ននេះបាន យ៉ាងណាមិញ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពោល​នូវ​ហេតុនេះ ជាគ្រឿងផ្តល់នូវពាក្យឧបមេយ្យ ក៏យ៉ាងនោះដែរ។ បុគ្គលនោះ បើមិន​លះបង់​នូវវាចានោះទេ មិនលះបង់នូវចិត្តនោះទេ មិនលះបង់នូវទិដ្ឋិនោះ​ចេញទេ នឹងធ្លាក់​ទៅរងទុក្ខក្នុងនរក ដូចជាគេនាំយកទៅទំលាក់ យ៉ាងនោះឯង។

[១៦៩] ម្នាលសារីបុត្ត កំណើត (របស់សត្វ) នេះមាន៤ កំណើតទាំង៤ តើដូចម្តេច គឺកំណើតដែលកើតអំពីស៊ុត១ កំណើតដែលកើតអំពីទឹក១ កំណើត​ដែល​កើត​អំពីញើស១ កំណើត​ហាក់ដូចជាអណ្តែតទៅកើត១។ ម្នាលសារីបុត្ត ចុះកំណើត​ដែលកើតអំពីស៊ុតនោះ ដូចម្តេច ម្នាលសារីបុត្ត សត្វទាំងឡាយ ដែល​ទំលាយនូវសំបកស៊ុត ហើយកើតចេញមក ម្នាលសារីបុត្ត នេះតថាគតហៅថា កំណើត​ដែលកើតអំពីស៊ុត។ ម្នាលសារីបុត្ត ចុះកំណើត​ដែលកើតអំពីទឹក តើដូចម្តេច ម្នាលសារីបុត្ត សត្វទាំងឡាយ ដែល​ទំលាយនូវស្រោមទឹកភ្លោះ ហើយកើត ម្នាល​សារីបុត្ត នេះតថាគតហៅថា កំណើត​ដែលកើតអំពីទឹក។ ម្នាលសារីបុត្ត កំណើត​ដែល​កើតអំពីញើស តើដូចម្តេច ម្នាលសារីបុត្ត សត្វទាំងឡាយ ដែលកើត​ក្នុង​ត្រីស្អុយ​ក្តី​ ក្នុងសាកសពស្អុយក្តី ក្នុងនំប្អូមក្តី​ក្នុងរណ្តៅជ្រាំក្តី ក្នុងប្រលាយទឹក​សំអុយក្តី ម្នាលសារីបុត្ត នេះតថាគតហៅថា កំណើត​ដែលកើតអំពីញើសក្អែល។ ម្នាលសារីបុត្ត ចុះកំណើត​ហាក់ដូចជាអណ្តែតទៅកើត តើដូចម្តេច ពួកទេវតា ពួកសត្វនរក មនុស្សពួកខ្លះ និងវិនិបាតពួកខ្លះ ម្នាលសារីបុត្ត នេះតថាគតហៅថា កំណើត​ហាក់ដូចជាអណ្តែតទៅកើត។ ម្នាលសារីបុត្ត កំណើត (របស់សត្វ) មាន៤នេះឯង។​ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គលណាពោលយ៉ាងនេះ ចំពោះតថាគត ដែលដឹងយ៉ាងនេះ ដែល​ឃើញ​យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ ដែលអាចធ្វើខ្លួនឲ្យជាអរិយៈ ដ៏​ក្រៃលែងជាងមនុស្ស​ធម៌នៃព្រះសមណគោតម មិនមានទេ ព្រះសមណគោតម សំដែង​ធម៌ដែលខ្លួនស្រាវជ្រាវបានមក ដោយសេចក្តីត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយ​ការពិចារណា ជាការឈ្លាសវៃដោយខ្លួនឯង ដូច្នេះ ម្នាលសារីបុត្ត បុគ្គលនោះ បើមិនលះបង់នូវ​វាចានោះទេ មិនលះបង់នូវចិត្តនោះទេ មិនលះបង់​នូវទិដ្ឋិនោះចេញ​ទេ នឹងធ្លាក់ទៅរងទុក្ខ ក្នុងនរកដូចជាគេនាំយកទៅទំលាក់យ៉ាងនោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត ភិក្ខុបរិបូណ៌ដោយសីលហើយ បរិបូណ៌​ដោយសមាធិហើយ បរិបូណ៌​ដោយ​បញ្ញាហើយ រមែង​សម្រេចនូវអរហត្តផល ក្នុងបច្ចុប្បន្ននេះឯង យ៉ាងណាមិញ តថាគត ពោលនូវ​ហេតុនេះ ជាគ្រឿងផ្តល់ពាក្យឧបមេយ្យ ក៏យ៉ាងនោះដែរ។ បុគ្គល​នោះ បើមិនលះបង់នូវវាចានោះទេ មិនលះបង់នូវចិត្តនោះទេ មិនលះបង់នូវ​ទិដ្ឋិ​នោះចេញទេ នឹងធ្លាក់ទៅរងទុក្ខ ក្នុងនរក ដូចជាគេនាំយកទៅទំលាក់ យ៉ាងនោះ​ឯង។

[១៧០] ម្នាលសារីបុត្ត គតិនេះមាន៥ប្រការ គតិ៥ប្រការ តើដូចម្តេច គឺ​នរក១ កំណើតតិរច្ឆាន១ បិត្តិវិស័យ១ ពួកមនុស្ស១ ពួកទេវតា១។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ស្គាល់នរកផង ស្គាល់ផ្លូវជាទីទៅកាន់នរកផង ស្គាល់សេចក្តីប្រតិបត្តិ ជាទីទៅកាន់​នរកផង ឯបុគ្គល​ប្រតិបត្តិយ៉ាងណាហើយ លុះបែកធ្លាយរាងកាយខាងមុខ អំពី​សេចក្តី​ស្លាប់ទៅ រមែងទៅកើតក្នុងអបាយ ទុគ្គតិ វិនិបាត នរក តថាគតស្គាល់​ច្បាស់​នូវប្រតិបត្តិនោះផង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ស្គាល់ច្បាស់នូវកំណើតតិរច្ឆានផង ស្គាល់​ច្បាស់នូវផ្លូវ​ជាទីទៅកាន់កំណើតតិរច្ឆានផង ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តី​ប្រតិបត្តិ​ ជាទីទៅកាន់កំណើតតិរច្ឆានផង ឯបុគ្គល​ប្រតិបត្តិយ៉ាងណាហើយ លុះបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាងមុខអំពីមរណៈទៅកើតក្នុងកំណើតតិរច្ឆាន តថាគត​ស្គាល់ច្បាស់នូវ​សេចក្តីប្រតិបត្តិនោះផង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត​ស្គាល់ច្បាស់នូវបិត្តិវិស័យផង ស្គាល់ច្បាស់នូវផ្លូវជាទីទៅកាន់បិត្តិវិស័យផង ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តី​ប្រតិបត្តិ​ ជាទី​ទៅកាន់បិត្តិវិស័យផង ឯបុគ្គលប្រតិបត្តិយ៉ាងណាហើយ លុះបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាង​មុខអំពីមរណៈ ទៅកើតក្នុងបិត្តិវិស័យ តថាគត ក៏ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តីប្រតិបត្តិ​នោះ​ផង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតស្គាល់ច្បាស់នូវមនុស្សទាំងឡាយផង ស្គាល់ច្បាស់នូវ​ផ្លូវ​ជាទីទៅកាន់មនុស្សលោកផង ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តី​ប្រតិបត្តិ​ ជាទី​ទៅកាន់​មនុស្ស​លោក​ផង ឯបុគ្គលប្រតិបត្តិយ៉ាងណាហើយ លុះបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាង​មុខ​អំពី​មរណៈ ទៅកើតក្នុងមនុស្សលោក តថាគត ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តីប្រតិបត្តិ​នោះ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតស្គាល់ច្បាស់នូវទេវតាទាំងឡាយផង ស្គាល់ច្បាស់នូវ​ផ្លូវ​ជា​ទី​ទៅ​កាន់ទេវលោកផង ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តី​ប្រតិបត្តិ​ ជាទី​ទៅកាន់ទេវលោកផង ឯបុគ្គលប្រតិបត្តិយ៉ាងណា លុះបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាង​មុខអំពីមរណៈ ទៅកើត​ក្នុងសុគតិ សួគ៌ ទេវលោក តថាគត ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តីប្រតិបត្តិ​នោះ​ផង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតស្គាល់ច្បាស់នូវព្រះនិព្វានផង ស្គាល់ច្បាស់​នូវផ្លូវ​ជាទី​ទៅកាន់​ព្រះនិព្វានផង ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តី​ប្រតិបត្តិ​ ជាទី​ទៅកាន់ព្រះនិព្វានផង ឯ​បុគ្គល​ប្រតិបត្តិយ៉ាងណាហើយ ធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់​នូវចេតោវិមុត្តិ នូវ​បញ្ញាវិមុត្តិ មិនមាន​អាសវៈ ព្រោះអស់ទៅនៃអាសវៈទាំងឡាយ ដោយប្រាជ្ញាដ៏ឧត្តម របស់ខ្លួន​ក្នុងបច្ចុប្បន្ន ហើយសម្រេចសម្រាន្តនៅ ដោយឥរិយាបថទាំង៤ តថាគត ក៏ស្គាល់ច្បាស់នូវសេចក្តីប្រតិបត្តិ​នោះ​ផង។

[១៧១] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កំណត់នូវចិត្តដោយចិត្ត ដឹងនូវបុគ្គលពួកមួយ ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ប្រតិបត្តិដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះផង ឡើង​កាន់ផ្លូវ¹¹⁾ នោះផង លុះបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ អំពីមរណៈ មុខជានឹងទៅកើតក្នុងអបាយ ទុគ្គតិ វិនិបាត នរក​ មិនខាន លុះ​សម័យខាងក្រោយមក តថាគតឃើញបុគ្គល​នោះឯង បែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ​អំពី​មរណៈ ក៏ទៅកើតក្នុងអបាយ ទុគ្គតិ វិនិបាត នរក​ រងទុក្ខវេទនាដ៏ក្លៀវក្លា ខ្លោចផ្សា​ឥតស្រាក ដោយចក្ខុដូចជាទិព្វដ៏បរិសុទ្ធ កន្លងហួសចក្ខុរបស់មនុស្ស​ធម្មតា។ ម្នាលសារីបុត្ត រណ្តៅរងើកភ្លើង មានជម្រៅជាងមួយជួរបុរស¹²⁾ ពេញដោយរងើកភ្លើង ដែលឥត​មានអណ្តាត ឥតមានផ្សែង គ្រានោះ មានបុរស​ម្នាក់ក្តៅក្រហល់ក្រហាយ ដោយកំដៅថ្ងៃ មានកំដៅថ្ងៃគ្របសង្កត់ មានខ្លួនលំបាក ដង្ហាក់ស្រេកទឹក ដើរមកតាមផ្លូវដែលទៅបានតែម្នាក់ សំដៅ​ទៅត្រង់​រងើកភ្លើង​នោះឯង បុរស អ្នកមានភ្នែក បានឃើញបុរសនោះហើយ ក៏និយាយយ៉ាង​នេះថា បុរសដ៏ចំរើននេះ ដើរទៅដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះផង ឡើងកាន់​ផ្លូវ​នោះផង មុខជានឹងមកកាន់រណ្តៅរងើកភ្លើងនេះពុំខាន លុះសម័យ​ខាងក្រោយមក (បុរស​មានភ្នែកនោះ) ក៏ឃើញនូវបុរសនោះឯង ធ្លាក់ទៅក្នុងរណ្តៅ​រងើកភ្លើងនោះ រងទុក្ខ​វេទនាដ៏ក្លៀវក្លា ខ្លោចផ្សា​ឥតស្រាក សេចក្តីនេះមានឧបមាយ៉ាងណាមិញ ម្នាលសារីបុត្ត មានឧបមេយ្យដូចតថាគត ដែលកំណត់​នូវចិត្ត​ដោយចិត្ត ដឹងនូវ​បុគ្គល​ពួកមួយក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គល​នេះ ប្រតិបត្តិ​ដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះ​ផង ឡើងកាន់ផ្លូវ​នោះផង លុះបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាងមុខអំពីមរណៈ មុខជានឹង​ទៅកើត​ក្នុងអបាយ ទុគ្គតិ វិនិបាត នរក មិនខាន លុះសម័យខាងក្រោយមក តថាគត ក៏ឃើញ​បុគ្គលនោះ ដែលបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ​អំពីមរណៈ ទៅកើតក្នុងអបាយ ទុគ្គតិ វិនិបាត នរក រងទុក្ខវេទនាដ៏ក្លៀវក្លា ខ្លោចផ្សា​ឥតស្រាក ដោយចក្ខុ​ដូចជា​ទិព្វ​ដ៏​បរិសុទ្ធ កន្លងហួសចក្ខុរបស់មនុស្ស​ធម្មតា ដូច្នោះឯង។

[១៧២] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កំណត់នូវចិត្តដោយចិត្ត ដឹងនូវបុគ្គលពួកមួយ ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ប្រតិបត្តិដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះផង ឡើង​កាន់ផ្លូវនោះផង លុះបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ អំពីមរណៈ មុខជានឹងទៅ​កើត​ក្នុង​កំណើត​តិរិច្ឆានមិនខាន លុះ​សម័យខាងក្រោយមក តថាគត ក៏ឃើញបុគ្គល​នោះឯង ដែលបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ​អំពី​មរណៈ ទៅកើតក្នុងកំណើត​តិរិច្ឆាន រងទុក្ខ​វេទនា​ដ៏ក្លៀវក្លា ខ្លោចផ្សា​ ដោយចក្ខុដូចជាទិព្វដ៏បរិសុទ្ធ កន្លងហួសចក្ខុរបស់មនុស្ស​ធម្មតា។ ម្នាលសារីបុត្ត រណ្តៅលាមក មានជម្រៅជាងមួយជួរបុរស ពេញដោយ​លាមក គ្រានោះ មានបុរស​ម្នាក់ ក្តៅក្រហល់ក្រហាយ ដោយកំដៅថ្ងៃ ដែលកំដៅថ្ងៃ​គ្របសង្កត់ លំបាក ដង្ហាក់ ស្រេកទឹក ដើរមកតាមផ្លូវដែលទៅបានតែម្នាក់ សំដៅ​ទៅត្រង់​រណ្តៅលាមក​នោះឯង បុរសមានចក្ខុបានឃើញបុរសនោះហើយ និយាយយ៉ាង​នេះថា បុរសដ៏ចំរើននេះ ដើរទៅដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះផង ឡើងកាន់​​ផ្លូវ​នោះផង មុខជានឹងមកកាន់រណ្តៅលាមកនេះពុំខាន លុះសម័យ​ខាង​ក្រោយមក (បុរស​មានចក្ខុនោះ) ក៏ឃើញបុរសនោះ ធ្លាក់ទៅក្នុងរណ្តៅ​លាមក​នោះ រងទុក្ខ​វេទនាដ៏ក្លៀវក្លា ខ្លោចផ្សា​ សេចក្តីនេះ មានឧបមាដូចម្តេចមិញ ម្នាលសារីបុត្ត មានឧបមេយ្យដូចតថាគត កំណត់​នូវចិត្ត​ដោយចិត្ត ដឹងនូវ​បុគ្គល​ពួក​មួយ​ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គល​នេះ ប្រតិបត្តិ​ដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះ​ផង ឡើងកាន់ផ្លូវ​នោះផង លុះបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាងមុខអំពីមរណៈ មុខជានឹង​ទៅកើត​ក្នុងកំណើត​តិរិច្ឆាន មិនខាន លុះសម័យខាងក្រោយមក តថាគត ក៏ឃើញ​បុគ្គល​នោះ ដែលបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ​អំពីមរណៈ ទៅកើតក្នុងកំណើត​នៃ​តិរិច្ឆាន រងទុក្ខវេទនាដ៏ក្លៀវក្លា ខ្លោចផ្សា​ ដោយចក្ខុ​ដូចជា​ទិព្វ​ដ៏​បរិសុទ្ធ កន្លងហួស​ចក្ខុ​របស់​មនុស្ស​​ធម្មតា ដូច្នោះឯង។

[១៧៣] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កំណត់នូវចិត្តដោយចិត្ត ដឹងនូវបុគ្គល​ពួក​មួយក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ប្រតិបត្តិដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះផង ឡើង​កាន់ផ្លូវនោះផង លុះបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ អំពីមរណៈ មុខជានឹងទៅ​កើត​ក្នុងបិត្តិវិស័យ លុះ​សម័យខាងក្រោយមក តថាគត ក៏ឃើញបុគ្គល​នោះ ដែល​បែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ​អំពី​មរណៈ ទៅកើតក្នុងបិត្តិវិស័យ រងទុក្ខវេទនាជាច្រើន ដោយចក្ខុដូចជាទិព្វដ៏បរិសុទ្ធ កន្លងហួសចក្ខុរបស់មនុស្ស​ធម្មតា។ ម្នាលសារីបុត្ត ដើមឈើដែលដុះលើផែនដីមិនរាបស្មើ មានស្រទាប់​ស្លឹកដ៏ស្តើង មានម្លប់​ប៉ើងរ៉ើង គ្រានោះ មានបុរស​ម្នាក់ ក្តៅក្រហល់ក្រហាយ ដោយកំដៅថ្ងៃ ដែលកំដៅថ្ងៃ​គ្រប​សង្កត់ លំបាក ដង្ហាក់ ស្រេកទឹក ដើរមកតាមផ្លូវ ដែលត្រាច់ទៅបានតែម្នាក់ សំដៅ​ទៅរកដើមឈើនោះឯង បុរស អ្នកមានភ្នែក បានឃើញបុរសនោះហើយ និយាយ​យ៉ាង​​នេះថា បុរសដ៏ចំរើននេះ ដើរទៅដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះផង ឡើងកាន់​ផ្លូវ​នោះផង មុខជានឹងទៅកាន់ដើមឈើនេះពុំខាន លុះសម័យ​ខាងក្រោយមក (បុរស​មានចក្ខុនោះ) ក៏ឃើញបុរសនោះ អង្គុយ ឬដេក ទទួលទុក្ខ​វេទនាជាច្រើន ក្រោមម្លប់​ដើមឈើនោះ សេចក្តីនេះ មានឧបមាយ៉ាងណាមិញ ម្នាលសារីបុត្ត មានឧបមេយ្យ​ដូច​តថាគត ដែលកំណត់​ដឹងនូវចិត្ត​ដោយចិត្ត ដឹងនូវ​បុគ្គល​ពួកមួយក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គល​នេះ ប្រតិបត្តិ​ដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះ​ផង ឡើងកាន់ផ្លូវ​នោះផង លុះបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាងមុខអំពីមរណៈ មុខជានឹង​ទៅកើត​ក្នុងបិត្តិវិស័យមិនខាន លុះសម័យខាងក្រោយមក តថាគត ក៏ឃើញ​បុគ្គលនោះ បែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ​អំពីមរណៈ ទៅកើតក្នុងបិត្តិវិស័យ រងទុក្ខវេទនាជាច្រើន ដោយចក្ខុ​ដូចជា​ទិព្វ​ដ៏​បរិសុទ្ធ កន្លងហួសចក្ខុរបស់មនុស្ស​ធម្មតា ដូច្នោះឯង។

[១៧៤] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កំណត់នូវចិត្តដោយចិត្ត ដឹងនូវបុគ្គលពួកមួយ ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ប្រតិបត្តិដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះផង ឡើង​កាន់ផ្លូវនោះផង លុះបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ អំពីមរណៈ មុខជានឹងទៅ​កើត​ក្នុង​ពួកមនុស្ស លុះ​សម័យខាងក្រោយមក តថាគតក៏ឃើញបុគ្គល​នោះ ដែលបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាងមុខ​អំពី​មរណៈ ទៅកើតក្នុងពួកមនុស្ស សោយសុខវេទនាជាច្រើន ដោយចក្ខុដូចជាទិព្វដ៏បរិសុទ្ធ កន្លងហួសចក្ខុរបស់មនុស្ស​ធម្មតា។ ម្នាលសារីបុត្ត ដើមឈើដែលដុះលើផែនដីរាបស្មើល្អ មានស្រទាប់​ស្លឹកដ៏ក្រាស់ មានម្លប់​ត្រឈៃ គ្រានោះ មានបុរស​ម្នាក់ ក្តៅក្រហល់ក្រហាយ ដោយកំដៅថ្ងៃ ដែល​កំដៅថ្ងៃ​គ្រប​សង្កត់ លំបាក ដង្ហាក់ ស្រេកទឹក ដើរមកតាមផ្លូវដែលត្រាច់ទៅបានតែម្នាក់ សំដៅ​ទៅរកដើមឈើ​នោះឯង បុរស អ្នកមានចក្ខុ បានឃើញបុរសនោះ និយាយយ៉ាង​នេះ​ថា បុរសនេះ ដើរទៅដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះផង ឡើងកាន់​ផ្លូវ​នោះផង មុខជា​នឹងមកកាន់ដើមឈើ​នេះពុំខាន លុះសម័យ​ខាងក្រោយមក (បុរស​មានចក្ខុនោះ) ក៏ឃើញបុរសនោះឯង អង្គុយ ឬដេក សោយសុខវេទនាជាច្រើន ក្រោមម្លប់​នៃដើមឈើនោះ សេចក្តីនេះ មានឧបមាដូចម្តេចមិញ ម្នាលសារីបុត្ត មានឧបមេយ្យ​ដូចតថាគត ដែលកំណត់​នូវចិត្ត​ដោយចិត្ត ដឹងនូវ​ចិត្តនៃបុគ្គល​ពួកមួយក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គល​ប្រតិបត្តិ​ដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះ​ផង ឡើងកាន់ផ្លូវ​នោះផង។បេ។ ទៅកើតក្នុងពួកមនុស្ស សោយសុខវេទនាជាច្រើន ដូច្នោះឯង។

[១៧៥] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កំណត់នូវចិត្តដោយចិត្ត ដឹងនូវបុគ្គលពួកមួយ ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ប្រតិបត្តិដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះផង ឡើង​កាន់ផ្លូវនោះផង លុះបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខ អំពីមរណៈ មុខជានឹងទៅ​កើត​ក្នុង​សុគតិ សួគ៌ ទេវលោកមិនខាន លុះ​សម័យខាងក្រោយមក តថាគតក៏ឃើញបុគ្គល​នោះ ដែលបែកធ្លាយ​រាងកាយ ខាងមុខ​អំពី​មរណៈ ទៅកើតក្នុងសុគតិ សួគ៌ ទេវលោក សោយសេចក្តីសុខជានិច្ច ដោយចក្ខុដូចជាទិព្វដ៏បរិសុទ្ធ កន្លង​ហួស​ចក្ខុ​របស់​មនុស្ស​ធម្មតា។ ម្នាលសារីបុត្ត ប្រាសាទ មានកូដាគារ (ផ្ទះមានកំពូល) ដែល​លាប​ទាំងខាងក្នុង ទាំងខាងក្រៅ ជិតខ្យល់ មានទ្វារជិត មានបង្អួច​បើក​បិទបាន ក្នុង​កូដាគារនោះ មានបល្ល័ង្ក ដែលក្រាលដោយព្រំ មានរោមវែងៗជាង៤ធ្នាប់ ក្រាលដោយ​កម្រាល​មានពណ៌ស ធ្វើដោយ​រោមសត្វ ជាផ្កាចង្កោម មាន​កម្រាល​ដ៏ឧត្តម ដែលគេធ្វើ​ដោយស្បែក​សត្វឈ្លុស មានខ្នើយពណ៌ក្រហមទាំងពីរខាង គឺ​ខ្នើយក្បាល និងខ្នើយជើង ព្រមទាំងពិតាន ដែល​មានពណ៌ក្រហម គ្រានោះ មាន​បុរស​ម្នាក់ ក្តៅក្រហល់ក្រហាយ ដោយកំដៅថ្ងៃ ដែល​កំដៅថ្ងៃ​គ្រប​សង្កត់ លំបាក ដង្ហាក់ ស្រេកទឹក ដើរមកតាមផ្លូវដែលត្រាច់ទៅបានតែម្នាក់ សំដៅ​ទៅត្រង់​ប្រាសាទ​នោះឯង បុរស អ្នកមានចក្ខុ បានឃើញបុរសនោះហើយ និយាយយ៉ាង​នេះ​ថា បុរសដ៏ចំរើននេះ ដើរទៅដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះផង ឡើងកាន់​ផ្លូវ​នោះផង មុខជា​នឹងមកកាន់ប្រាសាទនេះដោយពិត លុះសម័យ​ខាងក្រោយមក (បុរស​មានចក្ខុនោះ) ក៏ឃើញនូវបុរសនោះ កំពុងអង្គុយ ឬដេក សោយសុខវេទនាជានិច្ច លើបល្ល័ង្ក ក្នុងកូដាគារប្រាសាទនោះ សេចក្តីនេះ មានឧបមាដូចម្តេចមិញ ម្នាលសារីបុត្ត មានឧបមេយ្យ​ដូចតថាគត ដែលកំណត់​ដឹងនូវចិត្ត​ដោយចិត្ត ដឹងនូវ​បុគ្គល​ពួក​មួយ​ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ​ប្រតិបត្តិ​ដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះ​ផង ឡើងកាន់ផ្លូវ​នោះផង លុះបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខអំពីមរណៈ មុខជានឹងទៅ​កើត​ក្នុងសុគតិ សួគ៌ ទេវលោក លុះសម័យ​ខាងក្រោយមក តថាគត ក៏ឃើញ​បុគ្គល​នោះ ដែលបែកធ្លាយរាងកាយ ខាងមុខអំពី​មរណៈ ទៅកើតក្នុងសុគតិ សួគ៌ ទេវលោក សោយ​សុខវេទនាជានិច្ច ដោយចក្ខុដូចជាទិព្វដ៏បរិសុទ្ធ កន្លងហួស​ចក្ខុរបស់​មនុស្ស​ធម្មតា ដូច្នោះឯង។

[១៧៦] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត កំណត់ដឹងនូវចិត្តដោយចិត្ត ដឹងនូវ​បុគ្គល​ពួកមួយ ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ប្រតិបត្តិដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះ​ផង ឡើង​កាន់ផ្លូវនោះផង មុខជានឹងធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់ នូវចេតោវិមុត្តិ បញ្ញាវិមុត្តិ មិនមាន​អាសវៈ ព្រោះអស់ទៅនៃអាសវៈទាំងឡាយ ដោយប្រាជ្ញាដ៏ក្រៃលែង ដោយ​ខ្លួន​ឯង ក្នុងបច្ចុប្បន្ន សម្រេចសម្រាន្ត​ដោយឥរិយាបថទាំង៤ លុះ​សម័យ​ខាង​ក្រោយ​មក តថាគតក៏ឃើញបុគ្គល​នោះ ដែលបានធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់ នូវចេតោវិមុត្តិ បញ្ញា​វិមុត្តិ មិនមានអាសវៈ ព្រោះអស់ទៅនៃអាសវៈទាំងឡាយ ដោយប្រាជ្ញាដ៏ក្រៃលែង ដោយ​ខ្លួនឯង ក្នុងបច្ចុប្បន្ន សម្រេចសម្រាន្តដោយឥរិយាបថទាំង៤ សោយសុខ​វេទនា​ជានិច្ច។ ម្នាលសារីបុត្ត ស្រះបោក្ខរណី មានទឹកថ្លា មានទឹកឆ្ងាញ់ មានទឹកត្រជាក់ មានទឹក​រងថ្លា មានកំពង់​រាបទាបល្អ គួរជាទីរីករាយ មានដងព្រៃស្រោងស្រាង មិន​ឆ្ងាយ​អំពី​ស្រះបោក្ខរណីនោះ គ្រានោះ មាន​បុរស​ម្នាក់ ក្តៅក្រហល់ក្រហាយ ដោយ​កំដៅ​ថ្ងៃ ដែល​កំដៅថ្ងៃ​គ្រប​សង្កត់ លំបាក ដង្ហាក់ ស្រេកទឹក ដើរមកតាម​ផ្លូវដែល​ត្រាច់​ទៅបានតែម្នាក់ សំដៅ​ទៅរកស្រះបោក្ខរណីនោះ បុរស អ្នកមានចក្ខុ បានឃើញ​បុរសនោះហើយ ក៏និយាយយ៉ាង​នេះ​ថា បុរសដ៏ចំរើននេះ ដើរទៅដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះផង ឡើងកាន់​ផ្លូវ​នោះផង មុខជា​នឹងមកកាន់ស្រះបោក្ខរណីនេះ ដោយពិត លុះសម័យ​ខាងក្រោយមក (បុរស​មានចក្ខុនោះ) ក៏ឃើញនូវបុរសនោះ ចុះទៅក្នុងស្រះបោក្ខរណីនោះ ងូតផង ផឹកផង បំបាត់​បង់នូវសេចក្តីក្រវល់ក្រវាយ នឿយហត់ នឹងសេចក្តីក្រហល់ក្រហាយគ្រប់យ៉ាង ហើយឡើងមកអង្គុយ​ ឬដេក សោយសុទ្ធតែសុខវេទនា ក្នុងដងព្រៃនោះ សេចក្តីនេះ មានឧបមាដូចម្តេចមិញ ម្នាលសារីបុត្ត មានឧបមេយ្យ​ដូចតថាគត ដែលកំណត់​នូវចិត្ត​ដោយចិត្ត ដឹងនូវ​បុគ្គល​ពួក​មួយ​ក្នុងលោកនេះ យ៉ាងនេះថា បុគ្គលនេះ ​ប្រតិបត្តិ​ដូច្នោះផង ប្រព្រឹត្តដូច្នោះ​ផង ឡើងទៅកាន់ផ្លូវ​នោះផង មុខជានឹងធ្វើ​ឲ្យជាក់ច្បាស់ នូវចេតោវិមុត្តិ បញ្ញាវិមុត្តិ មិនមាន​អាសវៈ ព្រោះអស់ទៅនៃអាសវៈ​ទាំងឡាយ ដោយប្រាជ្ញាដ៏ក្រៃលែង ខ្លួន​ឯង ក្នុងបច្ចុប្បន្ន សម្រេចសម្រាន្តដោយឥរិយាបថទាំង៤ លុះសម័យ​ខាងក្រោយមក តថាគត ក៏ឃើញ​បុគ្គល​នោះ ដែលបានធ្វើ​ឲ្យជាក់ច្បាស់ នូវចេតោវិមុត្តិ បញ្ញាវិមុត្តិ មិនមាន​អាសវៈ ព្រោះអស់ទៅនៃអាសវៈ​ទាំងឡាយ ដោយប្រាជ្ញាដ៏ក្រៃលែង ខ្លួន​ឯង ក្នុងបច្ចុប្បន្ន សម្រេចសម្រាន្តដោយឥរិយាបថទាំង៤ សោយសុទ្ធតែ​សុខវេទនា ដូច្នោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត គតិនេះឯង មាន៥យ៉ាង។ ម្នាលសារីបុត្ត អ្នកណា​ពោល​យ៉ាងនេះ ចំពោះតថាគត ដែលដឹងយ៉ាងនេះ ដែល​ឃើញ​យ៉ាងនេះថា គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ អាចធ្វើខ្លួនឲ្យជាអរិយៈ ដ៏​ក្រៃលែង ជាងមនុស្ស​ធម៌ របស់ព្រះសមណគោតម មិនមានទេ ព្រះសមណគោតម សំដែង​ធម៌ដែលខ្លួន​ស្រាវជ្រាវ​បានមក ដោយសេចក្តីត្រិះរិះ ដែលខ្លួន​ស្ទាបស្ទង់ ដោយ​ការពិចារណា ជាធម៌កើតមានដោយប្រាជ្ញារបស់ខ្លួន ដូច្នេះ បុគ្គលនោះ បើមិនលះបង់នូវ​វាចា​នោះ​ទេ មិនលះបង់នូវចិត្តនោះទេ មិនលះបង់​នូវទិដ្ឋិនោះ​ទេ នឹងធ្លាក់ទៅរងទុក្ខ ក្នុងនរក​ ដូចជាគេនាំយកទៅទំលាក់ដូច្នោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត ភិក្ខុបរិបូណ៌ដោយសីលហើយ បរិបូណ៌​ដោយសមាធិហើយ បរិបូណ៌​ដោយ​បញ្ញាហើយ ​សម្រេចអរហត្តផល ក្នុង​បច្ចុប្បន្ននេះឯង មានឧបមាយ៉ាងណាមិញ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ពោលនូវ​ហេតុ​នេះ ជាគ្រឿងផ្តល់នូវពាក្យឧបមេយ្យ យ៉ាងនោះដែរ។ បុគ្គល​នោះ បើមិនលះបង់​នូវ​វាចា​នោះទេ មិនលះបង់នូវចិត្តនោះទេ មិនលះបង់នូវ​ទិដ្ឋិ​នោះទេ នឹងធ្លាក់ទៅរងទុក្ខ ក្នុងនរក ដូចជាគេនាំយកទៅទំលាក់ ដូច្នោះ​ឯង។

[១៧៧] ម្នាលសារីបុត្ត មួយទៀត តថាគតធ្លាប់ប្រព្រឹត្តព្រហ្មចរិយៈ¹³⁾ ដែលប្រកបដោយ​អង្គ៤។¹⁴⁾ គឺបើនិយាយ​ពីអ្នកមាន​តបៈ តថាគត ជាអ្នកមានតបៈដ៏ក្រៃលែង បើនិយាយ​ពីអ្នកសៅហ្មង តថាគត ជាអ្នក​សៅហ្មងដ៏ក្រៃលែង បើនិយាយពីអ្នកមានសេចក្តីខ្ពើមបាប តថាគត ជាអ្នកមាន​សេចក្តីខ្ពើមបាបដ៏ក្រៃលែង បើនិយាយ​ពីអ្នកស្ងប់ស្ងាត់ តថាគត ជាអ្នកស្ងប់ស្ងាត់ដ៏​ក្រៃលែង។

[១៧៨] ម្នាលសារីបុត្ត ការមានតបៈរបស់តថាគត ក្នុងព្រហ្មចរិយៈ ប្រកបដោយ​អង្គ៤នោះដូច្នេះ គឺតថាគតជាអ្នកអាក្រាត លះបង់មារយាទល្អ¹⁵⁾ ប្រព្រឹត្តហត្ថាវលេខនបតិបត្តិ¹⁶⁾ ជាអ្នកកាន់វត្តមិនចូលមក (ទទួលភត្ត) ដែលគេនិមន្តថា លោកដ៏ចំរើន ចូរចូលមក មិនរង់ចាំតាមគេនិមន្តថា លោកដ៏ចំរើន សូមរង់ចាំសិន មិនត្រេកអរនឹង​ចង្ហាន់ ដែលកាន់យកមកមុន មិនត្រេកអរនឹងចង្ហាន់ ដែលគេប្រាប់ថាធ្វើ ចំពោះ​ខ្លួន​ មិនត្រេកអរនឹងចង្ហាន់ ដែលគេនិមន្ត។¹⁷⁾ តថាគតនោះ មិនទទួលចង្ហាន់ ដែលគេកំពុងដោះដួសអំពីឆ្នាំង មិនទទួល​ចង្ហាន់ អំពីមាត់កញ្ជើ មិនទទួលចង្ហាន់ ដែលគេ​ឲ្យត្រង់ចន្លោះធរណី មិនទទួលចង្ហាន់ ដែលគេឲ្យត្រង់ចន្លោះត្បាល់ មិនទទួល​ចង្ហាន់ដែលគេ​ឲ្យត្រង់​ចន្លោះ​អង្រែ មិនទទួលចង្ហាន់របស់មនុស្ស​ ដែលកំពុង​បរិភោគពីរនាក់ មិនទទួលចង្ហាន់របស់ស្រ្តីមានគភ៌ មិនទទួលចង្ហាន់របស់ស្រ្តី ដែល​កំពុង​បំបៅកូន មិនទទួលចង្ហាន់របស់ស្រ្តី ដែលកំពុង​នៅរួមនឹងបុរស មិនទទួលចង្ហាន់ ដែលគេ​អង្គាសគ្នាធ្វើ មិនទទួលចង្ហាន់ក្នុងទីដែល​មានឆ្កែនៅចាំ មិនទទួលចង្ហាន់ ដែល​មានរុយ​ចោមរោម មិនបរិភោគត្រី មិនបរិភោគសាច់ មិនផឹកសុរា មិនផឹក​មេរ័យ មិន​ផឹកទឹកថ្នាំត្រាំដោយស្រូវទាំងពួង។ តថាគតនោះ ទទួលចង្ហាន់តែក្នុងផ្ទះមួយ ឬបរិភោគភោជនតែមួយពំនូត ទទួលចង្ហាន់ក្នុងផ្ទះពីរ ឬបរិភោគភោជនតែ​ពីរ​ពំនូត។បេ។ ទទួលចង្ហាន់ក្នុងផ្ទះ៧ ឬបរិភោគតែ៧ពំនូត។ តថាគតចិញ្ចឹម​អត្តភាព ដោយចង្ហាន់១ ភាជន៍តូចខ្លះ ចិញ្ចឹម​អត្តភាពដោយចង្ហាន់​២ភាជន៍តូចខ្លះ។បេ។ ចិញ្ចឹម​អត្តភាពដោយចង្ហាន់៧ភាជន៍តូចខ្លះ​ ឆាន់អាហាររម្លង១ថ្ងៃខ្លះ ឆាន់អាហារ​រម្លង​២ថ្ងៃខ្លះ។បេ។ ឆាន់អាហាររំលង៧ថ្ងៃខ្លះ តថាគត ប្រកបរឿយៗ នូវការ​បរិភោគ​ភត្តតាមលំដាប់ថ្ងៃយ៉ាងនេះ រហូតដល់រំលង​កន្លះខែខ្លះ ដូចសំដែង​មកនេះឯង។ តថាគត មានបន្លែជាអាហារខ្លះ មានស្រងែជាអាហារខ្លះ មានស្មៅគែលលក ជាអាហារខ្លះ មានចំនៀរស្បែក ដែលគេចៀរចោល ជាអាហារខ្លះ មានជ័រជាអាហារខ្លះ¹⁸⁾ មានសារាយ ជាអាហារខ្លះ មានកុណ្ឌកជាអាហារខ្លះ មានបាយក្តាំង​ជាអាហារខ្លះ មានម្សៅ​ជាអាហារខ្លះ មានស្មៅជាអាហារខ្លះ មានអាចម៍គោ ជាអាហារខ្លះ មានមើម​ និងផ្លែឈើ​ជាអាហារចិញ្ចឹមជីវិតខ្លះ តែងបរិភោគផ្លែឈើ ដែលជ្រុះឯងចិញ្ចឹម​ជីវិតខ្លះ។ តថាគត ប្រើប្រាស់សំពត់ដែលត្បាញដោយសំបកធ្មៃខ្លះ ប្រើប្រាស់​សំពត់​ដែលត្បាញលាយចម្រុះគ្នាខ្លះ ប្រើប្រាស់សំពត់ដែលគេរុំសាកសពខ្លះ ប្រើប្រាស់​សំពត់​បំសុកូល¹⁹⁾ ខ្លះ ប្រើប្រាស់សំពត់​សំបកឈើខ្លះ ប្រើប្រាស់ស្បែកខ្លាខ្លះ ប្រើប្រាស់ស្បែកខ្លាទាំងក្រចកខ្លះ ប្រើប្រាស់​សំពត់​ដែលក្រងដោយស្បូវខ្លះ ប្រើប្រាស់សំពត់​ដែលក្រងដោយ​សំបកក្រចៅខ្លះ ប្រើប្រាស់សំពត់ ដែលក្រងដោយ​ចំរៀកក្តារខ្លះ²⁰⁾ ប្រើប្រាស់សំពត់​កម្ពល ដែល​ត្បាញដោយសក់មនុស្សខ្លះ ប្រើប្រាស់សំពត់ ដែលត្បាញដោយរោមកន្ទុយសត្វខ្លះ ប្រើប្រាស់សំពត់​ដែលត្បាញដោយស្លាបមៀមខ្លះ ជាអ្នកទុកសក់ និងពុកមាត់ ពុកចង្កា ប្រកបរឿយៗ នូវសេចក្តីព្យាយាម ទុកសក់ និងពុកមាត់ ពុកចង្កាខ្លះ ជាអ្នក​ប្រព្រឹត្តតែឈរ មិនអង្គុយខ្លះ ជាអ្នកអង្គុយច្រហោង ប្រកបរឿយៗ នូវ​សេចក្តីព្យាយាម អង្គុយច្រហោងខ្លះ ជាអ្នកដេកលើបន្លា សម្រេច​ការដេកលើ​បន្លាខ្លះ ប្រកបរឿយៗ នូវ​សេចក្តីព្យាយាមចុះត្រាំក្នុងទឹក (ដើម្បី​បន្សាត់បាប) ក្នុង១ថ្ងៃ៣ដង²¹⁾ ប្រកបរឿយៗ នូវ​សេចក្តី​ព្យាយាម ដុតកំដៅរោល អាលនូវកាយច្រើនប្រការ មានសភាព​យ៉ាងនេះ ដូច្នេះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត នេះឯង​ជាភាពនៃអ្នកមានតបៈរបស់​តថាគត។

[១៧៩] ម្នាលសារីបុត្ត សេចក្តីសៅហ្មងរបស់តថាគ ក្នុងព្រហ្មចរិយធម៌ ប្រកប​ដោយ​អង្គ៤នេះដូច្នេះ។ មន្ទិល គឺធូលី រាប់ដោយឆ្នាំដ៏ច្រើន ដែលជាប់នៅនឹងកាយ ក៏​ក្លាយ​ទៅជាក្រមរស្រទាប់។ ម្នាលសារីបុត្ត​ ដង្គត់ដើមដង្កោ ដែលតាំង​នៅរាប់ដោយ​ឆ្នាំ​ដ៏ច្រើន ក៏កើត​ជាក្រមរ មានឧបមាដូចម្តេចមិញ ម្នាលសារីបុត្ត មានឧបមេយ្យដូច​មន្ទិល គឺធូលី រាប់ដោយឆ្នាំដ៏ច្រើន ដែលជាប់នៅនឹងកាយតថាគត ក៏ក្លាយទៅជា​ក្រមរ​ ដូច្នោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ មិនមានសេចក្តីត្រិះរិះ​ យ៉ាងនេះថា ឱហ្ន៎​ អាត្មាអញ គប្បី​យកបាតដៃដុសមន្ទិល គឺធូលីនេះចេញ ដូច្នេះឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្ត សូម្បីតែគំនិតយ៉ាងនេះថា ជនទាំងឡាយដទៃ គប្បីយកបាតដៃ ដុស​ក្អែល​របស់តថាគតនេះ ដូច្នេះ ក៏មិនមានដល់​តថាគតឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្ត នេះ​ជាវត្តខាងសេចក្តី​សៅហ្មងរបស់តថាគត។

[១៨០] ម្នាលសារីបុត្ត វត្តខាងសេចក្តីខ្ពើមបាប របស់តថាគត ក្នុងព្រហ្មចរិយ​ធម៌ ប្រកបដោយអង្គ៤នោះ ដូច្នេះ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះឯង ឈានទៅមុខ ក៏​មានស្មារតី ថយក្រោយ ក៏មានស្មារតី។ តថាគត ដំកល់នូវសេចក្តីអាណិត ចំពោះ​ដំណក់ទឹក²²⁾ ដរាបមកថា តថាគត មិនបានញុំាងពួកសត្វតូចៗ គឺ​ដំណក់ទឹក ដែលដក់ជាប់នៅក្នុងទីផ្សេងៗ ឲ្យដល់នូវសេចក្តីវិនាសឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្ត នេះឯងជាវត្តខាង​ការខ្ពើមបាប របស់តថាគត។

[១៨១] ម្នាលសារីបុត្ត វត្តខាងការស្ងប់ស្ងាត់ របស់តថាគត ក្នុងព្រហ្មចរិយ​ធម៌ ប្រកបដោយអង្គ៤នោះ ដូច្នេះ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះឯង តែងចូលសំដៅ ទៅនៅអាស្រ័យ ក្នុងព្រៃរំលោងណាមួយ។ កាលណាបើតថាគត ឃើញអ្នក​គង្វាល​គោក្តី អ្នកគង្វាលសត្វចិញ្ចឹមក្តី អ្នករកស្មៅក្តី អ្នករកឧសក្តី អ្នករករបរក្នុងព្រៃក្តី តថាគត ក៏ចេញអំពីព្រៃ ទៅកាន់ព្រៃ ចេញអំពីព្រៃស្បាត ទៅកាន់ព្រៃស្បាត ចេញ​អំពី​ទីទាប ទៅកាន់ទីទាប ចេញអំពីទីទួល ទៅកាន់ទីទួល ដំណើរនោះ តើព្រោះ​ហេតុអ្វី ព្រោះតថាគត បានអធិដ្ឋានថា សូមកុំឲ្យជនទាំងឡាយនោះ បានឃើញ​តថាគត ទាំងតថាគតសោត ក៏កុំបានឃើញ​ជនទាំងឡាយនោះឡើយ។ ម្នាល​សារីបុត្ត ម្រឹគព្រៃ ឃើញមនុស្សទាំងឡាយ តែងរត់ចេញអំពីព្រៃ ចូលទៅកាន់​ព្រៃ ចេញអំពីព្រៃស្បាត ចូលទៅកាន់ព្រៃស្បាត ចេញ​អំពី​ទីទាប ចូលទៅកាន់ទីទាប ចេញអំពីទីទួល ចូលទៅកាន់ទីទួល យ៉ាងណាមិញ ម្នាលសារីបុត្ត កាលណាបើ​តថាគតបានឃើញអ្នកគង្វាលគោក្តី អ្នកគង្វាលសត្វចិញ្ចឹមក្តី អ្នករកស្មៅក្តី អ្នករក​ឧសក្តី អ្នករករបរក្នុងព្រៃក្តី តថាគត ក៏ចេញអំពីព្រៃ ទៅកាន់ព្រៃ ចេញអំពីព្រៃស្បាត ទៅកាន់ព្រៃស្បាត ចេញ​អំពី​ទីទាប ទៅកាន់ទីទាប ចេញអំពីទីទួល ទៅកាន់ទីទួល ក៏យ៉ាងនោះដែរ ដំណើរនោះ តើព្រោះ​ហេតុអ្វី ព្រោះតថាគត បានអធិដ្ឋានថា សូមកុំឲ្យជនទាំងឡាយនោះ បានឃើញ​តថាគត ទាំងតថាគតសោត ក៏កុំបានឃើញ​ជនទាំងឡាយនោះឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្ត នេះឯងជាវត្តខាងសេចក្តីស្ងប់ស្ងាត់ របស់​តថាគត។

[១៨២] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ជាអ្នកវារដោយជង្គង់៤ ចូលទៅរកក្រោល​គោ ដែលមានគោចេញហើយ មានអ្នកគង្វាលគោចៀសចេញទៅហើយ ហើយស៊ី​អាចម៍​របស់​កូនគោជំទង់ ដែលនៅបៅមេ។ ម្នាលសារីបុត្ត មូត្រ និងករីសខ្លួនឯង របស់​តថាគត មិនទាន់អស់ដរាបណា តថាគត ក៏ស៊ីនូវមូត្រ និងករីស របស់ខ្លួនឯងដរាប​នោះ។ ម្នាលសារីបុត្ត នេះឯងជាវត្តខាង​ភោជន យ៉ាងចំឡែកធំ របស់តថាគត។

[១៨៣] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ចូលទៅអាស្រ័យនៅក្នុងដងព្រៃ១ ដែលគួរ​ស្បើម។ ម្នាលសារីបុត្ត សេចក្តីតក់ស្លុតនឹងដងព្រៃ ដែលគួរស្បើមនោះ តែងមាន។ បុគ្គលណានីមួយ មិនទាន់ប្រាសចាករាគៈទេ ចូលទៅកាន់ដងព្រៃនោះ ច្រើនតែ​ព្រឺព្រួចរោម។ ម្នាលសារីបុត្ត រាត្រីទាំង៨ ជាចន្លោះខែមាឃ និងខែផគ្គុណ²³⁾ ក្នុងហេមន្តរដូវ ជាសម័យ​ធ្លាក់ទឹកសន្សើមដ៏ត្រជាក់ ក្នុងរាត្រី​ទាំងឡាយមានសភាពដូច្នោះ តថាគតនៅទីវាល ក្នុងវេលាយប់ នៅក្នុងដងព្រៃ​វេលា​ថ្ងៃ ខែជាខាងចុងគិម្ហរដូវ តថាគតនៅទីវាល ក្នុងវេលាថ្ងៃ នៅក្នុងដងព្រៃវេលាយប់។ ម្នាលសារីបុត្ត អើក៏គាថា ដែលគួរអស្ចារ្យនេះ ដែលតថាគត មិនធ្លាប់​បានស្តាប់ ក្នុង​កាលពីមុនមកទេ ស្រាប់តែភ្លឺច្បាស់ប្រាកដ ដល់តថាគត​ថា

អ្នកប្រាជ្ញដែលខ្វល់ខ្វាយ ក្នុងកិរិយាស្វែងរក (នូវ​សេចក្តីបរិសុទ្ធិ) អ្នកប្រាជ្ញ​នោះ ត្រូវតែក្តៅ អ្នកប្រាជ្ញនោះ ត្រូវតែ​ត្រជាក់ម្នាក់ឯង ជាអ្នកត្រូវតែនៅក្នុងព្រៃ គួរ​ស្បើមតែម្នាក់ឯង អាក្រាត មិនចូល​ទៅរកភ្លើងឡើយ។

[១៨៤] ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ សម្រេច​នូវឥរិយាបថ​ដេក ក្នុងព្រៃស្មសាន កើយលើឆ្អឹងសាកសពទាំងឡាយ។ ម្នាលសារីបុត្ត ចំណែកពួកក្មេងឃ្វាលគោ នាំ​គ្នាចូល​ទៅជិតតថាគត ហើយស្តោះដាក់ខ្លះ នោមដាក់ខ្លះ យកដីរោយដាក់ខ្លះ យក​រំកាច់ឈើមករុកក្នុងរន្ធត្រចៀកខ្លះ។²⁴⁾ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត មិនដែល​ឲ្យចិត្តអាក្រក់​កើត​ឡើងចំពោះ​ពួកក្មេង​ឃ្វាលគោទាំងនោះឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្ត នេះឯង​ ឈ្មោះ​ថា ជាវត្តខាងការនៅប្រកបដោយឧបេក្ខា របស់តថាគត។

[១៨៥] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហហ្មណ៍ពួកមួយ​ តែងនិយាយ​យ៉ាងនេះ តែងយល់យ៉ាងនេះថា សេចក្តីបរិសុទ្ធ កើតមានព្រោះអាហារ។ ពួក​សមណ​ព្រាហ្មណ៍​ទាំងនោះ ពោលយ៉ាងនេះថា យើងទាំងឡាយ នឹងចិញ្ចឹម​អត្តភាព ដោយផ្លែពទ្រាទាំងឡាយ។ ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ទាំងនោះ ក៏ស៊ីផ្លែពទ្រាខ្លះ ស៊ី​លំអិត​នៃផ្លែពទ្រាខ្លះ ផឹកទឹកដែល​ច្របាច់លាយដោយផ្លែពទ្រាខ្លះ បរិភោគ​នំដែល​ធ្វើ​ដោយ​ផ្លែពទ្រាច្រើនយ៉ាងខ្លះ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត ធ្លាប់យកផ្លែពទ្រាតែ១​ប៉ុណ្ណោះ មកធ្វើជាអាហារ។ ម្នាលសារីបុត្ត សមជាអ្នកមានសេចក្តីយល់យ៉ាងនេះថា ផ្លែពទ្រាក្នុងសម័យនោះ ជាផ្លែធំៗណាស់។ ម្នាលសារីបុត្ត ដំណើរនុ៎ះ អ្នកមិនគួរ​យល់​យ៉ាងនោះឡើយ។ ព្រោះថា ផ្លែពទ្រាក្នុងកាលឥឡូវនេះ មានទំហំប៉ុនណា ក្នុងកាល​ពីដើម ក៏មានទំហំប៉ុណ្ណោះដែរ។ ម្នាលសារីបុត្ត កាលដែលតថាគតនោះ យកផ្លែពទ្រាតែ១ ប៉ុណ្ណោះ មកធ្វើជាអាហារ កាយក៏ដល់នូវភាវៈស្គាំងស្គម ហួស​ប្រមាណ។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង អវយវៈតូចធំ របស់តថាគត ក៏ដូចជាថ្នាំង​វល្លិ៍ ឈ្មោះអសីតិ (ដកគន់ ឬលែនពែន) ឬដូច​ជាថ្នាំងវល្លិ៍កាលា (វល្លិ៍អណ្តាតត្រកួត)។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង ទ្រគាករបស់តថាគត ក៏ដូចជាជើងសត្វ​ឱដ្ឋ។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង ឆ្អឹងខ្នងរបស់តថាគត រគីម​រគាម ដូចជាខ្សែ​ដែលគេវេញ។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង ឆ្អឹងជំនីរទាំងឡាយ របស់តថាគត ក៏រគីមរគាម ដូចបង្កង់សាលាចាស់ ដែលរខេករខាក។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង ប្រស្រីភ្នែក ឬកែវភ្នែករបស់តថាគត ក៏ខូងជ្រៅទៅ​ក្នុង​រណ្តៅភ្នែក ដូចជាក្រពេញទឹក ដែលជ្រៅខូង​ទៅក្នុងអណ្តូងទឹកដ៏ជ្រៅ។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង ស្បែកក្បាលរបស់តថាគត ក៏រួបរិតស្វិតស្រពោន ដូចជាផ្លែ​ននោងព្រៃ ដែលគេកាត់ទាំងខ្ចី តែងរួបរិតស្វិតស្រពោន ដោយខ្យល់ និងកំដៅ​ថ្ងៃ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ គិតថា នឹងស្ទាបស្បែកពោះ ហើយចាប់​ទៅត្រូវ​ទ្រនុងឆ្អឹងខ្នងវិញ តថាគត គិតថា នឹងស្ទាប​ទ្រនុងឆ្អឹងខ្នង ហើយចាប់ទៅត្រូវ​ស្បែកពោះវិញ ម្នាលសារីបុត្ត ស្បែកពោះរបស់តថាគត ក៏ជាប់គ្នានឹង​ទ្រនុងឆ្អឹងខ្នង​ដោយពិត ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ គិតថា នឹង​បន្ទោបង់​វច្ចៈ ឬទឹកមូត្រ ក៏ដួលផ្កាប់មុខទៅលើផែនដី ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ កាលធ្វើកាយនោះឯង ឲ្យបានស្រួល ក៏យកដៃស្ទាបខ្លួន។ ម្នាលសារីបុត្ត កាលតថាគតនោះ យកដៃស្ទាបខ្លួន រោមទាំងឡាយ ដែលមានគល់ស្អុយ ក៏ជ្រុះចេញចាកកាយ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង។

[១៨៦] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហ្មណ៍​ពួកមួយ តែងនិយាយយ៉ាង​នេះ តែងយល់យ៉ាងនេះថា សេចក្តីបរិសុទ្ធកើតមាន ព្រោះអាហារ(តិច)។ ពួក​សមណ​ព្រាហ្មណ៍​ទាំងនោះ បាននិយាយយ៉ាងនេះថា យើងទាំងឡាយ នឹងចិញ្ចឹម​អត្តភាព ដោយសណ្តែកបាយទាំងឡាយ។បេ។ ចិញ្ចឹម​អត្តភាពដោយល្ងទាំងឡាយ។បេ។ ចិញ្ចឹម​អត្តភាព ដោយអង្ករទាំងឡាយ។ ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ទាំងនោះ ទំពាស៊ីអង្ករខ្លះ ទំពាស៊ីចុងអង្ករខ្លះ ផឹកទឹកអង្ករខ្លះ បរិភោគនំ ដែលធ្វើ​ពីអង្ករ​ច្រើន​យ៉ាងខ្លះ។ ម្នាលសារីបុត្ត ចំណែកតថាគត ធ្លាប់អាស្រ័យអាហារ ចំពោះ​អង្ករ​តែ​មួយ​គ្រាប់ ប៉ុណ្ណោះ។ ម្នាលសារីបុត្ត អ្នកប្រហែលជាមានសេចក្តីយល់ឃើញយ៉ាងនេះថា អង្ករក្នុងសម័យនោះ ជាអង្ករធំៗទេដឹង។ ម្នាលសារីបុត្ត ដំណើរនុ៎ះ អ្នកមិនគួរ​យល់​ឃើញ​យ៉ាងនេះឡើយ។ ព្រោះថា អង្ករក្នុងកាលឥឡូវនេះ មានទំហំប៉ុនណា ក្នុង​កាល​​នោះ ក៏មានទំហំប៉ុណ្ណោះដែរ។ ម្នាលសារីបុត្ត កាលដែលតថាគតនោះ អាស្រ័យអាហារចំពោះតែអង្ករ១គ្រាប់ កាយក៏ដល់នូវភាវៈស្គាំងស្គម ហួស​ប្រមាណ។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង អវយវៈតូចធំ របស់តថាគត ក៏ដូចជាថ្នាំង​វល្លិ៍ ឈ្មោះអសីតិកៈ ឬថ្នាំងវល្លិ៍កាលា។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង ទ្រគាករបស់​តថាគត។បេ។ ដូចជាជើងសត្វ​ឱដ្ឋ។ ព្រោះតែអាហារតិចនោះឯង ឆ្អឹងខ្នង​របស់តថាគត។បេ។ ដូចជាខ្សែ​ដែលគេវេញ។ ដូចជាបង្កង់នៃសាលាចាស់។បេ។ ដូចជាកំពេញទឹក ដែលជ្រៅខូងចុះទៅ។បេ។ ដូចជាផ្លែរនោងព្រៃ។បេ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ គិតថា និងស្ទាបស្បែកពោះ។បេ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ គិតថា នឹង​បន្ទោបង់នូវ​វច្ចៈក្តី។បេ។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគតនោះ កាលធ្វើកាយនោះឯង ឲ្យបានស្រួល។បេ។ ឯរោមទាំងឡាយ មានគល់ស្អុយ ក៏ជ្រុះចេញចាកកាយ ព្រោះហេតុតថាគតមានអាហារតិចនោះឯង។ ម្នាលសារីបុត្ត តថាគត មិនបានត្រាស់ដឹង​គុណវិសេស គឺញាណទស្សនៈ ជាគុណធ្វើខ្លួនឲ្យជា​អរិយៈ ដ៏ក្រៃលែងជាងមនុស្សធម៌ ដោយសេចក្តីប្រតិបត្តិដ៏ប្រសើរ ជាអំពើដែលគេ​ធ្វើ​តាមបានដោយកម្រនោះទេ ដំណើរនោះ ព្រោះហេតុអ្វី ព្រោះហេតុ (តថាគត) មិនទាន់​បាន​ត្រាស់ដឹង​នូវបញ្ញាដ៏ប្រសើរនេះឯង អរហត្តមគ្គបញ្ញាណា ដែលតថាគត​បានត្រាស់ដឹងហើយ អរហត្តមគ្គបញ្ញានោះ ជាបញ្ញាដ៏ប្រសើរ ជាទីស្រោចស្រង់សត្វ រមែងដឹកនាំសត្វអ្នកធ្វើតាមនោះ ឲ្យអស់ទៅនៃវដ្តទុក្ខ ដោយប្រពៃបាន។

[១៨៧] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហ្មណ៍ពួកមួយ តែងនិយាយយ៉ាងនេះ​ តែង​យល់យ៉ាងនេះថា សេចក្តីបរិសុទ្ធកើតមាន ព្រោះសង្សារ គឺការអន្ទោលទៅ (​ច្រើនជាតិ)។ ម្នាលសារីបុត្ត សង្សារណា ដែលតថាគតមិនធ្លាប់អន្ទោលទៅ ដោយកាល​វែងនេះ វៀរលែងតែទេវលោកឈ្មោះសុទ្ធាវាសទាំងឡាយចេញ សង្សារ​នុ៎ះឯង បុគ្គលមិនងាយរកបានឡើយ ម្នាលសារីបុត្ត ព្រោះថា បើតថាគតអន្ទោលទៅ​កាន់​ទេវលោកឈ្មោះសុទ្ធាវាស តថាគត មិនបានមកកាន់​កាមលោកនេះទៀតទេ។

[១៨៨] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហ្មណ៍ពួកមួយ តែងនិយាយយ៉ាងនេះ​ តែង​យល់យ៉ាងនេះថា សេចក្តីបរិសុទ្ធកើតមាន ព្រោះការកើតឡើង (ច្រើនជាតិ)។ ម្នាលសារីបុត្ត ការកើតឡើងណា ដែលតថាគតមិនធ្លាប់កើត ដោយកាល​វែងនេះ វៀរលែងតែទេវលោកឈ្មោះ សុទ្ធាវាស​ ទាំងឡាយចេញ ការកើតឡើង​នុ៎ះឯង បុគ្គល​មិនងាយរកបានទេ ម្នាលសារីបុត្ត ព្រោះថា បើតថាគតទៅកើតក្នុង​ទេវលោក ឈ្មោះ​សុទ្ធាវាស តថាគត មិនបានមកកាន់​កាមលោកនេះទៀតទេ។

[១៨៩] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហ្មណ៍ពួកមួយ តែងនិយាយយ៉ាងនេះ​ តែង​យល់យ៉ាងនេះថា សេចក្តីបរិសុទ្ធកើតមាន ព្រោះអាវាស គឺការនៅ (ច្រើន​កន្លែង)។ ម្នាលសារីបុត្ត អាវាសណា ដែលតថាគតមិនធ្លាប់នៅហើយ ដោយកាល​វែងនេះ វៀរលែងតែ សុទ្ធាវាសទេវលោក ទាំងឡាយចេញ អាវាស​នុ៎ះឯង បុគ្គល​មិន​ងាយ​រកបានទេ ម្នាលសារីបុត្ត ព្រោះថា បើតថាគតនៅក្នុងសុទ្ធាវាសទេវលោក តថាគត មិនបានមកកាន់​កាមលោកនេះទៀតទេ។

[១៩០] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហ្មណ៍ពួកមួយ តែងនិយាយយ៉ាងនេះ​ តែង​យល់យ៉ាងនេះថា សេចក្តីបរិសុទ្ធកើតមាន ព្រោះការបូជាយ័ញ្ញ (ច្រើនយ៉ាង)។ ម្នាលសារីបុត្ត យ័ញ្ញណា ដែលតថាគតកើតជាស្តេច បានមុទ្ធាភិសេក ជាក្សត្រក្តី កើតជាព្រាហ្មណ៍មហាសាលក្តី ដោយកាលដ៏​វែងនេះ ហើយមិនដែលបានបូជាយ័ញ្ញ​នុ៎ះឯង បុគ្គលមិនងាយរកបានទេ។

[១៩១] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហ្មណ៍ពួកមួយ តែងនិយាយយ៉ាងនេះ​ តែង​យល់យ៉ាងនេះថា សេចក្តីបរិសុទ្ធកើតមាន ព្រោះបម្រើភ្លើង។ ម្នាលសារីបុត្ត ភ្លើងណា ដែលតថាគតកើតជាស្តេច បានមុទ្ធាភិសេកជាក្សត្រក្តី កើតជាព្រាហ្មណ៍​មហាសាលក្តី ដោយកាល​ដ៏វែងនេះ ហើយមិនដែលបានបូជា ភ្លើងនុ៎ះឯង បុគ្គល​មិន​ងាយ​រកបានទេ។

[១៩២] ម្នាលសារីបុត្ត មានសមណព្រាហ្មណ៍ពួកមួយ តែងនិយាយយ៉ាងនេះ​ តែង​យល់យ៉ាងនេះថា បុរសដ៏ចំរើននេះ នៅក្មេងកំឡោះ មានសក់ខ្មៅល្អ មានវ័យ​ដ៏​ចំរើនដោយបឋមវ័យ ដរាបណា បុរសនេះ ជាអ្នក​ប្រកបដោយបញ្ញា ដ៏ឈ្លាសវៃយ៉ាង​សំខាន់ ដរាបនោះ តែថា កាលណាបុរសដ៏ចំរើននេះ គ្រាំគ្រា ចំរើន​វ័យ ចាស់ ដល់ហើយនូវសេចក្តីថមថយដោយលំដាប់ មានអាយុ​៨០ ឬ៩០ឆ្នាំ ឬ១០០ឆ្នាំ រាប់អំពីកំណើតមក ក្នុងកាលនោះ បុរសនេះ ក៏សាបសូន្យចាកបញ្ញាដ៏​ឈ្លាស​វៃ។ ម្នាលសារីបុត្ត សេចក្តីនុ៎ះ អ្នកមិនត្រូវយល់យ៉ាង​នេះឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្ត ឥឡូវនេះ តថាគតគ្រាំគ្រា ចំរើនវ័យ ចាស់ ដល់ហើយនូវ​សេចក្តីថមថយ​ដោយលំដាប់ មានអាយុ៨០ឆ្នាំហើយ វ័យរបស់តថាគត ក៏នៅតែប្រព្រឹត្តទៅបាន។ ម្នាលសារីបុត្ត ក្នុងទីនេះ សាវ័ករបស់តថាគតទាំង៤រូប សុទ្ធតែមានអាយុ១០០ឆ្នាំ រស់​នៅ​អស់១០០ឆ្នាំ ជាអ្នកប្រកបដោយសតិ និងគតិ និងសេចក្តីព្យាយាមដ៏ក្រៃលែងផង ដោយបញ្ញាដ៏ឈ្លាសវៃក្រៃលែងផង ម្នាលសារីបុត្ត អ្នកកាន់ធ្នូដ៏មាំ បានសិក្សាសិប្បៈ​រួច​ហើយ មានថ្វីដៃស្ទាត់ក្នុងការបាញ់ បានយកព្រួញដ៏ស្រាល (បាញ់) ឲ្យឆ្លងរំលង​ស្រមោលដើមត្នោតទទឹង ដោយមិនលំបាកឡើយ យ៉ាងណាមិញ សាវ័កទាំង៤ មាន​ស្មារតីដ៏ក្រៃលែង ក៏យ៉ាងនោះ មានគតិដ៏ក្រៃលែង ក៏យ៉ាងនោះ មានព្យាយាម​ដ៏ក្រៃ​លែង ក៏យ៉ាងនោះ ប្រកបដោយបញ្ញាដ៏ឈ្លាសវៃក្រៃលែង ក៏យ៉ាងនោះ ពួកសាវ័ក​ទាំង​៤នោះ តែងសួរប្រស្នា ប្រៀបធៀបដោយ​សតិប្បដ្ឋានទាំង៤នឹងតថាគត ចំណែក​តថាគត ដែលសាវ័កទាំងនោះសួរហើយ ៗក៏ដោះស្រាយនូវប្រស្នានោះ ដល់ពួកសាវ័កទាំងនោះ ឯពួកសាវ័កទាំងនោះ ក៏ចាំទុកនូវប្រស្នា ដែលតថាគតដោះស្រាយ​ហើយ ថាជាប្រស្នាដែលតថាគត ដោះស្រាយហើយ មិនបាច់​សួរតថាគត ឲ្យជាគំរប់ពីរដងតទៅទៀតឡើយ វៀរលែងតែការស៊ីផឹក ទំពាស៊ី និងជញ្ជាប់ជញ្ជក់ភោជន វៀរលែងតែការបន្ទោបង់​នូវឧច្ចារៈ និងបស្សាវៈ វៀរ​លែងតែការដេកលក់ និងការសម្រាកសេចក្តីលំបាក ម្នាលសារីបុត្ត ធម៌ទេសនារបស់​តថាគត មិនចេះអស់ បទ និងព្យញ្ជនៈនៃធម៌របស់តថាគត មិនចេះអស់ បញ្ហា​ព្យាករណ៍របស់តថាគត ក៏មិនចេះអស់ឡើយ។ ចំណែកខាងពួកសាវ័កទាំង៤ របស់​តថាគតនោះ មានអាយុ១០០ឆ្នាំ រស់នៅ​បាន១០០ឆ្នាំ នឹងធ្វើមរណកាល ដោយកាល​កន្លងនៃឆ្នាំ១០០។ ម្នាលសារីបុត្ត បើទុកណាជាអ្នកទាំងឡាយ នាំយកតថាគត ដោយ​គ្រែតូច ប្រាជ្ញា និងសេចក្តីឈ្លាសវៃរបស់តថាគត ក៏មិនក្លាយទៅជាដទៃឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្ត អ្នកផង កាលពោលដោយប្រពៃ តែងពោលចំពោះបុគ្គលណាថា សត្វ​មានធម៌មិនវង្វេងទេ រមែងកើតក្នុងលោក ដើម្បីប្រយោជន៍ដល់ជនច្រើន ដើម្បី​សេចក្តីសុខដល់ជនច្រើន ដើម្បីអនុគ្រោះដល់សត្វលោក ដើម្បីសេចក្តីចំរើន ដើម្បី​ប្រយោជន៍ ដើម្បី​សេចក្តីសុខដល់ទេវតា និងមនុស្ស។ អ្នកផង កាលពោលដោយ​ប្រពៃ ចំពោះបុគ្គលនោះ គួរពោលចំពោះ​តថាគតហ្នឹងឯងថា សត្វមានធម៌មិនវង្វេង​ទេ កើតឡើងក្នុងលោក ដើម្បីប្រយោជន៍ដល់ជនច្រើន ដើម្បី​សេចក្តីសុខ​ដល់​ជន​ច្រើន ដើម្បីអនុគ្រោះ ដល់សត្វលោក ដើម្បីសេចក្តីចំរើន ដើម្បី​ប្រយោជន៍ ដើម្បី​សេចក្តីសុខដល់ទេវតា និងមនុស្សទាំងឡាយ។

[១៩៣] សម័យនោះឯង ព្រះនាគសមាលៈ ដ៏មានអាយុ កំពុងព័ត (បក់) ថ្វាយ​ព្រះមានព្រះភាគ អំពីខាងក្រោយព្រះមានព្រះភាគ។ លំដាប់នោះ ព្រះនាគសមាលៈ ដ៏មានអាយុ បានក្រាបបង្គំទូលចំពោះព្រះមានព្រះភាគ ដូច្នេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន អស្ចារ្យពេកណាស់ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ហេតុ​នេះ មិនដែល​មានសោះ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន មិនតែប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំព្រះអង្គស្តាប់ធម្មបរិយាយ​នេះហើយ ក៏ព្រឺព្រួចរោម បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ធម្មបរិយាយនេះ ឈ្មោះ​ដូចម្តេច។ ព្រះអង្គត្រាស់ថា ម្នាលនាគសមាលៈ បើដូច្នោះ អ្នកចូរចាំទុកនូវ​ធម្មបរិយាយនេះ​ចុះ ឈ្មោះថា លោមហំសនបរិយាយ។ លុះព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់ព្រះសូត្រនេះចប់​ហើយ នាគសមាលៈ ដ៏មានអាយុ ក៏មានចិត្តត្រេកអរ រីករាយ ចំពោះភាសិតរបស់​ព្រះមានព្រះភាគ។