[១៥៣] ខ្ញុំបានស្តាប់មកយ៉ាងនេះ។ សម័យមួយ ព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់គង់នៅក្នុង​វត្តជេតពន របស់អនាថបិណ្ឌិកសេដ្ឋី ទៀបក្រុងសាវត្ថី។ សម័យនោះឯង ព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់ហៅភិក្ខុទាំងឡាយថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ។ ភិក្ខុទាំងនោះ ទទួល​ព្រះពុទ្ធដីកា នៃព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ។ ព្រះមានព្រះភាគ ត្រាស់សួរ​យ៉ាងនេះថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចុះអ្នកទាំងឡាយ បានចាំឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ¹⁾​ ៥ ដែលតថាគតបានសំដែងហើយដែរឬ។ កាលដែលព្រះមាន​ព្រះភាគ ត្រាស់សួរយ៉ាងនេះហើយ ព្រះមាលុង្ក្យបុត្រមានអាយុ ក្រាបបង្គំទូល​ព្រះមានព្រះភាគ​យ៉ាងនេះថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គចាំឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​៥ ដែលព្រះមានព្រះភាគ សំដែងហើយ។ ព្រះអង្គត្រាស់សួរថា ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ ចុះអ្នកចាំ​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥ ដែលតថាគតសំដែងហើយ ដូចម្តេចខ្លះ។ មាលុង្ក្យបុត្រ ក្រាបបង្គំទូលថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំព្រះអង្គចាំថា សក្កាយទិដ្ឋិ ជា​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ ដែលព្រះមានព្រះភាគ សំដែងហើយ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំ​ព្រះអង្គចាំថា វិចិកិច្ឆា ជា​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​ ដែលព្រះមានព្រះភាគ សំដែងហើយ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំ​ព្រះអង្គចាំថា សីលព្វត្តបរាមាសៈ ជា​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​ ដែលព្រះមានព្រះភាគសំដែងហើយ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំ​ព្រះអង្គចាំថា កាមឆន្ទៈ ជា​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​ ដែលព្រះមានព្រះភាគសំដែងហើយ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំ​ព្រះអង្គ​ចាំថា ព្យាបាទៈ ជា​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​ ដែលព្រះមានព្រះភាគសំដែងហើយ បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន ខ្ញុំ​ព្រះអង្គចាំ នូវ​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥​ ដែលព្រះមានព្រះភាគ សំដែងហើយ យ៉ាងនេះឯង។

[១៥៤] ព្រះអង្គត្រាស់ថា ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ អ្នកចាំបាននូវ​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥​​យ៉ាងនេះ ដែលតថាគតបានសំដែងហើយ ថាជា​សំយោជនៈរបស់អ្នកណា ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ ក្រែង​ពួកបរិព្វាជក ជាអន្យតិរ្ថិយ នឹងពោល​ប្រកួតប្រកាន់ ដោយ​សេចក្តី​ប្រកួតប្រកាន់ ដែលប្រៀប​ដោយកូនក្មេងតូចទេដឹង ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ ដ្បិតកូនក្មេង​តូច កំពុងដេកផ្ងារនៅឡើយ នឹងថាមានសក្កាយមិនទាន់បានទេ តើសក្កាយទិដ្ឋិ នឹងកើត​ឡើង ដល់កូនក្មេងនោះ ដូចម្តេចបាន តែត្រង់សក្កាយទិដ្ឋានុស័យ របស់កូនក្មេងនោះ គង់​ដេកនៅខាងក្នុង ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ កូនក្មេងតូចខ្ចី កំពុងដេកផ្ងារនៅឡើយ នឹងថាមាន​ធម៌ មិនទាន់បានទេ តើសេចក្តីសង្ស័យ ក្នុងធម៌ទាំងឡាយ នឹងកើតឡើង ដល់កូនក្មេងនោះ ដូចម្តេចបាន តែត្រង់វិចិកិច្ឆានុស័យ របស់កូនក្មេងនោះ គង់​ដេកនៅខាងក្នុង ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ តាមសេចក្តីពិត កូនក្មេងតូចខ្ចី កំពុងដេកផ្ងារនៅឡើយ នឹងថាមានសីល មិនទាន់បានទេ តើសីលព្វត្តបរាមាសៈ ក្នុងសីលទាំងឡាយ នឹងកើត​ឡើង ដល់កូនក្មេងនោះ ដូចម្តេចបាន តែត្រង់​សីលព្វត្តបរាមាសានុស័យ របស់កូនក្មេងនោះ គង់​ដេកនៅខាងក្នុង ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ កូនក្មេងតូចខ្ចី កំពុងដេកផ្ងារនៅឡើយ នឹងថាមាន​កាម មិនទាន់បានទេ តើកាមច្ឆន្ទៈ ក្នុងកាមទាំងឡាយ នឹងកើតឡើង ដល់កូនក្មេងនោះ ដូចម្តេចបាន តែត្រង់​កាមរាគានុស័យ របស់កូនក្មេងនោះ គង់​ដេកនៅខាងក្នុង ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ កូនក្មេងតូច​ខ្ចី កំពុងដេកផ្ងារនៅឡើយ នឹងថាមានសត្វ មិនទាន់បានទេ តើព្យាបាទ ទៅរកសត្វ​ទាំង​ឡាយ នឹងកើតឡើង ​ដល់​កូន​ក្មេង​នោះ ដូចម្តេចបាន តែត្រង់ព្យាបាទានុស័យ របស់កូន​ក្មេង​នោះ គង់​ដេកនៅខាងក្នុង ម្នាលមាលុង្ក្យបុត្រ ក្រែងពួកបរិព្វាជក ជាអន្យតិរ្ថិយ នឹងពោលប្រកួតប្រកាន់ ដោយសេចក្តី​ប្រកួតប្រកាន់ ដែលប្រៀប​ដោយកូនក្មេងនេះឯង ទេដឹង។ កាលព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាងនេះហើយ ព្រះអានន្ទមានអាយុ ក៏ក្រាបបង្គំទូល​សេចក្តីនុ៎ះ ចំពោះព្រះមានព្រះភាគថា បពិត្រព្រះមានព្រះភាគ កាលនេះ ជាកាលគួរហើយ បពិត្រព្រះសុគត កាលនេះ ជាកាលគួរ ដែលព្រះមានព្រះភាគ នឹងសំដែង​ នូវ​ឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥ហើយ ពួកភិក្ខុ បើបានស្តាប់ភាសិត របស់​ព្រះមានព្រះភាគហើយ នឹងចង​ចាំទុកបាន។ ព្រះអង្គ ទ្រង់ត្រាស់ថា ម្នាលអានន្ទ បើ​ដូច្នោះ ចូរអ្នកប្រុងស្តាប់ ចូរយក​ចិត្ត​ទុកដាក់ ដោយប្រពៃចុះ តថាគត នឹងសំដែង។ ព្រះអានន្ទមានអាយុ ក៏ទទួលព្រះពុទ្ធដីកា នៃព្រះមានព្រះភាគថា ព្រះករុណាព្រះអង្គ។

[១៥៥] ទើបព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់យ៉ាងនេះថា ម្នាលអានន្ទ បុថុជ្ជន ក្នុងលោកនេះ ជាអ្នកមិនបានស្តាប់ មិនបានឃើញ​ព្រះអរិយៈ មិនឈ្លាសវៃក្នុង​ធម៌ របស់​ព្រះអរិយៈ មិនបានសិក្សា ក្នុងធម៌របស់ព្រះអរិយៈ ទាំងមិនបានជួបប្រទះពួកសប្បុរស មិន​ឈ្លាសវៃ ក្នុងធម៌របស់សប្បុរស មិនបានសិក្សា ​ក្នុងធម៌របស់សប្បុរស ជាអ្នក​មានសក្កាយទិដ្ឋិគ្របសង្កត់ចិត្ត មានសក្កាយទិដ្ឋិរួបរឹតចិត្ត ទាំងមិនដឹងច្បាស់ នូវ​ព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវសក្កាយទិដ្ឋិ ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បានឡើយ សក្កាយទិដ្ឋិនោះ របស់បុគ្គលនោះ មានកំឡាំង បុគ្គលនោះ ក៏មិនអាចនឹង​រលាស់ចោលបាន (នេះ) ជាឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ១។ ជាអ្នកមានវិចិកិច្ឆា គ្របសង្កត់ចិត្ត មានវិចិកិច្ឆារួបរឹតចិត្ត ទាំងមិនបានដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវ​វិចិកិច្ឆា ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បានឡើយ វិចិកិច្ឆានោះ របស់បុគ្គលនោះ មានកំឡាំង បុគ្គលនោះ ក៏មិនអាចនឹង​រលាស់ចេញបាន (នេះ) ជា ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ ១។ ជាអ្នកមានសីលព្វត្តបរាមាសៈ គ្របសង្កត់ចិត្ត មានសីលព្វត្តបរាមាសៈរួបរឹតចិត្ត ទាំងមិនដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវសីលព្វត្តបរាមាសៈ ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បានឡើយ សីលព្វត្តបរាមាសៈ​នោះ របស់បុគ្គលនោះ មានកំឡាំង បុគ្គលនោះ មិនអាចនឹង​រលាស់ចេញបាន (នេះ) ជាឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​១។ ជាអ្នកមានកាមរាគ គ្របសង្កត់ចិត្ត មានកាមរាគរួបរឹតចិត្ត ទាំងមិនដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវកាមរាគ ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បាន​ឡើយ កាមរាគនោះ របស់បុគ្គលនោះ មានកំឡាំង បុគ្គលនោះ មិនអាចនឹង​រលាស់​ចេញបាន (នេះ) ជាឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ១។ ជាអ្នកមានព្យាបាទ គ្របសង្កត់ចិត្ត មានព្យាបាទរួបរឹតចិត្ត ទាំងមិនដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវព្យាបាទ ដែលកើតឡើង តាមពិត​បានឡើយ ព្យាបាទនោះ របស់បុគ្គលនោះ មានកំឡាំង បុគ្គលនោះ មិនអាចនឹង​រលាស់ចេញបាន (នេះ) ជាឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ១។ ម្នាលអានន្ទ ចំណែកខាងអរិយសាវ័ក ជាអ្នកបានស្តាប់ បានឃើញ​ពួកព្រះអរិយៈ ជាអ្នកឈ្លាសវៃក្នុង​ធម៌ របស់​ព្រះអរិយៈ បានសិក្សា ក្នុងធម៌​របស់ព្រះអរិយៈ ទាំងបានឃើញពួកសប្បុរស ជាអ្នក​ឈ្លាសវៃក្នុងធម៌ របស់សប្បុរស បានសិក្សា​ក្នុងធម៌ របស់សប្បុរស ជាអ្នក​មិនមានសក្កាយទិដ្ឋិគ្របសង្កត់ចិត្ត មិនមានសក្កាយទិដ្ឋិរួបរឹតចិត្ត ទាំងដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវសក្កាយទិដ្ឋិ ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បាន អរិយសាវ័កនោះ តែងលះបង់​នូវ​សក្កាយទិដ្ឋិ ដែលប្រកបដោយ​អនុស័យ²⁾ នោះ។ ជាអ្នកមិនមានវិចិកិច្ឆា គ្របសង្កត់ចិត្ត មិនមានវិចិកិច្ឆារួបរឹតចិត្ត ទាំងដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវ​វិចិកិច្ឆា ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បាន អរិយសាវ័កនោះ តែងលះបង់​នូវ​វិចិកិច្ឆា ដែលប្រកបដោយ​អនុស័យនោះ។ ជាអ្នកមិនមានសីលព្វត្តបរាមាសៈ គ្របសង្កត់ចិត្ត មិនមានសីលព្វត្តបរាមាសៈរួបរឹតចិត្ត ទាំងដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវសីលព្វត្តបរាមាសៈ ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បាន អរិយសាវ័កនោះ តែងលះបង់​នូវ​សីលព្វត្តបរាមាសៈ ដែលប្រកបដោយ​អនុស័យនោះ។ ជាអ្នកមិនមាន​កាមរាគ គ្របសង្កត់ចិត្ត មិនមានកាមរាគរួបរឹតចិត្ត ទាំងដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវកាមរាគ ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បាន អរិយសាវ័កនោះ តែងលះបង់​នូវ​កាមរាគ ដែលប្រកបដោយ​អនុស័យនោះ។ ជាអ្នកមិនមានព្យាបាទ គ្របសង្កត់ចិត្ត មិនមានព្យាបាទរួបរឹតចិត្ត ទាំងបានដឹងច្បាស់ នូវព្រះនិព្វាន ជាគ្រឿង​រលាស់ចេញ នូវព្យាបាទ ដែលកើតឡើង តាមសេចក្តីពិត​បាន អរិយសាវ័កនោះ តែងលះបង់​នូវ​ព្យាបាទ ដែលប្រកបដោយ​អនុស័យនោះ។

[១៥៦] ម្នាលអានន្ទ មគ្គណា បដិបទាណា ប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីលះបង់នូវ​ឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥ បុគ្គលមិនបាច់អាស្រ័យនូវមគ្គនោះ នូវ​បដិបទានោះទេ ក៏គង់ដឹង ឬគង់​ឃើញ គង់លះបង់​នូវឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥បាន ពាក្យដូច្នេះ មិនសមហេតុទេ។ ម្នាល​អានន្ទ ដូចដើមឈើធំ ដែលមានខ្លឹម កំពុងឋិតនៅ បុគ្គល​មិនបានច្រាសយកសម្បកចេញ មិនបានចាំងយកស្រាយចេញ ក៏គង់​តែកាប់យកខ្លឹមបាន ពាក្យដូច្នេះនេះ មិនសមហេតុ​ឡើយ មានឧបមាយ៉ាងណាមិញ ម្នាលអានន្ទ មគ្គណា បដិបទាណា ប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីលះបង់នូវ​ឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥ បុគ្គលមិនបាច់អាស្រ័យនូវមគ្គនោះ ​បដិបទា​នោះ​ទេ ក៏គង់ដឹង ឬគង់​ឃើញ គង់លះបង់​នូវឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥បាន ពាក្យដូច្នេះ​នេះ មិនសមហេតុឡើយ មានឧបមេយ្យយ៉ាងនោះដែរ។ ម្នាល​អានន្ទ លុះតែមគ្គណា បដិបទាណា ដែលប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីលះបង់នូវ​ឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥ បុគ្គល​ក៏បានអាស្រ័យនូវមគ្គនោះ នូវ​បដិបទានោះ នឹងដឹង ឬនឹង​ឃើញ នឹងលះបង់​នូវឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥បាន ពាក្យដូច្នេះនេះ ទើបសមហេតុមែន។ ម្នាល​អានន្ទ ដូចដើមឈើដែលមានខ្លឹម កំពុងឋិតនៅ ហើយគេបានច្រាសសំបកចេញ ចាំងស្រាយ​ចេញ ទើបគេកាប់យកខ្លឹមបាន ពាក្យដូច្នេះនេះ ទើបសមហេតុ មានឧបមាយ៉ាងណាមិញ ម្នាលអានន្ទ មគ្គណា បដិបទាណា ដែលប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីលះបង់នូវ​ឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥ បុគ្គលក៏បានអាស្រ័យនូវមគ្គនោះ នូវ​បដិបទានោះ នឹងដឹង ឬនឹង​ឃើញ នឹងលះបង់​ នូវឱរម្ភាគិយ​សំយោជនៈ៥បាន ពាក្យដូច្នេះនេះ ទើបសមហេតុ ក៏មាន​ឧបមេយ្យ យ៉ាងនោះដែរ។ ម្នាល​អានន្ទ មួយទៀត ដូចទន្លេគង្គា មានទឹកពេញប្រៀប ស្មើនឹងច្រាំង ល្មមក្អែកទំលើមាត់ច្រាំង ឱនផឹកបាន កាលនោះ មានបុរសមានកំឡាំង​ខ្សោយ ដើរមកដោយគិតថា អាត្មាអញ នឹងឆ្លងកាត់ខ្សែទឹក ត្រង់ទទឹងទន្លេគង្គានេះ​ដោយ​ដៃ ហើយនឹងបានដល់ទៅត្រើយនាយ ដោយសួស្តីដូច្នេះ បុរសនោះ មិនអាចនឹង​ឆ្លង​កាត់ខ្សែទឹក ត្រង់ទទឹងទន្លេគង្គានេះ​ដោយ​ដៃ ទៅដល់ត្រើយខាងនាយ ដោយសួស្តីបានឡើយ មានឧបមាយ៉ាងណាមិញ ម្នាលអានន្ទ កាលតថាគត សំដែង​ធម៌​ ដើម្បីរំលត់នូវសក្កាយៈ ដល់បុគ្គលណាមួយ ចិត្តរបស់បុគ្គលនោះ មិនស្ទុះទៅ មិនជ្រះថ្លា មិនឋិតនៅស៊ប់ មិនជឿជាក់ ក៏មានឧបមេយ្យ យ៉ាងនោះដែរ។ បណ្ឌិតត្រូវឃើញ​ពួកជន​ទាំងនោះ ដូចជាបុរស ដែលមានកំឡាំង​ខ្សោយនោះឯង។ ម្នាលអានន្ទ ទន្លេគង្គា មានទឹកពេញប្រៀប ស្មើមាត់ច្រាំង ល្មមក្អែកទំលើមាត់ច្រាំង ឱនផឹកបាន កាលនោះ បុរសមានកំឡាំង ដើរមកដោយគិតថា អាត្មាអញ នឹងឆ្លងកាត់ខ្សែទឹក ត្រង់ទទឹង​ទន្លេគង្គា​នេះ​​ដោយ​ដៃ ហើយនឹងបានដល់ត្រើយខាងនាយ ដោយសួស្តីដូច្នេះ បុរសនោះ អាចនឹង​ឆ្លង​កាត់ខ្សែទឹក ត្រង់ទទឹងទន្លេគង្គានេះ​ដោយ​ដៃ ក៏ដល់ទៅត្រើយខាងនាយ ដោយសួស្តី​បាន មានឧបមាយ៉ាងណាមិញ ម្នាលអានន្ទ កាលតថាគត សំដែង​ធម៌​ ដើម្បីរំលត់​នូវ​សក្កាយៈ ដល់បុគ្គលណាមួយ ចិត្ត (របស់បុគ្គលនោះ) ក៏ស្ទុះទៅ ជ្រះថ្លា ឋិតនៅស៊ប់ ជឿជាក់ ក៏មានឧបមេយ្យយ៉ាងនោះដែរ។ បណ្ឌិតត្រូវឃើញ​ពួកជន​ទាំងនោះ ដូចជាបុរស ដែលមានកំឡាំងនោះឯង។

[១៥៧] ម្នាលអានន្ទ ចុះមគ្គដូចម្តេច បដិបទាដូចម្តេច ដែលប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បី​លះបង់នូវឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥បាន។ ម្នាលអានន្ទ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះ ជាអ្នក​មាន​ឧបធិវិវេក ព្រោះលះបង់ នូវ​ពួកអកុសលធម៌ ព្រោះរម្ងាប់ នូវការប្រព្រឹត្តអាក្រក់ ​ដោយ​កាយ ដោយសព្វអន្លើ ហើយស្ងប់ស្ងាត់ ចាកកាមទាំងឡាយ ស្ងប់ស្ងាត់ ចាកអកុសល​ធម៌​ទាំងឡាយ បានចូលកាន់បឋមជ្ឈាន ប្រកបដោយវិតក្កៈ និងវិចារៈ មានបីតិ សុខ ដែល​កើតអំពីវិវេក ក៏សម្រេចសម្រាន្តនៅ ដោយឥរិយាបថទាំង៤។ ភិក្ខុរមែងពិចារណា ឃើញច្បាស់នូវពួកធម៌ គឺរូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ក្នុងខណៈដែលចូលសមាបត្តិ​នោះ ថាជារបស់មិនទៀង ជាទុក្ខ ជារោគ ជាបូស ជាព្រួញ ជាសេចក្តី​មិនសប្បាយ ជាអាពាធ ជារបស់ដទៃ ជារបស់វិនាស ជារបស់សាបសូន្យ ជារបស់​មិនស្តាប់​បង្គាប់ចិត្ត។ ភិក្ខុនោះ រមែងដោះចិត្ត ចាកធម៌ទាំងនោះ លុះភិក្ខុនោះបាន​ដោះចិត្ត ចាកធម៌ទាំងនោះ​ហើយ ក៏បង្អោនចិត្តទៅ ក្នុងអមតធាតុថា ការរម្ងាប់នូវសង្ខារទាំងពួង ការលះបង់នូវ​ឧបក្កិលេសទាំងពួង ការអស់ទៅនៃតណ្ហា សេចក្តីនឿយណាយ សេចក្តីរលត់តណ្ហា គឺ​ព្រះនិព្វានណា ព្រះនិព្វាននោះ ជាសេចក្តីល្អិត ព្រះនិព្វាននុ៎ះ ជារបស់ប្រសើរ។ ភិក្ខុនោះ បានឋិតនៅក្នុងវិបស្សនា ដែលមាន​ព្រះត្រៃលក្ខណ៍ជាអារម្មណ៍នោះហើយ រមែង​ដល់នូវ​ការអស់ទៅនៃអាសវៈទាំងឡាយ បើមិនបានដល់នូវ​ការអស់ទៅនៃអាសវៈទេ ក៏គង់​បានទៅ​កើតជាឱបបាតិកៈកំណើត ព្រោះសេចក្តីត្រេកអរចំពោះ​សមថធម៌ និងវិបស្សនា​ធម៌នោះ ព្រោះសេចក្តីរីករាយ ចំពោះ​ធម៌នោះ ព្រោះអស់ទៅនៃឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​៥ហើយ នឹងបរិនិព្វានក្នុងទីនោះ មិនត្រឡប់​អំពីលោកនោះមកវិញឡើយ។ ម្នាលអានន្ទ មគ្គនេះឯង បដិបទានេះឯង ដែលប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បី​លះបង់នូវ​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥​។ ម្នាលអានន្ទ មួយទៀត ភិក្ខុព្រោះរម្ងាប់នូវវិតក្កៈ និងវិចារៈ។បេ។ ចូលកាន់ទុតិយជ្ឈាន ក៏សម្រេចសម្រាន្តនៅ ដោយឥរិយាបថទាំង៤។បេ។ ចូលកាន់តតិយជ្ឈាន។បេ។ ចូលកាន់​ចតុត្ថជ្ឈាន ក៏សម្រេចសម្រាន្តនៅ ដោយឥរិយាបថទាំង៤។ ភិក្ខុនោះ រមែងពិចារណា​ឃើញ​ច្បាស់ នូវពួកធម៌ គឺរូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ក្នុងខណៈដែលចូល​សមាបត្តិ។បេ។ ដើម្បីលះបង់នូវ​សំយោជនៈទាំងឡាយ។

[១៥៨] ម្នាលអានន្ទ មួយទៀត ភិក្ខុព្រោះកន្លងបង់នូវ​រូបសញ្ញា ព្រោះរំលត់នូវ​បដិឃសញ្ញា ព្រោះមិនយកចិត្តទុកដាក់ នូវនានត្តសញ្ញា ដោយប្រការទាំងពួង ចូលកាន់​អាកាសានញ្ចាយតនៈ ដោយបរិកម្មថា អាកាសមិនមានទីបំផុត ដូច្នេះ។ ភិក្ខុនោះ រមែងពិចារណា​ឃើញ​ច្បាស់ នូវពួកធម៌ គឺរូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ក្នុងខណៈដែលចូល​កាន់សមាបត្តិនោះថា ជារបស់​មិនទៀង ជាទុក្ខ ជារោគ ជាបូស ជាព្រួញ ជាសេចក្តី​មិនសប្បាយ ជាអាពាធ ជារបស់ដទៃ ជារបស់វិនាស ជារបស់​សាប​សូន្យ ជារបស់​មិនស្តាប់​បង្គាប់ចិត្ត។ ភិក្ខុនោះ រមែងដោះចិត្ត ចាកធម៌ទាំងនោះបាន លុះភិក្ខុ​នោះ បាន​ដោះចិត្ត ចាកធម៌ទាំងនោះ​ហើយ ក៏បង្អោនចិត្តទៅ ក្នុងអមតធាតុថា ការ​រម្ងាប់​នូវ​សង្ខារទាំងពួង ការលះបង់នូវ​ឧបក្កិលេសទាំងពួង ការអស់ទៅនៃតណ្ហា សេចក្តី​នឿយ​ណាយ សេចក្តីរលត់នៃតណ្ហា គឺ​ព្រះនិព្វានណា ព្រះនិព្វាននុ៎ះ ជារបស់ល្អិត ព្រះនិព្វាននុ៎ះ ជារបស់ប្រសើរល្អ។ ភិក្ខុនោះ បានឋិតនៅក្នុងវិបស្សនា ដែលមាន​ព្រះត្រៃលក្ខណ៍ ជាអារម្មណ៍នោះហើយ រមែង​ដល់នូវ​ការអស់ទៅនៃអាសវៈ​ទាំងឡាយ បើបែរជាមិនបានដល់ នូវ​ការអស់ទៅ នៃអាសវៈទេ ក៏គង់​បានទៅ​កើតជា​ឱបបាតិកៈ​កំណើត ព្រោះសេចក្តីត្រេកអរ ចំពោះ​ធម៌នោះ ព្រោះសេចក្តីរីករាយ ចំពោះ​ធម៌នោះ ព្រោះអស់ទៅ នៃឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​៥ហើយ នឹងបរិនិព្វាន ក្នុងទីនោះ មិនត្រឡប់​អំពីលោកនោះមកវិញឡើយ។ ម្នាលអានន្ទ មគ្គនេះឯង បដិបទានេះឯង ដែលប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បី​លះបង់ នូវ​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥​។ ម្នាលអានន្ទ មួយទៀត ភិក្ខុកន្លងបង់ នូវ​អាកាសានញ្ចាយតនៈ ដោយសព្វអន្លើហើយ ចូលកាន់​វិញ្ញាណញ្ចា​យតនៈ ដោយបរិកម្មថា វិញ្ញាណ មិនមានទីបំផុត។ ភិក្ខុនោះ ពិចារណា នូវពួកធម៌ គឺ វេទនា។បេ។ ដើម្បីលះបង់នូវសំយោជនៈទាំងឡាយ។ ម្នាលអានន្ទ មួយទៀត ភិក្ខុកន្លងបង់ នូវ​វិញ្ញាណញ្ចាយតនៈ ដោយសព្វអន្លើហើយ ទើបចូលកាន់​អាកិញ្ចញ្ញាយតនៈ ដោយបរិកម្មថា អ្វីបន្តិចបន្តួច មិនមាន។ ភិក្ខុនោះ រមែងពិចារណា​ឃើញ​ច្បាស់ នូវពួកធម៌ គឺ វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ក្នុងខណៈដែលចូល​កាន់​សមាបត្តិនោះថា ជារបស់​មិនទៀង ជាទុក្ខ ជារោគ ជាបូស ជាព្រួញ ជាសេចក្តី​មិនសប្បាយ ជាអាពាធ ជារបស់ដទៃ ជារបស់​វិនាស ជារបស់​សាប​សូន្យ ជារបស់​មិន​ស្តាប់​​បង្គាប់ចិត្ត។ ភិក្ខុនោះ រមែងដោះចិត្ត ចាកធម៌​ទាំងនោះបាន លុះភិក្ខុ​នោះ បាន​ដោះចិត្ត ចាកធម៌ទាំងនោះ​ហើយ រមែងបង្អោនចិត្តទៅ ក្នុងអមតធាតុថា ការ​រម្ងាប់​បង់នូវ​សង្ខារទាំងពួង ការលះបង់ នូវ​ឧបក្កិលេសទាំងពួង ការអស់ទៅនៃតណ្ហា សេចក្តី​នឿយ​ណាយ សេចក្តីរលត់តណ្ហា គឺ​ព្រះនិព្វានណា ព្រះនិព្វាននុ៎ះ ជារបស់ល្អិត ព្រះនិព្វាននុ៎ះ ជារបស់ប្រសើរល្អ។ ភិក្ខុនោះ បានឋិតនៅ​ក្នុង​វិបស្សនា ដែលមាន​ព្រះត្រៃលក្ខណ៍ ជាអារម្មណ៍ រមែង​ដល់នូវ​ការអស់ទៅ ​នៃ​អាសវៈ​ទាំងឡាយ បើបែរជាមិនបានដល់នូវ​ការអស់ទៅនៃអាសវៈទាំងនោះទេ ក៏គង់​បានទៅ​កើតជា ឱបបាតិកៈ​កំណើត ព្រោះសេចក្តីត្រេកអរក្នុងធម៌នោះ ព្រោះសេចក្តីរីករាយ ក្នុង​ធម៌នោះ ព្រោះការអស់ទៅ នៃឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ​៥ហើយ នឹងបរិនិព្វានក្នុងទីនោះ មិនត្រឡប់​អំពីលោកនោះ​មកវិញឡើយ។ ម្នាលអានន្ទ មគ្គនេះឯង បដិបទានេះឯង​ហើយ ដែលប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បី​លះបង់ នូវ​ឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥​។

[១៥៩] ព្រះអានន្ទ ក្រាបបង្គំទូលថា បពិត្រព្រះអង្គដ៏ចំរើន បើមគ្គនុ៎ះ បដិបទានុ៎ះ ប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីលះបង់នូវឱរម្ភាគិយសំយោជនៈ៥បាន កាលបើដូច្នេះ ចុះហេតុដូចម្តេច បានជាក្នុងសាសនានេះ មានពួកភិក្ខុខ្លះ ជាចេតោវិមុត្តិ ពួកភិក្ខុខ្លះ ជាបញ្ញាវិមុត្តិ។ ព្រះអង្គ​ត្រាស់ថា ម្នាលអានន្ទ ក្នុងសាសនានេះឯង តថាគត ពោលថា ពួកភិក្ខុ​ទាំងនោះ មានឥន្ទ្រិយផ្សេងៗគ្នា។ លុះព្រះមានព្រះភាគ ទ្រង់ត្រាស់ព្រះសូត្រ​នេះចប់ហើយ ព្រះអានន្ទមានអាយុ ក៏រីករាយ ត្រេកអរ នឹងភាសិត របស់ព្រះមានព្រះភាគ។