[២៥២] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់ក្នុង​វត្ត​ជេតពន របស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ជិតក្រុងសាវត្ថី។ ក្នុងទីនោះឯង ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់​ត្រាស់ហៅភិក្ខុទាំងឡាយថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ។ ភិក្ខុទាំងឡាយនោះ ទទួលស្តាប់​ព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណា ព្រះអង្គដ៏ចម្រើន។ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាង​នេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត នឹងសំដែងនូវ​សម្មាសមាធិ ដែលឥតទោស ព្រម​ទាំង​បច្ច័យ ព្រមទាំង​បរិវារ អ្នកទាំងឡាយ ចូរស្តាប់នូវសម្មាសមាធិនោះចុះ ចូរធ្វើទុក​ក្នុងចិត្ត ឲ្យប្រពៃចុះ តថាគត នឹងសំដែងប្រាប់។ ភិក្ខុទាំងនោះ ទទួលស្តាប់​ព្រះមានព្រះភាគ​ថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ។

[២៥៣] ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាងនេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មា​សមាធិ ដែលឥតទោស ព្រមទាំងបច្ច័យ ព្រមទាំង​បរិវារ តើអ្វីខ្លះ គឺសម្មាទិដ្ឋិ សម្មាសង្កប្បៈ សម្មាវាចា សម្មាកម្មន្តៈ សម្មាអាជីវៈ សម្មាវាយាមៈ សម្មាសតិ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភាពនៃចិត្តមានអារម្មណ៍​តែមួយណា មានអង្គទាំង៧នេះ ចោម​រោមហើយ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភាពនៃចិត្ត មានអារម្មណ៍តែមួយនេះ តថាគតហៅថា សម្មាសមាធិឥតទោស ព្រមទាំងបច្ច័យ ដូច្នេះផង ព្រមទាំងបរិវារ ដូច្នេះផង។

[២៥៤] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បណ្តាអង្គមគ្គទាំងនោះ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់​មុន (ជាប្រធាន)។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ឯសម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន តើដូចម្តេច។ បុគ្គល ដឹងច្បាស់នូវមិច្ឆាទិដ្ឋិ ថាជាមិច្ឆាទិដ្ឋិ ដឹងច្បាស់នូវសម្មាទិដ្ឋិ ថាជាសម្មាទិដ្ឋិ។ សេចក្តី​ដឹង​នោះ ជាសម្មាទិដ្ឋិ របស់បុគ្គលនោះ។

[២៥៥] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មិច្ឆាទិដ្ឋិ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សេចក្តី​យល់ថា ទានដែលបុគ្គលឲ្យហើយ មិនមានផល គ្រឿងបូជាតូច​ មិនមានផល គ្រឿងបូជាធំ មិនមាន​ផល ផលវិបាករបស់កម្ម ដែលសត្វធ្វើល្អ និងអាក្រក់ មិនមាន លោកនេះមិនមាន លោកខាងមុខមិនមាន ​មាតាមិនមានគុណ បិតាមិនមានគុណ សត្វជាឱបបាតិកៈកំណើត មិនមាន ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ក្នុងលោក ដែលព្រមព្រៀង ប្រតិបត្តិត្រូវ ធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់ ដោយប្រាជ្ញាដ៏ក្រៃលែងខ្លួនឯង ត្រាស់ដឹងនូវលោកនេះ និងលោកខាងមុខ មិនមាន នេះឈ្មោះថា មិច្ឆាទិដ្ឋិ។

[២៥៦] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវ​សម្មាទិដ្ឋិ ថាមានពីរយ៉ាង ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ គឺសម្មាទិដ្ឋិប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែក​នៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស ក៏មាន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ​ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គក៏មាន។

[២៥៧] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ប្រកបដោយអាសវៈ ជាចំណែកនៃ​បុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សេចក្តីយល់​ថា ទានដែលបុគ្គល​ឲ្យហើយ មានផល បូជាតូច​ មានផល បូជាធំ មាន​ផល ផលវិបាករបស់កម្ម ដែលសត្វធ្វើល្អ និងធ្វើអាក្រក់ មាន លោកនេះមាន លោកខាងមុខមាន ​មាតាមានគុណ បិតាមានគុណ សត្វជាឱបបាតិកៈកំណើតមាន ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ក្នុងលោក ដែលព្រមព្រៀង ប្រតិបត្តិត្រូវ ធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់ ដោយប្រាជ្ញាដ៏ក្រៃលែងខ្លួនឯង ត្រាស់ដឹងនូវលោកនេះ និងលោកខាងមុខ ក៏មាន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះឈ្មោះថា សម្មាទិដ្ឋិ ប្រកបដោយអាសវៈ ជាចំណែកនៃ​បុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស។

[២៥៨] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គ​នៃ​មគ្គ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បញ្ញាបញ្ញិន្ទ្រិយ បញ្ញាពលៈ ធម្មវិចយសម្ពោជ្ឈង្គ សម្មា​ទិដ្ឋិ អង្គនៃមគ្គ របស់បុគ្គលមានចិត្តជាអរិយៈ មានចិត្តមិនមានអាសវៈ អ្នកបរិបូណ៌ដោយអរិយមគ្គ អ្នក​ចម្រើននូវអរិយមគ្គ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះឈ្មោះថា សម្មាទិដ្ឋិដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ។ បុគ្គលនោះព្យាយាម ដើម្បីលះបង់នូវមិច្ឆាទិដ្ឋិ បំពេញនូវ​សម្មាទិដ្ឋិ។ សេចក្តីព្យាយាមនោះ ឈ្មោះថា សម្មាវាយាមៈ របស់បុគ្គលនោះ។ បុគ្គលនោះ មានសតិលះបង់​នូវ​មិច្ឆាទិដ្ឋិ មានសតិផ្តេកផ្តួលចិត្ត ទៅរកសម្មាទិដ្ឋិ។ សតិនោះ ជាសម្មាសតិរបស់បុគ្គលនោះ។ ធម៌​ទាំង៣ប្រការនេះ គឺសម្មាទិដ្ឋិ សម្មាវាយាមៈ សម្មាសតិ តែងតាមចោមរោម នូវ​សម្មាទិដ្ឋិ ដោយ​ប្រការដូច្នេះឯង។

[២៥៩] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បណ្តាអង្គមគ្គទាំងនោះ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន តើដូចម្តេច។ បុគ្គលដឹងច្បាស់នូវ​មិច្ឆាសង្កប្បៈ ថាជាមិច្ឆាសង្កប្បៈ ដឹងច្បាស់នូវសម្មាសង្កប្បៈ ថាជាសម្មាសង្កប្បៈ។ សេចក្តីដឹងច្បាស់​នោះ ជា​សម្មាទិដ្ឋិរបស់បុគ្គលនោះ។

[២៦០] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មិច្ឆាសង្កប្បៈ តើដូចម្តេច។ សេចក្តីត្រិះរិះក្នុងកាម សេចក្តីត្រិះរិះក្នុងការព្យាបាទ សេចក្តីត្រិះរិះក្នុងការបៀតបៀន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះ​ឈ្មោះថា មិច្ឆាសង្កប្បៈ។

[២៦១] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាសង្កប្បៈ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវ​សម្មាសង្កប្បៈ ថាមានពីរយ៉ាង ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាសង្កប្បៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេសក៏មាន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាសង្កប្បៈ ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គក៏មាន។

[២៦២] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាសង្កប្បៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស តើដូចម្តេច។ សេចក្តីត្រិះរិះក្នុងការចេញចាកកាម ត្រិះរិះក្នុងការ​មិនព្យាបាទ ត្រិះរិះក្នុងការមិនបៀតបៀន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះ​ឈ្មោះថា សម្មាសង្កប្បៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស។

[២៦៣] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាសង្កប្បៈ ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សេចក្តីជញ្ជឹង រំពឹង ត្រិះរិះ ការញុំាង​ចិត្ត​ឲ្យអែបនែប ការឲ្យជិតស្និទ្ធ ការលើកចិត្ត សភាវៈតាក់តែងនូវវាចា របស់បុគ្គលមានចិត្ត​ជាអរិយៈ មានចិត្តឥតអាសវៈ បរិបូណ៌ដោយអរិយមគ្គ អ្នកចម្រើនអរិយមគ្គ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះឈ្មោះថា សម្មាសង្កប្បៈដ៏ប្រសើរ ឥតអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ។ បុគ្គលនោះ ព្យាយាម ដើម្បីលះបង់នូវមិច្ឆាសង្កប្បៈ ដើម្បីបំពេញនូវ​សម្មាសង្កប្បៈ។ សេចក្តីព្យាយាមនោះ ជាសម្មាវាយាមៈ របស់បុគ្គលនោះ។ បុគ្គលនោះ មានសតិលះបង់​នូវ​មិច្ឆាសង្កប្បៈ មានសតិផ្តេកផ្តួលចិត្ត ទៅតាមសម្មាសង្កប្បៈ ក៏សម្រេចសម្រាន្តនៅ។ សតិនោះ ឈ្មោះថា សម្មាសតិ របស់បុគ្គលនោះ។ ធម៌​ទាំង៣ប្រការនេះ គឺសម្មាទិដ្ឋិ សម្មាវាយាមៈ សម្មាសតិ រមែងតាមចោមរោម នូវ​សម្មាសង្កប្បៈ ដោយ​ប្រការដូច្នេះឯង។

[២៦៤] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បណ្តាមគ្គទាំងនោះ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន តើដូចម្តេច។ បុគ្គលដឹងច្បាស់នូវ​មិច្ឆាវាចា ថាជាមិច្ឆាវាចា ដឹងច្បាស់នូវសម្មាវាចា ថាជាសម្មាវាចា។ សេចក្តីដឹងច្បាស់​នោះ ជា​សម្មាទិដ្ឋិ របស់បុគ្គលនោះ។

[២៦៥] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មិច្ឆាវាចា តើដូចម្តេច។ ការនិយាយកុហក សំដី​ញុះញង់ សំដីអាក្រក់ សំដីឥតប្រយោជន៍ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះឈ្មោះថា មិច្ឆាវាចា។

[២៦៦] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាវាចា តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវ​សម្មាវាចា ថាមានពីរយ៉ាង ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាវាចា ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេសក៏មាន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាវាចា ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គក៏មាន។

[២៦៧] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាវាចា ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស តើដូចម្តេច។ ការវៀរចាកមុសាវាទ វៀរចាកវាចាញុះញង់ វៀរចាកវាចាអាក្រក់ វៀរចាកពាក្យឥតប្រយោជន៍ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះ​ឈ្មោះថា សម្មាវាចា ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស។

[២៦៨] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាវាចា ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ការតម ចៀស គេច វៀរចាកវចីទុច្ចរិត​ទាំង៤ប្រការ របស់បុគ្គលមានចិត្ត​ជាអរិយៈ មានចិត្តឥតអាសវៈ បរិបូណ៌ដោយអរិយមគ្គ ចម្រើននូវអរិយមគ្គ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះឈ្មោះថា សម្មាវាចាដ៏ប្រសើរ មិនមាន​អាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ។ បុគ្គលនោះ ព្យាយាម ដើម្បីលះបង់ ​នូវមិច្ឆាវាចា បំពេញនូវ​សម្មាវាចា។ សេចក្តីព្យាយាមនោះ ជាសម្មាវាយាមៈ របស់​បុគ្គលនោះ។ បុគ្គលនោះ មានសតិលះបង់​នូវ​មិច្ឆាវាចា មានសតិផ្តេកផ្តួលចិត្ត ទៅរកសម្មាវាចា។ សតិនោះ ជាសម្មាសតិ របស់បុគ្គលនោះ។ ធម៌​ទាំង៣ប្រការនេះ គឺសម្មាទិដ្ឋិ សម្មាវាយាមៈ សម្មាសតិ រមែងតាមចោមរោម នូវ​សម្មាវាចា ដោយ​ប្រការដូច្នេះ។

[២៦៩] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បណ្តាមគ្គទាំងនោះ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន តើដូចម្តេច។ បុគ្គលដឹងច្បាស់នូវ​មិច្ឆាកម្មន្តៈ ថាជាមិច្ឆាកម្មន្តៈ ដឹងច្បាស់នូវសម្មាកម្មន្តៈ ថាជាសម្មាកម្មន្តៈ។ សេចក្តីដឹងច្បាស់​នោះ ជា​សម្មាទិដ្ឋិ របស់បុគ្គលនោះ។

[២៧០] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មិច្ឆាកម្មន្តៈ តើដូចម្តេច។ ការសម្លាប់សត្វ ការលួច​ទ្រព្យគេ ការប្រព្រឹត្តិខុសក្នុងកាមទាំងឡាយ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះ​ឈ្មោះថា មិច្ឆាកម្មន្តៈ។

[២៧១] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាកម្មន្តៈ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវ​សម្មាកម្មន្តៈ ថាមានពីរយ៉ាង ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ គឺ សម្មាកម្មន្តៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេសក៏មាន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាកម្មន្តៈ ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គក៏មាន។

[២៧២] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាកម្មន្តៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែក​នៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ការវៀរចាក​សម្លាប់សត្វ វៀរចាកលួចទ្រព្យគេ វៀរចាកប្រព្រឹត្តខុសក្នុងកាមទាំងឡាយ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះ​ឈ្មោះថា សម្មាកម្មន្តៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស។

[២៧៣] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាកម្មន្តៈ ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ការតម ចៀស គេច វៀរចាកកាយទុច្ចរិត​ទាំង៣ប្រការ របស់បុគ្គលមានចិត្ត​ជាអរិយៈ មានចិត្តមិនមានអាសវៈ បរិបូណ៌ដោយ​អរិយមគ្គ អ្នកចម្រើននូវអរិយមគ្គ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះឈ្មោះថា សម្មាកម្មន្តៈ​ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ។ បុគ្គលនោះ ព្យាយាម ដើម្បីលះបង់ នូវមិច្ឆាកម្មន្តៈ ដើម្បីបំពេញនូវ​សម្មាកម្មន្តៈ។ សេចក្តីព្យាយាមនោះ ជាសម្មាវាយាមៈ របស់បុគ្គលនោះ។ បុគ្គលនោះ មានសតិលះបង់​នូវ​មិច្ឆាកម្មន្តៈ មានសតិផ្តេកផ្តួលចិត្ត ទៅរកសម្មាកម្មន្តៈ ហើយសម្រេចសម្រាន្តនៅ។ សតិនោះ ជាសម្មាសតិ របស់បុគ្គលនោះ។ ធម៌​ទាំង៣ប្រការនេះ គឺសម្មាទិដ្ឋិ សម្មាវាយាមៈ សម្មាសតិ តែងតាមចោមរោម នូវ​សម្មាកម្មន្តៈ ដោយ​ប្រការដូច្នេះ។

[២៧៤] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បណ្តាមគ្គទាំងនោះ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន តើដូចម្តេច។ បុគ្គលដឹងច្បាស់នូវ​មិច្ឆាអាជីវៈ ថាជាមិច្ឆាអាជីវៈ ដឹងច្បាស់នូវសម្មាអាជីវៈ ថាជាសម្មាអាជីវៈ។ សេចក្តីដឹងច្បាស់​នោះ ជា​សម្មាទិដ្ឋិ របស់បុគ្គលនោះ។

[២៧៥] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ មិច្ឆាអាជីវៈ តើដូចម្តេច។ ការធ្វើសត្វលោកឲ្យស្ងើច និយាយលួងចងចិត្តគ្រហស្ថ ធ្វើបញ្ឆិតបញ្ឆៀងអួត លើកតំកើងខ្លួន ស្វែងលាភ ទាក់លាភ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះ​ឈ្មោះថា មិច្ឆាអាជីវៈ។

[២៧៦] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាអាជីវៈ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគត សំដែងនូវ​សម្មាអាជីវៈ ថាមានពីរយ៉ាង ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ គឺ សម្មាអាជីវៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេសក៏មាន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាអាជីវៈ ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គក៏មាន។

[២៧៧] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាអាជីវៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែក​នៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អរិយសាវ័ក ក្នុង​សាសនានេះ លះបង់នូវមិច្ឆាអាជីវៈ ចិញ្ចឹមជីវិតដោយសម្មាអាជីវៈ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះ​ឈ្មោះថា សម្មាអាជីវៈ ប្រកបដោយ​អាសវៈ ជាចំណែកនៃបុណ្យ ឲ្យផលជាឧបធិក្កិលេស។

[២៧៨] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាអាជីវៈ ដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ការតម ចៀស គេច វៀរចាកមិច្ឆាអាជីវៈ​ របស់បុគ្គលមានចិត្ត​ជាអរិយៈ មានចិត្តមិនមានអាសវៈ បរិបូណ៌ដោយអរិយមគ្គ ចម្រើននូវអរិយមគ្គ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នេះឈ្មោះថា សម្មាអាជីវៈដ៏ប្រសើរ មិនមានអាសវៈ ជាលោកុត្តរៈ ជាអង្គនៃមគ្គ។ បុគ្គលនោះ ព្យាយាម ដើម្បីលះបង់​នូវមិច្ឆាអាជីវៈ បំពេញនូវ​សម្មាអាជីវៈ។ សេចក្តីព្យាយាមនោះ ជាសម្មាវាយាមៈ របស់បុគ្គលនោះ។ បុគ្គលនោះ មានសតិលះបង់​នូវ​មិច្ឆាអាជីវៈ មានសតិផ្តេកផ្តួលចិត្ត ទៅរកសម្មាអាជីវៈ ហើយសម្រេចសម្រាន្តនៅ។ សតិនោះ ជាសម្មាសតិ របស់បុគ្គលនោះ។ ធម៌​ទាំង៣ប្រការនេះ គឺសម្មាទិដ្ឋិ សម្មាវាយាមៈ សម្មាសតិ តែងតាមចោមរោម នូវ​សម្មាអាជីវៈនោះ ដោយ​ប្រការដូច្នេះ។

[២៧៩] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បណ្តាមគ្គទាំងនោះ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាសង្កប្បៈ កើតមានដល់បុគ្គលមានសម្មាទិដ្ឋិ សម្មាវាចា កើតមានដល់បុគ្គល​មាន​សម្មាសង្កប្បៈ សម្មាកម្មន្តៈ កើតមានដល់បុគ្គល​មានសម្មាវាចា សម្មាអាជីវៈ កើតមានដល់​បុគ្គល​មានសម្មាកម្មន្តៈ សម្មាវាយាមៈ កើតមានដល់បុគ្គល​មានសម្មា​អាជីវៈ សម្មាសតិ កើតមានដល់បុគ្គល​មានសម្មាវាយាមៈ សម្មាសមាធិ កើតមានដល់បុគ្គល​មាន​សម្មាសតិ សម្មាញាណៈ កើតមានដល់បុគ្គល​មានសម្មាសមាធិ សម្មាវិមុត្ត កើតមានដល់បុគ្គល​មានសម្មាញាណៈ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គលប្រកបដោយអង្គ៨ ឈ្មោះថា សេខៈ ប្រកបដោយអង្គ១០ ឈ្មោះថា អរហន្ត ដោយប្រការដូច្នេះ។

[២៨០] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បណ្តាមគ្គទាំងនោះ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សម្មាទិដ្ឋិ ជាធម្មជាតិដល់មុន តើដូចម្តេច។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាទិដ្ឋិ មិច្ឆាទិដ្ឋិ តែងសាបសូន្យទៅ។ អកុសលធម៌​ទាំងឡាយណា ដ៏​លាមក ច្រើនប្រការ ដែលកើតឡើង ដោយមិច្ឆាទិដ្ឋិជាបច្ច័យ អកុសលធម៌​ទាំងឡាយនោះ របស់បុគ្គលនោះ តែងសាបសូន្យ កុសលធម៌​ទាំងឡាយដ៏ច្រើន ក៏ដល់នូវ​ការបរិបូណ៌ ដោយភាវនាបាន ព្រោះសម្មាទិដ្ឋិជាបច្ច័យ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មា​សង្កប្បៈ មិច្ឆាសង្កប្បៈតែងសាបសូន្យ។បេ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាវាចា មិច្ឆាវាចាតែងសាបសូន្យ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាកម្មន្តៈ មិច្ឆាកម្មន្តៈតែងសាបសូន្យ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាអាជីវៈ មិច្ឆាអាជីវៈតែងសាបសូន្យ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាវាយាមៈ មិច្ឆាវាយាមៈតែងសាបសូន្យ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាសតិ មិច្ឆាសតិតែងសាបសូន្យ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាសមាធិ មិច្ឆាសមាធិតែងសាបសូន្យ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាញាណៈ មិច្ឆាញាណៈតែងសាបសូន្យ… ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ បុគ្គល​មានសម្មាវិមុត្តិ មិច្ឆាវិមុត្តិតែងសាបសូន្យ។ អកុសលធម៌​ទាំងឡាយណា ដ៏​លាមក ច្រើនប្រការ ដែលកើត​ដោយមិច្ឆាវិមុត្តិជាបច្ច័យ អកុសលធម៌​ទាំងឡាយនោះ របស់បុគ្គលនោះ រមែងសាបសូន្យ កុសលធម៌​ទាំងឡាយច្រើនប្រការ ក៏ដល់នូវ​ការបរិបូណ៌ ដោយភាវនាបាន ព្រោះសម្មាវិមុត្តិជាបច្ច័យ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចំណែកខាងកុសល២០ ចំណែកខាង​អកុសល២០ ដោយប្រការដូច្នេះ។ ធម្មបរិយាយឈ្មោះ មហាចត្តារីសកៈ ដែល​តថាគត ឲ្យ​ប្រព្រឹត្តទៅហើយ សមណៈ ឬព្រាហ្មណ៍ ទេវតា មារ ឬព្រហ្ម បុគ្គលណាមួយក្នុងលោក ឲ្យ​ប្រព្រឹត្តទៅ មិនបានឡើយ។

[២៨១] ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សមណៈ ឬព្រាហ្មណ៍ណាមួយ គប្បីសំគាល់​នូវ​ធម្មបរិយាយ ឈ្មោះ មហាចត្តារីសកៈនេះថា គួរតិះដៀល គួរហាមប្រាម វាទានុវាទ​ ប្រកបដោយធម៌ ១០ប្រការ របស់បុគ្គលនោះ រមែងដល់នូវឋានៈគួរតិះដៀល ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន។ បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាទិដ្ឋិ ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ណា ជាមិច្ឆាទិដ្ឋិ គួរ​អ្នកដ៏ចំរើនបូជាពួកសមណព្រាហ្មណ៍នោះ គួរអ្នកដ៏ចំរើនសរសើរពួក​សមណព្រាហ្មណ៍​នោះ។ បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាសង្កប្បៈ ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ណា ជាមិច្ឆាសង្កប្បៈ គួរ​អ្នកដ៏ចំរើនបូជាពួកសមណព្រាហ្មណ៍នោះ គួរអ្នកដ៏ចំរើនសរសើរពួក​សមណព្រាហ្មណ៍​នោះ។ បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាវាចា… បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាកម្មន្តៈ… បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាអាជីវៈ… បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាវាយាមៈ… បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាសតិ… បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាសមាធិ… បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាញាណៈ… បើអ្នកដ៏ចំរើន តិះដៀលនូវសម្មាវិមុត្តិ ពួកសមណព្រាហ្មណ៍ណា ជាមិច្ឆាវិមុត្តិ គួរ​អ្នកដ៏ចំរើនបូជា ពួកសមណព្រាហ្មណ៍នោះ គួរអ្នកដ៏ចំរើនសរសើរពួក​សមណព្រាហ្មណ៍​នោះ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ពួកសមណៈ ឬព្រាហ្មណ៍ណាមួយ គប្បីសំគាល់​នូវ​ធម្មបរិយាយ ឈ្មោះ មហាចត្តារីសកៈនេះ ថាគួរតិះដៀល គួរឃាត់ហាម វាទានុវាទ​ ប្រកបដោយ​អង្គ ១០ប្រការនេះ របស់បុគ្គលនោះ តែងដល់នូវឋានៈគួរតិះដៀល ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ជនទាំងឡាយណា នៅក្នុងឧក្កលជនបទ ឈ្មោះ វស្សៈ១ ភញ្ញៈ១ ជាអហេតុវាទ អកិរិយវាទ នត្ថិកវាទ ជនទាំងឡាយនោះ ​មិនគប្បី​សំគាល់​នូវ​ធម្មបរិយាយ ឈ្មោះ មហាចត្តារីសកៈ ថា គួរតិះដៀល មិនសំគាល់ថា គួរឃាត់ហាម ដំណើរនោះ ព្រោះ​ហេតុអ្វី ព្រោះខ្លាចការនិន្ទា ប្រទូស្ត លើកទោស។ លុះព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់​ព្រះសូត្រ​នេះចប់ហើយ ភិក្ខុទាំងនោះ មានចិត្តត្រេកអរ រីករាយហើយ ចំពោះ​ភាសិត​របស់ព្រះមានព្រះភាគ។