km:tipitaka:sut:mn:sut.mn.114



សេវិតព្វាសេវិតព្វសូត្រ ទី៤

សង្ខេប

ធម្ម​បរិយាយ(កាយ​សមាចារ​ វចី​សមាចារ មនោ​សមាចារ ចិត្តុ​ប្បាទ សញ្ញា ទិដ្ឋិ អត្ត​ភាព) ដែល​គួរ​សេព និង​មិន​គួរ​សេព?

mn 114 បាលី cs-km: sut.mn.114 អដ្ឋកថា: sut.mn.114_att PTS: ?

(ទី៤) សេវិតព្វាសេវិតព្វសូត្រ

?

បកប្រែពីភាសាបាលីដោយ

ព្រះសង្ឃនៅប្រទេសកម្ពុជា

ប្រតិចារិកពី sangham.net ជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ការបោះពុម្ពផ្សាយ

ការបកប្រែជំនួស: មិនទាន់មាននៅឡើយទេ

អានដោយ ព្រះខេមានន្ទ

(៤. សេវិតព្វាសេវិតព្វសុត្តំ)

[១៩៨] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់ក្នុង​វត្ត​ជេតពន របស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ជិតក្រុងសាវត្ថី។ ក្នុងទីនោះឯង ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់​ត្រាស់ហៅភិក្ខុទាំងឡាយថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ។ ភិក្ខុទាំងនោះ ទទួលស្តាប់​ព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណា ព្រះអង្គដ៏ចម្រើន។ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត នឹងសំដែងនូវធម្មបរិយាយ ដែលគួរសេព និងមិនគួរសេព ដល់អ្នកទាំងឡាយ អ្នកទាំងឡាយ ចូរស្តាប់ធម្មបរិយាយនោះចុះ ចូរធ្វើទុកក្នុងចិត្ត ដោយប្រពៃចុះ តថាគត នឹងប្រាប់។ ភិក្ខុទាំងនោះ ទទួលស្តាប់ព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណា ព្រះអង្គ។

[១៩៩] ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាងនេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត​សំដែង កាយសមាចារ (សេចក្តីប្រព្រឹត្តិដោយកាយ) ថាមានពីរយ៉ាង គឺ កាយសមាចារ​គួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​កាយសមាចារនោះ ទីទៃៗពីគ្នា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវ វចីសមាចារ (សេចក្តីប្រព្រឹត្តិដោយវាចា) ថាមានពីរយ៉ាង គឺវចីសមាចារ​ គួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​វចីសមាចារនោះ ទីទៃៗពីគ្នា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត ​សំដែងនូវមនោសមាចារ (សេចក្តីប្រព្រឹត្តិដោយចិត្ត) ថាមានពីរយ៉ាង គឺមនោសមាចារ​គួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគតសំដែងនូវមនោសមាចារនោះ ទីទៃៗពីគ្នា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត​ សំដែងនូវចិត្តុប្បាទ (ការកើតឡើងនៃចិត្ត) ថាមានពីរយ៉ាង គឺចិត្តុប្បាទ​គួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវចិត្តុប្បាទនោះទីទៃៗពីគ្នា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត ​សំដែងនូវការបានចំពោះនូវសញ្ញា ថាមានពីរយ៉ាង គឺការបានចំពោះនូវ​សញ្ញាគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះនូវសញ្ញា​នោះ ​ទីទៃៗពីគ្នា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត​សំដែងនូវការបានចំពោះនូវទិដ្ឋិ ថាមានពីរយ៉ាង គឺទិដ្ឋិ​គួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវការបាន​ចំពោះ​នូវ​ទិដ្ឋិនោះ ទីទៃៗពីគ្នា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវការបាន​ចំពោះ​នូវ​អត្តភាព ថាមានពីរយ៉ាង គឺការបាន​ចំពោះ​នូវអត្តភាពគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវការបាន​ចំពោះ​នូវអត្តភាពនោះ ទីទៃៗពីគ្នា។

[២០០] កាលដែលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាងនេះហើយ ព្រះសារីបុត្រ​មាន​អាយុ បានក្រាបទូលព្រះមានព្រះភាគ យ៉ាងនេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ធម៌ដែល​ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់សំដែងដោយសង្ខេប មិនទ្រង់ចែកសេចក្តីដោយពិស្តារនេះឯង ខ្ញុំ​ព្រះអង្គ យល់សេចក្តីដោយពិស្តារ យ៉ាងនេះ គឺត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវកាយសមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ​កាយសមាចារគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវ​កាយសមាចារ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះ នុ៎ះឯង តើ​ព្រះពុទ្ធដីកានុ៎ះ ព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់សំដៅហេតុអ្វី។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវកាយសមាចារ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ កាយ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវកាយសមាចារ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កាយ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។

[២០១] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវកាយសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកសម្លាប់សត្វ ជាមនុស្ស​អាក្រក់ មានដៃប្រឡាក់ដោយឈាម ជាបុគ្គលតាំងមាំ ក្នុងការវាយកាប់សម្លាប់​សត្វដទៃ មិនមានសេចក្តីអាណិត ចំពោះសត្វទាំងឡាយ ជាអ្នកកាន់យករបស់ ដែល​គេមិនបាន​ឲ្យ ទ្រព្យណាជារបស់អ្នកដទៃ ជាឧបករណ៍ គ្រឿង​ត្រេកអរ របស់បុគ្គលដទៃ ដែលនៅ​ក្នុង​ស្រុកក្តី នៅក្នុងព្រៃក្តី ជាអ្នកកាន់យកនូវទ្រព្យនោះ ដែលគេមិនបានឲ្យ ដែលរាប់ចូល​ក្នុង​ការលួច ជាអ្នកប្រព្រឹត្តខុស ក្នុងកាមទាំងឡាយ ពួកស្ត្រីណា ដែលមាតារក្សា បិតារក្សា មាតាបិតារក្សា បងប្អូនប្រុសរក្សា បងប្អូនស្រីរក្សា ញាតិរក្សា ជាស្ត្រីមានប្តី ជាស្ត្រីប្រកប​ដោយអាជ្ញា ដោយហោចទៅ សូម្បីស្ត្រី ដែល​គេនាវទុក ដោយផ្កាកម្រង ជាអ្នកប្រព្រឹត្ត​កន្លងស្ត្រីទាំងឡាយ មានសភាពដូច្នោះ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គល​សេពនូវ​កាយ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ។

[២០២] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវកាយសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ លះបង់នូវបាណាតិបាត វៀរស្រឡះចាកបាណាតិបាត មានអាជ្ញាដាក់ចុះ មានគ្រឿងសស្ត្រាដាក់ចុះ មាន​សេចក្តី​ខ្មាសបាប មានសេចក្តីអាណិតអនុគ្រោះ ដោយប្រយោជន៍ ដល់សត្វ​​ទាំងអស់ លះបង់នូវអទិន្នាទាន វៀរស្រឡះចាកអទិន្នាទាន ទ្រព្យណា ជារបស់បុគ្គលដទៃ ជា​ឧបករណ៍គ្រឿង​ត្រេកអរ របស់បុគ្គលដទៃ ដែលនៅក្នុងស្រុកក្តី នៅក្នុងព្រៃក្តី ជាអ្នក​មិនកាន់យក​នូវទ្រព្យនោះ ដែលគេមិនបានឲ្យ ដែលរាប់ចូលក្នុងការលួច លះបង់​នូវកាមេសុមិច្ឆាចារ ជាអ្នកវៀរស្រឡះ ចាកកាមេសុមិច្ឆាចារ ពួកស្ត្រីណា ដែលមាតារក្សា បិតារក្សា មាតាបិតារក្សា បងប្អូនប្រុសរក្សា បងប្អូនស្រីរក្សា ញាតិរក្សា ជាស្ត្រីមានប្តី ជាស្ត្រីប្រកបដោយអាជ្ញា ដោយហោចទៅ សូម្បីគេនាវទុក ដោយផ្កាកម្រង ជាអ្នក​មិនប្រព្រឹត្តកន្លង ចំពោះស្ត្រី មានសភាពដូច្នោះឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាល​បុគ្គល​សេព​ នូវកាយសមាចារ មានសភាពដូច្នេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ​ត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវកាយ​សមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ កាយសមាចារគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​នូវកាយសមាចារនោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺព្រះអង្គត្រាស់ សំដៅយកហេតុនេះឯង។

[២០៣] ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគតសំដែងនូវវចីសមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ វចីសមាចារគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវ​វចីសមាចារ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះឯង តើ​ទ្រង់​ត្រាស់​សំដៅ​ហេតុអ្វី។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវវចីសមាចារ មានសភាព​យ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ វចី​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន មួយវិញ​ទៀត កាលបុគ្គលសេព នូវវចីសមាចារ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង វចី​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនោះ បុគ្គលគួរសេព។

[២០៤] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវវចីសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកពោលពាក្យកុហក ឋិត​នៅក្នុងរោងប្រជុំក្តី ឋិតនៅក្នុងបរិស័ទក្តី ឋិតនៅក្នុងកណ្តាល​ញាតិក្តី ឋិតនៅ​ក្នុងពួក​សេនីយក្តី ឋិតនៅក្នុងកណ្តាល​រាជត្រកូលក្តី ដែលគេនាំមកសួរ ​ជាសាក្សីថា នែបុរស​អើយ អ្នកចូរមកអាយ អ្នកដឹងនូវហេតុណា ចូរប្រាប់​នូវហេតុនោះ។ បុរសនោះ កាលមិនដឹង ក៏ពោលថា ខ្ញុំដឹងក្តី កាលដឹង ក៏ពោលថា ខ្ញុំមិនដឹងក្តី កាលមិនឃើញ ក៏ពោលថា ខ្ញុំឃើញ​ក្តី កាលឃើញ ក៏ពោលថា ខ្ញុំមិនឃើញក្តី ជាអ្នកពោល​សម្បជានមុសាវាទ ព្រោះ​ហេតុខ្លួនក្តី ព្រោះហេតុអ្នកដទៃក្តី ព្រោះហេតុអាមិសៈ ដែល​ជាសំណូក​បន្តិចបន្តួចក្តី ដោយ​ប្រការដូច្នេះ មួយទៀត ជាអ្នកពោលពាក្យញុះញង់ គឺឮអំពីទីនេះ ទៅនិយាយ​ក្នុងទី​ឯណោះ ដើម្បីបំបែកពួកជនទាំងនេះ ឬឮក្នុងទីឯណោះ មកប្រាប់​ដល់ពួកជន​ទាំងនេះ ដើម្បីបំបែកពួកជនឯណោះ ឬបំបែក​ពួកជន​កំពុងព្រមព្រៀងគ្នា ឬជួយជ្រោម​ជ្រែងពួកជនដែលបែកគ្នាហើយ មានពួកជាទីត្រេកអរ ត្រេកអរនឹងពួក រីករាយនឹងពួក ជាអ្នកពោលពាក្យ បំបែកពួក ជាអ្នកពោលពាក្យអាក្រក់ សំដីណា ជាសំដីនាំកន្ទួល​ចិត្ត ខ្មោះខ្មួរ ក្រហល់ក្រហាយ ស្ទាក់ដំណើរអ្នកដទៃ ជាសំដីជិតគ្នានឹងក្រោធ មិនប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីសមាធិ ជាអ្នកពោលតែសំដីមានសភាព​ដូច្នោះ ជាអ្នកពោលពាក្យ​ឥតប្រយោជន៍ និយាយមិនត្រូវតាមកាល និយាយមិនពិត និយាយពាក្យឥតប្រយោជន៍ និយាយពាក្យ​មិនមែនធម៌ មិនមែនវិន័យ ជាអ្នកពោលពាក្យ​មិនគួរនឹង​តាំងទុក ក្នុងហឫទ័យ ជាអ្នក​និយាយក្នុងកាលដែលមិនគួរនិយាយ និយាយសំដីគ្មាន​គ្រឿងអាង ជាសំដីរកកំណត់​គ្មាន មិនប្រកបដោយប្រយោជន៍។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គល​សេព នូវវចី​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ។

[២០៥] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវវចីសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ លះបង់មុសាវាទ ជាអ្នកវៀរ​ស្រឡះ​ចាកមុសាវាទ ទោះឋិត​នៅក្នុងរោងប្រជុំក្តី ឋិតនៅក្នុងបរិស័ទក្តី ឋិតនៅ​កណ្តាល​ញាតិក្តី ឋិតនៅ​ក្នុងកណ្តាល​សេនីយក្តី ឋិតនៅក្នុងកណ្តាល​រាជត្រកូលក្តី ដែលគេនាំមកសួរ ​ជាសាក្សីថា នែបុរស​អើយ អ្នកចូរមកអាយ អ្នកដឹងនូវហេតុណា ចូរពោល​​នូវហេតុនោះ​ចុះ។ បុរសនោះ កាលមិនដឹង ក៏និយាយថា ខ្ញុំមិនដឹងក្តី កាលដឹង ក៏និយាយថា ខ្ញុំដឹងក្តី កាលមិនឃើញ ក៏និយាយថា ខ្ញុំមិនឃើញ​ក្តី កាលឃើញ ក៏និយាយថា ខ្ញុំឃើញក្តី ជាអ្នកមិនពោលសម្បជានមុសាវាទ ព្រោះ​ហេតុខ្លួនក្តី ព្រោះហេតុអ្នកដទៃក្តី ព្រោះហេតុអាមិសៈ ដែលជាសំណូក​បន្តិចបន្តួចក្តី ជាអ្នកលះបង់​នូវពាក្យញុះញង់ វៀរចាក​ពាក្យញុះញង់ គឺឮអំពីទីឯណេះ មិនប្រាប់​ក្នុងទី​ឯណោះ ដើម្បីបំបែក​ពួកជន​ឯណេះ ឬឮក្នុងទីឯណោះ មិនប្រាប់​ដល់ពួកជនឯណេះ ដើម្បីបំបែកពួកជនឯណោះ​ឡើយ ឬផ្សះផ្សា​ពួកជន ដែលបែកគ្នាហើយ ឬជួយជ្រោមជ្រែងពួកជន ដែលប្រកប​ដោយប្រយោជន៍ មានសេចក្តីព្រមព្រៀងគ្នា ជាទីត្រេកអរ ត្រេកអរក្នុងសេចក្តីព្រម​ព្រៀងគ្នា រីករាយក្នុងសេចក្តីព្រមព្រៀង ជាអ្នកនិយាយតែសំដី ដែលធ្វើ​នូវសេចក្តី​ព្រមព្រៀង លះបង់នូវផរុសវាចា ជាអ្នកវៀរស្រឡះចាកផរុសវាចា វាចាណាដែល​ឥតទោស សុខដល់ត្រចៀក គួរជាទីស្រឡាញ់ ពេញហឫទ័យ ជាសំដីអ្នកក្រុង ជាទី​រីករាយ ដល់ជនច្រើន ជាទីពេញចិត្ត ដល់ជនច្រើន ជាអ្នកនិយាយតែសំដី​មាន​សភាព​ដូច្នោះ ជាអ្នកលះបង់ពាក្យរោយរាយ ​ឥតប្រយោជន៍ វៀរស្រឡះ​ចាកពាក្យរោយរាយ ឥត​ប្រយោជន៍ និយាយត្រូវតាមកាល និយាយពិត និយាយអាថ៌ និយាយធម៌ និយាយ​វិន័យ ជាអ្នកនិយាយតែសំដី ដែលគួរ​តាំងទុកក្នុងចិត្ត មានគ្រឿងអាង មានទីបំផុត ប្រកប​ដោយប្រយោជន៍ តាមកាលគួរ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាល​បុគ្គល​សេព​នូវវចីសមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើងបាន។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់​ត្រាស់ថា ម្នាល​ភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគតសំដែងនូវវចី​សមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺវចីសមាចារគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគតសំដែង​នូវវចីសមាចារនោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺ​ទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។

[២០៦] ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវមនោសមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ មនោសមាចារគួរសេព១ មិនគួរ​សេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវ​មនោសមាចារ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះឯង តើ​ទ្រង់​ត្រាស់​សំដៅ​ហេតុអ្វី។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវមនោសមាចារ មានសភាព​យ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ មនោ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលសេព នូវមនោសមាចារ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង មនោ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនោះ បុគ្គលគួរសេព។

[២០៧] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវមនោសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកច្រើនដោយ​អភិជ្ឈា ទ្រព្យណា ជារបស់អ្នកដទៃ ជាឧបករណ៍ របស់អ្នកដទៃ ជាអ្នកគយរំពៃតែរបស់នោះថា ឱហ្ន៎ ទ្រព្យណា ជារបស់បុគ្គលដទៃ សូមឲ្យ​ទ្រព្យនោះ បានមកជាទ្រព្យ របស់អាត្មា​អញ​វិញដូច្នេះ ជាអ្នកមានចិត្តគុំគួន មានសេចក្តីត្រិះរិះក្នុងចិត្ត ដែលទោសប្រទូស្តហើយ​ថា សូមសត្វពួកនេះ លំបាក ឬបែកធ្លាយ សាបសូន្យ វិនាសទៅ កុំមានសល់នៅឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គល​សេព នូវមនោ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ។

[២០៨] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវមនោសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើងបាន។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមិនមាន​​អភិជ្ឈា ទ្រព្យណា ជារបស់បុគ្គលដទៃ ជាឧបករណ៍របស់បុគ្គលដទៃ ជាអ្នកមិនគយរំពៃ​របស់​នោះ​ថា ឱហ្ន៎ ទ្រព្យណា ជារបស់បុគ្គលដទៃ សូមឲ្យ​ទ្រព្យនោះ បានមកជា​ទ្រព្យរបស់​អាត្មា​អញ​​វិញ ដូច្នេះឡើយ ជាអ្នកមិនមានចិត្តព្យាបាទ មិនមានសេចក្តីត្រិះរិះក្នុងចិត្ត ដែលទោសប្រទូស្តហើយ​ថា សូមពួកសត្វទាំងនេះ កុំព្យាបាទគ្នា កុំឲ្យមានទុក្ខ ឲ្យមានតែសេចក្តីសុខ ចូររក្សានូវខ្លួនចុះ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបើបុគ្គល​សេពនូវមនោ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើងបាន។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ​ត្រាស់ថា ម្នាល​ភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវមនោ​សមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ មនោសមាចារគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​នូវមនោសមាចារ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺ​ទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។

[២០៩] ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះអង្គត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវចិត្តុប្បាទ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ ចិត្តុប្បាទគួរសេព១ មិនគួរ​សេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវចិត្តុប្បាទ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ តើ​ទ្រង់​ត្រាស់​សំដៅ​ហេតុអ្វី។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវចិត្តុប្បាទ មានសភាព​យ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ចិត្តុប្បាទ មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាល​បុគ្គលសេពនូវចិត្តុប្បាទ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ចិត្តុប្បាទ មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលគួរសេព។

[២១០] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវចិត្តុប្បាទ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមាន​អភិជ្ឈា មានចិត្ត​ប្រកប​ដោយអភិជ្ឈា ជាអ្នកមានព្យាបាទ មានចិត្តប្រកបដោយព្យាបាទ ជាអ្នកមាន​សេចក្តី​បៀតបៀន មានចិត្តប្រកបដោយការបៀតបៀន។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបើបុគ្គល​សេពនូវចិត្តុប្បាទ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ។

[២១១] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវចិត្តុប្បាទ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមិនមាន​​អភិជ្ឈា មានចិត្ត​មិនប្រកបដោយអភិជ្ឈា ជាអ្នកមិនមានព្យាបាទ មានចិត្តមិនប្រកបដោយ​ព្យាបាទ ជាអ្នកមិនមានសេចក្តីបៀតបៀន មានចិត្តមិនប្រកបដោយសេចក្តីបៀតបៀន។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបើបុគ្គល​សេពនូវចិត្តុប្បាទ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ​ត្រាស់ថា ម្នាល​ភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវចិត្តុប្បាទ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ ចិត្តុប្បាទគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​នូវចិត្តុប្បាទ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺ​ទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។

[២១២] ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះសញ្ញា ថាមានពីរយ៉ាង គឺ ការបានចំពោះនូវសញ្ញា​គួរសេព១ មិនគួរ​សេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះនូវសញ្ញា​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ តើ​ទ្រង់​ត្រាស់​សំដៅ​ហេតុដូចម្តេច។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវការបានចំពោះសញ្ញា មានសភាព​យ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ការបានចំពោះសញ្ញា មានសភាពយ៉ាងនោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបើបុគ្គលសេពនូវការបានចំពោះសញ្ញា មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ការបានចំពោះសញ្ញា មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលគួរសេព។

[២១៣] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវការបានចំពោះនូវសញ្ញា មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ សាប​សូន្យ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមាន​អភិជ្ឈា មានសញ្ញាប្រកបដោយអភិជ្ឈា ជាអ្នកមានព្យាបាទ មានសញ្ញាប្រកបដោយព្យាបាទ ជាអ្នកមាន​សេចក្តី​បៀតបៀន មានសញ្ញាប្រកបដោយសេចក្តីបៀតបៀន។ បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន កាលបើបុគ្គល​សេព នូវការបានចំពោះសញ្ញា មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ។

[២១៤] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវការបានចំពោះសញ្ញា មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមិនមាន​​អភិជ្ឈា មានសញ្ញាមិនប្រកបដោយអភិជ្ឈា ជាអ្នកមិនមានព្យាបាទ មានសញ្ញា​មិនប្រកបដោយ​ព្យាបាទ ជាអ្នកមិនមានសេចក្តីបៀតបៀន មានសញ្ញាមិន​ប្រកបដោយ​សេចក្តីបៀតបៀន។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបើបុគ្គល​សេព នូវការបានចំពោះសញ្ញា មានសភាពយ៉ាងនេះ ពួកអកុសលធម៌ តែង​សាបសូន្យ ពួកកុសលធម៌ តែងចម្រើន​ឡើង។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ​ត្រាស់ថា ម្នាល​ភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះសញ្ញា ថាមានពីរយ៉ាង គឺ ការបានចំពោះសញ្ញាគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​នូវការបានចំពោះសញ្ញា​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺ​ទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។

[២១៥] ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ ការបានចំពោះនូវទិដ្ឋិ​គួរសេព១ មិនគួរ​សេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ តើ​ទ្រង់​ត្រាស់​សំដៅ​ហេតុដូចម្តេច។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាព​យ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ការបានចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ការបានចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលគួរសេព។

[២១៦] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ មានសេចក្តីយល់ឃើញ​យ៉ាង​នេះថា ទានដែលបុគ្គលឲ្យហើយ មិនមានផល ការបូជាតូចឥតផល ការបូជាធំ​ឥតផល ផលវិបាករបស់កម្ម ដែលបុគ្គលធ្វើល្អ និងធ្វើអាក្រក់មិនមាន លោកនេះ​មិនមាន លោក​ខាងមុខ មិនមាន មាតាមិនមានគុណ បិតាមិនមានគុណ1) សត្វជាឱបបាតិកៈ​កំណើត មិនមាន សមណព្រាហ្មណ៍ក្នុងលោក មានសេចក្តីព្រមព្រៀង ជាអ្នកប្រតិបត្តិ​ត្រូវ ធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់ នូវលោកនេះផង លោកខាងមុខផង ដោយប្រាជ្ញាដ៏ក្រៃលែង ដោយខ្លួនឯង ក៏មិនមាន។ បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន កាលបើបុគ្គល​សេពនូវការបាន​ចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ។

[២១៧] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងកើត​ឡើង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមានសេចក្តីយល់ឃើញ​យ៉ាង​នេះថា ទានដែលបុគ្គលឲ្យហើយ មានផល ការបូជាតូចមានផល ការបូជាធំ​មានផល ផលវិបាករបស់កម្ម ដែលសត្វធ្វើល្អ និងធ្វើអាក្រក់មានផល លោកនេះ​មាន លោក​ខាងមុខ មាន មាតាមានគុណ បិតាមានគុណ សត្វជាឱបបាតិកៈ​កំណើត មាន ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ក្នុងលោក មានសេចក្តីព្រមព្រៀង ជាអ្នកប្រតិបត្តិត្រូវ ធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់​ នូវលោកនេះ និងលោកខាងមុខ ដោយប្រាជ្ញា ដ៏ក្រៃលែង ដោយខ្លួនឯង មាន។ បពិត្រព្រះអង្គ​ដ៏ចំរើន កាលបុគ្គល​សេព នូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ​ត្រាស់ថា ម្នាល​ភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ ថាមានពីរយ៉ាង គឺ ការបានចំពោះនូវទិដ្ឋិគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​នូវការបានចំពោះទិដ្ឋិ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺ​ទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។

[២១៨] ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះអត្តភាព ថាមានពីរយ៉ាង គឺការបានចំពោះអត្តភាព​គួរសេព១ មិនគួរ​សេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះអត្តភាព​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ តើ​ទ្រង់​ត្រាស់​សំដៅ​ហេតុដូចម្តេច។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវការបានចំពោះអត្តភាព មានសភាព​យ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ការបានចំពោះអត្តភាព មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព នូវការបានចំពោះអត្តភាព មានសភាពយ៉ាង​ណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ការបានចំពោះអត្តភាព មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលគួរសេព។

[២១៩] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវការបានចំពោះអត្តភាព មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលញុំាង​ការបានចំពោះអត្តភាព ប្រកបដោយទុក្ខ2) ឲ្យកើតឡើង អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ព្រោះមិនទាន់អស់ភពដាច់ស្រឡះ។

[២២០] បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវការបានចំពោះអត្តភាព មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលញុំាង​ការបានចំពោះអត្តភាព ដែល​មិនមានទុក្ខ ឲ្យកើតឡើង3) ​អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ព្រោះអស់ភពដាច់ស្រឡះ។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ​ត្រាស់ហើយថា ម្នាល​ភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវការបានចំពោះអត្តភាព ថាមានពីរយ៉ាង គឺ ការបានចំពោះអត្តភាពគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែង​នូវការបានចំពោះអត្តភាព​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺ​ទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន នេះឯង ភាសិតសង្ខេប ដែលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់មិនទាន់ចែក​រំលែកសេចក្តីឲ្យពិស្តារ ខ្ញុំព្រះអង្គ យល់សេចក្តីដោយពិស្តារ យ៉ាងនេះ។

[២២១] ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ ត្រូវហើយៗ ម្នាលសារីបុត្រ ត្រូវណាស់ហើយ ភាសិតសង្ខេបនេះ ដែលតថាគត មិនបានចែករំលែក​សេចក្តី​ឲ្យពិស្តារ​ទេ តែអ្នកដឹងច្បាស់សេចក្តី ដោយពិស្តារយ៉ាងនេះបាន។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែង​ហើយថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងកាយសមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺកាយ​សមាចារគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងកាយសមាចារនោះ ទីទៃៗ​ពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ តើតថាគតសំដែង សំដៅហេតុដូចម្តេច។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គល​សេព​កាយសមាចារ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ កាយសមាចារ មានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គល​មិនគួរ​សេពឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គល​សេពនូវ​កាយសមាចារ មានសភាព​យ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ កុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កាយសមាចារ មានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គលគួរ​សេព។

[២២២] ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពកាយសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ ម្នាលសារីបុត្រ បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកសម្លាប់សត្វ មានចិត្ត​អាក្រក់ មានបាតដៃប្រឡាក់ដោយឈាម ជាបុគ្គលតាំងមាំ ក្នុងការកាប់សម្លាប់អ្នកដទៃ មិនមានសេចក្តីអាណិត ចំពោះសត្វទាំងឡាយ ជាអ្នកកាន់យកទ្រព្យ ដែល​គេមិន​ឲ្យ ទ្រព្យណា ជារបស់អ្នកដទៃ ជាគ្រឿងឧបករណ៍ របស់បុគ្គលដទៃ ដែលនៅ​ក្នុង​ស្រុកក្តី នៅក្នុងព្រៃក្តី ជាអ្នកកាន់យកទ្រព្យនោះ ដែលគេមិនឲ្យ ដែលរាប់ចូល​ក្នុង​ការលួច ជាអ្នកប្រព្រឹត្តខុស ក្នុងកាមទាំងឡាយ ពួកស្រីណា ដែលមាតារក្សា បិតារក្សា មាតាបិតារក្សា បងប្អូនប្រុសរក្សា បងប្អូនស្រីរក្សា ញាតិរក្សា ជាស្រីមានប្តី ស្រីមានអាជ្ញា ដោយហោចទៅ សូម្បីស្រីដែល​គេនាវទុក ដោយផ្កាកម្រង ជាអ្នកដល់នូវការប្រព្រឹត្ត​កន្លងចំពោះពួកស្រី មានសភាពដូច្នោះ។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គល​សេពនូវ​កាយ​សមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ។

[២២៣] ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពនូវកាយសមាចារ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង។ ម្នាលសារីបុត្រ បុគ្គលពួកខ្លះ ក្នុងលោកនេះ លះបង់បាណាតិបាត ជាអ្នកវៀរ​ស្រឡះ ចាកបាណាតិបាត មានអាជ្ញាដាក់ចុះ មានគ្រឿងសស្ត្រាដាក់ចុះ មាន​សេចក្តី​ខ្មាសបាប មានសេចក្តីអាណិត អនុគ្រោះ ដោយប្រយោជន៍ ដល់សព្វសត្វ លះបង់អទិន្នាទាន ជាអ្នកវៀរស្រឡះ ចាកអទិន្នាទាន ទ្រព្យណា ជារបស់អ្នកដទៃ ជា​ឧបករណ៍ របស់បុគ្គលដទៃ ដែលនៅក្នុងស្រុកក្តី នៅក្នុងព្រៃក្តី ជាអ្នក​មិនកាន់យក​ទ្រព្យនោះ ដែលគេមិនបានឲ្យ ដែលរាប់ចូលក្នុងការលួច លះបង់​នូវកាមេសុមិច្ឆាចារ ជាអ្នកវៀរស្រឡះ ចាកកាមេសុមិច្ឆាចារ ពួកស្រីណា ដែលមាតារក្សា បិតារក្សា មាតាបិតារក្សា បងប្អូនប្រុសរក្សា បងប្អូនស្រីរក្សា ញាតិរក្សា ជាស្រីមានប្តី ស្រីមានអាជ្ញា ដោយហោចទៅ សូម្បីស្រីដែលគេនាវទុក ដោយផ្កាកម្រង ជាអ្នក​មិនដល់នូវការ​ប្រព្រឹត្តកន្លង ចំពោះពួកស្រីមានសភាពដូច្នោះឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្រ កាល​បុគ្គល​សេព​នូវកាយសមាចារ មានសភាពយ៉ាងនេះ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែងថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវកាយ​សមាចារ ថាមានពីរយ៉ាង គឺកាយសមាចារគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគតសំដែង ​នូវកាយសមាចារនោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺតថាគតសំដែង សំដៅហេតុនេះឯង។

[២២៤] ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែងថា ម្នាលភិក្ខុ​ទាំងឡាយ តថាគតសំដែង​នូវវចីសមាចារ។បេ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវមនោសមាចារ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវចិត្តុប្បាទ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែង​នូវសញ្ញាបដិលាភ (ការបានចំពោះនូវសញ្ញា)… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែង​នូវទិដ្ឋិប្បដិលាភ (ការបានចំពោះ​នូវទិដ្ឋិ)… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគតសំដែង​នូវអត្តភាវប្បដិលាភ (ការបានចំពោះនូវ​អត្តភាព) ថាមានពីរយ៉ាង គឺអត្តភាវប្បដិលាភ​គួរ​សេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគត សំដែងនូវអត្តភាវប្បដិលាភ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ តើតថាគតសំដែង ​សំដៅ​ហេតុដូចម្តេច។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេព នូវ អត្តភាវប្បដិលាភ មានសភាព​យ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ អត្តភាវប្បដិលាភ មានសភាព​ដូច្នោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពនូវ អត្តភាវប្បដិលាភ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង អត្តភាវប្បដិលាភ មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលគួរសេព។

[២២៥] ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពអត្តភាវប្បដិលាភ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាប​សូន្យ។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលញុំាងអត្តភាវប្បដិលាភ ដែល​ប្រកបដោយ​ទុក្ខ ឲ្យកើតឡើង​ហើយ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ព្រោះ​មិនទាន់អស់ភពដាច់ស្រឡះ។

[២២៦] ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពនូវអត្តភាវប្បដិលាភ មានសភាព​ដូចម្តេច អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើន​ឡើង។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពនូវអត្តភាវប្បដិលាភ មិនមានទុក្ខ ឲ្យកើតឡើងហើយ អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ព្រោះ​អស់ភពដាច់ស្រឡះ។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែងហើយថា ម្នាល​ភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគតសំដែងអត្តភាវប្បដិលាភ ថាមានពីរយ៉ាង គឺអត្តភាវប្បដិលាភគួរសេព១ មិនគួរសេព១ មួយទៀត តថាគតសំដែង​នូវអត្តភាវប្បដិលាភ​នោះ ទីទៃៗពីគ្នា ដូច្នេះនុ៎ះ គឺតថាគតសំដែង សំដៅហេតុនេះឯង។ ម្នាលសារីបុត្រ ភាសិតសង្ខេប ដែលតថាគត មិនបានចែក​រំលែកសេចក្តីដោយពិស្តារនេះឯង អ្នកត្រូវយល់សេចក្តីដោយពិស្តារ យ៉ាងនេះចុះ។

[២២៧] ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវរូប ដែលត្រូវដឹងដោយភ្នែក ថាមាន​ពីរយ៉ាង គឺរូបដែលគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវសំឡេង ដែលដឹងដោយត្រចៀក ថាមាន​ពីរយ៉ាង គឺសំឡេងដែលគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាល​សារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវក្លិន ដែលត្រូវដឹងដោយច្រមុះ ថាមាន​ពីរយ៉ាង គឺក្លិនគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវរស ដែលត្រូវដឹងដោយអណ្តាត ថាមាន​ពីរយ៉ាង គឺរសដែលគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវផោដ្ឋព្វៈ ដែលគួរដឹងដោយកាយ ថាមាន​ពីរយ៉ាង គឺផោដ្ឋព្វៈគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលគួរដឹងដោយចិត្ត ថាមាន​ពីរយ៉ាង គឺធម្មារម្មណ៍ដែលគួរសេព១ មិនគួរសេព១។

[២២៨] កាល​ព្រះមានព្រះភាគត្រាស់យ៉ាងនេះហើយ ព្រះសារីបុត្រមានអាយុ ក្រាប​ទូលព្រះមានព្រះភាគ យ៉ាងនេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ភាសិតសង្ខេបនេះ ដែល​ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់មិនបានចែករំលែក​សេចក្តីដោយពិស្តារ ខ្ញុំ​ព្រះអង្គយល់​សេចក្តី ដោយពិស្តារយ៉ាងនេះ គឺត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែង​នូវរូប ដែលត្រូវដឹងដោយភ្នែក ថាមានពីរយ៉ាង គឺរូប​ដែល​គួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើទ្រង់ត្រាស់សំដែង​សំដៅហេតុដូចម្តេច។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គល​សេពនូវរូបដែលគួរដឹងដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាង​ណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ រូប​ដែលគួរដឹងដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គល​សេពនូវរូបដែលត្រូវដឹងដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាង​ណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង រូប​ដែលត្រូវដឹង​ដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែល​ព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវរូប ដែលត្រូវដឹងដោយភ្នែក ថាមានពីរយ៉ាង គឺរូបគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺទ្រង់ត្រាស់សំដៅ​ហេតុនេះឯង​។បេ។ សំឡេងដែលត្រូវដឹងដោយត្រចៀក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។បេ។ សំឡេងដែលត្រូវដឹងដោយត្រចៀក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ ក្លិន​ដែលត្រូវដឹងដោយច្រមុះ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។បេ។ ក្លិន​ដែលត្រូវដឹងដោយច្រមុះ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ រស​ដែល​ត្រូវដឹងដោយអណ្តាត មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។បេ។ រសដែល​ត្រូវដឹងដោយអណ្តាត មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ ផោដ្ឋព្វៈ ដែល​ត្រូវដឹងដោយកាយ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។បេ។ ផោដ្ឋព្វៈ ដែល​ត្រូវដឹងដោយកាយ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែល​ព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលគួរដឹងដោយចិត្ត ថាមានពីរយ៉ាង គឺធម្មារម្មណ៍គួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើទ្រង់ត្រាស់សំដៅ​ហេតុដូចម្តេច​។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេពនូវ​ធម្មារម្មណ៍ ដែលគួរដឹងដោយចិត្ត មានសភាព​យ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​ចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ធម្មារម្មណ៍ដែលគួរ​ដឹងដោយចិត្ត មានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គល​សេព​នូវធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវដឹងដោយចិត្ត មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌​ទាំង​ឡាយ តែងសាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវ​ដឹង​ដោយ​ចិត្ត មានសភាពយ៉ាងនោះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែល​ព្រះមានព្រះភាគ​ត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវដឹងដោយចិត្ត ថាមានពីរយ៉ាង គឺធម្មារម្មណ៍គួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺទ្រង់ត្រាស់សំដៅ​ហេតុនេះឯង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ភាសិតសង្ខេប ដែលព្រះមានព្រះភាគ មិនទ្រង់ចែករំលែក​សេចក្តីដោយពិស្តារ នេះឯង ខ្ញុំ​ព្រះអង្គ​យល់​សេចក្តីដោយពិស្តារយ៉ាងនេះ។

[២២៩] ម្នាលសារីបុត្រ ត្រូវហើយៗ ម្នាលសារីបុត្រ ត្រូវហើយ ភាសិតសង្ខេប ដែល​តថាគត មិនបានចែករំលែក​សេចក្តីដោយពិស្តារនេះ អ្នកយល់សេចក្តី​ដោយពិស្តារ​យ៉ាងនេះបាន។ ត្រង់ពាក្យដែល​តថាគតសំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែង​នូវ​រូប ដែលត្រូវឃើញដោយភ្នែក ថាមានពីរយ៉ាង គឺរូបគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើតថាគតសំដែង​សំដៅហេតុដូចម្តេច។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពនូវរូប ដែល​ត្រូវដឹងដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ រូប​ដែលត្រូវដឹងដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្រ បុគ្គល​សេពនូវរូបដែលត្រូវដឹងដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាង​ណា អកុសលធម៌​ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង រូប​ដែលត្រូវដឹង​ដោយភ្នែក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវរូប ដែល​ត្រូវ​ដឹង​ដោយ​ភ្នែក ថាមានពីរយ៉ាង គឺរូបគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺតថាគតសំដែង សំដៅ​ហេតុនេះឯង​។បេ។ សំឡេងដែលត្រូវដឹងដោយត្រចៀក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។បេ។ សំឡេងដែលត្រូវដឹងដោយត្រចៀក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ ក្លិន​ដែលត្រូវដឹងដោយច្រមុះ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិន​គួរ​សេព។បេ។ ក្លិន​ដែលត្រូវដឹងដោយច្រមុះ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ រស​ដែល​ត្រូវដឹងដោយអណ្តាត មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។បេ។ រសដែល​ត្រូវដឹងដោយអណ្តាត មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ ផោដ្ឋព្វៈ ដែល​ត្រូវដឹងដោយកាយ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលមិនគួរសេព។បេ។ ផោដ្ឋព្វៈ ដែល​ត្រូវដឹងដោយកាយ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ ត្រង់ពាក្យដែល​តថាគតសំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវដឹងដោយចិត្ត ថាមានពីរយ៉ាង គឺធម្មារម្មណ៍គួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើតថាគត សំដែង សំដៅ​ហេតុដូចម្តេច​។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេពនូវ​ធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវដឹង​ដោយចិត្ត មានសភាព​យ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែង​ចម្រើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ធម្មារម្មណ៍ដែលត្រូវ​ដឹងដោយចិត្ត មានសភាព​ដូច្នោះ បុគ្គលមិនគួរសេពឡើយ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គល​សេព​នូវធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវដឹងដោយចិត្ត មានសភាពយ៉ាងណា ទើបអកុសលធម៌​ទាំង​ឡាយ សាបសូន្យ​ទៅ កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចម្រើនឡើង ធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវ​ដឹង​ដោយ​ចិត្ត មានសភាពដូច្នោះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវធម្មារម្មណ៍ ដែលត្រូវដឹងដោយចិត្ត ថាមានពីរយ៉ាង គឺធម្មារម្មណ៍​គួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺតថាគតសំដែង សំដៅ​ហេតុនេះឯង។ ម្នាលសារីបុត្រ ភាសិតសង្ខេបនេះឯង អ្នកត្រូវដឹងសេចក្តីអធិប្បាយ ដោយពិស្តារ យ៉ាង​នេះចុះ។

[២៣០] ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវចីវរ ថាមានពីរយ៉ាង គឺចីវរគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវបិណ្ឌបាត ថាមានពីរយ៉ាង គឺបិណ្ឌបាតគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវសេនាសនៈ ថាមានពីរយ៉ាង គឺសេនាសនៈគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគត​សំដែងនូវស្រុក ថាមានពីរយ៉ាង គឺស្រុកគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគត​សំដែងនូវនិគម ថាមានពីរយ៉ាង គឺនិគមគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគត​សំដែងនូវនគរ ថាមានពីរយ៉ាង គឺនគរគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគត​សំដែងនូវជនបទ ថាមានពីរយ៉ាង គឺជនបទគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ម្នាលសារីបុត្រ តថាគត​សំដែងនូវបុគ្គល ថាមានពីរយ៉ាង គឺបុគ្គលគួរសេព១ មិនគួរសេព១។

[២៣១] កាលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាងនេះហើយ ព្រះសារីបុត្រមាន​អាយុ បានក្រាបទូលព្រះមានព្រះភាគ យ៉ាងនេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ភាសិត​សង្ខេប​នេះឯង ដែលព្រះមានព្រះភាគ មិនទ្រង់ចែករំលែកសេចក្តី ដោយពិស្តារ ខ្ញុំព្រះអង្គ យល់​សេចក្តីដោយពិស្តារយ៉ាងនេះ គឺត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវចីវរ ថាមានពីរយ៉ាង គឺចីវរគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុដូចម្តេច។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព​នូវចីវរ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងចំរើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ តែងសាបសូន្យ ចីវរមានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព​នូវចីវរ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ ចម្រើនឡើង ចីវរមានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវចីវរ ថាមានពីរយ៉ាង គឺចីវរគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។បេ។ បិណ្ឌបាតមានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ បិណ្ឌបាតមានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ សេនាសនៈ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ សេនាសនៈ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ ស្រុក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ ស្រុក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ និគម មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ និគម មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ នគរ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ នគរ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ ជនបទ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ ជនបទ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវបុគ្គល ថាមានពីរយ៉ាង គឺបុគ្គលគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុដូចម្តេច។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព​នូវបុគ្គល មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ ចំរើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ សាបសូន្យ បុគ្គលមានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន កាលបុគ្គលសេព​នូវបុគ្គល មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ ចម្រើនឡើង បុគ្គល​មានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ព្រះពុទ្ធដីកា ដែលព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់ថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវបុគ្គល ថាមានពីរយ៉ាង គឺបុគ្គលគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺទ្រង់ត្រាស់សំដៅហេតុនេះឯង។ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ភាសិត​សង្ខេបនេះឯង ដែលព្រះមានព្រះភាគ មិនទ្រង់ចែករំលែកសេចក្តីដោយពិស្តារ ខ្ញុំ​ព្រះអង្គ យល់សេចក្តីអធិប្បាយ ដោយពិស្តារយ៉ាងនេះ។

[២៣២] ម្នាលសារីបុត្រ ត្រូវហើយៗ ម្នាលសារីបុត្រ ត្រូវហើយ ភាសិត​សង្ខេបនេះ ដែលតថាគត​មិនបានចែករំលែក​សេចក្តីដោយពិស្តារ អ្នកយល់សេចក្តីអធិប្បាយ​ដោយ​ពិស្តារយ៉ាងនេះបាន។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគត​សំដែងនូវចីវរ ថាមានពីរយ៉ាង គឺចីវរគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើតថាគតសំដែង អាស្រ័យហេតុដូចម្តេច។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេព​នូវចីវរ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ ចំរើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ សាបសូន្យ ចីវរមានសភាព​យ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គល​សេព​​នូវចីវរ មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ សាបសូន្យ កុសលធម៌​ទាំងឡាយ ចម្រើនឡើង ចីវរមានសភាព​យ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ពាក្យ​ដែលតថាគតសំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវចីវរ ថាមានពីរយ៉ាង គឺចីវរគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺតថាគតសំដែង អាស្រ័យហេតុនេះឯង។បេ។ បិណ្ឌបាតមានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ បិណ្ឌបាតមានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ សេនាសនៈ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ សេនាសនៈ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ ស្រុក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ ស្រុក មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គលគួរសេព។បេ។ និគម មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ និគម មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ ជនបទ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​មិនគួរសេព។បេ។ ជនបទ មានសភាពយ៉ាងនេះ បុគ្គល​គួរសេព។បេ។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគត​សំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវបុគ្គល ថាមានពីរយ៉ាង គឺបុគ្គលគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ តើតថាគតសំដែង អាស្រ័យហេតុដូចម្តេច។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេព​នូវបុគ្គល មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ ចំរើនឡើង កុសលធម៌ទាំងឡាយ សាបសូន្យ បុគ្គលមានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គល​មិនគួរសេព​ឡើយ។ ម្នាលសារីបុត្រ កាលបុគ្គលសេព​នូវបុគ្គល មានសភាពយ៉ាងណា អកុសលធម៌ទាំងឡាយ សាបសូន្យ កុសលធម៌ទាំងឡាយ ចម្រើនឡើង បុគ្គល​មានសភាព​យ៉ាងនោះ បុគ្គលគួរសេព។ ត្រង់ពាក្យដែលតថាគតសំដែងថា ម្នាលសារីបុត្រ តថាគតសំដែងនូវបុគ្គល ថាមានពីរយ៉ាង គឺបុគ្គលគួរសេព១ មិនគួរសេព១ ដូច្នេះនុ៎ះ គឺតថាគតសំដែង សំដៅហេតុនេះឯង។ ម្នាលសារីបុត្រ ធម៌ដែលតថាគត សំដែង​ដោយសង្ខេបនេះឯង អ្នកត្រូវយល់សេចក្តីដោយពិស្តារ យ៉ាងនេះចុះ។

[២៣៣] ម្នាលសារីបុត្រ ធម៌ដែលតថាគតសំដែងហើយ ដោយសង្ខេបនេះ បើពួក​ក្សត្រិយ៍ទាំងអស់ ដឹងច្បាស់នូវសេចក្តីដោយពិស្តារ យ៉ាងនេះ ការដឹងច្បាស់របស់ពួក​ក្សត្រិយ៍ទាំងអស់នោះ រមែងប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីប្រយោជន៍ ដើម្បីសេចក្តីសុខ អស់កាល​ដ៏យូរ។ ម្នាលសារីបុត្រ ធម៌ដែលតថាគតសំដែងហើយ ដោយសង្ខេបនេះ បើពួក​ព្រាហ្មណ៍ទាំងអស់ក្តី… ម្នាលសារីបុត្រ បើពួកវេស្សៈទាំងអស់ក្តី… ម្នាលសារីបុត្រ បើ​ពួក​សុទ្ទៈទាំងអស់ក្តី ដឹងច្បាស់នូវសេចក្តីដោយពិស្តារ យ៉ាងនេះ ការដឹងច្បាស់របស់ពួក​សុទ្ទៈទាំងអស់នោះ រមែងប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីប្រយោជន៍ ដើម្បីសេចក្តីសុខ អស់កាល​ដ៏យូរ។ ម្នាលសារីបុត្រ ធម៌ដែលតថាគតសំដែងដោយសង្ខេបនេះ បើលោក ព្រមទាំង​ទេវលោក មារលោក ព្រហ្មលោក ទាំងពពួកសត្វ ព្រមទាំងសមណៈ និងព្រាហ្មណ៍ ទាំង​មនុស្ស​ជាសម្មតិទេព និងមនុស្សដ៏សេស ដឹងច្បាស់សេចក្តីដោយពិស្តារ យ៉ាងនេះ ការដឹងច្បាស់​ របស់លោក ព្រមទាំង​ទេវលោក មារលោក ព្រហ្មលោក ទាំងពពួកសត្វ ព្រមទាំងសមណៈ និងព្រាហ្មណ៍ ទាំង​មនុស្ស​ជាសម្មតិទេព និងមនុស្សដ៏សេសនោះ រមែងប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីប្រយោជន៍ ដើម្បីសេចក្តីសុខ អស់កាល​ដ៏យូរ។ លុះព្រះមានព្រះភាគ សំដែងសូត្រនេះចប់ហើយ ព្រះសារីបុត្រមានអាយុ ក៏មានចិត្ត​ត្រេកអរ រីករាយហើយ ចំពោះភាសិត របស់ព្រះមានព្រះភាគ។

ចប់ សេវិតព្វាសេវិតព្វសូត្រ ទី៤។

 

លេខយោង

1)
សំដៅយកការ​ប្រតិបត្តិ​ល្អ​អាក្រក់ ចំពោះ​មាតាបិតា​នោះ គ្មានគុណ គ្មានទោស។ អដ្ឋកថា។
2)
បុគ្គលដែលឈ្មោះថា មានអត្តភាពប្រកបដោយទុក្ខនោះ មាន៤ពួក គឺ​ បុថុជ្ជន សោតាបន្ន សកទាគាមី និងអនាគាមិបុគ្គល (ដែលមិនបានសម្រេច​អរហត្ត ក្នុងអត្តភាពនោះ) ឈ្មោះថា អ្នកមិនទាន់អស់ភព អកុសលធម៌ រមែងចម្រើនឡើង កុសលធម៌​ រមែង​សាបសូន្យទៅ បានជាឈ្មោះថា ញុំាងអត្តភាព​ប្រកបដោយទុក្ខឲ្យ​កើតឡើង។ ចំណែក​ព្រះអនាគាមី នៅជាប់ចិត្តនឹងភពនៅឡើយ ព្រោះមិនទាន់​អស់ភព បានជាមិនទាន់ផុតទុក្ខ។
3)
បុគ្គលដែលមានអត្តភាពឥតទុក្ខ ក៏មាន៤ពួកដែរ គឺបុថុជ្ជន សោតាបន្ន សកទាគាមី និងអនាគាមិបុគ្គល គឺសំដៅយកពួកើតក្នុងបច្ឆិមភព ដូចជា​អង្គុលិមាល ទោះកាប់សម្លាប់មនុស្សដល់ទៅ៩៩៩ ក៏ឈ្មោះថា មានអត្តភាពមិនមានទុក្ខ ព្រោះអស់ភព ដាច់ស្រឡះ ក្នុងជាតិនោះ។
km/tipitaka/sut/mn/sut.mn.114.txt · ពេលកែចុងក្រោយ: 2023/04/02 02:18 និពន្ឋដោយ Johann